راهنمای سفر زمینی به گرجستان؛ ماجراجویی در جاده‌های قفقاز

تصور کنید از جاده‌ای می‌گذرید که در هر پیچ آن چشم‌اندازی تازه انتظار شما را می‌کشد؛ کوه‌های سربه‌فلک‌کشیده، دشت‌های طلایی و روستاهایی که رنگ و بوی فرهنگ اصیل را در خود دارند. سفر زمینی به گرجستان چیزی فراتر از یک مسیر جاده‌ای است؛ این سفری به دل طبیعت بکر، تاریخ پررمزوراز و مردمانی است که با لبخند از شما استقبال می‌کنند.

فرقی نمی‌کند با خودروی شخصی راهی شوید یا با اتوبوس‌های بین‌المللی، برای دسترسی زمینی به گرجستان باید از مسیرهای ترکیه، ارمنستان و آذربایجان اقدام کنید. اگر عاشق جاده، تجربه‌های جدید و طعم‌های بی‌نظیر هستید، خوشبختانه امکان سفر زمینی با خودروی شخصی به گرجستان نیز وجود دارد؛ البته پیش از سفر باید مدارکی نظیر گواهینامه بین‌المللی، پلاک ترانزیت و بیمه بین‌المللی خودرو را تهیه کنید.

گرجستان یکی از مقاصد محبوب برای سفرهای زمینی از ایران است؛ اما به‌دلیل نداشتن مرز مشترک، سفر مستقیم به این کشور امکان‌پذیر نیست و باید از یکی از سه کشور همسایه یعنی ترکیه، آذربایجان یا ارمنستان عبور کرد. در ادامه مسیرهای مختلف سفر زمینی به گرجستان را بررسی می‌کنیم.

• فاصله ایران تا گرجستان زمینی از طریق مرز بازرگان-سارپی ترکیه: حدود ۱,۵۱۰ کیلومتر (حدود ۱۸ ساعت ۴۵ دقیقه رانندگی)
• فاصله ایران تا گرجستان زمینی از طریق مرز بازرگان-واله ترکیه: حدود ۱,۷۷۰ کیلومتر (حدود ۲۲ ساعت ۴۵ دقیقه رانندگی)

یکی از بهترین و راحت‌ترین مسیرهای زمینی برای سفر به گرجستان، عبور از ترکیه است. این مسیر به‌دلیل جاده‌های باکیفیت و امکانات مناسب در مسیر ترکیه یکی از گزینه‌های اصلی برای سفر با خودروی شخصی محسوب می‌شود؛ زیرا کشور آذربایجان نسبت به ترکیه، برای ورود قوانین سخت‌گیرانه‌تری دارد و جاده‌های ارمنستان نیز شرایط مساعدی ندارند.

برای سفر زمینی به گرجستان از ترکیه، ابتدا باید از «مرز بازرگان» در آذربایجان غربی یا «مرز رازی» در آذربایجان شرقی وارد ترکیه شوید. مرز بازرگان، برای دسترسی به شهر «باتومی» مناسب‌تر است و در صورت انتخاب مرز رازی می‌توانید در شهر «وان» گشت‌وگذاری داشته باشید. سپس با عبور از شهرهای «گوربولاغ»، «دوبایزید» و «ایغدیر» به «مرز واله» یا «سارپی» برسید که ورودی گرجستان در ترکیه محسوب می‌شود؛ حتی می‌توانید، در این سفر زمینی از تهران به استانبول بروید و بعد از بازدید از جاهای دیدنی استانبول، به‌سمت گرجستان حرکت کنید.

فاصله تبریز تا مرز بازرگان حدود ۲۷۵ کیلومتر (حدود ۳ ساعت و ۳۵ دقیقه رانندگی) و فاصله تهران تا مرز بازرگان حدود ۹۰۰ کیلومتر (حدود ۱۱ ساعت و ۱۰ دقیقه رانندگی)، از مرز بازرگان تا مرز واله حدود ۳۶۰ کیلومتر (حدود ۴ ساعت و ۴۰ دقیقه رانندگی) و از مرز بازرگان تا مرز سارپی حدود ۴۹۵ کیلومتر ( حدود ۷ ساعت و ۳۰ دقیقه رانندگی) است. از مرز سارپی تا باتومی ۲۰ کیلومتر (حدود ۴۵ دقیقه رانندگی) فاصله وجود دارد.

