بناها و ساختمانهای تاریخی در قدیمیترین شهرهای دنیا نهتنها یادگاری ارزشمند از گذشته محسوب میشوند، بلکه میتوان گذر زمان را با مشاهده آنها کاملا درک کرد.
۱. هرم بزرگ
نه اشتباه نکنید، این هرم جزو اهرام مصر نیست! هرم بزرگ در چولولا، از شهرهای مهم و باستانی آمریکای مرکزی و در کشور مکزیک قرار دارد و پیش از ورود کریستف کلمب به مجمعالجزایر هند غربی ساخته شده است. این بنا بزرگترین معبد هرمی در جهان و معروفترین بنای چولولا محسوب میشود. به عقیده مورخان این معبد به Quetzalcoatl اهدا شده که در فاصله سالهای ۴۰۰ تا ۹۰۰ پس از میلاد پرستش میشده است.
۲. مسجد سبز
مسجد سبز در شهر بلخ افغانستان واقع است، شهری که قدمت ساخت آن به ۱۵۰۰ سال پیش از میلاد مسیح باز میگردد. بنای مسجد سبز پیش از مسجد تاجمحل احداث شده و معماری آن الهامبخش ایرانیان پس از ورود به افغانستان در سالهای ۱۶۰۰ بوده است. البته بنای مسجد در جریان درگیریهای افغانستان و شوروی دچار آسیب فراوانی شده است.
۳. کلیسای جامع کادیز (Cádiz)
کادیز در کشور اسپانیا در سال ۱۱۱۰۰ قبل از میلاد توسط فینیقیها بهعنوان منطقهای تجاری کوچکی کشف و مورد استفاده قرار گرفت. کلیسای جامع کادیز نیز یکی از قدیمیترین و مشهورترین جاذبههای این شهر است. نخستین کلیسای شهر در سال ۱۲۶۰ ساخته و در سال ۱۵۹۶ در آتش سوخت. بازسازی این کلیسا در سال ۱۷۷۶ آغاز شد و تکمیل پروژه بازسازی در حدود یک قرن به طول انجامید. برخورداری از سبکهای متعدد معماری و آثار بهجای مانده از کلیسای قدیمی، کلیسای جامع کادیز را به یکی از جاذبههای تاریخی اسپانیا تبدیل کرده است.
۴. ارگ رواندا (Ravanda)
شهر غازیان تپه (Gaziantep) ترکیه در سال ۳۶۵۰ پیش از میلاد توسط هیتیها احداث شده است. به احتمال زیاد ارگ رواندا نیز در آن دوران احداث شده و در قرن ششم توسط بیزانس بازسازی شده است. بهلحاظ موقعیت جغرافیایی این ارگ در مرکز شهر قرار دارد. البته ارگ رواندا برای مدتی توسط رومیها مورد استفاده قرار گرفته و امپراطور یوستینیانوس خانهای در آنجا احداث کرده است. گفتنی است مورخان مملوکان و عثمانیها ادعاهای مختلفی درباره ارگ در دورههای مختلف داشتهاند.
۵. قبةالصخره
قبةالصخره یکی از مهمترین و قدیمیترین آثار معماری اسلامی ارزشمندی است که در بیتالمقدس قرار دارد. صخره مقدسی در زیر گنبد این مسجد قرار دارد که برای ادیان آسمانی مورد احترام است. بنا به روایت حضرت محمد (ص) از روی این صخره به معراج رفته است.
قلعه دریایی سیدون در لبنان قرار دارد و به قلعه جنگهای صلیبی نیز شهرت دارد، زیرا در آن دوران ساخته شده است. قدمت شهر سیدون به ۴۰۰۰ سال پیش از میلاد مسیح باز میگردد. طبق اظهارات مورخان برجسته شخصیتهای بزرگ تاریخ از جمله اسکندر مقدونی، سنت پل و حضرت عیسی مسیح در این شهر حضور داشتهاند. قلعه در قرن سیزدهم بهصورت دژی در جزیره روی معبد فینیقی قدیمی ساخته شد. اگرچه در اثر گذر زمان آسیبهای بسیاری به قلعه وارد شده، ولی همچنان باشکوه پابرجا مانده است.
