راهنمای سفر به ریودوژانیرو

ریودوژانیرو دومین شهر بزرگ برزیل و سومین شهر بزرگ در آمریکای لاتین است. سواحل مشهور جهانی‌ این شهر با نام کُپاکاپانا و ایپانما، کوه باشکوه کورکووادو که بزرگ‌ترین مجسمه‌ی جهان، مسیح نجات دهنده، در بالای آن قرار دارد و طبیعت زیبا، سالانه گردشگران زیادی را مجذوب خود می‌کنند. در ادامه با کجارو همراه باشید تا در مطلبی جامع، هرآنچه را که برای سفر به این کلان‌شهر نیاز داریم، با هم مرور کنیم.

عکس از unsplash (عکاس: Agustin Diaz Gargiulo)

اطلاعات ضروری ریودوژانیرو

آب و هوای ریودوژانیرو

بهترین زمان سفر به ریودوژانیرو

هزینه‌ های سفر به ریودوژانیرو

جاهای دیدنی ریودوژانیرو

اختلاف ساعت با تهران: ۵:۳۰-

زبان رسمی: زبان پرتغالی برزیل

واحد پول رسمی: رئال برزیل (BRL)

نرخ تبدیل ارز: ۱۰ رئال=۲.۵ دلار آمریکا

پیش شماره: ۲۱ ۵۵+

پلیس: ۱۹۰

آتش‌نشانی: ۱۹۳

آمبولانس: ۱۹۲

دفتر اطلاعات گردشگری: ۹۷۵۰ ۲۲۶۶ ۵۵ ۲۱ ۵۵+

ساعات کار بانکی: ۱۰ صبح تا ۶ عصر

وب‌گاه رسمی: http://www.rio.rj.gov.br/

فرودگاه: (Rio de Janeiro-Galeão International Airport (GIG

عکس از unsplash (عکاس: Thales Botelho de Sousa)

ریودوژانیرو درست روی لبه‌ی مناطق گرمسیری قرار دارد، بنابراین جای تعجب نیست که هر روز سال، هوای این شهر گرم یا حتی داغ باشد. گرم‌ترین و مرطوب‌ترین زمان سال، ماه ژانویه و فوریه است، پس اگر در این مدت به ریودوژانیرو سفر کردید، بهتر است در هتل‌های نزدیک ساحل اقامت کنید، چراکه نسیم برخاسته از دریا به کنترل کردن و خنک نگه داشتن هوا کمک بسیاری می‌کند. همان طور که حدس می‌زنید مرکز شهر، در این مدت بخارآلود (شرجی) خواهد بود. بارش باران در طول تابستان، امری معمول و نسبت fi ماه‌های مه تا سپتامبر در زمستان کمتر است. در واقع این شهر در تمام سال هوای ساحلی دارد، بنابراین اگر دوست دارید از خیس شدن زیر باران یا توسط رطوبت هوا دوری کنید، سفر به ریودوژانیرو در طول ماه‌هایی غیر از دسامبر تا فوریه، کاری عاقلانه است.

عکس از unsplash (عکاس: Shot by Cerqueira)

هتل‌ های ریودوژانیرو در طول هفته‌ی جشن معروف کارناوال، از نظر قیمت در بالاترین حد خود قرار دارند که ۷ هفته قبل از عید پاک اتفاق می‌افتد و اثر آن به ماه‌های فوریه یا مارس هم می‌رسد. به‌طور مثال در چهارم تا هشتم مارس سال ۲۰۱۱ و هفدهم تا بیست و یکم فوریه سال ۲۰۱۲ قیمت‌ انواع هتل دست‌کم تا حدود دو برابر افزایش یافت و برخی مکان‌ها، افزایش سه برابری یا حتی چهار برابری نسبت به حالت عادی را هم تجربه کردند. اگر شما هم تمایل دارید در این مدت به ریودوژانیرو سفر کنید، بهتر است از مدت‌ها قبل اقدام به رزرو اتاق کنید، چراکه بیشتر اتاق‌ها بسیار سریع پر می‌شوند. به‌طور معمول، فصول پر گردشگر یا به اصطلاح High Season که به تبع آن قیمت‌ها افزایش می‌یابد، از ماه دسامبر تا مارس به طول می‌انجامد و بعد از برگزاری جشن کارناوال اتمام پیدا می‌کند. اگر شما در هر زمانی بین ماه‌های آوریل و نوامبر به این شهر سفر کردید، امکان اینکه بتوانید در بدو ورود اتاق رزرو کنید، وجود دارد و احتمالا قیمت‌ها هم منطقی هستند. با این وجود، هنوز هم بهتر است از قبل اتاق رزرو کنید، خصوصا اگر تمایل دارید در نزدیکی یکی از سواحل معروف این شهر توقف کنید.