مرز دیگر واله است که در نزدیکی دو شهر واله در گرجستان و «پوسوف» در ترکیه قرار دارد و تا شهر «تفلیس» نیز حدود ۲۵۰ کیلومتر راه است. این مسیر به‌دلیل جاده‌های مناسب، امنیت بالا و نبود نیاز به ویزای ترانزیتی یکی از پرطرفدارترین راه‌های سفر به گرجستان است.

• فاصله ایران تا گرجستان از ارمنستان: حدود ۱,۳۷۳ کیلومتر (حدود ۱۹ ساعت و ۱۵ دقیقه رانندگی)

یکی دیگر از مسیرهای قابل انتخاب برای سفر زمینی به گرجستان، عبور از «مرز نوردوز» در آذربایجان شرقی و ورود به ارمنستان است. فاصله تبریز تا مرز نوردوز حدود ۱۳۵ کیلومتر (حدود ۲ ساعت و ۵۰ دقیقه رانندگی) و فاصله تهران تا مرز نوردوز حدود ۷۷۰ کیلومتر (حدود ۹ ساعت و ۵ دقیقه رانندگی) است.

توجه داشته باشید، مسیر دسترسی به گرجستان از طریق ارمنستان، کوهستانی است و برای رسیدن به ایروان باید از شهرهای «مغری» و «گوریس» عبور کنید. فاصله مرز نوردوز تا «ایروان» حدود ۳۸۵ کیلومتر (حدود ۶ ساعت و ۳۵ دقیقه رانندگی) است. بعد از سفر زمینی از ایران به ایروان باید از طریق مرز «ساداخلو» که در ارمنستان با نام «باگراتاشن» شناخته می‌شود، وارد خاک گرجستان شوید؛ البته برای ورود به گرجستان از طریق ارمنستان مرزهای دیگر با نام‌های «باورا» (Bavra)، «گوگاوان» (Gogovan) و «پریولنوی» (Privolnoe) هم وجود دارند که با توجه به فاصله تا تفلیس و کیفیت جاده‌ها، معمولا مسافران مرز ساداخلو را انتخاب می‌کنند.

این مسیر نسبت به مسیر ترکیه کوتاه‌تر است؛ اما جاده‌های کوهستانی و کیفیت پایین برخی از مسیرها ممکن است، سفر چالش‌برانگیزی برای شما به‌همراه داشته باشد. با این حال، برای مسافرانی که دنبال یک مسیر کوتاه‌تر با هزینه کمتر هستند که نیازی به ویزای ترانزیتی هم نداشته باشد، این گزینه انتخاب مناسبی است. در صورت انتخاب این مسیر، توجه داشته باشید، بازرسی خودرو در ارمنستان با دستگاه Xray اسکن می‌شود. همچنین بنزین در ارمنستان و گرجستان توسط شرکت‌های خصوصی و با قیمت‌های متفاوت عرضه می‌شود.

• فاصله ایران تا گرجستان از مرز بیله سوار در ارمنستان: حدود ۱,۲۵۰ کیلومتر (حدود ۱۵ ساعت و ۵۵ دقیقه رانندگی)
• فاصله ایران تا گرجستان از مرز پل قرمز در ارمنستان: حدود ۱,۱۴۵ کیلومتر (حدود ۱۴ ساعت و ۳۷ دقیقه رانندگی)

مسافرانی که قصد دارند از آذربایجان به گرجستان بروند، دو مسیر پیش رو دارند. ناگفته نماند، هر دو مسیر از نظر جاده‌ای، وضعیت مناسبی دارند؛ اما به‌دلیل مسائل مرزی و نیاز به ویزا، کمتر از این مسیرها استفاده می‌شود.

