نکته: برای برخی از واژهها مثل سنسور(حسگر) یا کراپ از معادل انگلیسی استفاده شده است. دلیل این کار متداول بودن این واژهها و البته کمک به خوانندهها جهت بهره بردن از دنیای بیکران مقالات عکاسی به زبان انگلیسی در اینترنت است.
انتخاب لنز
بیشتر ما در زمان ورود به دنیای عکاسی دیجیتال، کارمان را با یک لنز ارزان برای مصرف هر روزه آغاز میکنیم. لنزهای کیت که معمولا با خود دوربین بستهبندی شدهاند مثل اسبهای کاری با شما خواهند بود. با بازهی زوم زیاد که برای هر موقعیت عکاسیای مناسب است. با این حال، زمانی فرا خواهد رسید که بخواهید بر تعداد تجهیزات خلاقنتان بیافزایید. صد البته گسترش کلکسیون لنزهایتان بهترین راه برای این هدف است. لنزی که برای قرار دادن روی دوربینتان انتخاب میکنید یکی از مهمترین انتخابهای شما در راه خلاقیت در عکاسیتان است. پس از سنسور، لنز بیشترین اثر را بر کیفیت عکس شما دارد. در ادامه شرحی مختصر بر لنزها خواهیم داشت. پیشنهاد میکنیم پیش از انتخاب یک لنز جدید نگاهی به این مقاله بیاندازید.
کراپ فاکتور(Crop Factor)
اندازهی سنسور دوربین شما اثر زیادی بر زاویهی دید لنزتان دارد: هرچه سنسور کوچکتر باشد، فاصلهی کانونی موثر بیشتر میشود. یک حسگر فول فریم مثل حسگر دوربین کانن5D m3 یا دوربین نیکون D810 همان ابعاد یک فیلم 35میلی متری آنالوگ را دارد (حدود ۲۴ در ۳۵ میلیمتر- م). اما حسگر APS-C (حدود ۱۶ در ۲۴ میلیمتر- م) که در بیشتر دوربینهای DSLR پایینرده و میانرده به کار رفتهاست، مقدار کمتری از تصویر منتشر شده توسط لنز را ثبتمیکند. این موضوع باعث افزایش فاصلهی کانونی موثر طبق فاکتور 1.5 یا 1.6 برابر میشود (بسته به سازندهی دوربین). یک دوربین با حسگر APS-C زاویهی دید با یک لنز 50 میلیمتری زاویهی دیدی معادل یک لنز ۷۵ یا ۸۰ میلیمتری در یک دوربین فول فریم را به نمایش میگذارد. این خبر بسیار خوبی برای شما خواهد بود اگر به عکاسی حیات وحش یا عکاسی ورزشی میپردازید. چرا که حالا با یک لنز ۴۰۰ میلیمتری میتوانید زاویهی دید معادل ۶۰۰ یا ۶۴۰ را دریافت کنید. البته این موضوع به این معنی نیز هست که برای عکاسی با زاویهی واید مجبور به استفاده از لنزهای فوق واید(Ultra-Wide) خواهید بود( که بسیار گرانقیمت هستند- م). برای همین است که لنزهایی مثل سیگما ۲۰-۱۰ بسیار بین عکاسان منظرهای که دوربین APS-C دارند محبوب است. نویسنده: اگر دربارهی اندازهی حسگر گیج شده اید توضیح زیر شاید به شما کمک کند. تصور کنید دو دوربین را روی سهپایه در کنار هم قرار دادهایم. یکی نیکون D810 که فول فریم است و یکی نیکون D5500 با حسگر APS-C. حال از یک منظره عکس میگیریم. ابتدا شما با فاصلهی کانونی ۵۰ میلیمتر با D5500 عکسی را ثبتمیکنید. برای به دست آوردن همان کادر با همان بزرگنمایی در دوربین D810، مجبور به استفاده از فاصلهی کانونی ۷۵ میلیمتر هستید. یعنی کادر با ۵۰ میلیمتر در دوربین APS-C دقیقا همان تصویر کادر با ۷۵ میلیمتر در دوربین فول فریم است. فاصلهی کانونی فقط برای بزرگنمایی اجسام دور نیستند. این فواصل و اعداد اهمیت زیادی در انواع عکاسی دارند پس همیشه به فاصلهی کانونی و ضریب آن در دوربین دقت کنید. هر فاصلهی کانونیای در دوربینهای APS-C کانن را در 1.6 و در نیکون در 1.5 ضرب کنید تا متوجه فاصلهی کانونی موثر شوید. برای مثال 70*1.6=112میلیمتر
