چگونه تخم مرغ رنگی برای عید درست کنیم؟

با نزدیکی به واپسین روزهای سال و آغاز بهار نو، تب و تاب برپایی سفره هفت سین در خانه‌های ایرانیان و دیگر کشورهای برگزار کننده جشن نوروز بالا می‌گیرد. از محبوب‌ترین نمادهای سفره هفت سین، تخم‌مرغ رنگی است که تزیین آن در بسیاری از خانواده‌ها به‌شکل سرگرمی و با همراهی یکدیگر انجام می‌شود. امروزه تنوع بالایی از انواع تخم‌مرغ‌های رنگی و تزیینی هفت سین در بازار به چشم می‌خورد. با نزدیکی به بهار، در بازارچه‌های سنتی نوروزی، کوچه‌ها و خیابان‌ها می‌توانید نمونه‌های مختلفی از این تخم‌مرغ‌ها را پیدا کنید؛ اما اگر علاقه‌مند به رنگ‌آمیزی و تزیین این نماد نوروزی زیبا در خانه هستید با ما همراه شوید.

نوروز از مهم‌ترین جشن‌های ایران باستان است که از آن زمان تاکنون با آدابی ویژه برگزار شده است. سفره هفت سین نیز از مهم‌ترین آیین‌های نوروزی ایرانیان و بسیاری از فارسی‌زبانان جهان به شمار می‌رود که هر سال آن را در نزدیکی بهار و زمان آغاز سال نو در خانه‌ها پهن می‌کنند. هر یک از اجزای سفره هفت سین نمادهایی ارزشمند در ایران‌زمین هستند و از روزگار قدیم تا به امروز، تغییراتی در آن‌ها ایجاد شده است.

منبع عکس: اقتصاد آنلاین، عکاس نامشخص

تخم‌مرغ رنگی از زیباترین نشانه‌ها در سفره هفت سین عید نوروز به شمار می‌رود که جلوه‌ای خاص به آن می‌بخشد. در دوران باستان، ایرانیان انواع خوراکی‌ها را در سفره عیدانه خود می‌گذاشتند. در گذشته غذا در سفره نوروزی نمادی از برکت بود و تا به امروز نیز انواع خوراکی‌ها به نشانه شیرین‌کامی و برکت در سفره هفت سین قرار می‌گیرند.

پیش از هفت سین، ایرانیان هفت چین و هفت شین در سفره‌های نوروزی پهن می‌کردند. در کنار این نمادها نیز همواره گزینه‌هایی دیگر قرار داشتند که هر یک نمادی از اعتقادات و فرهنگ ایرانیان بودند. زمان قرارگیری تخم‌مرغ‌های رنگی کنار هفت سین نوروزی به‌طور دقیق مشخص نیست؛ اما با توجه به ارزش این ماده غذایی در گذشته، می‌توان قدمت تخم‌مرغ در این سفره را به قبل از انتخاب هفت سین نیز نسبت داد.

از مهم‌ترین منابع موجود درباره آیین نوروزی ایرانیان در گذشته، می‌توان سفرنامه‌های جهانگردان و بزرگان کشور در دوره صفوی و قاجار را نام برد. «ژان شاردن» (Jean Chardin)، جهانگرد معروف فرانسوی، که در دوره پادشاهی صفویان در ایران می‌زیست، در سفرنامه خود به برگزاری جشن نوروزی ایرانیان و آداب ویژه آن اشاره کرده است. او در این اثر از هدایای نوروزی نام می‌برد که تخم‌مرغ‌هایی منقش و طلایی رنگ هستند. پادشاهان صفوی در آستانه فصل بهار، برای خاندان و همسران خود تخم‌مرغ‌هایی مزین به طلا و نقش و نگار می‌فرستادند که آ‌ن‌ها این هدایا را در سفره هفت سین قرار دهند.