• مسیر اول از استان گیلان و مرز آستارا آغاز می‌شود. این مسیر علاوه بر زیبایی‌های طبیعی، حدود ۵۰۰ کیلومتر با پایتخت فاصله دارد و به‌همین علت مورد توجه گردشگران زیادی قرار گرفته است.
• مسیر دوم از اردبیل و مرز «بیله‌سوار» عبور می‌کند که این گزینه بیشتر برای مسافران غرب کشور مناسب است. فاصله مرز بیله سوار تا تهران حدود ۷۰۰ کیلومتر است.

برای ورود به گرجستان از طریق آذربایجان، برای ادامه سفر زمینی به گرجستان باید از مرز «تسیتل خیدی» – «پل قرمز» عبور کنید و وارد خاک گرجستان شوید. به یاد داشته باشید، در سفر زمینی به باکو و ورود به آذربایجان، حتی به‌صورت موقت، از هر دو مسیر، نیاز به دریافت ویزای آذربایجان دارد و همین امر ممکن است، باعث تاخیر در سفر شما شود.

در هر روش سفر زمینی به گرجستان، اتوبوس، قطار یا خودروی شخصی، باید مدارکی را که در ادامه به آن اشاره می‌کنیم، همراه داشته باشید.

• گذرنامه معتبر: برای ورود به گرجستان، داشتن پاسپورت معتبر ضروری است و باید حداقل ۶ ماه از تاریخ انقضای آن باقی مانده باشد.
• ویزای عبور (مسیر آذربایجان): اگر قصد دارید از طریق آذربایجان وارد گرجستان شوید، نیاز به ویزای آذربایجان دارید؛ اما برای مسیر ترکیه و ارمنستان نیازی به ویزا نیست.
• کارت ملی و شناسنامه: داشتن کارت ملی و شناسنامه برای احراز هویت در مبادی خروجی ایران و همچنین برای برخی مراحل اداری ضروری است.
• بیمه مسافرتی معتبر: برای سفر به گرجستان، داشتن بیمه مسافرتی الزامی نیست؛ اما توصیه می‌شود برای پوشش هزینه‌های درمانی و حوادث غیرمنتظره بیمه مسافرتی تهیه کنید.
• مدارک مورد نیاز برای سفر با خودروی شخصی: اگر قصد دارید با خودروی شخصی سفر کنید، به مدارکی نظیر گواهینامه بین‌ المللی نیاز خواهید داشت که باید آن را از کانون جهانگردی و اتومبیل‌رانی ایران تهیه کنید. همچنین داشتن پلاک بین‌المللی، برگه کاپوتاژ (مجوز خروج خودرو از کشور) و کارت سبز بیمه ضروری است.

سفر زمینی به گرجستان از طریق اتوبوس، قطار و تورهای گردشگری امکان‌پذیر است. اتوبوس‌های مستقیم، گزینه‌ای اقتصادی و راحت هستند، سفر با قطار نیاز به ترکیب مسیرهای ریلی و جاده‌ای دارد، و تورهای زمینی با خدمات کامل، گزینه‌ای بدون دغدغه برای مسافران محسوب می‌شوند.

یکی از روش‌های کم‌هزینه و راحت برای سفر زمینی به گرجستان، استفاده از اتوبوس‌های بین‌المللی است. در حال حاضر، اتوبوس‌های مستقیم از تهران (پایانه‌های بیهقی و آزادی)، تبریز به تفلیس وجود دارد. این اتوبوس‌ها معمولا از مسیر ترکیه (مرز بازرگان) یا ارمنستان (مرز نوردوز) عبور می‌کنند و مدت زمان سفر نیز به عواملی نظیر شلوغی جاده، مسیر انتخابی و توقف‌های در طول راه بستگی دارد. توجه کنید، در مرز ترکیه و گرجستان، چند ساعت توقف برای کارهای بازرسی، اداری و گمرکی وجود دارد.