عکس از unsplash (عکاس: Felipe Vieira)

برای یک شب اقامت در اتاقی اشتراکی، می‌توان انتظار پرداخت ۲۰ تا ۲۵ رئال برزیل را داشت. اگر تمایل دارید در اتاق‌های خصوصی شب را سپری کنید، باید حدود ۵۰ تا ۷۰ رئال هزینه، به‌ازای هر شب اقامت بپردازید. هاستل‌ها در این شهر فراوان هستند، اما هرچقدر به ساحل نزدیک‌تر باشند، قیمت‌های بالاتری دارند.

عکس از بوکینگ (عکاس: نامشخص)

به‌طور کلی، ریودوژانیرو شهری گران محسوب می‌شود، که هتل‌ها در این گرانی، نقش عمده‌ای را ایفا می‌کنند. اگر بخواهیم لیستی از میانگین قیمت انواع هتل در حالت عادی و بر اساس کیفیت و تعداد ستاره تهیه کنیم، نتیجه به شرح زیر خواهد بود:

۱ ستاره ۸۰ تا ۱۹۲ رئال

۲ ستاره ۲۵۲ تا ۷۲۸ رئال

۳ ستاره ۳۲۴ تا ۱,۰۶۸ رئال

۴ ستاره ۴۸۰ تا ۱,۴۹۶ رئال

۵ ستاره ۱,۲۳۲ تا ۲,۱۶۴ رئال

عکس از بوکینگ (عکاس: نامشخص)

غذا و نوشیدنی در این شهر با داشتن استاندارد مخصوص آمریکای لاتین، قیمت‌هایی چندان منطقی ندارند. یک وعده غذای ساده‌ی محلی را می‌توان به‌راحتی با قیمتی منطقی میل کرد، اما رستوران‌های توریستی قیمتی به مراتب گران‌تر دارند که شاید برای بسیاری صرفه‌ی اقتصادی نداشته باشد.

هزینه‌ی صبحانه مقرون به‌صرفه: اگر تمایل داشته باشید بیرون از هتل صبحانه را میل کنید، می‌‌توانید نقاط کوچک زیادی را که اغلب مردم بومی برای میل کردن صبحانه در آن‌ها توقف می‌کنند، پیدا کنید. (۱۰ تا ۱۶ رئال)

هزینه‌ی ناهار مقرون به‌صرفه: اگر به غذاخوری‌ها و رستوران‌های محلی قناعت کنید، می‌توانید هزینه‌ی ناهار را تا حد زیادی پایین نگه دارید، بی شک رستوران‌های توریستی قیمت‌هایی به مراتب بالاتر دارند. (۱۳ تا ۲۰ رئال)

هزینه‌ی شام مقرون به‌صرفه: به فرض اینکه بخواهید ضیافت شام خوبی را در یک رستوران تجربه کنید، قیمت‌ها نوسان زیادی دارد، اما می‌توانید به تبعیت از بومی‌ها، در رستوران‌های محلی توقف کنید تا هزینه‌هایتان کمتر باشد. (۲۰ تا ۳۰ رئال)

مک دونالد بیگ مک: مک دونالد در ریودوژانیرو نسبت به فست‌فودهای دیگر، انتخاب چندان مناسبی به نظر نمی‌رسد. (۱۳.۵۰ رئال)

عکس از وب‌سایت travelinsidermagazine.com (عکاس: نامشخض)

اگر دوست دارید خودتان آشپزی کنید، بسته به اینکه به کدام سبک از غذای غربی یا آسیایی علاقه‌مند باشید، می‌توانید مواد غذایی مورد نیاز یک هفته‌تان را با پرداخت به‌ترتیب حدود ۱۳۷ رئال و ۱۰۱ رئال برزیل تهیه کنید. به یاد داشته باشید محاسبه قیمت‌ها بر اساس میزان کالری استاندارد و مواد غذایی مورد نیاز یک انسان سالم و بالغ تنظیم شده است که اقلامی چون نان تازه، برنج سفید، گوشت قرمز گاوی، تخم‌مرغ، شیر (سبک غربی)، سینه‌ی مرغ (پوست کنده و بدون استخوان)، پنیر محلی (سبک غربی)، سیب درختی، موز، پرتقال، گوجه فرنگی، سیب‌زمینی، پیاز و کاهو می‌شود. مسلم است که اگر مواد بیشتری نیاز دارید، باید هزینه‌ی بیشتری بپردازید.

