راهنمای خرید کوله پشتی

نسخه اولیه این مقاله در تاریخ ۱۳۹۵/۰۱/۰۴ توسط محمد میرافشاری نوشته شده و در تاریخ ۱۳۹۹/۰۵/۰۵ بازنویسی شده است.

اگر از همه افرادی که تجربه سفرهای مختلف را داشته‌اند درباره ابزارهای پراهمیت و ضروری سفر سوال کنید، مطمئنا پاسخ آن‌ها این خواهد بود که «بعد از یک کفش مناسب باید یک کوله‌پشتی خوب بخرید». اهمیت خرید کوله‌پشتی به‌اندازه‌ای است که حتی می‌تواند در کیفیت سفر شما تاثیر مستقیم بگذارد. در ادامه قصد داریم نکات مهمی را در خرید کوله‌ سفر در اختیارتان بگذاریم. با کجارو همراه شوید.

برای افرادی که دائم در سفر هستند، کوله‌پشتی یکی از ضروری‌ترین تجهیزات سفر است. به‌طوری که می‌تواند مستقیما روی کیفیت سفر شما تاثیر بگذارد. فرض کنید قرار است به یک سفر چندروزه در دل طبیعت بروید و بخشی از این سفر، پیمایش در دل جنگل آن هم با پای پیاده است. آیا می‌توانید برای یک روز کامل همه‌ی باروبنه سفر را در دست بگیرید و از مسیر خود لذت هم ببرید؟

طبیعتا چنین سفری وقتی کامل می‌شود که هرآنچه نیاز دارید را در یک کوله سفری استاندارد قرار داده و بر پشت خود حمل کنید؛ بدون آنکه حتی احساس کنید چیزی بر دوش شما سنگینی می‌کند. البته منظور ما این نیست که شما هرگز وزن کوله سفر خود را احساس نخواهید کرد، بلکه منظور ما این است که تجربه سفر شما با یک کوله‌پشتی خوب، به‌مراتب لذت‌بخش‌تر خواهد بود.

کوله‌پشتی‌ بر حسب نوع و برنامه سفر در انواع مختلفی طراحی و تولید می‌شود که در هنگام خرید باید آن را مورد توجه قرار دهید.

کوله‌ای که برای یک برنامه طبیعت گردی طراحی شده است معمولا جیب‌های زیادی دارد تا بتوانید لوازم مورد نیاز خود را بدون بازکردن زیپ کوله استفاده کنید. مثلا جیب‌های توری برای بطری آب یا ظرف میوه، در کناره‌های کوله در نظر گرفته می‌شود.

کوله کوهنوردی برای حمل بار در مسافت و زمان طولانی طراحی می‌شود. این کوله ها ظاهر کشیده‌تر و جیب‌های کمتری دارد. گاهی یک جیب اضافه و مجزا از بدنه اصلی کوله در قسمت بالای کوله‌های کوهنوردی طراحی می‌شود که برای تنقلات، بادگیر یا حتی کیت بقا مناسب است. بندهایی روی بدنه این کوله‌ها طراحی شده که مخصوص حمل چوب اسکی، تبر یخ، باتوم و کرامپون‌ها است.

این نوع کوله‌ها معمولا یک زیپ سرتاسری دارند که مانند چمدان دورتادور کوله را باز می‌کند. در این حالت می‌توانید کوله خود را مانند چمدان باز کنید و بدون به‌هم زدن نظم و چیدمان داخل آن، چیزی که نیاز دارید را بردارید یا داخل کوله قرار دهید. این نوع کوله برخلاف کوله‌های کوهنوردی چندان مناسب پیاده‌روی طولانی‌مدت نیستند چون مطابق با استخوان‌بندی افراد طراحی نمی‌شوند.

کوله سنگ نوردی بدنه باریکی دارد. در واقع باید از عرض بالاتنه سنگ نورد باریک‌تر باشد تا دست‌های وی در هنگام سنگ‌نوردی آزادی عمل داشته باشد.

