عجایب هفتگانه جهان که شما را مسحور می‌کنند

عجایب هفتگانه، به مجموعه‌ای از آثار معماری و هنری برجسته در دوران باستان و عصر حاضر گفته می‌شود که همواره نمادی از نبوغ، خلاقیت و تلاش بی‌وقفه انسان برای خلق شاهکارهای ماندگار بوده‌اند. این آثار که در طول تاریخ دستخوش تغییر و تحول شده‌اند، نه‌تنها نشان‌دهنده توانایی‌های فنی و مهندسی بشر، بلکه بازتاب‌دهنده فرهنگ، هنر و تمدن‌های مختلف نیز هستند. از هرم بزرگ جیزه، تنها بازمانده از عجایب هفتگانه باستان، تا دیوار بزرگ چین و تاج محل، هر یک داستانی منحصربه‌فرد از تاریخ و فرهنگ بشری را روایت می‌کنند. در ادامه با ما همراه شوید تا با عجایب هفت‌گانه جهان قدیم و عجایب هفت‌گانه جهان جدید آشنا شوید.

به هفت اثر معماری و مجسمه‌سازی دوران باستان، عجایب هفت‌گانه گفته می‌شود. نام این هفت اثر در قرن دوم قبل از میلاد توسط «انتیپاتر صیدایی» در یک کتاب ثبت شد. تمام عجایب هفت‌گانه در زمانی که نام آن‌ها در کتاب موردنظر ثبت شد، سالم بودند. هرم بزرگ جیزه، باغ‌های معلق بابل، معبد آرتمیس، تندیس زئوس، آرامگاه هالیکارناسوس، غول رودس و فانوس اسکندریه،‌ از عجایب هفت‌گانه جهان قدیم محسوب می‌شدند.

هرم بزرگ جیزه را می‌توان به‌عنوان یکی از عجیب‌ترین سازه‌های منحصربه‌فرد جهان، آن هم جهان باستان (۲,۵۶۰ سال قبل از میلاد) معرفی کرد. ساخت هرم بزرگ جیزه به دستور خوفو یا خئوپس آغاز شد و حدود ۲۰ سال به طول انجامید.

ارتفاع هرم جیزه معادل ۱۴۶٫۵ متر و پوشش بیرونی آن از سنگ آهک است. سنگ آهک در بازتاب نور آفتاب، نقش مهمی دارد و این مسئله باعث درخشش هرم در بیابان مصر می‌شود. مهم‌ترین مصالح مورد استفاده برای ساخت هرم جیزه را می‌توان بلوک‌های سنگی بزرگی دانست که وزن متوسط آن‌ها معادل ۲٫۵ تن است. با در نظر گرفتن سطح تجهیزات زمان ساخت هرم و ابعاد کاری که انجام شده، مجذوب تلاش کارگرانی خواهید شد که باعث شدند نام هرم جیزه در آغاز لیست عجایب جهان قرار داشته باشد.

یکی دیگر از مسائل عجیب هرم بزرگ مصر، قطعا سنگ گرانیت موجود در اتاق پادشاه است که وزن آن بین ۲۵ تا ۸۰ تن تخمین زده شده است؛ گفته می‌شود که این سنگ گرانیت از ۸۰۰ کیلومتر دورتر از مکان هرم جیزه، تهیه و حمل شده است. همچنین فضای داخل این هرم شامل بخش‌های مختلفی است که می‌توان در میان آن‌ها به اتاق ملکه، گالری بزرگ، حفره بزرگ و اتاق پادشاه اشاره کرد.

باغ‌های معلق بابل به دستور بخت‌النصر دوم و در حدود ۶۰۰ سال قبل از میلاد ساخته شده و یک هدیه از سوی او به همسرش، یعنی آمیتیس بوده است؛ همسر بخت‌النصر، شاهزاده ماد بود و پس از ازدواج به‌سمت بابل رفت؛ اما به‌دلیل تفاوت اقلیم (آب و هوای خشک بین‌النهرین) بیمار شد. در حقیقت بیماری آمیتیس به‌دلیل ترک دیار و آب‌وهوای فوق‌العاده محل تولدش بود که همین مسئله سبب شد تا بخت‌النصر به‌منظور بازگشت سلامتی آمیتیس، دستور ساخت باغ‌های معلق بابل را بدهد.

