مدرن‌ترین معماری‌های جهان را در باکو ببینید

جمهوری آذربایجان در همسایگی گرجستان، ارمنستان، روسیه، ایران و دریای خزر قرار دارد؛ کشوری که بین گردشگران دنیا کمتر مورد توجه بوده و سبک معماری آن ناشناخته مانده است. با توجه به محل قرارگیری این کشور در قفقاز جنوبی، آن را چیزی بیشتر از شهرهای کسل‌کننده‌ی شوروی نمی‌دانند و از همین رو هیچ‌کس انتظار ندارد که باکو، پایتخت آذربایجان، خط افق و چشم‌انداز فوق‌العاده زیبایی داشته باشد که بتواند با شهرهایی مثل پکن و لندن رقابت کند.

برای دیدن بخش‌های قدیمی شهر می‌توان سوار مترو شد و شاهد ایستگاه‌های خارق‌العاده‌ای بود که در اواخر دهه‌ی ۶۰ ساخته شدند؛ هرچند زمان زیادی را به گشت‌وگذار در زیر زمین اختصاص ندهید تا بتوانید ساختمان‌های حیرت‌آور روی زمین را نیز مشاهده کنید. در ادامه‌ی این مقاله از کجارو، برخی از مدرن‌ترن سازه‌های معماری در پایتخت آذربایجان را به شما معرفی خواهیم کرد.

در صورتی هم که می‌خواهید برای سفر به باکو از برنامه سفر تور استفاده کنید، ما به شما کمک می‌کنیم که تور ارزان باکو پیدا کنید. کجارو با همکاری ده‌ها آژانس معتبر گردشگری، این امکان را فراهم کرده است تا بتوانید قیمت تور باکو زمینی و هوایی را مقایسه و ارزان‌ترین گزینه را برای سفرتان انتخاب و خریداری کنید.

مرکز فرهنگی عظیم باکو، فقط یک سازه‌ی غیرمعمول در منطقه‌ای غیرمنتظره از دنیا به حساب نمی‌آید، بلکه دستاورد فوق‌العاده‌ی معماری است که در سطح بین‌المللی به‌عنوان شاهکار طراحی شناخته می‌شود. طراحی مرکز حیدر علی اُف در سال ۲۰۱۴ موفق به دریافت جایزه‌ی سال طراحی شد و اکنون یکی از پرطرفدارترین جاهای دیدنی باکو برای عکاسی به شمار می‌رود. این سازه که به احترام رهبر و رئیس‌جمهور سابق آذربایجان، نام‌گذاری شده است، توسط زاها حدید، معمار سرشناس دنیا طراحی شد و کار ساخت آن در سال ۲۰۱۲ به پایان رسید. مرکز فرهنگی مذکور، سازه‌ای مدرن و معرکه در بلوار حیدر علی اُف است که در مسیر فرودگاه بین‌المللی این شهر تاریخی قرار دارد. از دوردست، دیوارهای این سازه شبیه به لایه‌های مواج پارچه‌ای لطیف به نظر می‌رسند.

اشکال سیال، دیوارهای شیشه‌ای درخشان و کاشی‌های سفید روشن این مرکز، به‌خوبی از ساختمان‌های پس‌زمینه‌ی آن که به دوران شوروی تعلق دارند، متمایز شده است.این سازه در میدان بسیار بزرگی ساخته شد و شامل باغ‌ها و فواره‌ها می‌شود. علاوه بر این، یک موزه، سالن‌های نمایشگاهی، اداره‌ها، کافی‌شاپ، سالن‌های کنفرانس، اتاق‌های ملاقات و مرکز رسانه نیز در مرکز حیدر علی اُف وجود دارد.

برج‌های شعله روی تپه‌ای مشرف به دریای خزر ساخته شده‌اند و از آن بالا می‌توان تمام نقاط شهر را مشاهده کرد. این سه سازه‌ی نمادین شیشه‌ای‌ که بین ۳۶ تا ۳۹ طبقه هستند، با هدف ادای احترام به باور باستانی مردم آذربایجان به آتش ساخته شد. مذهب زرتشتی، یکی از قدیمی‌ترین مذاهب توحیدی در جهان به شمار می‌رود که قبل از ظهور اسلام، در کشور آذربایجان رواج داشت و از همین رو بسیاری از بقایای سنت باستانی احترام به آتش نظیر آتشگاه باکو را می‌توان در حومه‌ی پایتخت مشاهده کرد.

برج‌های شعله توسط شرکت معماری HOK در سال ۲۰۱۳ ساخته شد و شامل سه برج می‌شود که در برابر بادهای دریای خزر با قدرت ایستاده‌اند. هر یک از این برج‌ها، عملکرد متفاوتی دارند: بلندترین برج، ۱۳۰ آپارتمان لوکس دارد، در حالی که دو برج دیگر به هتل پنج ستاره‌ی فیرمونت و فضای اداری اختصاص یافته‌اند.