کوله مخصوص غارنوردی و دره‌نوردی باید از جنسی مقاوم در برابر ساییدگی، برش، پاره‌شدن و خیس‌شدن باشد. همچنین در بدنه آن تعدادی سوراخ تعبیه می‌شود که برای خروج آب از داخل کوله در نظر گرفته شده است.

کوله‌پشتی مخصوص دوچرخه‌سواری باید کاملا روی بدن دوچرخه سوار قرار بگیرد و دامنه حرکات وی را محدود نکند. این نوع کوله باید کانال‌هایی برای تهویه و خروج هوا داشته باشد چون بدن دوچرخه‌سوار حین ورزش، تعریق بالایی دارد. همچنین باید ضدآب بوده و دسترسی به جیب‌های آن راحت باشد.

کوله حمله نوعی کوله‌پشتی کوچک است که کوهنوردان در صعودهای بلند استفاده می‌کنند. این افراد تا ارتفاع مشخصی را برای کمپ‌زدن در نزدیکی قله صعود می‌کنند و بعد از استراحت کامل، صبح روز بعد را برای صعود نهایی خود اقدام می‌کنند. کوهنوردان برای صعود نهایی نیاز ندارند که تمام تجهیزات خود را حمل کنند. به همین دلیل آب، نوشیدنی گرم، تنقلات و لباس گرم را در کوله قله قرارداده و بعد از صعود دوباره به کمپ خود باز می‌گردند تا استراحت کنند. این کوله باید وزن کمی داشته باشد پس نیاز نیست برای خرید آن زیاد هزینه کنید.

توجه:

در سفرهای طولانی که قرار است با هواپیما انجام شود می‌توانید از همین تکنیک استفاده کنید. بخشی از لوازم که در حال حاضر مورد نیاز شما نیست را در کوله اصلی قرار داده و به قسمت بار هواپیما تحویل دهید و بخشی از لوازم شخصی، کیف پول و کارتهای اعتباری را در کوله کوچکی قرار داده و همراه خود داشته باشید.

واحد اندازه‌گیری کوله بر اساس لیتر است؛ یعنی حجم کوله در نظر گرفته می‌شود. شما می‌توانید بر اساس نوع سفر، فصل مسافرت و تعداد روزهای سفر کوله مناسب خود را انتخاب کنید.

در واقع، باید ببینید که چند روز را قرار است در سفر سپری کنید، چه تجهیزاتی قرار است همراه خود داشته باشید، آیا برای شبمانی در کمپ مستقر می‌شوید یا اقامتگاهی برای شما در نظر گرفته شده است؟ آیا قراراست کیسه خواب و چادر همراه خود ببرید یا شب را در یک «اکولاژ» با تجهیزات کاملِ خواب و استراحت سپری می‌کنید؟ آیا پخت‌وپز در سفر برعهده خودتان است و نیاز به چراغ خوراک‌پزی و ابزار آشپزی دارید یا تامین غذا بر عهده سرپرست برنامه است؟ آیا در زمستان سفر می‌کنید و باید لباس‌های گرم و مخصوص این فصل مثل لباس‌های پلار، گورتکس و پوشاکِ پر همراه خود داشته باشید یا سفر شما در تابستان انجام می‌شود؟

همه این موارد در انتخاب اندازه کوله‌ای که با خود حمل می‌کنید تاثیر دارد.

برای سفرهای یک تا سه‌روزه می‌توان از کوله‌پشتی‌های ۳۰ تا ۵۰ لیتری استفاده کرد: این حجم برای یک کیسه خواب سبک، مواد غذایی و پوشاک متناسب با سه روز کافی است؛ اما اگر سفر شما بیش از سه روز تا یک هفته طول می‌کشد، باید کوله‌ای را انتخاب کنید که لباس بیشتر، مواد غذایی بیشتر و حتی چادر خود را در آن قرار دهید. برای چنین سفری یک کوله ۵۰ تا ۸۰ لیتری کفایت می‌کند.

اگر قصد شما از سفر، بیتوته در طبیعت است و باید تجهزات شبمانی همراه خود ببرید، آنوقت کوله‌های با حجم بالای ۷۰ لیتر را باید انتخاب کنید تا فضای کافی برای تجهیزات شما داشته باشد.