منبع عکس: باشگاه خبرنگاران جوان، عکاس نامشخص

«معیر الممالک» از بزرگان دوره قاجار و نزدیکان این حکومت نیز آثار مکتوبی از خود به جا گذاشته است. در این آثار وصف کاملی از آداب نوروزی ایرانیان در دوره قاجار به چشم می‌خورد که یکی از آن‌ها، مراسم تزیین تخم‌مرغ‌ سه روز پیش از عید نوروز است.

در مراسم رنگ‌آمیزی تخم‌مرغ‌ها در زمان قاجار، بانوان در کوچه‌ها و محله‌ها دور یکدیگر جمع می‌شدند و با آدابی خاص، تخم‌مرغ‌ها را تزیین می‌کردند. پس از اتمام تزیین و رنگ‌آمیزی‌ها نیز، رقابتی جالب بین آن‌ها برگزار می‌شد. هر شخصی که تخم‌مرغ او پس از پخت، تخلیه و رنگ‌آمیزی استحکام بیشتری داشت، برنده این مسابقه بود. پس از پایان این مسابقه، بانوان تخم‌مرغ‌ها را در سفره هفت سین می‌چیدند و در زمان دید و بازدیدهای نوروزی به خویشاوندان خود هدیه می‌دادند.

آیین رنگ‌آمیزی تخم‌مرغ برای سفره هفت سین در واپسین روزهای سال، امروزه نیز در بسیاری از شهرهای ایران برقرار است. برخی اقوام ایرانی همچنان در طول نوروز به مهمانان خود تخم‌مرغ‌های رنگی و تزیینی هدیه می‌دهند.

ایران کشوری حاصلخیز است و کشاورزی و دامپروری از فعالیت‌های اصلی ساکنان آن از گذشته تا به امروز بوده است. ایرانیان در همه دوره‌های تاریخی تحویل سال را با آرزوی آغاز سالی پربرکت جشن می‌گیرند و به همین دلیل نمادهایی از شکوفایی بر سفره هفت سین می‌گذارند.

منبع عکس: ویکی مدیا، عکاس: elajan

تخم‌مرغ ماده غذایی پرمصرف میان ایرانیان است که نماد باروری، رشد و شکوفایی است. از طرفی در باورها و اعتقادات مردم این سرزمین در آفرینش موجودات جهان نیز، تخم‌مرغ نشان آغاز حیات و تکوین جانداران است؛ به این ترتیب با قرارگیری این ماده غذایی در سفره هفت سین عید نوروز، سال نو با آرزوی حیات و زایش خوبی‌ها آغاز می‌شود. تخم‌مرغ رنگی از نمادهای «عید پاک» یا «ایستر» (Easter)، از مهم‌ترین اعیاد دینی مسیحیان نیز به شمار می‌رود.

در گذشته تنها از تخم‌مرغ‌های واقعی برای رنگ‌آمیزی نمادهای نوروزی استفاده می‌شد و تزیینات روی آن‌ها نیز با انواع رنگدانه‌های طبیعی صورت می‌گرفت. امروزه تنوع تزیینات تخم‌مرغ‌های رنگی بسیار بالا است و برای استحکام بیشتر، تخم‌مرغ‌های سفالی را جایگزین انواع طبیعی آن می‌کنند.

برای رنگ‌آمیزی تخم‌مرغ هفت سین راه‌های مختلفی پیش روی شما قرار دارد که با توجه به علاقه و سلیقه خود می‌توانید ابزار مورد نیاز هر روش را تهیه و به تعداد اعضای خانواده، تخم‌مرغ‌ها را تزیین و رنگ‌آمیزی کنید. در ادامه ما چهار روش درست کردن تخم‌مرغ رنگی هفت سین را به شما آموزش می‌دهیم:

رنگ‌آمیزی تخم‌مرغ هفت سین با رنگ‌های طبیعی از مرسوم‌ترین روش‌ها از گذشته تا به امروز بوده است. برای این کار امکان استفاده از انواع مواد خوراکی رنگ‌دار مانند لبو، کلم قرمز، زردچوبه، قهوه، پوست پیاز، بلوبری و زغال اخته را خواهید داشت. رنگ‌های خوراکی مصنوعی نیز گزینه‌های مناسبی برای تنوع رنگ‌دهی به تخم‌مرغ‌ها هستند که در صورت تمایل می‌توانید آن‌ها را از فروشگاه‌های لوازم قنادی تهیه کنید.

