وجود برخی میکروبها (مانند شیگلا، انتاموبا هیستولیتیکا، سالمونلا، کامپیلوباکتر، ژیاردیا، کریپتوزپوریدیوم، و گاهی ویبریو کلرا) در طول سفر ممکن است باعث اسهال مسافران شود. در مناطقی که حفظ بهداشت و رعایت اصول بهداشتی دشوار است، مسافران باید احتیاط و هشدارهای لازم درباره آب و غذا، شامل تصفیه آب را جدی بگیرند. مواقعی که تصفیه آب پیش از نوشیدن ضروری است (مانند مسواک زدن)، حتما این کار را انجام دهید. حتی اگر در منطقه مورد نظر آب معدنی وجود داشت (چه مطمئن بودید یا احتمال میدادید) حتما سیستم تصفیه را همراه داشته باشید، چراکه ممکن است با کمبود آب مواجه شوید. علاوهبراین، تصفیه آب یک عمل مثبت در راستای حفظ و نگهداری محیط زیست است، چراکه بطریهای آب معدنی به محیط آسیب میزنند، اما شما میتوانید همان بطری را بارها و بارها پر کنید. توجه به سلامت در سفر امری ضروری است.
شیوههای مختلفی برای تصفیه آب وجود دارد که برخی موثرتر از بقیه هستند. انتخاب شیوهها بستگی به میزان آلودگی آب منطقه و میزان راحتی آن شیوه برای مسافر دارد.
شیوه های اصلی تصفیه عبارتند از:
- جوشاندن
- هالوژنها (ید و کلر)
- صافش یا فیلتراسیون
جوشاندن
با اینکه ممکن است استفاده از اجاق گاز، کتری، یا وسایل حرارتی هنگام سفر دشوار یا غیرممکن باشد، اما این روش، مطمئنترین روش محسوب میشود. با اینکه مدت زمانهای مختلفی پیشنهاد شده، اما یک دقیقه جوشیدن برای کشتن مضرترین میکروبها کافی است. در ارتفاع بالای ۲۰۰۰ متر که آب در دمای پایینترین به جوش میآید، آب باید ۳ دقیقه بجوشد. این قابلقبولترین شیوه برای مسافرانی است که قصد ملاقات دوستان و آشنایی را دارند که در آن مناطق امکانات کافی دارند. آبی که به این روش تصفیه میشود، باید کاملا سرد باشد و برای جلوگیری از آلودگی، روی آن پوشانده شود.
هالوژنها
استفاده از هالوژنها، هم ارزان و هم راحت است و ممکن است روش انتخابی مناسب برای مسافران همیشه در سفر باشد.
کلر و نقره
قرصهای کلر و نقره (در ایران قرص کلر وجود دارد، اما با توجه به جستجو در اینترنت چیزی به اسم قرص نقره یافت نکردم) را در تمام مغازههایی که لوازم مخصوص سفر میفروشند، پیدا میشود. اگر به درستی از این قرصها استفاده شود، بیشتر میکروبها از بین میروند، اما تاثیر زیادی بر ویروسها و کیستها (مانند ویروس هپاتیت A، ژیاردیا، آمیبیاز، و کریپتوزپوریدیوم) ندارد. با همه این تعریفها، استفاده بیرویه و بیش از حد از کلر ممکن است به اندامهای داخلی شما آسیب بزند.
دیاکسید کلر
دیاکسید کلر، هم به شکل قرص و هم به شکل قطره وجود دارد. قیمت آنها ارزان بوده و ایمن و موثر هستند. دیاکسید کلر باکتریها، ویروسها و کیستهای موجود در آب را از بین میبرد. برای کارایی بیشتر، دستورالعمل نوشته شده روی جعبه را بخوانید.
ید (که دیگر پیشنهاد نمیشود)
سالها، استفاده از ید برای تصفیه آب، به مسافران پیشنهاد میشد. با این حال، طبق دستورالعمل جدید اتحادیه اروپا در اکتبر ۲۰۰۹، استفاده از ید برای این منظور ممنوع شد و از آن به بعد در اروپا برای تصفیه آب از ید استفاده نشد. علاوهبر این، دقت کنید که آب یددار برای مصرف خانمهای باردار و بیماران تیروئید توصیه نمیشود.
برقکافت نمک (سدیم کلرید)
یک سیستم دستی تصفیه آب اختراع شده است که از اکسیدانهای ترکیبشده برای سالم کردن آب استفاده میکند. این وسیله که به اندازه یک خودکار است، آب شیرین را با نمک ترکیب میکند و یک آب شور میسازد. سپس یک بار الکتریکی را از محلول میگذراند و اکسیدانهایی چون هیپوکلوریت را بوجود میآورد. پس از آن، این محلول را به آب مورد نظر اضافه میکنند و با توجه به دستورالعمل کارخانه، همه کریپتوزپوریدیومهای غیرفعال، باکتریها، ژیاردیا و ویروسها از بین میروند.
صافش یا فیلتر کردن
صافش برای آنها که تنها به آبهای شور (مانند رودخانهها و آبراههها) دسترسی دارند بسیار موثر است، زیرا ذرههای ریز را از بین میبرد. فیلترهای مختلف بسیاری وجود دارند که قیمتهایشان نیز متفاوت است. اندازه سوراخهای فیلتر کارایی موثر وسیله را تعیین میکنند. اندازه منافذ بین ۰٫۱ تا ۱٫۴ میکرون، برای زدودن باکتریها و انگلها بسیار موثراند، اما ممکن است ویروسها را از بین نبرد. اگر از این نوع فیلتر استفاده کردید، آب را پس از فیلتر کردن، یا بجوشانید یا از روشهای شیمیایی تصفیه استفاده کنید. فیلترهای خوب ژیاردیا و کریپتوزپوریدیوم را از بین میبرد. فیلترهای بسیار پیشرفتهای (از لحاظ تکنولوژی) وجود دارند که مدعی از بین بردن ویروسها و دیگر ریزاندامگان هستند.
صافش به همراه مواد شیمیایی
برخی فیلترهای جدید، از شیوه های ضدعفونی شیمیایی، برای افزایش تاثیرگذاری، استفاده میکنند. این فیلترها پس از چند بار استفاده باید تعویض شوند، هرچند ممکن است کار سختی به نظر برسد.
اشعه فرابنفش
مدارکی وجود دارد که نشان میدهد نور فرابنفش باعث کشته شدن باکتریها، ویروسها و کریپتوزپوریدیوم در آب میشود. اثرگذاری این شیوه در تصفیه آب، بستگی به شدت اشعه و مدت زمان قرار گرفتن در معرض فرابنفش دارد. لازمه این روش وجود آب تمیز است، زیرا در صورتی که آب کدر یا حاوی ذرات بسیار زیاد باشد، کارایی آن نیز پایین میآید.
مراکز فروش امکانات
امکانات پاکسازی آب و فیلترهای آب را میتوان بهصورت آنلاین یا از مغازههای لوازم ورزشی، و مغازههایی که لوازم کمپینگ میفروشند، خرید. کلر را از داروخانههای محلی نیز میتوان تهیه کرد. فیلترهای تصفیه آب را با نسخههای ارزانتر (که در سوپرمارکتها وجود دارد) که تنها برای ازبین بردن بو و کلر از آبهای خانگی است، نباید اشتباه گرفت.