هزینه بلیط اتوبوس به گرجستان نسبت به سفر هوایی به‌صرفه‌تر است و امکاناتی مانند صندلی‌های تخت‌شو، تهویه مناسب و توقف‌های منظم در مسیر را دارد. مسافران باید قبل از خرید بلیط، از مرز عبوری، قوانین و محدودیت‌های سفر زمینی اطمینان حاصل کنند. به‌عنوان مثال، مسافران علاوه بر داشتن مدارک شناسایی به‌طور کامل و پول نقد کافی، باید میزان بار مجاز تا ۲۰ کیلوگرم برای هر نفر را همراه داشته باشند. از دیگر محدودیت‌های سفر با اتوبوس می‌توان به مواردی نظیر عدم حمل وسایل ممنوعه مانند سلاح گرم و سرد، مواد مخدر، داروهای ممنوع و اجناس خارجی با قیمت بیشتر از ۸۰ دلار اشاره کرد.

در حال حاضر، قطار مستقیمی از ایران به گرجستان وجود ندارد؛ اما می‌توان با ترکیب سفر ریلی و جاده‌ای به این کشور سفر کرد. یکی از مسیرهای پیشنهادی، استفاده از قطار تهران-تبریز است. بعد از رسیدن به تبریز باید با اتوبوس به ایروان (پایتخت ارمنستان) بروید و از آنجا برای رسیدن به گرجستان، سوار بر قطارهای ایروان-تفلیس شوید. برای سفر با قطار از طریق آذربایجان نیز باید خود را به «باکو» (مرکز آذربایجان) برسانید و از آنجا با خط مستقیم ریلی به تفلیس بروید.

گزینه دیگر، سفر با قطار به ترکیه (از طریق قطار تهران-وان) است. بعد از رسیدن به شهر وان، باید از مسیر ریلی وان-تفلیس خود را به گرجستان برسانید. این روش نسبت به اتوبوس مستقیم طولانی‌تر است و نیاز به برنامه‌ریزی دقیق‌تری دارد؛ اما برای افرادی که به سفرهای ریلی علاقه دارند، می‌تواند گزینه‌ای جذاب باشد.

تورهای زمینی به گرجستان یکی از گزینه‌های محبوب برای مسافران است که می‌خواهند، بدون دغدغه حمل‌ونقل و برنامه‌ریزی شخصی سفر کنند. این تورها معمولا شامل حمل‌ونقل با اتوبوس VIP، اقامت در هتل، راهنمای فارسی‌زبان و گاهی وعده‌های غذایی هستند. مسیر اکثر تورهای زمینی از ایران به ارمنستان و سپس گرجستان یا از ایران به ترکیه و سپس گرجستان است و مدت زمان سفر بسته به مسیر متغیر است. هزینه تورها نیز با توجه به خدمات ارائه‌شده، متفاوت هستند؛ اما در مقایسه با سفر شخصی، از نظر هزینه و راحتی گزینه‌ای مناسب محسوب می‌شوند.

سفر زمینی به گرجستان با خودروی شخصی، یکی از گزینه‌های محبوب برای افرادی است که به سفرهای جاده‌ای علاقه دارند و می‌خواهند با آزادی بیشتری مسیر را طی کنند. برای این سفر، ابتدا باید مدارک لازم را تهیه کرد. مسیرهای مختلفی برای این سفر وجود دارد که رایج‌ترین آن‌ها عبور از ترکیه (مرز بازرگان)، آذربایجان (مرز آستارا یا بیله‌سوار) و ارمنستان (مرز نوردوز) است. مسیر ترکیه به‌دلیل کیفیت بالای جاده‌ها و عدم نیاز به ویزای ترانزیتی، گزینه‌ای مناسب‌تر محسوب می‌شود.

مسافت و زمان سفر بسته به مسیر انتخابی متفاوت است. هزینه‌های این سفر شامل سوخت، عوارض مرزی، بیمه و اقامت بین‌راهی است که البته با توجه به سبک سفر، دستخوش تغییر می‌شود. همچنین، توصیه می‌شود پیش از سفر از قوانین رانندگی و محدودیت‌های مرزی کشورهای عبوری، مطلع شوید و مسیرهای پیشنهادی را بررسی کنید تا تجربه‌ای راحت و بدون دردسر داشته باشید.

برای سفر زمینی از ایران به گرجستان، مسیرهای متعددی در نظر گرفته شده است که در ادامه هر یک از این مسیرها و مرزهایی که باید از آن عبور کنید را مشخص می‌کنیم.