البته برخی از مورخان هم درباره وجود این باغ، تردید دارند؛ آن‌ها بر این باورند که وجود باغ‌های معلق بابل، نتیجه تخیل سربازان اسکندر مقدونی هنگام بازگشت از بابل به یونان بوده است. در حقیقت سربازان روایت‌های خود را برای هموطنان خود بیان کرده و شاعران هم از توصیف آن‌ها بهره برده و تصوراتی عجیب را به وجود آورند.

بخت‌النصر علاقه زیادی به ساخت بناهای عجیب داشت و همین مسئله هم به واقعیت داشتن باغ‌های معلق بابل، دامن می‌زند. با اینکه اطلاعات مختلفی توسط محققان پیرامون ابعاد این باغ ذکر شده، درمجموع می‌توان باغ‌های معلق بابل را یکی از باغ‌های شگفت‌انگیزی عنوان کرد که کوهی مصنوعی و سرسبز بوده است.

معبد آرتمیس از مهم‌ترین و جذاب‌ترین عجایب هفت‌گانه قدیم است که به افتخار الهه آرتمیس و ۵۵۰ سال قبل از میلاد ساخته شد. این معبد در افسوس (Ephesus)، واقع در نزدیکی شهر ازمیر ترکیه قرار دارد و پذیرای گردشگران است. معبد آرتمیس دارای ۱۲۷ ستون ۱۸ متری است که در چهار ردیف کنار هم قرار داشتند. در مرکز معبد، مجسمه ۱۵ متری آرتمیس قرار داشت که از طلا و عاج ساخته شده بود. همچنین این مجسمه توسط مشعل، همواره شعله‌ور و روشن بود.

در سال ۳۶۵ قبل از میلاد، معبد آرتمیس در آتش سوخت. یکی از شهروندان یونانی به نام هروستراتوس معبد را سوزاند که به‌گفته‌ خودش، برای ثبت نامش در تاریخ این کار را انجام داد. او به مرگ محکوم شد و دولت آن زمان هم به‌زبان‌آوردن نام او را ممنوع اعلام کرد.

یکی دیگر از عجایب هفت‌گانه جهان قدیم که هرودوت، مورخ معروف یونان، در فهرست خود آورده است، تندیس زئوس است. این تندیس توسط فیدیاس، تندیس‌ساز بزرگ یونانی ساخته شد و توانست در زمره عجایب جهان هستی، نام خود را پرآوازه کند. زئوس، خدای یونانیان بود و در المپیا، شهری مذهبی واقع در جنوب غربی یونان، حضور داشت.

زئوس توسط یونانیان باستان به‌عنوان پادشاه خدایان پرستش می‌شد و در زمان‌هایی خاص هم جشن‌هایی به افتخار او برگزار می‌کردند. مسابقه‌های ورزشی مختلفی در طول این جشن‌ها برگزار می‌شد و اهمیت آن‌ها به حدی بود که جنگ‌ها متوقف می‌شد تا مردم بتوانند از نقاط مختلف برای حضور در مسابقات، راهی المپیا شوند.

تندیس زئوس ارتفاعی معادل ۱۳ متر داشت و افراد مختلفی همانند یکی از امپراطوران رومی، سعی در جابه‌جا کردن تندیس داشته‌اند؛ اما موفق به انجام این کار نشده‌اند. در سال ۴۲۶ بعد از میلاد معبد زئوس ویران شد و بسیاری از مورخان معتقدند مجسمه در آن زمان تخریب شده است. با این حال، برخی دیگر معتقدند که این مجسمه به قسطنطنیه (استانبول کنونی) منتقل شد و حدود ۵۰ سال بعد تخریب شد.

امروزه ویرانه‌های آرامگاه هالیکارناسوس در شهر بدروم ترکیه واقع شده است. دلایل زیادی برای قرارگیری نام این آرامگاه در میان عجایب جهان قدیم وجود دارد که یکی از آن‌ها را می‌توان نوع معماری و ارتفاع ۴۵ متری بنا عنوان کرد.

بر اساس اطلاعات موجود، هر منطقه به غیر از پادشاهان اصلی، فرمانروایانی داشت. آرتیمیس و مازولوس، زوج فرمانروایی بودند که فرمانروایی یونان و ترکیه کنونی را در زمان هخامنشیان بر عهده داشتند. اسناد تاریخی نشان می‌دهد که این دو در کنار هم به‌مدت ۲۴ سال فرمانروایی کرده‌اند و جالب آن که در این مدت، آثار و مجسمه‌های زیاد و البته باشکوهی را بنا نهادند.