با اینکه شاید معماری معاصر از نظر انسان‌های معمولی، خیلی مفهومی به نظر برسد، اما موزه ملی فرش آذربایجان با ارائه‌ی طرحی که به‌صراحت به محتوای ساختمان اشاره می‌کند، توانسته از مفاهیم انتزاعی فاصله بگیرد. به‌عبارتی، امکان ندارد که کسی طراحی آن را ببیند و اشتباه کند، چراکه این سازه به یک فرش لول‌شده شباهت دارد.

طراحی موزه ملی فرش آذربایجان را فرانز جانز (Franz Janz) و والتر ماری (Walter Mari) با حمایت یونسکو برعهده داشتند که در سال ۲۰۱۴ تکمیل شد. این موزه به مرکز تحقیقاتی، آموزشی، فرهنگی و آموزشی و همچنین جاذبه‌ی گردشگری تبدیل شده است.

پس از آنکه در سال ۲۰۱۲، باکو برای مسابقه‌ی آواز یوروویژن معرفی شد، لزوم ساخت محلی برای میزبانی هزاران تماشاگر بیش از پیش احساس می‌شد. تالار کریستال یا کریستال هال توسط شرکت آلمانی GMP و شرکت سوئیسی Nussli فقط در مدت‌زمان هشت ماه، درست یک ماه قبل از شروع مسابقات، ساخته شد. این سازه با گنجایش ۲۵ هزار تماشاگر، در ساحل باکو و نزدیک میدان ملی پرچم قرار دارد و هم به‌عنوان یک ورزشگاه و هم محل اجرای کنسرت استفاده می‌شود.

تالار کریستال، به هیچ ساختمان دیگری شباهت ندارد و به‌واسطه‌ی شکل مدورش، فضای بیرونی آن کاملاً شبیه به یک کریستال تراش‌خورده به نظر برسد و هر یک از نماهای مسطح آن با چراغ‌های ال‌ای‌دی پوشیده شده‌اند که با فرارسیدن شب، چشم‌انداز نورانی زیبایی پیدا می‌کنند. در طول مسابقات یوروویژن، از این نورپردازی برای نمایش رنگ پرچم‌های کشورهای شرکت‌کننده استفاده می‌شد.

برج سوکار در واقع دفتر مرکزی شرکت دولتی نفت و گاز جمهوری آذربایجان است که پس از ۶ سال در سال ۲۰۱۶ تکمیل شد و کار ساخت آن را شرکت کُره‌ای Heerim Architects برعهده داشت. در این سازه‌ی شیشه‌ای پیچ‌خورده، اداره‌های این شرکت نفت و گاز قرار دارد و به‌خاطر ارتفاع حدوداً ۲۰۰ متری‌اش، در افق باکو به‌خوبی خودنمایی می‌کند. برج سوکار، بلندترین آسمان‌خراش در کل ناحیه‌ی قفقاز و احتمالاً بارزترین نشانه‌ی اهمیت صنعت نفت و گاز در این منطقه به حساب می‌آید.

یکی از نمونه‌های معماری‌ مدرن و کمتر شناخته‌شده‌ی باکو، مرکز همایش باکو نام دارد که در سال ۲۰۱۵ ساخته شد. این سازه با داشتن ۱۷ سالن کنفرانس و ادیتوریوم بزرگی با گنجایش ۳۵۰۰ نفر (محل‌ برگزاری تئاتر، کنسرت‌ و سینما)، بزرگ‌ترین ساختمان از نوع خود در قفقاز محسوب می‌شود.

در میان برج‌های شیشه‌ای و سازه‌های عجیب‌وغریب، ده‌ها ساختمان تاریخی نیز در باکو وجود دارد که گردشگران با بازدید از آن‌ها، جنبه‌های مختلف شهر را خواهند دید. در درون شهر قدیمی که توسط یونسکو محافظت می‌شود، کاخ شروان ‌شاهان قرار دارد که در فاصله‌ی قرن ۱۲ تا ۱۵ ساخته شد و شامل ۹ ساختمان از جمله آرامگاه درویش و مسجد قصر می‌شود. این کاخ فقط چند دقیقه با قلعه دختر فاصله دارد که با ارتفاع ۳۰ متری‌اش، از بالای دیوارهای شهر بیرون زده است. تاریخ دقیق این سازه هنوز مشخص نیست، هرچند برخی شواهد حاکی از آن است که شاید در حدفاصل قرون ۶ و ۷ ساخته شده و در اصل به‌عنوان نیایشگاه زرتشتی به کار می‌رفته که در طول تاریخ به رصدخانه و برج دیده‌بانی نیز تبدیل شده است.

در صورتی که به‌دنبال معماری برجسته‌ی دوران شوروی هستید، راهی خانه دولت باکو شوید، جایی که پس از استقلال، پرچم ملی این کشور جایگزین مجسمه‌ی برنزی لنین با ارتفاع ۱۱ متر شد. کاخ حیدر علی اُف نیز که پیش‌تر به‌عنوان کاخ لنین شناخته می‌شد نیز یک سالن تئاتر است که ارزش دیدن دارد، هرچند که با مرکز اخیر حیدر علی اُف با معماری زاها حدید فرق دارد.