مرزهای سفر زمینی به گرجستان از ارمنستان

• آدرس مرز نوردوز: استان آذربایجان شرقی، شهرستان جلفا، منطقه نوردوز، هم‌مرز با منطقه «مغری» در ارمنستان
• آدرس مرز ساداخلو: استان لوری ارمنستان، منطقه ساداخلو، هم‌مرز با منطقه «مارنئولی» در گرجستان

در این مسیر دو مرز اصلی وجود دارد که ابتدا باید از مرز نور دوز واقع در آذربایجان شرقی، وارد ارمنستان شد و سپس از مرز ساداخلو در ارمنستان به گرجستان رسید. ساعت کار هر دو مرز به‌صورت ۲۴ ساعته است.

مرزهای سفر زمینی به گرجستان از ترکیه

• آدرس مرز رازی: استان آذربایجان غربی، شهرستان خوی، روستای رازی، در نزدیکی شهر وان ترکیه
• آدرس مرز بازرگان: استان آذربایجان غربی، شهرستان ماکو، شهر بازرگان، هم‌مرز با «گوربولاغ» ترکیه
• آدرس مرز واله: استان آرتوین ترکیه، منطقه واله، هم‌مرز با منطقه «آخالتسیخه» در گرجستان
• آدرس مرز سارپی: استان «آرتوین» ترکیه، در نزدیکی شهر «هوپا»، هم‌مرز با شهر باتومی گرجستان

مرز رازی واقع در استان آذربایجان غربی و مرز بازرگان واقع در آذربایجان شرقی، با فعالیت ۲۴ ساعته، دو مرز ورود به کشور ترکیه هستند که البته افراد برای سفر به گرجستان، کمتر از مرز رازی عبور می‌کنند.

برای ورود به گرجستان از ترکیه هم باید، یکی از دو مرز سارپی و واله را انتخاب کنید. هر دو مرز فعالیت ۲۴ ساعته دارند؛ اما به این نکته توجه داشته باشید، مرز سارپی به‌دلیل نزدیک بودن به باتومی ممکن است در ایام تعطیلات شلوغ باشد و ساعت‌ها در ترافیک بمانید.

مرزهای سفر زمینی به گرجستان از آذربایجان

• آدرس مرز آستارا: استان گیلان، شهرستان آستارا، هم‌مرز با شهر «آستارای» آذربایجان
• آدرس مرز بیله‌سوار: استان اردبیل، شهرستان بیله‌سوار، هم‌مرز با شهر «ساعتلی» در آذربایجان
• آدرس مرز پل قرمز: منطقه «قزاق» در شمال غرب آذربایجان، هم‌مرز با منطقه لاگودخی در گرجستان

سفر از طریق آذربایجان به گرجستان برای افرادی که در شمال و شمال غرب ایران هستند گزینه‌ای مناسب است؛ اما نیاز به دریافت ویزای آذربایجان دارد و همین امر ممکن است روند سفر را کمی پیچیده کند. با عبور از یکی از مرزهای آستارا یا بیله‌سوار و ورود به آذربایجان، مسافران می‌توانند از طریق مرز مشترک پل قرمز میان ارمنستان با گرجستان، وارد خاک گرجستان شوند. ساعت فعالیت تمامی مرزها به‌صورت ۲۴ ساعته است.

برای سفر زمینی به گرجستان با خودروی شخصی، داشتن گذرنامه معتبر با حداقل ۶ ماه اعتبار برای تمامی سرنشینان الزامی است. اگر قصد عبور از کشور آذربایجان را دارید، باید ویزای این کشور را نیز دریافت کنید، در حالی که برای سفر از طریق ترکیه و ارمنستان نیازی به ویزا نیست. همچنین، عوارض خروج از کشور باید پیش از خروج پرداخت شده و رسید آن همراه مسافر باشد.

مدارک مربوط به خودرو شامل کارت خودرو، گواهینامه بین‌المللی، پلاک ترانزیت، مجوز خروج موقت خودرو (کاپوتاژ) و بیمه بین‌المللی خودرو (کارت سبز) است که باید پیش از خروج از کشور دریافت شوند. علاوه بر این، خودرو باید معاینه فنی معتبر داشته باشد. در برخی موارد، ارائه برنامه سفر و رزرو اقامتگاه در مرزهای ورودی گرجستان ممکن است مورد درخواست ماموران مرزی قرار گیرد.