عکس از وب‌سایت riovistasistercities.org (عکاس: نامشخص)

یکی از نگرانی‌هایی که در ریو دو ژانرو وجود دارد، زیرساخت‌های مربوط به رویدادهای ورزشی است. بی شک سیستم حمل و نقل عمومی، نقش عمده‌ای را در این بین ایفا می‌کند. با وجود بیش از ۶ میلیون نفر جمعیت، سیستم زیرزمینی و اتوبوس نارسای این شهر هنگام شلوغی و ترافیک، با هرج و مرج ناخوش‌آیندی روبه‌رو می‌شود. مترو مقرون‌ به‌صرفه‌ترین، ایمن‌ترین و یکی از بهترین راه‌های جابه‌جایی در این شهر محسوب می‌شود. اتوبوس‌ها هم گزینه‌های مناسبی هستند، اما اگر به زبان پرتغالی تسلطی نداشته باشید، امکان دارد کمی گیج‌ کننده باشد و شما را به دردسر بیندازد. البته شب‌ها استفاده از این وسیله‌ی نقلیه پیشنهاد نمی‌شود، چراکه امنیت چندانی ندارند. از آنجایی که ترافیک سنگینی در این شهر حاکم است، اجاره ماشین احتمالا گزینه‌ی خوبی نباشد. در طول شب، بهترین و ایمن‌ترین وسیله‌ی نقلیه تاکسی‌ها هستند، که اگر بتوانید قیمت بالای آن‌ها را تقبل کنید، ارزشش را دارد. البته اغلب رانندگان نمی‌توانند به زبان انگلیسی صحبت کنند، بنابراین بهتر است، آدرس‌تان را روی یک برگه کاغذ بنویسید.

عکس از وب‌سایت wheelchairtravel.org (عکاس: نامشخص)

در رستوران‌های پرکیلو (Por kilo) غذا میل کنید

در سراسر برزیل، رستوران‌هایی وجود دارند که به Por kilo مشهور هستند. می‌توانید در یکی از آن‌ها توقف و غذایی نسبتا ارزان میل کنید.

عکس از وب‌سایت brasildelonge.com (عکاس: نامشخص)

از مزیت سایت کوچ‌سرفینگ بهره ببرید

احتمالا با سایت کوچ‌سرفینگ آشنایی دارید. ارزان‌ترین اتاق‌ها در ریودوژانیرو خوابگاه‌های اشتراکی هستند که حدود ۲۰ تا ۲۵ رئال برزیل قیمت دارند. احتمالا دوست دارید از پرداخت چنین هزینه‌ای اجتناب کنید. خب مشکلی نیست! سایت کوچ‌سرفینگ راهی عالی برای این کار را پیش روی شما قرار می‌دهد. این سایت فرصتی را در اختیار شما می‌گذارد تا به‌جای رزرو هتل و هاستل، شب را کنار مردم بومی هر شهر و در خانه‌هایشان آن هم به‌صورت رایگان سپری کنید! عالی نیست؟ تنها کافی است از قبل در این سایت ثبت‌نام و درخواست خودتان را بفرستید تا احتمالا به‌زودی توسط شخصی دیگر از مقصد مورد نظرتان به شما پاسخ داده شود. علاوه بر صرفه‌جویی در هزینه‌ها، می‌توانید دوست‌هایی از کشورها و فرهنگ‌های دیگری پیدا کنید و به‌سادگی با سبک زندگی مردم آن منطقه آشنا شوید.

