استانبول کارت چیست؟

استانبول کارت یا کارت گردشگری استانبول، به‌منظور استفاده از سیستم حمل‌ونقل عمومی این شهر طراحی شده است. اگر قصد دارید برای مدتی در استانبول اقامت و از وسایل حمل‌ونقل عمومی استفاده کنید، این کارت الکترونیکی می‌تواند به کاهش هزینه‌های سفر شما کمک کند.

نرخ بالای سوخت و کرایه تاکسی‌ها در استانبول، بسیاری گردشگران را به استفاده از استانبول کارت تشویق می‌کند. استفاده از این کارت‌، هزینه حمل‌و‌نقل را حدود ۳۰ تا ۴۰ درصد کاهش می‌دهد و این امکان وجود دارد که هر زمان خواستید، آن را شارژ کنید. همچنین می‌توانید با استفاده از آن از تخفیف‌های بازدید برخی از موزه‌ها و جاهای دیدنی استانبول و خدمات خرید از برخی فروشگاه‌ها نیز بهره‌مند شوید.

همه آنچه که باید درباره استانبول کارت بدانید:

«استانبول کارت» (Istanbul Card)، کارتی الکترونیکی است که برای پرداخت کرایه وسایل حمل‌ونقل عمومی و برخی از خدمات شهری مورد استفاده قرار می‌‌گیرد. این کارت بر اساس سیستم «RFID» یا سامانه بازشناسی با امواج رادیویی طراحی شده است.

منبع: olgapronkina، عکاس: نامشخص

استانبول کارت دقیقا اندازه کارت‌های اعتباری معمولی است و به‌راحتی درون کیف شما قرار می‌گیرد. شما می‌توانید هر ساعتی از شبانه‌روز استانبول کارت خود را به‌صورت آنلاین یا با استفاده از دستگاه‌های تعبیه شده شارژ کنید و از خدمات آن بهره‌مند شوید. این کارت‌ها با قابلیت متفاوتی طراحی می‌شود و شما می‌توانید با توجه به نیاز و ضرورت از میان آن‌ها انتخاب کنید.

استانبول کارت‌‌ها انواع مختلفی دارند و با رنگ‌ها و امکان‌های متفاوتی که ارائه می‌دهند، از هم متمایز می‌شوند. بنابراین این کارت‌ها بر حسب نیازهای مختلف شهروندان و گردشگران طراحی شده‌اند و این امکان وجود دارد که هر فردی با توجه مدت زمان سفر و نوع اقامت خود در استانبول، با کمترین هزینه از وسایل نقلیه عمومی و سایر خدمات شهری استفاده کند.

به‌جز کارت‌ شهر استانبول و کارت‌های استفاده محدود، باقی استانبول کارت‌ها فاقد تاریخ انقضا هستند و فقط در صورتی باطل می‌شوند که به‌مدت دو سال متوالی از آن‌ها استفاده نکنید.

استانبول کارت ناشناس (Anonymous Istanbul card) یا کارت عادی: این کارت‌ها که رایج‌ترین و محبوب‌ترین نوع استانبول کارت در میان گردشگران محسوب می‌شوند، قرمز رنگ هستند و در تهیه و شارژ آن‌ها نیازی به ارائه هیچ‌گونه اطلاعات شخصی نیست. اگر به‌عنوان گردشگر به استانبول سفر می‌کنید، استفاده از کارت‌های ناشناس می‌تواند گزینه مطلوبی باشد.

کارت استفاده محدود (Limited usage card): اگر قصد ندارید برای مدت طولانی در استانبول اقامت داشته باشید و تعداد دفعات کمی از وسایل حمل‌ونقل عمومی استفاده می‌کنید، این کارت‌ها ایدئال هستند. کارت‌های استفاده محدود دارای گزینه‌های یک، دو، سه، پنج و ۱۰ سفره هستند.

منبع: traveloka، عکاس: نامشخص

کارت حمل ونقل استفاده نامحدود (Unlimited usage card): این کارت‌ها دارای گزینه‌های یک، دو، سه، پنج، هفت و ۱۵ روزه هستند و هنگامی که کارت را خریداری کردید، به تعداد دفعات نامحدود می‌توانید در آن بازه زمانی مشخص، از وسایل نقلیه عمومی استفاده کنید. کارت‌های استفاده نامحدود را با نام «کارت شهر استانبول» یا «استانبول سیتی کارت» (Istanbul City Card) یا «کارت توریستی» نیز می‌شناسند؛ این کارت‌ها منحصرا برای گردشگران طراحی شده است.