منبع عکس: فردا نیوز، عکاس نامشخص

رنگ‌آمیزی با رنگ طبیعی روشی مناسب برای تخم‌مرغ‌های طبیعی است که پوست سفیدی دارند. در این روش نخست باید ماده رنگ‌دهنده مورد نظر خود را با کمی آب ترکیب کنید. چنانچه مخلوط خود را بجوشانید، به عصاره رنگی غلیظ‌تری خواهید رسید. رنگ‌های قوی مانند زردچوبه نیاز کمتری به جوشیدن دارند و به‌راحتی در آب رنگ پس می‌دهند. رنگ‌های خوراکی مصنوعی را نیز می‌توانید با آب و چند قطره سرکه سفید مخلوط کنید تا رنگ آن‌ها غلیظ‌تر و ماندگارتر شود.

تخم‌مرغ‌های آب‌پز سرد را در محلول‌ها قرار دهید و بسته به غلطت رنگ مایع، به آن‌ها زمان بدهید تا رنگ بگیرند. این زمان بین یک تا چند ساعت متغیر است. پس از این مرحله، تخم‌مرغ‌ها را با دستکش از مایع خارج کنید و روی دستمالی خشک یا داخل شانه تخم‌مرغ بچینید. پس از خشکی تخم‌مرغ‌ها، آن‌ها رنگی ساده و یک‌دست خواهند داشت. در این مرحله می‌توانید با استفاده از ابزار مختلف روی تخم‌مرغ‌ها را تزیین کنید.

یکی از راه‌های تزیین تخم‌مرغ‌های رنگی استفاده از مسواک یا قلمو و رنگ‌های طلایی یا براق است. در این روش رنگ مورد نظر را با غلظت محدود روی مسواک یا قلمو بزنید و به‌آرامی با دست یا چوب کبریت روی برس بکشید. به این ترتیب دانه‌های رنگی براق روی تخم‌مرغ‌ها می‌ریزند.

منبع عکس: مجله دلگرم، عکاس نامشخص

یکی از راه‌های طراحی روی تخم‌مرغ‌ها، قرار دادن برگ یا گلبرگ روی تخم‌مرغ و کشیدن جوراب نازک یا تنظیف روی آن برای ثبات برگ‌ها پیش از گذاشتن در محلول رنگی است. در این شیوه پس از اتمام کار شما تخم‌مرغ‌های رنگی با اشکال گلبرگ و برگ خواهید داشت.

برای رنگ‌آمیزی تخم‌مرغ‌های هفت سین با اسفنج می‌توانید از تخم‌‌مرغ‌های طبیعی و سفالی استفاده کنید. این روش بسیار ساده‌تر از سایر روش‌ها است و برای انجام آن تنها به رنگ‌های دلخواه از گواش یا آب‌رنگ و چند تکه اسفنج نیاز خواهید داشت.

در این روش رنگ‌های مورد نظر خود را با ترکیب با آب به غلظت مناسب برسانید و سپس با استفاده از یک تکه اسفنج، طرح‌های مختلفی روی تخم‌مرغ‌ها بیندازید. در صورت تمایل به‌جای اسفنج از قلموی نقاشی نیز می‌توانید استفاده کنید.

با استفاده از لاک ناخن، رنگ‌آمیزی‌های متنوعی بر تخم‌مرغ هفت سین خود خواهید داشت. در این روش باید در ظرفی آب ولرم بریزید و روی سطح آن چند قطره لاک بچکانید. با انتخاب رنگ آبی برای لاک می‌توانید تخم‌مرغ‌ها را به‌شکل کهکشانی رنگ کنید. برای این کار تخم‌مرغ‌ را در آب غوطه‌ور کنید تا از میان لکه‌های لاک آبی بگذرد.