برای خروج از مرز در سفر زمینی به گرجستان باید اقدامات زیر را انجام دهید.

• حضور در پایانه مرزی: ابتدا باید به یکی از مرزهای خروجی موردنظر (ترکیه، آذربایجان یا ارمنستان) مراجعه کنید و در صف خروج از کشور قرار بگیرید.
• ارائه مدارک شناسایی و خودرویی: مدارک شامل گذرنامه، ویزا (در صورت نیاز)، گواهینامه بین‌المللی، بیمه خودرو، پلاک ترانزیت و کاپوتاژ را به ماموران مرزی ارائه دهید.
• پرداخت عوارض خروج از کشور: هزینه عوارض خروج از کشور را می‌توانید، به‌صورت آنلاین یا در محل پایانه مرزی پرداخت کنید.
• مهر خروج بر گذرنامه: پس از بررسی مدارک، گذرنامه شما توسط ماموران مرزی مهر خروج دریافت می‌کند.
• بازرسی گمرکی خودرو: ماموران گمرک، خودرو را از نظر حمل بار غیرمجاز و مدارک خودرو بررسی می‌کنند.
• ورود به کشور واسط (ترکیه، آذربایجان یا ارمنستان): پس از خروج از ایران، باید مراحل گمرکی و ورود به کشور بعدی را طی کنید که شامل کنترل مدارک و ثبت ورود خودرو است.
• ادامه مسیر به‌سمت گرجستان: پس از عبور از کشور واسط، به یکی از مرزهای ورودی گرجستان می‌رسید و مراحل ورود به این کشور را طی خواهید کرد.

سفر زمینی به گرجستان با وجود جذابیت‌های مسیر، ممکن است، مشکلاتی نیز همراه داشته باشد. در ادامه به بررسی برخی از مشکلات این مسیر می‌پردازیم.

• سفر زمینی به گرجستان مسافت زیادی دارد و بسته به مسیر و شیوه انتخابی، ممکن است، بین ۱۵ تا ۳۰ ساعت در راه باشید که می‌تواند خسته‌کننده باشد.
• در سفر با خودروی شخصی، علاوه بر هزینه سوخت و اقامت، مسافران باید عوارض خروج از کشور، هزینه کاپوتاژ، بیمه بین‌المللی خودرو و عوارض ورود به کشورهای واسط را نیز پرداخت کنند.
• برای خروج از کشور و عبور از مرزها با خودروی شخصی، داشتن مدارکی مانند کاپوتاژ خودرو، گواهینامه بین‌المللی و بیمه بین‌المللی ضروری است که تهیه آن‌ها ممکن است زمان‌بر باشد.
• مسیرهای عبوری از کشورهای واسط مانند ارمنستان، جاده‌های کوهستانی و پرپیچ‌وخم دارند که در صورت سفر با خودروی شخصی، رانندگی در آن‌ها به مهارت بالا نیاز دارد و حتی ممکن است، خودروی شما دچار نقص فنی شود.
• برخی از مرزها، به‌خصوص در فصل‌های پرمسافر، ترافیک سنگینی دارند که ممکن است باعث معطلی چند ساعته در صف خروج و ورود شود.
• در برخی مسیرها مانند آذربایجان، قوانین سخت‌گیرانه‌ای برای ورود و خروج اعمال می‌شود و ممکن است خودرو و وسایل مسافران به‌ دقت مورد بررسی قرار گیرد.
• قوانین ورود به کشورهای واسط و گرجستان ممکن است تغییر کند، بنابراین لازم است قبل از سفر، از آخرین شرایط ویزایی، مدارکی و محدودیت‌های مرزی اطلاع حاصل کنید.

شما هم اگر تجربه سفر زمینی به گرجستان را دارید یا در این خصوص اطلاعاتی کسب کرده‌اید، خوشحال می‌شویم، دانسته‌های خود را در اختیار مخاطبان کجارو قرار دهید.

منبع عکس کاور: سایت ountravela.com. عکاس: نامشخص