قیمت کارت شهر استانبول در سال ۲۰۲۴، برای استفاده یک روزه (به تعداد دفعات نامحدود)، برابر ۳۴۵ لیر (حدود ۱۰ دلار) و در صورت استفاده از تور بسفر و موزه‌ها ۱,۹۱۰ لیر (حدود ۶۰ دلار) است. این مبلغ برای استفاده ۱۵ روزه به ۲,۶۱۰ لیر (حدود ۸۰ دلار) و در صورت استفاده از تور بسفر و موزه‌ها به ۴,۱۷۵ لیر (۱۳۰ دلار) می‌رسد.

استانبول کارت تخفیف‌دار یا دانشجویی (Discounted card or Student Istanbul card): این کارت به دانش‌آموزان و دانشجویان در حال تحصیل در ترکیه، معلمان و شهروندان بالای ۶۰ سال با ارائه مدارک معتبر عکس‌دار تعلق می‌گیرد. کارت‌های دانشجویی سبز رنگ هستند و تخفیف‌های قابل‌توجهی برای سفرهای شهری ارائه می‌دهند.

استانبول کارت رایگان (Free Istanbul card): این کارت‌ها زرد رنگ هستند و به شهروندان بالای ۶۵ سال، توان‌یاب‌ها، کادر درمان، جانبازان، خانواده شهدا و ورزشکاران ملی تعلق می‌گیرند. این گروه‌های اجتماعی و برخی از کارمندان دولت با ارائه مدارک لازم می‌توانند از سفرهای رایگان و تخفیف‌دار بهره‌مند شوند.

استانبول کارت آبی (Blue Istanbul card): این کارت‌ها برای شهروندان ترکیه و افرادی مناسب است که قصد دارند مدت طولانی‌ در استانبول اقامت داشته باشند و از تخفیف‌های بیشتری بهره ببرند. استانبول کارت‌های آبی شخصی هستند و به نام خود شخص ثبت می‌شوند. این کارت‌ها دارای دوره اعتبار هستند و به‌صورت ماهیانه شارژ می‌شوند.

استانبول کارت دارای اپلیکیشنی است که می‌توانید آن را از پلی استور یا اپ استور و سایت رسمی آن دانلود کنید. با کمک این نرم‌افزار می‌توانید از موجودی لحظه‌ای کارت خود بعد از هر سفر آگاه شوید و اگر در بانکی حساب داشته باشید که با استانبول کارت توافق داشته باشد، می‌توانید حساب خود را از طریق این اپلیکیشن‌ها و به‌صورت آنلاین شارژ کنید. بعد از پرداخت هزینه شارژ، ایمیلی برای شما ارسال می‌شود که حاوی لینک و کد فعال‌سازی است. با طی مراحلی که در ایمیل توضیح داده می‌شود، کارت شما شارژ خواهد شد. همچنین از طریق اپلیکیشن استانبول کارت می‌توانید از تخفیف‌هایی آگاه شوید که در مناسبت‌های مختلف بر استانبول کارت اعمال می‌شود.

منبع: thinksmobility، عکاس: نامشخص

از آنجایی که برای استفاده از وسایل نقلیه عمومی امکان پرداخت نقدی وجود ندارد، دریافت استانبول کارت به نسبت خرید بلیط، مزایای بسیاری دارد. این کارت‌ها چند منظوره هستند و شما می‌توانید از آن‌ها برای استفاده از وسایل نقلیه عمومی مختلف همچون اتوبوس، کشتی، فونیکولار، تراموا، متروبوس‌ و متروی استانبول استفاده کنید.

استانبول کارت، کارتی پیش‌پرداخت و قابل شارژ است؛ بنابراین با وجود آن نیازی نیست که هر بار برای دریافت بلیط زمانی طولانی در صف بمانید و اتوبوس یا متروی مورد نظر خود را از دست بدهید. شما می‌توانید به‌راحتی با دستگاه‌های موجود در مکان‌های مختلف شهر با صرف زمان کمی، استانبول کارت خود را شارژ کنید.

