چه تعداد ستاره را قادر هستید در شب ببینید؟ اگر شما در شهر زندگی میکنید، مطمئنا این عدد کوچک خواهد بود. این بهدلیل نورهای زیادی است که بهصورت مصنوعی آسمان را روشن میکند و ستارهها را از دید پنهان میکند؛ به این پدیده آلودگی نوری گفته میشود. برای اینکه بتوانید این زیبایی خیرهکننده را ببینید، لازم است در جایی باشید که واقعا تاریک است. دقیقا به همین دلیل است که در پارکهای بینالمللی آسمان تاریک وجود دارد.
کمان راه شیری از پارک ملی کپیتول ریف
در یک شب تاریک و پاکیزه از هرگونه آلودگی، آسمان بهوسیله میلیونها ستاره روشن است. از روشنترینشان گرفته تا دستهای از ستارهها که بهصورت یک راه کنار هم قرار دارند. این دسته از ستارهها که بخش کوچکی از کهکشان ما است، راه شیری نام دارد و میتوان آن را از هر نقطه زمین دید. متاسفانه تحقیقاتی در سال ۲۰۱۶ نشان داد که بهدلیل آلودگی نوری بیش از ۸۰ درصد مردم آمریکای شمالی و ۶۰ درصد از مردم اروپا قادر نیستند کهکشان راه شیری را ببینند. این فقط مایه شرمساری برای دیدن ستارههای آسمان نیست، بلکه یک خطر جهانی برای طبیعت زمین است.
نورهای مصنوعی میتوانند مهاجرت پرندگان را مختل کنند، روش زندگی حشرات را تغییر دهند و روی چرخش فصلها تاثیر بگذارند. انجمن بینالمللی آسمان تاریک یک سازمان غیرانتفاعی است که مبارزه علیه آلودگی روشنایی را رهبری میکند. پارکهای بینالمللی آسمان تاریک یکی از شیوههای این مبارزه است. این پارکها مکانهای حفاظتشدهای هستند که بهصورت اختصاصی برای نگه داشتن تاریکی طبیعی شب و محیط زیست ساخته شدهاند. همچنین این پارکها صرفا برای منافع اشخاص عادی ساخته نشدهاند، بلکه برای دانشمندان و دانشآموزان نیز بهصورت اختصاصی قابل استفاده است. بهترین قسمت این پارکها این است که ورودشان برای عموم آزاد است.
در این نقشه شما میتوانید بببینید که بیشتر افراد کره زمین در آلودگی نوری قرار دارند
در دنیا نزدیک به ۵۰ پارک آسمان تاریک وجود دارد که بیش از ۱۰ تا از آنها در آمریکا قرار دارد. از معروفترین این پارکها که بهدلیل زیبایی خودشان هم معروف هستند، میتوان به گرند کنیون (Grand Canyon)، دره مرگ (Death Valley) و بیگ بند (big bend) اشاره کرد. اگر شما هم جزو افرادی هستید که تابهحال کمان راه شیری را در آسمان ندیدهاید، ما به شما پیشنهاد میکنیم که حتما وسایلتان را جمع کنید و به یکی از این پارکهای بهخصوص بروید.
زمانی که وسایلتان را جمع میکنید، دقت داشته باشید که هر وسیلهای مناسب نیست. در نور ضعیف شب تاریک، عصبهای حساس به نور چشم شما با تاریکی تطبیق داده میشوند و دیدن یک چراغ قوه و هر وسیله نوردهی دیگر باعث میشود که بهمدت نیم ساعت نتوانید نورهای زیبای آسمان را ببینید. به همین دلیل متخصصان پیشنهاد میکنند که از بردن چراغقوههایی که نور سفید دارند، خودداری کنید. عصبهای چشم شما نسبت به نور قرمز حساسیت کمتری دارند، در نتیجه شما میتوانید از یک چراغ قرمز برای شبگردی استفاده کنید و حتی یک نور هم در آسمان از دست ندهید. همچنین میتوانید از یک تلسکوپ برای از نزدیک دیدن این پدیده بینظیر استفاده کنید اما باز هم وسیلهی ضروری نیست. شما میتوانید از دوربین دو چشمی هم استفاده کنید.