غذای خیابانی میل کنید

رستوران‌ های ریودوژانیرو نسبتا گران هستند، بنابراین اگر دوست دارید در هزینه‌های غذایی‌تان صرفه‌جویی کنید، از میل کردن غذا در رستوران‌های نزدیکی ساحل، اجتناب کنید. فروشندگان خیابانی غذاهای خوبی را با قیمت‌های مقرون به‌صرفه به فروش می‌رسانند که می‌تواند انتخاب مناسبی باشد. البته قبل از مصرف چنین غذاهایی از حلال و سالم بودن آن‌ها اطمینان حاصل کنید.

عکس از وب‌سایت eater.com (عکاس: Steak Me)

کوه کوچک گرانیتی مشهور به شوگرلوف به معنی کله قند، از مهم‌ترین جاهای دیدنی ریودوژانیرو به شمار می‌آید و مکانی بسیار عالی برای تماشای شهر از منظری متفاوت است. این کوه با ظاهر تخم‌مرغی شکلش، یکی از نمادهای خط افق ریودوژانیرو محسوب می‌شود. دو سکوی مخصوص تله‌کابین در این مکان نصب شده است که امکان جابه‌جایی به بالا و پایین کوه را فراهم می‌کنند. همچنین اگر دنبال مکانی خاص برای تماشای غروب آفتاب هستید، به‌هیچ‌وجه بازدید از این کوه را از دست ندهید.

عکس از unsplash (عکاس: Shot by Cerqueira)

مناسب برای: عاشقان طبیعت، زوج‌های جوان، سفرهای لوکس

نکته‌ها:

بهتر است از قبل بلیط رزرو کنید تا با صف‌های شلوغ روبه‌رو نشوید. هزینه‌ی بلیط برای بزرگسالان ۶۲ و افراد ۶ تا ۱۲ سال ۳۱ رئال برزیل می‌شود.

پس از تماشای کوهستان شوگرلوف، می‌توانید سری به ساحل پرایا ورملها (Praia Vermelha) درست در پایین دست این کوه بزنید.

عکس از unsplash (عکاس: Raphael Nogueira)

باغ گیاه‌شناسی ریودوژانیرو یکی از بزرگ‌ترین باغ‌های جهان محسوب می‌شود که میزبان بیش از ۸,۰۰۰ گونه گیاهی و ۱۴۰ گونه پرنده است. این باغ زیبا مناظری بسیار تماشایی از مجسمه‌ی مسیح نجات‌دهنده را در اختیار بازدیدکنندگان قرار می‌دهد. اگر دنبال واحه‌ای آرام در دل شلوغی شهر هستید، می‌توانید به‌طور جدی روی این باغ حساب باز کنید.

مناسب برای: افراد دنبال آرامش و سکوت، عاشقان طبیعت، زوج‌های جوان، خانواده، سالمندان

نکته‌ها:

یک کافه‌ی کوچک با نمایی مشرف به باغ در این مکان وجود دارد که می‌توانید ساعتی را برای رفع خستگی در آن سپری کنید.

زنبق‌های شناور آبی ویکتوریا آمازونیکا در این باغ، بزرگ‌ترین در نوع خود محسوب می‌شوند.

حتما دافع حشرات با خود به‌همراه داشته باشید.

عکس از وب‌سایت apassarinhologa.com.br (عکاس: نامشخص)

تندیس سنگی مسیح، درست بالای کوهستان کورکووادو واقع شده است و به تمام نقاط شهر اشراف دارد، گویی که در حال مراقبت از فضای اطراف خود است. این مجسمه با ارتفاع ۳۹.۶ متر بلندی، در سال ۲۰۰۷ به‌عنوان یکی از عجایب هفت‌گانه‌ی دنیای مدرن به ثبت رسید. دست چپ این تندیس به مناطق شمالی ریودوژانیرو و دست راست آن به مناطق جنوبی این شهر اشاره می‌کند. حالتی که مجسمه دست‌های خود را باز کرده، نشانگر این است که مسیح با آغوش باز، پذیرای همه نسل بشر خواهد بود. اگر برای عبور از جنگل بارانی Tijuca به‌سمت بالای کوهستان اقدام بکنید، می‌توانید مناظری بسیار زیبا از کوهستان شوگرلوف، سواحل کپاکابانا، ایپانما، استادیوم ماراکانا و محدوده‌ی کوهستانی سرا دو ارگائوس را ببینید.