این بنای قدیمی یکی از ۸ درب قدیمی بهجای مانده در دمشق است. البته به عقده برخی، دمشق قدیمیترین شهر دارای سکنه در جهان است؛ قدمت شهر دمشق به ۴۳۰۰ سال پیش از میلاد باز میگردد و برخی نیز پیشینه شهر را تا ۱۰۰۰۰ سال پیش از میلاد تخمین زدهاند. باب توما به درب توماس نیز شهرت دارد و وجه تسمیه آن بازدید سنت توماس و گذر وی از این در است.
شهر لویانگ در کشور چین، قدیمیترین شهر دارای سکنه در آسیا به شمار میرود و مردم از ۲۰۰۰ سال پیش از میلاد مسیح در آنجا سکونت داشتهاند. معبد اسب سفید نیز در این شهر قرار دارد و جایگاه نخستین معبد بودایی در هند به این معبد تعلق دارد. معبد اسب سفید در سال ۶۸ احداث شده است. چیانگ پاگودا (Qiyun Pagoda) نیز یکی از جاذبههای مهم این معبد محسوب میشود که در قرن دوازدهم ساخته شده است.
بنا به عقیده برخی، جریکو قدیمیترین شهر جهان است که از ۹۰۰۰ سال پیش از میلاد مردم در آنجا سکونت داشتهاند. صومعه وسوسه نیز در این شهر قرار دارد و در قرن ششم توسط بیزانس ساخته شده است. طبق افسانهای حضرت مسیح مدت چهل شبانهروز در هنگام وسوسه شیطان در این صومعه اقامت کرده است. حتی سنگی که حضرت مسیح روی آن نشسته است، در داخل این کلیسای کوچک وجود دارد. این مکان بسیار قدیمی است و در سال ۳۲۶ توسط سنت هلنا مورد بازدید قرار گرفته است.
۱۰. قدیمیترین مدرسه چوبی
سنت آگوستین، فلوریدا و نه جیمزتاون قدیمیترین شهر آمریکا است. این شهر در سال ۱۵۶۵ کشف شده و قدیمیترین مدرسه چوبی کشور در آنجا قرار دارد. البته اطلاعات دقیقی در مورد ساخت بنا وجود ندارد، ولی تاریخ ساخت آن در حدود سال ۱۷۱۶ برآورد شده است.
۱۱. قلعه سنت جرج
قلعه سنت جرج، قدیمیترین شهر در غرب اروپا است. شهر لیسبون پرتغال از دو شهر روم و لندن قدیمیتر است و نخستین باروهای قلعه ۴۸ سال پیش از میلاد مسیح ساخته شدهاند. گفتنی است زلزله ویرانگر سال ۱۷۵۵ بسیاری از ساختمانها را در پس دیوارها تخریب کرده است.
۱۲. قلعه نظامی حلب
تاریخ سکونت مردم در ناحیه حلب کشور سوریه به ۶۰۰۰ سال پیش از میلاد مسیح باز میگردد. برخی شواهد حاکی از آن است که حتی قدمت سکونت در این منطقه به ۱۱۰۰۰ سال پیش از میلاد نیز میرسد. شهر حلب در دورههای مختلف توسط حاکمان مختلفی نظیر عثمانیها، روم و بیزانس اداره شده است. دژ شهر نیز یکی از قدیمیترین و بزرگترین قلعهها در جهان به شمار میرود که تاریخ استفاده از آن ۳۰۰۰ سال پیش از میلاد آغاز شده ولی قدمت بازماندههای امروزی بسیار کمتر است. گفتنی است این بنا در درگیری حاضر سوریه از تخریب و آسیب در امان نمانده است.