برای استفاده از استانبول کارت لزومی ندارد کارت با دستگاه کارت‌خوان تماسی داشته باشد؛ اگر آن را در فاصله هشت سانتی‌متری دستگاه قرار دهید، کرایه از کارت شما کسر خواهد شد؛ حتی در بیشتر موارد لزومی ندارد این کارت را از کیف پول خود خارج کنید و فقط کافی است کیف خود را روبه‌روی دستگاه تکان دهید. در صورت پرداخت موفقیت‌آمیز، دستگاه صدایی تولید می‌کند و روی صفحه نمایش، باقی‌مانده شارژ استانبول کارت نمایش داده می‌شود. در صورت کمبود بودجه نیز صفحه نمایش خطای کسری مانده را نشان می‌دهد.

هر استانبول کارت حداکثر برای پنج مسافر قابل استفاده است. اگر پس از پرداخت کرایه اولین مسافر کمی صبر کنید، می‌توانید مجدد آن را برای نفر بعدی مقابل دستگاه کارت‌خوان قرار دهید. به‌طور کلی توصیه می‌شود برای بیش از سه نفر از یک استانبول کارت استفاده نکنید.

منبع: dailysabah، عکاس: نامشخص

یکی از مهم‌ترین مزیت‌های استانبول کارت، کاهش هزینه رفت‌وآمد است. برای مثال اگر شما به‌طور معمول برای تهیه بلیط باید ۲۵ لیر پرداخت کنید، با وجود این کارت‌ها حدود ۱۷ لیر هزینه می‌کنید. علاوه بر این در صورت رفت‌وآمدهای متوالی، هزینه شما در طول هر سفر به‌صورت پلکانی کاهش می‌یابد.

استانبول کارت‌ علاوه بر تخفیف، امکان برگشت نقدی هزینه برای ایستگاه‌های استفاده‌نشده را دارد. وقتی شما سوار متروبوس یا تراموا می‌شوید، هزینه کامل سفر از ایستگاه مبدا تا ایستگاه پایانی از کارت شما کسر می‌شود؛ اما ممکن است شما در ایستگاه‌های میانی پیاده شوید. در این صورت هنگام خروج از ایستگاه کارت خود را روی دستگاه‌هایی قرار دهید که به آن‌ها بازگشت (return) یا ترمینال‌های ویژه بازپرداخت می‌گویند.

منبع: istanbulpoints، عکاس: نامشخص

اگر از استانبول کارت خود برای چند نفر استفاده می‌کنید، امکان بازپرداخت پول فقط برای نفر آخری وجود دارد که با کارت وارد ایستگاه شده است. بر طبق آخرین تغییرات در سال ۲۰۲۳ میلادی، شما تنها در صورتی می‌توانید از مزایای تخفیف و کاهش پلکانی هزینه‌های سفر خود استفاده کنید که استانبول کارت خود را از حالت ناشناس به حالت شخصی تغییر دهید.

استانبول کارت، در آغاز کارتی مغناطیسی بود که برای حمل‌ونقل عمومی مورد استفاده قرار می‌گرفت؛ اما امروزه در بسیاری مکان‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. در حال حاضر شما می‌توانید از استانبول کارت خود به غیر از حمل‌ونقل عمومی برای تسهیلات اجتماعی، پرداخت هزینه پارکینگ، استفاده از سرویس بهداشتی‌های عمومی، استفاده از تاکسی‌های آنلاین همچون biTaksi، دستگاه‌های فروش آب معدنی و خرید آنلاین از برخی فروشگاه‌ها و برخی از فروشگاه‌های دولتی استفاده کنید.

علاوه بر این با داشتن استانبول کارت در کنار گذرنامه گردشگری استانبول، می‌توانید با ۴۰ درصد تخفیف از بسیاری از موزه‌ها و مکان‌های تاریخی استانبول دیدن کنید.

منبع: primepropertyturkey، عکاس: نامشخص

استانبول کارت فاقد خدمات اینترنت رایگان است؛ اما شما می‌توانید در فرودگاه‌های استانبول به‌مدت یک ساعت از اینترنت به‌صورت رایگان استفاده کنید. علاوه بر این بسیاری از هتل‌ها، رستوران‌ها و کافه‌ها این خدمات را ارائه می‌دهند.

از سال ۲۰۱۴ میلادی با تصمیم دولت ترکیه سیستم اینترنتی به نام «IBB WIFI» در سراسر استانبول راه‌اندازی شد. این سیستم با هدف رفع نیاز گردشگران در فضاهای عمومی و نقاط مختلفی از سطح شهر، امکان دسترسی به اینترنت رایگان را فراهم کرده است. برای دسترسی به خدمات IBB WIFI، می‌توانید اپلیکیشن «Istanbul Senin» را در گوشی خود دانلود و ثبت‌نام کنید و با ورود شماره تلفن همراه خود، روزانه از یک گیگ اینترنت رایگان (ماهانه ۳۰ گیگ)، با سرعت دو مگابیت در ثانیه (2Mbps) در استانبول بهره ببرید.