عکس از unsplash (عکاس: Marcos Paulo Prado)

مناسب برای: مشتاقان تاریخ، سفرهای لوکس، عاشقان هنر و معماری، عاشقان طبیعت، زوج‌های جوان، خانواده، به‌همراه دوستان

نکته‌ها:

درمجموع سه راه برای رسیدن به کوه کورکووادو وجود دارد.استفاده از تاکسی، قطار یا اتوبوس.

اگر می‌خواهید با استفاده از قطار به بالای کوه سفر کنید، بهتر است از قبل اقدام به رزرو بلیط کنید تا در صف‌های شلوغ نمانید. هزینه‌ی بلیط برای بزرگسالان ۶۲ و افراد ۶ تا ۱۲ سال ۳۰ رئال می‌شود.

عکس از unsplash (عکاس: Raphael Nogueira)

ریودوژانیرو برای سواحل جذابش بسیار مشهور است. شاید از این بین، کپاکابانا بهترین و شناخته ‌شده‌ترین ساحل این شهر باشد، چراکه هرساله میزبان برگزاری جشن‌های سال نو است، ازاین‌رو گردشگران زیادی را از سراسر جهان به‌سمت خود می‌کشاند. طول چهار کیلومتری و شنی این ساحل به‌همراه آب‌های آرام، آن را به مکان مناسبی برای داشتن یک روز به‌یادماندنی تبدیل کرده است.

عکس از unsplash (عکاس: Honório)

مناسب برای: سفرهای لوکس، عاشقان طبیعت، زوج‌های جوان، به‌همراه دوستان

نکته‌ها:

فروشندگان دوره‌گرد زیادی در سراسر این ساحل غذا می‌فروشند، بنابراین نیاز نیست غذا یا نوشدنی به‌همراه داشته باشید، مگر اینکه نخواهید از آن‌ها خرید کنید. برای اینکه توجه فروشندگان را به خود جلب کنید، تنها کافی است کلمه‌ی " Oye" را به زبان بیاورید. علاوه بر این فروشندگان، تعداد زیادی کیوسک مواد غذایی هم در طول این ساحل وجود دارد.

اگر علاقه‌ی چندانی به گرفتن حمام آفتاب ندارید، می‌توانید یک قایق یا تخته‌ی موج‌سواری اجاره کنید و به دل آب‌های این ساحل بزنید.

عکس از unsplash (عکاس: Nathana Rebouças)

پارک لاژی (Parque Lage)

پارک زیبای لاژی، یکی از آرام‌ترین نقاطی است که می‌توانید در ریودوژانیرو پیدا کنید. این پارک، میزبان چندین گونه میمون است. اگر دوست دارید حیات وحش را کمی از نزدیک لمس کنید، بی شک پارک یاد شده مناسب شما خواهد بود. با وجود اینکه میمون‌های این پارک به انسان‌ها عادت دارند، اما هنوز هم خوی وحشیگری خود را حفظ کرده‌اند، بنابراین با احتیاط به آن‌ها نزدیک شوید.

عکس از unsplash (عکاس: Leonardo Arantes)

مناسب برای: افراد دنبال آرامش و سکوت، عاشقان طبیعت

نکته‌ها:

گالری هنری درون پارک ارزش یک بار بازدید را دارد. در ضمن ورود به این گالری رایگان است.

عکس از unsplash (عکاس: Samuel Wesley Silva)

موزه‌ی تاریخ ملی، میزبان نمایشگاه‌های دائمی و موقت است. این مکان یکی از مهم‌ترین موزه‌های برزیل محسوب می‌شود، چراکه تاریخ اجتماعی و اقتصادی این کشور را به تصویر می‌کشد. اگر به تاریخ علاقه‌مند هستید، قطعا از این موزه خوشتان خواهد آمد.

مناسب برای: افراد دنبال آرامش و سکوت، تک‌نفره، به‌همراه دوستان، مشتاقان تاریخ، زوج‌های جوان، سالمندان، عاشقان هنر و معماری

نکته‌ها:

موزه روزهای دوشنبه تعطیل است.

این موزه نوشته‌هایی را به انگلیسی در اختیار همگان می‌گذارد که کمک زیادی در فهم آنچه که نمایش داده‌اند می‌کند.