افرادی که زیاد سفر می‌کنند برحسب مواردی که به آن اشاره شد، گاهی حداقل دو کوله با خود دارند. یکی برای تجهیزات سفر و یکی برای لوازم ضروری و مورد نیاز.

علاوه بر حجم کوله‌پشتی، توجه به وزن بار هم در خرید کوله بسیار اهمیت دارد. شاید تابه‌حال به این موضوع هیچ توجهی نداشته‌اید؛ اما این موضوع نکته‌ای بسیار کلیدی در انتخاب کوله‌پشتی به شمار می‌رود.

کوله‌پشتی‌هایی با حجم یکسان می‌توانند برای حمل وزن‌های مختلف طراحی‌ شده باشند. حداکثر وزنی را که کوله موردنظر می‌تواند تحمل کند توسط شرکت سازنده اعلام می‌شود. حداکثر وزن مشخص شده به این معنا نیست که اگر وزن بیشتری داخل کوله قرار دادیم، کوله پاره شود و طاقت آن را نداشته باشد؛ بلکه به‌این معنی است که دیگر فرد، آن احساس راحتیِ قبلی را نخواهد داشت و سیستم کوله برای انتقال وزن بار روی بدن به‌صورت صحیح جوابگو نخواهد بود.

شما باید علاوه بر مقدار حجم وسایل، وزن آن‌ها را نیز محاسبه کنید یا تخمین بزنید تا کوله مناسب‌تری انتخاب کنید؛ به‌طور مثال، اگر حجم بار شما حداکثر از ۷۰ لیتر تجاوز نمی‌کند و وزن آن از حدود ۲۰ کیلوگرم فراتر نمی‌رود، می‌توانید با انتخاب کوله مناسب، هم در پول خود صرفه‌جویی کنید و هم به‌دلیل اینکه کوله سبک‌تری به برنامه می‌برید درمجموع بار کمتری حمل کنید و انرژی کمتری مصرف و لذت بیشتری ببرید.

پس اگر دو کوله با مارک‌های یکسان، حجم‌های یکسان ولی وزن‌های مختلف دیدید، وزن کوله سبک‌تر دلیل بر فناوری برتر نیست. بلکه به احتمال زیاد کوله سبک‌تر برای حمل وزن کمتری طراحی شده است. باید ریزبین باشید و اطلاعات کوله‌ها را به‌دقت مطالعه کنید.

یک کوله‌پشتی مناسب برای سفر باید بادوام، کاربردی، متناسب با نوع سفر و ساختار بدن باشد؛ اما به‌طورکلی رعایت موارد زیر در انتخاب یک کوله سفری مناسب ضرورت دارد.

زمانی که وسایل موردنیاز برای سفر را بسته‌بندی می‌کنید، لازم نیست کوله‌پشتی شما ۱۰۰ درصد ضدآب باشد. تنها کافی است مطمئن باشید که کوله‌ شما از موادی ساخته شده که در برابر آب مقاوم است و به‌هنگام بارندگی وسایل شما را از خیس شدن محافظت می‌کند؛ اگرچه تقریبا برای همه انواع کوله، کاورهای ضدآب با رنگهای مختلف و قیمت ارزان در بازار به‌فراوانی یافت می‌شود.

استفاده از این کاورها، علاوه بر ضدآب بودن مزیت دیگری هم دارد و آن هم انتخاب رنگ بر اساس نوع سفر است؛ برای مثال، اگر سفر شما به‌مناطق برف‌خیز است، بهتر است کاور خود را از بین رنگ‌های گرم انتخاب کنید تا در صورت دور شدن از گروه یا گم شدن، برای سایر اعضای تیم یا همسفران خود قابل شناسایی باشید. اگر سفر شما به مناطق بازدید از حیات‌وحش است، بهتر است رنگ کاور سازگار با طبیعت باشد تا حیوانات را تحریک نکند یا در آن‌ها احساس ترس و وحشت ایجاد نکند.

برای اطمینان از ضد آب بودن کوله می‌توانید مقداری آب روی آن بریزید، مدتی صبر کنید و ببینید که آیا آب به داخل کوله شما نفوذ می‌کند یا نه.