هنگامی که مازولوس از دنیا رفت، آرتیمیس از شدت ناراحتی زیاد، دستور داد تا بهترین معماران یونانی جمع شوند و بزرگ‌ترین آرامگاه جهان را برای او بنا کنند. آرامگاه هالیکارناسوس را می‌توان اثری جذاب از عشق آرتیمیس به همسرش هم به حساب آورد.

آرامگاه هالیکارناسوس به‌شکل مکعب ساخته شده بود و چندین طبقه داشت. هر طرف مقبره دارای ۹ ستون عظیم بود و بالای آن یک هرم پلکانی وجود داشت. قسمت بالای مقبره با چهار مجسمه تزیین شده و ارابه‌‌ای ۶ متری مرمری شامل چهار اسب روی آن قرار گرفته بود. آرامگاه هالیکارناسوس طی زلزله‌ای در قرن سیزدهم میلادی نابود شد.

غول رودس، نام تندیس هلیوس یا همان خدای خورشید بود که در ورودی بندر شهر رودس، در یونان قرار داشت. موضوع موقعیت مکانی سبب شد تا این تندیس به غول رودس مشهور شود. تاریخچه یونان باستان، پر از رمز و راز بوده و جذابیت‌های خاص خود را دارد. در حقیقت یونان باستان متشکل از ایالت‌های مختلف با قدرت محدود بود. برای نمونه جزیره رودس شامل سه ایالت دیگر با نام‌های کامیروس، یالیسوس و لیندوس بوده که پس از متحد شدن در سال ۴۰۸ قبل از میلاد، توانستند قلمرویی قوی را به پایتختی رودس تشکیل دهند.

طبق اسناد تاریخی، این شهر از نظر اقتصادی قوی بود و حتی با مصر باستان هم مراودات تجاری داشت. در سال ۳۰۵ قبل از میلاد، شهر رودس توسط آنتیگونی‌های مقدونیه محاصره شد و قصد آن‌ها از بین بردن مراودات تجاری رودس بود؛ اما هرگز موفق به این کار نشدند و در نهایت با قرارداد صلح و برجای گذاشتن خسارت‌های شدید و جنگ‌افزارهای گران‌بها، رودس را ترک کردند.

مردم رودس با فروش غنیمت‌های گرفته شده، تندیسی عظیم را در ورودی شهر ساختند که احداث آن ۱۲ سال طول کشید؛ اما یادآور مقاومت و شکست‌ناپذیری آن‌ها بود. البته غول رودس به‌دلیل زمین‌لرزه‌ای شدید، شکست و نابود شد. یکی دیگر از ویژگی‌های غول رودس را می‌توان ارتفاع حدودا ۳۰ متری و جنس برنز آن عنوان کرد.

باستان‌شناسان اطلاعات زیادی درباره‌ موقعیت دقیق مجسمه و ظاهر آن ندارند. به‌باور اغلب آن‌ها، این مجسمه تجسمی برهنه از خدای خورشید بود که یک مشعل را در یک دست و نیزه‌ای را در دست دیگر نگه داشته بود.

کار ساخت این فانوس در قالب یک برج و به دستور اسکندر، آغاز شد و در زمان بطلمیوس دوم (جانشین اسکندر) به سرانجام رسید. اغلب پژوهشگران مدرن معتقدند ارتفاع این بنا حدود ۱۱۵ متر بوده است. این فانوس به‌تدریج در مجموعه‌ای از زلزله‌ها از سال ۳۲۰ تا ۱۳۲۳ میلادی نابود شد.

بنیادی سوئیسی در سال ۲۰۰۰، کمپینی برای تعیین عجایب هفتگانه جدید جهان راه‌اندازی کرد. با اینکه مانعی برای دریافت بیش از یک رای از هر کاربر در طول نظرسنجی تدارک دیده نشده بود، در هر صورت بیش از ۱۰۰ میلیون رای به دست آمد و نتیجه آن موجب شکل‌گیری عجایب هفت‌گانه جهان جدید شد. نام عجایب هفت‌گانه جهان جدید در سال ۲۰۰۷ میلادی و در لیسبون، اعلام شد.

پترا یکی از عجایب هفت‌گانه جدید جهان است که در لیست میراث جهانی یونسکو نیز قرار دارد. این شهر در کشور اردن واقع شده و بناهای آن به‌گونه‌ای هستند که باور کردن ساخت آن‌ها توسط مردم عادی با ابزارهای معمولی، بسیار سخت است. شهر پترا محل زندگی نبطی‌ها به‌مدت بیش از ۲۰۰ سال بود و پیشرفت آن هم نشان‌دهنده وضعیت اقتصادی مناسب حاکمان پترا است.