منبع عکس: خبرگزاری رکنا، عکاس نامشخص

لاک در آب حل نمی‌شود و به همین دلیل به‌شکل نامنظم روی تخم‌مرغ طرح باقی می‌گذارد. هرچه لاک روی آب بیشتر باشد، رنگ بیشتری روی تخم‌مرغ می‌نشیند. برای درآوردن تخم‌مرغ‌ها از آب، از دستکش استفاده کنید و سپس آن‌ها را روی دستمال کاغذی قرار دهید تا خشک شوند.

تزیین تخم‌مرغ هفت سین با گل خشک و کاموا متفاوت از رنگ‌آمیزی آن‌ها است. در این روش می‌توانید خلاقیت بالایی در تزیین سطح تخم‌مرغ‌ها به کار ببرید. اگر تخم‌مرغ شما سفالی است، نخست آن را با رنگ سفید بپوشانید و سپس به دلخواه تزیین کنید. برای این کار می‌توانید موهای کاموایی روی تخم‌مرغ‌ها بچسبانید و با ماژیک چشم و ابرو بکشید. به این ترتیب تخم‌مرغ‌های عروسکی خواهید داشت. با گل خشک نیز، تاج گل بر سر عروسک‌های تخم مرغی بگذارید.

منبع عکس: پارت نیوز، عکاس نامشخص

در تزیین تخم‌مرغ هفت سین، تنوع بالایی از وسایل مانند انواع پودرهای اکلیل، فوم، کاغذهای رنگی و سلفون‌های نقره‌ای و طلایی قابل استفاده هستند. اگر تمایل به استفاده از رنگ ندارید، هرکدام از این گزینه‌ها همراه با کمی خلاقیت در تزیین تخم‌مرغ، نتیجه‌ای زیبا به‌دنبال خواهند داشت.

با توجه به نکات زیر، تخم‌مرغ‌های رنگی با کیفیت‌تری در سفره‌های هفت سین خود خواهید داشت:

• چنانچه قصد رنگ‌آمیزی تخم‌مرغ‌های طبیعی را دارید، برای آب‌پز کردن آن‌ها از شعله ملایم استفاده کنید تا ترک نخورند.
• پیش از پختن تخم‌مرغ‌ها، آن‌ها را در آب نمک ولرم قرار دهید تا پوسته آن‌ها سفت شود.
• تخم‌مرغ‌های آب‌پز را پیش از رنگ‌آمیزی در یخچال بگذارید تا خنک شوند.
• در رنگ‌آمیزی با رنگ طبیعی، برای پررنگ‌شدن تخم‌مرغ‌ها باید زمان بیشتری آن‌ها را در رنگ قرار دهید.
• افزودن سرکه به محلول‌های رنگی سبب افزایش غلظت رنگ و تثبیت آن روی تخم‌مرغ‌ها می‌شود.
• برای یک‌دستی رنگ تخم‌مرغ‌ها، می‌توانید در چند مرحله آن‌ها را رنگ کنید.
• بهترین گزینه برای قرارگیری تخم‌مرغ‌ها در زمان خشک‌شدن، شانه تخم‌مرغ است.

منبع عکس: خبرگزاری رکنا، عکاس نامشخص

در این مقاله به یکی از زیباترین نمادهای سفره هفت سین، یعنی تخم‌مرغ‌ رنگی پرداختیم و راه‌هایی ساده برای رنگ‌آمیزی آن‌ها را به شما ارائه کردیم. شما نیز می‌توانید در ادامه راه‌های پیشنهادی برای رنگ‌آمیزی تخم‌مرغ هفت سین را به ما و دیگر کاربران کجارو بگویید.

عکس‌ کاور از وب‌سایت kcls.bibliocommons.com؛ عکاس نامشخص