مطمئن شوید که هریک از محفظه‌های کوله‌پشتی دارای دو زیپ باشد تا بتوانید آن‌ها را به‌هم قفل کنید. قفل‌کردن کوله‌پشتی از این جهت خیال شما را راحت می‌کند که کسی در قسمت کنترل چمدان در فرودگاه وسایل شما را وارسی نمی‌کند.

یک کوله‌پشتی خوب باید جیب‌ها و محفظه‌های مختلفی داشته باشد. حتی بعضی کوله‌ها جیب‌های مخفی هم دارند. به این ترتیب می‌توان وسایل را به بخش‌های کوچکی تقسیم کرد و در جیب‌ها و محفظه‌های مختلف قرار داد؛ مثلا لباس‌های تمیز را در بخش مجزایی قرار دهید. لباس‌ها و کفش‌های کثیف را جداگانه و در داخل کیسه پلاستیکی گذاشته و در محفظه دیگری بگذارید. لوازم بهداشتی و آرایشی را در محفظه دیگری قرار دهید و برای کارت شناسایی، کارت‌های اعتباری و پول هم همین طور. این کار باعث می‌شود تا در هنگام نیاز به یک وسیله، کل محتوای کوله خود را بیرون نریزید.

همه کوله‌پشتی‌ها یا قاب داخلی دارند یا قابی در بیرون بدنه خود. البته قاب بیرونی بیشتر در مدل‌های قدیمی کوله‌پشتی دیده می‌شود. وجود قاب که در مدل‌های امروزی از جنس پلاستیک فشرده ساخته شده است، کمک می‌کند تا کوله شما شکل ایستاده به خود بگیرد. بعید است این روزها کوله‌ای پیدا کنید که قاب آن در بیرون بدنه اصلی باشد؛ اما ترجیحا کوله‌ای بخرید که دارای قاب داخلی باشد.

بیشتر وزنی که در کوله سفری خود حمل می‌کنید روی قسمت پایینی بدن و به‌خصوص لگن جمع می‌شود، بنابراین بهتر است کوله‌ای بخرید که کمربند لگنی داشته باشد تا فشار کمتری به بدن شما وارد کند. این کمربند به توزیع وزن اضافه کمک می‌کند و از فشار به ستون فقرات می‌کاهد. همچنین کمربند لگنی قابلیت تنظیم دارد و می‌توان آن را در قسمت بالای لگن ثابت کرد.

وجود بندهای مخصوص شانه کمک می‌کند تا فشار بار از شانه‌های شما کاسته شود. این بندها قابل تنظیم است و کمک می‌کند تا کوله به‌درستی روی شانه‌های شما قرار گیرد.

کوله‌های با منحنی متناسب با شکل کمر، حمل را آسان‌تر می‌کند و باعث می‌شود توزیع وزن به‌طور مساوی انجام شود. قانون استفاده از منحنی کمری در ساخت کوله درست شبیه قانون ساخت صندلی‌های انحنادار است. این کوله‌ها دارای قوس طبیعی هستند و باعث ایجاد کمردرد هم نخواهند شد. علاوه بر این، انحنای کوله، فضای بسیار کوچکی بین پشت و کوله ایجاد می‌کند و اجازه می‌دهد هوا از داخل آن عبور کند. همین امر موجب می‌شود جلوی تعریق را بگیرد.

در انتخاب کوله‌پشتی به‌اندازه آن و تناسب با ساختار فیزیکی خود دقت کنید. اگر کوله‌پشتی شما بیش از حد کوچک یا بزرگ باشد، وزن به‌صورت متعادل توزیع نخواهد شد و این می‌تواند باعث ایجاد کمردرد یا حتی عدم تعادل شما در حین حرکت شود.

اندازه کوله نیز باید متناسب با قد شما باشد. اگر قد کوله برای شما کوتاه باشد فشار وزن کوله‌پشتی بیشتر در قسمت میانی کمر قرار می‌گیرد که در مدت‌زمان طولانی باعث درد در قسمت میانی کمر خواهد شد و اگر قد کوله بلند باشد روی عضلات سرینی قرار می‌گیرد و مانع در حرکت مناسب شما خواهد شد و تعادل‌تان را به‌هم خواهد زد.