یکی از راحت‌ترین راه‌ها برای دریافت استانبول کارت، مراجعه به دستگاه‌های فروش خودکار بلیط (Biletmatik) واقع در ایستگاه‌های مترو و تراموا، فرودگاه‌ها، سوپرمارکت‌های بزرگ شهر مانند «میگروس» (Migros) و «A101» و برخی از فروشگاه‌های معتبر است. همچنین می‌توانید آن را به‌صورت آنلاین از وب‌سایت‌‌ استانبول کارت خریداری کنید. در خرید آنلاین دقت داشته باشید که حداکثر ۱۵ روز پس از ثبت درخواست استانبول کارت در سایت رسمی، کارت به آدرس شما تحویل داده خواهد شد.

دقت کنید که برای استفاده از خدمات حمل‌و‌نقل شهری امکان پرداخت کرایه نقدی وجود ندارد و شما تنها در فرودگاه و برای استفاده از اتوبوس‌های سریع‌السیر فرودگاهی می‌توانید از پول نقد استفاده کنید. استانبول کارت‌ها انواع مختلفی دارند که مناسب‌ترین آن‌ها برای گردشگران، کارت ناشناس و بدون تصویر است. برای خرید آن می‌توانید مراحل ساده زیر را طی کنید:

• ابتدا زبان دستگاه‌های فروش خودکار را به انگلیسی تغییر دهید و سپس گزینه‌ای را جست‌وجو کنید که استانبول کارت-۷۰ لیر (istanbulkart – 70TL) را نشان می‌دهند. اگر در لیست چنین گزینه‌ای نبود، دستگاه دیگری را پیدا کنید؛ چراکه برخی از آن‌ها صرفا برای افزایش اعتبار و شارژ کارت طراحی شده‌اند.
• هنگامی که این گزینه را پیدا کردید، با زدن دکمه تایید، پیامی روی صفحه نمایش داده می‌شود که به شما می‌گوید قصد خرید استانبول کارت را دارید.
• بعد از نمایش این پیام، تنها ۱۹ ثانیه فرصت دارید تا اسکناس‌های مورد نظر را وارد دستگاه کنید.
• اگر مبلغ بیشتری نسبت به قیمت استانبول کارت وارد دستگاه کنید، به اعتبار آن اضافه خواهد شد و می‌توانید در سرویس‌های حمل‌و‌نقل عمومی از آن استفاده کنید.
• پس از پایان کار، با زدن دکمه تایید، کارت روی سینی دستگاه قرار می‌گیرد و شما می‌توانید آن را بردارید.

منبع: blog.turkishairlines، عکاس: نامشخص

برای خرید استانبول کارت در فرودگاه اصلی استانبول (IST)، فقط کافی است که تابلوهای راهنما را دنبال کنید و خود را به محل فروش بلیط اتوبوس‌های اختصاصی فرودگاه در طبقه منفی دو برسانید؛ دستگاه‌های خودکار فروش استانبول کارت در این طبقه قرار دارند. این دستگاه‌های به‌صورت ۲۴ ساعته خدمات ارائه می‌دهند.

برای خرید استانبول کارت از «فرودگاه بین‌المللی صبیحه گوکچن» ( Sabiha Gokcen) در مسیر خروجی ترمینال‌ها، به‌دنبال کیوسک‌هایی باشید که کارت‌های حمل‌و‌نقل عمومی استانبول را می‌فروشند.

اگر موفق به خرید استانبول کارت از فرودگاه نشدید، نگران نباشید؛ چراکه استانبول کارت در بسیاری از نقاط مختلف شهر از جمله ایستگاه‌های مترو و تراموا، برخی کیوسک‌های روزنامه‌فروشی و فروشگاه‌های معتبر به فروش می‌رسد.

قیمت استانبول کارت ناشناس (کارت عادی قرمز رنگ) در سال ۲۰۲۴ میلادی، ۷۰ لیر (حدود دو دلار) است. این مبلغ، اعتباری به کارت شما اضافه نمی‌کند و تنها هزینه اولیه دریافت این کارت است. به هنگام خرید استانبول کارت می‌توانید با پرداخت مبلغ بیشتری آن را برای استفاده از خدمات عمومی شارژ کنید. همچنین می‌توانید به‌صورت آنلاین و از طریق سایت استانبول کارت عملیات خرید یا شارژ را انجام دهید.