سرعت لنز
اشتباه نکنید. اینجا دربارهی سرعت فکوس صحبت نمیکنیم. بحث سر توانایی لنز در دریافت نور است. لنزهای سریع دیافراگمی باز دارند. مثل f1.4 یا f1.8 . این لنزها میتوانند نور بیشتری را از لنزهایی با دیافراگمی مثل f4 یا f 5.6 وارد دوربین کنند. این موضوع باعث میشود بتوانید از سرعت شاتر بیشتری بدون افزایش ایزو استفاده کنید (چون حجم نور بیشتر است زمان نوردهی را میتوانید کاهش دهید- م). نقطه ضعف لنزهای سریع، وزن بالا و قیمت گرانشان است. با لنزهای کندتر گاهی مجبور خواهید شد برای ثبت تصاویر شارپ و خنثی کردن لرزش دست در نور کم از ایزوی بالا استفاده کنید. سریع یا کند شناخته شدن لنز به فاصلهی کانونی آن نیز بسته است. برای مثال یک لنز ۵۰۰ میلیمتری با f4 سریع قلمداد میشود ولی لنز 100 میلیمتری با f4 لنزی کند است. دیافراگم بسیار بازی که لنزهای سریع به شما میدهند همچنین باعث کاهش عمق میدان و محو کردن پشت زمینه میشود که برای عکاسی پرتره، حیات وحش یا عکاسی ورزشی مناسب است. نویسنده: منظور اینجا بازترین حالت دیافراگم است. برای مثال یک لنز ۵۰ میلیمتری پرایم میتواند حتی تا دیافراگم بسیار باز f1.4 نیز به شما ارائه دهد اما لنز ۱۰۵-۲۴ حداقل عدد دیافراگمی معادل f4 دارد.
دیافراگم شناور یا ثابت؟
عامل موثری دیگر در قیمت لنزهای زوم این است که آیا در بازهی زوم بازترین حالت دیافراگم ( کمترین عدد یا بیشترین میزان نور ورودی- م) خود را حفظ میکند یا نه. لنزهایی که برای مثال در همهی بازهی زومشان دیافراگم f4 را حفظ میکنند بسیار گرانتر از لنزهایی هستند که در حالت واید دیافراگمی f4 دارند ولی با زوم کردن, بازترین دیافراگم ممکن آنها f5.6 میشود. بدی لنزهای ارزانتری که دیافراگم شناور دارند در این است که با افزایش فاصلهی کانونی دیافراگم بسته میشود و شما را مجبور به کاهش سرعت شاتر برای جبران نوردهی خواهند کرد. نویسنده: حتی اگر مجبور شدید بیش از حد مورد نظرتان هزینه کنید و برای به دست آوردن پول کافی بیشتر صبر کنید، لنزهایی با دیافراگم ثابت ارزش این تلاش مضاعف را دارند.
پنج لنزی که ارزش پسانداز را دارند
لنزهای زوم تلهفتو
یک لنز تلهفتو فاصلهی کانونیای بیش از ۷۰ میلیمتر دارند. "تله" در زبان یونانی به معنای "دوردست" است. پس لنزهای تلهفتو باعث میشوند اجسام دور، نزدیک به نظر برسند. آنها همچنین پرسپکتیو را فشرده میکنند. نکتهی ۱: بیشتر لنزهای تلهفتوی خوب زوم هستند یعنی فقط یک فاصلهی کانونی ندارند. برای مثال دوتا از بهترین و پرکاربردترین لنزها در سالهای اخیر ۲۰۰-۷۰ و ۴۰۰-۱۰۰ هستند.نکتهی ۲: منظور از فشردگی پرسپکتیو این است که فاصلهای که در پرسپکیتو بین اجسام میبینید کمتر به نظر میرسد.
لنزهای واید
هرعددی بین ۱۰ میلیمتر تا ۲۴ میلیمتر به عنوان لنز واید محسوب میشود (در دوربینهای APS-C). لنزهای واید برای عکاسی در فضاهای درونی و عکاسی مناظر مناسب هستند. نویسنده: مراقب باشید در این فواصل کانونی تصاویر دچار اعوجاجی مخرب میشوند.