عکس از وب‌سایت hisour.com (عکاس: نامشخص)

موزه هنرهای معاصر که به اختصار MAC خوانده می‌شود، در طرف دیگر خلیج گوانابارا (Guanabara) قرار دارد. بنای نعلبکی شکل این موزه، میزبان مجموعه‌ی بی‌نظیری از هنر معاصر برزیلی است. اگرچه مانند موزه‌های هنر دیگر شهر ریودوژانیرو، مجموعه‌های زیادی را به نمایش نمی‌گذارد، اما بنای زیبای آن احتمالا شما را مجاب به حضور در این مکان خواهد کرد. به‌علاوه، مناظر رو و پشت به خلیج ارزش بازدید از موزه را دوچندان می‌کند.

عکس از وب‌سایت aeworldmap.com (عکاس: نامشخص)

مناسب برای: افراد دنبال آرامش و سکوت، تک‌نفره، به‌همراه دوستان، زوج‌های جوان، سالمندان، عاشقان هنر و معماری

نکته‌ها:

توصیه می‌کنیم بازدید از موزه را با غروب آفتاب هم‌زمان کنید، تا بتوانید از تماشای غروب در کنار خلیج لذت ببرید.

می‌توانید با استفاده از قایق در بندرگاه مرکزی به این موزه سفر کنید.

این موزه را گاهی MAC می‌نامند.

کوه مورو دویس ایرماوس به معنی «دو برادر» در واقع قله‌ای است که مناظری هیجان‌ انگیز و مشرف به شهر را در اختیار بازدیدکنندگان می‌گذارد. این کوه برای شروع سفرتان در ریودوژانیرو مکانی عالی به شمار می‌رود. چراکه می‌توانید قبل از هرچیز، نگاهی اجمالی به تمام شهر بیندازید. به‌علاوه تماشای غروب آفتاب در این مکان، خالی از لطف نیست.

عکس از وب‌سایت traveljewels.net (عکاس: نامشخص)

مناسب برای: افراد دنبال آرامش و سکوت، تک‌نفره، به‌همراه دوستان، زوج‌های جوان، عاشقان طبیعت

نکته‌ها:

شما می‌توانید با استفاده از ماشین به بالای کوه بروید، اما نیمی از لذت رفتن بالای آن، این است که پیاده‌روی کنید.

بالارفتن از کوه خیلی سخت نیست، و برای هر سنی (به‌جز افراد زیر ۱۰ سال) و هر شرایط سلامتی مناسب است.

حتما کلاه آفتاب‌گیر و بطری آب آشامیدنی به‌همراه داشته باشید. در ضمن، مراقب عنکبوت‌ها باشید.

عکس از وب‌سایت summitpost.org (عکاس: نامشخص)

اگر به تئاتر شهری در ریودوژانیرو سری بزنید، آن را مکانی عجیب با چراغ‌های زیبا و فضای داخلی منحصر به فردی خواهید یافت. این تئاتر، مکانی خوب برای تماشای یک اجرا و نمایش است. حتی اگر تمایلی به دیدن نمایش‌های تئاتر و اجراهای موسیقی ندارید، تورهای راهنمایی برای بازدید از این مکان وجود دارد که شدیدا پیشنهاد می‌شود.

مناسب برای: زوج‌های جوان، عاشقان هنر و معماری، سالمندان

نکته‌ها:

ساعات کار تئاتر دوشنبه تا جمعه از ساعت ۱۰ صبح تا ۶ عصر، شنبه‌ها و یکشنبه‌ها به‌علاوه‌ی تعطیلات عمومی از ساعت ۱۰ صبح تا ۴ عصر است.

عکس از وب‌سایت hisour.com (عکاس: نامشخص)

این باغ‌های زیبا که اندکی از شهر فاصله دارند، آثار هنرمند مشهور برزیلی، روبرتو بورله مارکس در فضایی به وسعت ۱۰۰ هکتار هستند. علاوه بر آثار هنری، می‌توانید گیاهان زیبایی را در این مکان پیدا کنید. درمجموع بیش از ۳,۵۰۰ گونه‌ی گیاهی در اینجا وجود دارد. تجربه‌ی یک بار بازدید از باغ، خالی از لطف نخواهد بود.

مناسب برای: افراد دنبال آرامش و سکوت، عاشقان هنر و معماری، عاشقان طبیعت، زوج‌های جوان، خانواده، سالمندان

نکته‌ها:

برای بازدید از این مکان، حتما باید از قبل ثبت‌نام کنید.

نویسنده: علی نظرپور