استانبول کارت نیاز به فعال‌سازی ندارد و شما بلافاصله پس از خرید و شارژ کارت در فرودگاه، می‌توانید از آن برای استفاده از خدمات شهری و حمل‌ونقل عمومی استفاده کنید.

برای شارژ مجدد کارت خود، می‌توانید از دستگاه‌های سرویس خودکار در ایستگاه‌های حمل‌ونقل عمومی استفاده کنید. فقط کافی‌ است کارت خود را روی برد سفیدرنگ در سمت راست دستگاه قرار دهید تا آن را اسکن کند. هنگامی که کارت توسط دستگاه خوانده شد، اطلاعاتی همچون مقدار پول واریزی به کارت، شارژ باقی‌مانده و ثانیه‌های باقی‌مانده تا پایان عملیات شارژ حساب به شما نشان داده می‌شود.

منبع: blog.turkishairlines، عکاس: نامشخص

سپس پیام صوتی توسط دستگاه سرویس خودکار پخش می‌شود که از شما می‌خواهد پول نقد خود را وارد کنید. این دستگاه‌ها اسکناس‌های ۱۰، ۲۰، ۵۰، ۱۰۰ و ۲۰۰ لیر را می‌پذیرند. کارت خود را تا پایان عملیات از روی برد سفید برندارید و منتظر باشید تا پیغامی حاوی مبلغی که شارژ کردید و اعتبار جدید کارت، به شما نشان داده شود.

علاوه بر دستگاه‌های فروش بلیط، امکان شارژ استانبول کارت در کیوسک‌های روزنامه‌فروشی سطح شهر نیز وجود دارد. اگر حسابی در بانک‌های ترکیه داشته باشید، می‌توانید به‌صورت آنلاین و از طریق اپلیکیشن نیز کارت خود را شارژ کنید.

شما هر بار می‌توانید حداکثر ۳۰۰ لیر (۱۰ دلار) و روزانه تا سقف ۵۰۰ لیر (۱۷ دلار) استانبول کارت خود را شارژ کنید. درمجموع این کارت‌ها را می‌توان تا سقف ۲۷۵۰ لیر (۹۵ دلار) در ماه شارژ کرد.

در پایان سال ۲۰۲۲ میلادی با توجه به گسترش خدمات استانبول کارت همچون امکان خرید از بازارها و بارگذاری اعتبار بیشتر، مدیرعامل این پروژه پیشنهاد شخصی‌سازی تمامی استانبول‌ کارت‌ها را مطرح کرد. شخصی‌سازی این امکان را به کاربران می‌دهد تا در صورت گم شدن کارت با بستن حساب، اعتبار موجود را حفظ کنند؛ اما اگر کارت به‌صورت ناشناس باشد، این امکان وجود ندارد.

با این وجود استانبول کارت‌هایی که برای گردشگران یا اقامت موقت طراحی شده‌اند، نیازی به شخصی‌سازی ندارد و شما می‌توانید بدون ارائه مدرک شناسایی این کارت‌ها را دریافت و از خدمات گردشگری آن استفاده کنید. اگر قصد دارید مدت طولانی‌تری در استانبول اقامت داشته باشید، می‌توانید از کارت‌‌های آبی استفاده کنید یا کارت‌های ناشناس خود را با مراجعه به اپلیکیشن یا سایت‌ رسمی استانبول کارت و با ارائه اطلاعات فردی به کارت شخصی تبدیل کنید.

از ابتدای سال ۲۰۲۳ میلادی برخی امکانات همچون سفرهای رایگان در تعطیلات، روزهای عید و روزهای ملی یا کاهش پلکانی هزینه سفر فقط به کارت‌هایی که تعلق می‌گیرد که شخصی‌سازی شده‌اند.

منبع: traveloka، عکاس: نامشخص

آیا در سفر به ترکیه از استانبول کارت استفاده کرده‌اید؟ این کارت‌ها چه معایب و مزایایی دارند و کدام نوع آن‌ها اقتصادی‌تر است؟ آیا استفاده از استانبول کارت را به باقی گردشگران توصیه می‌کنید؟ با توجه به تجربه‌ای که پشت سر گذاشته‌اید، نظرات خود را با ما و دیگر همراهان کجارو به اشتراک بگذارید.

منبع عکس کاور: periodicadventures، عکاس: نامشخص