شهر پترا دارای جاذبه‌های مختلفی است؛ اما قصر البنت را می‌توان یکی از جذاب‌ترین بناها عنوان کرد. افراد زیادی بر این باورند که بنای موردنظر توسط موجودات فرازمینی ساخته شده است. جالب‌تر آن که حتی مردم محلی پترا هم این حرف را تصدیق می‌کنند و اظهار داشته‌اند که صداهای عجیبی در شب از این مکان به گوش می‌رسد؛ این مسئله واقعا ترسناک به‌نظر می‌رسد و عادی است اگر هیچ توریستی به هنگام شب وارد منطقه موردنظر نشود.

تراشیدن کوه‌ها و وجود مکان‌های مختلفی همانند عبادتگاه، خزانه و سایر موارد در دل آن، سبب شده تا بازدیدکنندگان زیادی در طول سال به این مکان سفر کنند.

شاه جهان یکی از امپراتورهای گورکانی هند بود که بنایی را به یاد همسر ایرانی خود، یعنی «ارجمند بانو بیگم» با نام تاج محل بنا کرد. این بنا که نشان‌دهنده عشق ابدی شاه جهان به همسر خود بود، هم‌اکنون به‌عنوان یکی از عجایب هفت‌گانه جهان شناخته می‌شود.

تاج محل ترکیبی از معماری ایرانی و گورکانی بوده و در ساخت آن، بیشتر از ۲۰ هزار هنرمند و معمار، فعالیت داشته‌اند. در حقیقت باید تاج محل را شاهکاری از هنر هنرمندان ایرانی و هندی معرفی کرد. تاج‌محل که کاملا از مرمر سفید ساخته شده، یکی از زیباترین بناهای یادبود جهان است.

دیوار بزرگ چین یکی از بزرگ‌ترین و طولانی‌ترین معماری‌های جهان شناخته می‌شود. توجه به این نکته که دیوار چین، ۲۱,۱۹۶ کیلومتر امتداد دارد و از مسیرهای مختلف و گاهی وقت‌ها، صعب‌العبوری گذشته است، می‌تواند برای هر بازدیدکننده‌ای حیرت‌انگیز باشد.

این دیوار با بیش از ۲۰ هزار کیلومتر طول، فقط به‌منظور جلوگیری از حمله اقوام صحراگرد ساخته شد و افراد زیادی هم در حین ساخت آن از دنیا رفتند. در این دیوار بزرگ برجک‌هایی وجود دارد که به فاصله ۵۰۰ متر از هم قرار گرفته‌اند. حکومت‌های مختلف در چین برای ساخت این دیوار، فعالیت کردند؛ اما شکل کنونی دیوار بزرگ چین متعلق به سلسله مینگ بوده که از غرب به دروازه جایو گوان (واقع در استان گانسو چین) و از شرق هم به ساحل رود یالو جیان (واقع در استان لیائونینگ) راه دارد.

کولوسئوم، تماشاخانه‌ای در شهر رم ایتالیا است که از آن به‌عنوان بزرگ‌ترین تماشاخانه امپراتوری رم هم یاد می‌کنند. ظرفیت این تماشاخانه، چیزی در حدود ۵۰ تا ۸۰ هزار نفر بوده و یکی از سرگرمی‌هایی که مردم برای تماشای آن به کولوسئوم مراجعه می‌کردند، نبردهای گلادیاتورها با یکدیگر بود. در حقیقت مهم‌ترین تماشاکنندگان این نبردها را اشراف تشکیل می‌دادند. جالب‌تر آن که برخی از اعدام‌ها یا رهاسازی حیوانات وحشی در کولوسئوم و نبرد گلادیاتورها با آن‌ها هم از دیگر اقداماتی بود که به‌منظور تفریح اشراف، برگزار می‌شد.

با اینکه بنای کولوسئوم در فهرست عجایب جهان قرار گرفته است، اقداماتی که در آن انجام شده را نمی‌توان انسانی توصیف کرد؛ بیش از یک میلیون انسان که ۵۰۰ تا ۷۰۰ هزار نفرشان برده یا گلادیاتور بودند، در کولوسئوم به‌شکل فجیع کشته شده‌اند.

