در اوایل دهه ۱۹۸۰ سباستیائو سالگادو (Sebastiao Salgado) عکاس برزیلی به معادن سرا پلادا (Serra Pelada) در ۴۳۰ کیلومتری جنوب رود آمازون سفر کرد؛ جایی که جستوجوی گستردهای برای یافتن طلا در جریان بود. چند سال پیش از آن کودکی یک تکه ۶ گرمی طلا در کنار رودخانهای محلی پیدا کرد و آغازگر یکی از بزرگترین رقابتهای تاریخ مدرن برای پیدا کردن طلا شد. دهها هزار کارگر معدن با رویای یک شبه ثروتمند شدن مثل مور و ملخ بهسمت معدن وسیع روبازی که خود کنده بودند، سرازیر شدند. سالگادو چند فریم عکس فراموشنشدنی از کارگران آنجا گرفت که شرایط پرخطر کار، دیوانگی محض و هرج و مرج آن عملیات را نشان میداد.
یکی از عکسهای عجیب این مجموعه عکسی است که صدها کارگر را در حال بالا رفتن از نردبانهای بلند و دیوارههای این گودال جهنمی نشان میدهد. بعدها زمانی که سالگادو در مورد این عکسهای تکان دهنده صحبت میکرد، گفت:
تمام موهای بدنم سیخ شده بود. مثل اهرام ثلاثه بود، انگار به ابتدای تاریخ بازگشته بودم.
در دوره اوج استخراج از معدن سرا پلادا، حدود ۱۰۰ هزار کارگر در شرایط مخوف و در حالی که خشونت، مرگ و تنفروشی شایع بود، به کار گرفته شده بودند. کارگران خاک کف گودال را میکندند و آن را در گونیهایی میریختند که وزنشان به ۳۰ تا ۶۰ کیلوگرم میرسید. سپس گونیهای سنگین را با استفاده از نردبانهای چوبی و ریسمانی، ۴۰۰ متر بالا میبردند و آن را به بالای معدن که محل الک شدن خاک برای پیدا کردن طلا بود میرساندند. بهطور میانگین کارگران برای پر کردن و حمل هر گونی ۲۰ سنت میگرفتند و در صورت پیدا شدن طلا جایزهای به آنها تعلق میگرفت. هزاران دختر زیر سن قانونی برای به دست آوردن چند تکه کوچک طلا تنفروشی میکردند. همچنین ماهانه ۶۰ تا ۸۰ قتل در حوالی شهرکی که کارگران در آن زندگی میکردند اتفاق میافتاد.
سه ماه بعد از کشف طلا در آن محل، ارتش برزیل عملیات را بر عهده گرفت و از استثمار کارگران و درگیری بین کارگران و صاحبان معدن جلوگیری کرد. دولت متعهد شد که طلای کشف شده توسط کارگران معدن را در ازای ۷۵ درصد قیمت بورس فلزات لندن بخرد. بهطور رسمی حدود ۴۵ تن طلا کشف شد، اما برآورد میشود که ۹۰ درصد طلای کشف شده در سرا پلادا بهشکل قاچاق از آنجا خارج شده است.
زمانی که گودال بهعلت سیل پر از آب شد و عملیات اکتشاف در آن به پایان رسید، استخراج طلا متوقف شد. بررسیهای زمینشناسی نشان میدهد که احتمالا ۲۰ تا ۵۰ تن طلا زیر گودال که اکنون تبدیل به دریاچهای گلآلود شده، دفن شده است.
بعد از ۲۰ سال، در سال ۲۰۱۲ یک شرکت تعاونی برزیلی موفق به کسب مجوز اکتشاف در معدن سرا پلادا با هدف توسعه آن شد.
منبع: Amusing Planet