لنزهای ماکرو
لنزهای ماکروی واقعی در عکاسی کلوز- آپ تصاویر را با نسبت بزرگنمایی ۱*۱ بر روی حسگر منعکس میکنند. به این معنا که شما میتوانید کادر را با اجسامی به کوچکی یک اینچ پر کنید. نویسنده: گاهی بعد از نام اعداد و مشخصات لنزهای زوم کلمهی Macro نیز آمده است .مثلا Canon 24-105 f4 L macro. دقت کنید این لنزها اختصاصا ماکرو نیستند ولی در بازهی واید خود میتوانند به عنوان ماکرو استفاده شوند. لنزهای ماکروی واقعی ثابت هستند مثل 60mm Macro یا 180mm Macro
لنزهای پرایم
لنزهای پرایم فاصلهی کانونی ثابتی دارند. یعنی نمیتوانند زوم کنند. این لنزهای معمولا دیافراگمهای بسیار باز را به شما ارائه میدهد و البته غالبا دارای عدسیهای بسیار با کیفیتتری نسبت به لنزهای زوم هستند.
سوپر زوم
لنزهای سوپر زوم بازههای بزرگی از فاصلهی کانونی را به شما ارائه میدهند. مثل لنز ۲۰۰-۱۸ یا ۳۰۰-۲۴. همین موضوع این لنزها را برای عکاسی سفری ( همچنین خبری، جنگی و ورزشی- م) مناسب میکند. بدی این لنزها دیافراگمهای بستهتر و کیفیت داخلی کمتر است. نویسنده: اگر کیفیت برایتان مهم است سعی کنید از این لنزها دوری کنید. برای مثال تقریبا همهی عکاسان حرفهای به جای یک لنز ۲۰۰-۲۴، از دو لنز ۷۰-۲۴ و ۲۰۰-۷۰ بهره میبرند.
در پایان از شما دعوت میکنیم برای مشاهدهی مشخصات دوربین و لنزاز بخش محصولات زومیت استفاده کنید؛ مجموعهی کاملی از دوربین کانن، نیکون، سونی، پاناسونیک و دیگر برندهای معتبر در این بخش برای مقایسه مشخصات و اطلاع ازقیمت دوربیندر اختیار شما قرار دارد.
نویسنده: به دلیل اهمیت موضوع انتخاب لنز برای شروع عکاسی و قیمت بسیار بالای تجهیزات عکاسی در کشور عزیزمان، لازم دانستم نکاتی را مطرح کنم. به طور کلی کیفیت عکس بستگی بسیار زیادی به لنز دارد. درعکاسی یک قانون ساده داریم: یک دوربین ۱ میلیونی+ یک لنز ۷ میلیونی به مراتب بهتر از یک دوربین ۷ میلیونی + یک لنز ۱ میلیونی است. مسالهی مهم این است که برای استفادهی حداکثری از لنزهای گرانقیمتی مثلا بالای ۴ میلیون به سالها تجربه و کار حرفهای نیاز دارید پس برای شروع یک لنز کیت ( معمولا ۵۵-۱۸) کافی است. اما این مساله باعث نشود به سراغ لنزهای حد متوسطی مثل ۲۰۰-۱۸، ۱۳۵-۱۸ یا ۱۰۵-۱۸ بروید.اینجانب با سالها تجربه به شما اطمینان میدهم با بودجهای مشخص، یک دوربین 750D کانن با یک لنز ۸۵-۱۵ که لنز بسیار خوبی است به مراتب بهتر از یک دوربین 70D با یک لنز ۱۰۵-۱۸ عکس میگیرد. متاسفانه اکثر فروشندگان به دلیل نداشتن علم کافی و سودجویی (با احترام به همهی فروشندگان صادق) به شما لنزهایی ارزان با بازهی زوم بالا را پیشنهاد میدهند. همیشه سعی کنید برای لنز کمی بیشتر از پیشبینی هزینه کنید. شخص بنده مدتها بدون سهپایه در عکاسی سختی کشیدم اما پول سهپایه را برای خرید یک لنز با دیافراگم ثابت هزینه کردم. در مورد فول فریم و APS-C نیز این موضوع کاملا بسته به نوع عکاسی، رفتار شما با دوربین و هدف شما از عکاسی است. برای راهنمایی در این موضوع میتوانید سوال خود را در بخش نظرات مطرح کنید یا با فردی با تجربه مشورت کنید. نظر شما چیست؟ آیا تا به حال با مسالهی انتخاب لنز مواجه شدهاید؟ مثل همیشه با کجارودر مقالات بعدی همراه باشید. منبع: Digital Camera World