کولوسئوم به‌صورت بیضی و با قطرهای ۱۸۸ و ۱۵۶ متر با ارتفاع ۴۸ متری ساخته شده است. کف کولوسئوم از جنس چوب بوده است و در بخش پایین آن هم اتاق‌ها و گذرگاه‌هایی وجود دارد که برای عبور حیوانات وحشی و تدارکات موردنیاز به‌منظور برگزاری نمایش‌های مرگ استفاده می‌شد.

شاید ذکر جمله معروف سنت بید هم درباره کولوسئوم خالی از لطف نباشد:

تا زمانی که کولوسئوم استوار است، رم هم استوار است. زمانی که کولوسئوم سقوط کند، رم هم سقوط خواهد کرد و اگر رم سقوط کند، دنیا سقوط خواهد کرد.

ماچوپیچو یکی دیگر از عجایب هفت‌گانه جهان است که در پرو واقع شده و در دوره اینکاها ساخته شده است. هدف از ساخت این شهر در ارتفاع ۲,۳۰۰ متری از سطح دریا، آن هم در کوه‌های آند کشور پرو، به‌منظور توانایی مقابله با دشمنان و در امان ماندن از هرگون هجوم مهاجمان بوده است. وجود تاسیسات مختلف همانند سیستم‌های آبرسانی، از مهم‌ترین ویژگی‌های شهر ماچوپیچو است.

مهندسی سازه‌های شهر ماچوپیچو به‌گونه‌ای است که در برابر زلزله از مقاومت قابل‌قبولی برخوردار بوده‌اند. در حقیقت سنگ‌های به‌کار رفته در ساخت خانه‌ها قابلیت رقصان دارند و با اینکه زمان زلزله، تکان خواهند خورد؛ اما بدون ریزش در حالت اولیه خود باقی خواهند ماند. این موضوع سبب شده تا دانشمندان و پژوهشگران نتوانند پاسخ مناسبی را پیرامون چگونگی ساخت و مهندسی جذاب این شهر توسط اینکاها ارائه دهند. تمام این موارد موجب شد تا نام شهر ماچو پیچو در فهرست عجایب هفت‌گانه جهان قرار گیرد.

یکی از آثار باستانی متعلق به تمدن مایا که در کشور مکزیک واقع است و در فهرست عجایب هفت‌گانه جهان جدید هم قرار دارد، چیچن ایتزا است. چیچن ایتزا، مکانی برای قربانی کردن انسان و تقدیم آن‌ها به «چاک»، خدای باران مایاها، بوده است؛ هنوز هم بقایای انسان‌های قربانی شده در معبد چیچن ایتزا یافت می‌شود.

چیچن ایتزا را می‌توان به‌عنوان یکی از مشهورترین مناطق باستان‌شناسی کشور مکزیک معرفی کرد. در این محوطه باستانی بناهای سنگی زیادی وجود دارد که از آن‌ها به‌عنوان قصر، حمام، مغازه یا موارد مشابه استفاده می‌کردند. هرم ال‌کاستیلو مهم‌ترین بنای چیچن‌ایتزا است که ارتفاع آن به ۳۰ متر می‌رسد. چیچن ایتزا به‌دلیل نوع بناهایی که در زمان خود، خاص بوده‌اند و در حال حاضر هم جذابیت زیادی دارند، توانست در فهرست عجایب جهان جدید قرار گیرد.

تندیس مسیح، یکی از عجایب هفت‌گانه جهان جدید است که در بالاترین بخش شهر ریودوژانیرو برزیل قرار دارد. ساخت تندیس مسیح در سال ۱۹۲۶ میلادی، آغاز شد و پنج سال بعد، به اتمام رسید. آغوش باز مسیح را این‌گونه تعبیر کرده‌اند که او، آغوش خود را برای تمام انسان‌ها باز کرده است.

مجسمه مسیح را باید به‌عنوان یکی از بزرگ تندیس‌های جهان معرفی کرد و جالب آن که وزن تندیس چیزی در حدود ۶۳۵ تن است. مکان قرارگیری تندیس مسیح، جنگل ملی تیجاکا و در بالای کوه کورکوادو است؛ تندیس به‌گونه‌ای قرار گرفته است که گویی بر تمام شهر ریودوژانیرو و طبیعت اطراف آن اشراف کامل دارد.

آیا تاکنون موفق به بازدید از هر یک از این عجایب هفت‌گانه شده‌اید؟ تجربه بازدید خود را در بخش دیدگاه‌ها با ما و سایر کاربران کجارو به اشتراک بگذارید.

منبع عکس کاور: unsplash.com؛ عکاس: johannes plenio