کوله‌ها بر اساس تفاوت در ساختار فیزیکی خانم‌ها و آقایان به‌انواع کوله‌های زنانه و مردانه تقسیم می‌شوند. به کوله‌های زنانه عموما lady، Female و Women می‌گویند و به انواع مردانه‌ی آن عموما Male می‌گویند.

این تفاوت بر اساس استخوان‌بندی ریزتر خانم‌ها نسبت به آقایان و تفاوت در پایین‌تنه است. خانم‌ها استخوان‌بندی ظریف‌تر و سرشانه‌های کوچکتری دارند پس کوله آن‌ها باید به‌گونه‌ای باشد که به‌راحتی روی استخوان لگن قرار بگیرد.

در بعضی برندها حتی رنگ کوله برای خانم‌ها و آقایان تفاوت دارد. مثلا ممکن است یک کوله از یک برند با حجم یکسان برای خانم‌ها در رنگ قرمز طراحی شده باشد و برای آقایان در رنگ آبی.

شرکت‌های زیادی در دنیا به‌تولید کوله‌پشتی و سایر تجهیزات کمپینگ می‌پردازند. بعضی از این شرکت‌ها مانند «ریی»(REI) ، «ای.ام.اس» (EMS)، «دیوتر» (Deuter)، «میلت» (Millet) و «لو آلپاین» (Low Alpine) کوله‌پشتی‌های خوب و تخصصی تولید می‌کنند. اما توصیه می‌کنیم برای خرید کوله سفری بیش از توجه به برند به تمام مواردی که گفته شد توجه کنید.

بعد از انتخاب کوله مناسب، نوبت به‌آن می‌رسد تا کوله سفری خود را روی بدنتان تنظیم کنید. قبل از هرکاری ابتدا کوله خود را با بین ۷ تا ۱۰ کیلوگرم پرکنید. توجه داشته باشید که هنگام بلندکردن کوله‌پشتی به‌جای کمر، زانوها خم شوند و این اصل را در مورد بلندکردن همه اشیا و به‌خصوص اشیاء سنگین به‌کار ببرید.

• ابتدا همه بندهای کوله را شل کنید و آن را روی شانه‌های خود قرار دهید تا به‌شکل صحیح روی شانه‌های شما سوار شود.
• به پشت گردن، جایی که بندهای شانه به پشت کوله‌پشتی متصل می‌شوند، توجه کنید. این قسمت باید بین دو کتف شما قرار بگیرد. چنانچه محل آن درست نیست، این قسمت برای کوله‌پشتی شما قابل تنظیم است باید آن را طوری تنظیم کنید که بین دو شانه قرار بگیرد. البته این قسمت فقط برای کوله‌پشتی‌های با حجم بالای ۵۰ لیتر و بالاتر، قابل تنظیم است و برای کوله‌های سبک‌ نیازی به تنظیم این قسمت نیست.
• کوله را روی دوشتان قرار دهید، شانه‌ها را بالا بیندازید تا کوله‌پشتی بالاتر قرار بگیرد.
• کمربند کوله‌پشتی را روی استخوان لگن خود قرار داده و سگک آن را ببنید. باید تسمه‌های کمربند را به‌طور هم‌زمان از دوطرف بکشید تا کمربند روی استخوان لگن قرار بگیرد.
• در کوله‌های بزرگ، بندی به نام بند کوله‌کشی وجود دارد. این بند از بالای کوله با یک زاویه ۴۵ درجه روی شانه کوهنورد قرار می‌گیرد. در زمان کوله‌کشی و سنگین‌بودن کوله می‌توان با کشیدن این دو بند، کوله‌پشتی را به بدن خود نزدیک‌تر نگه‌داشت و این حالت بدن در تحمل وزن کوله کمک می‌کند. این بند ممکن است در کوله‌های کوچک وجود نداشته باشد.
• در این مرحله بندهای شانه را به‌سمت پایین بکشید تا کوله به‌شما نزدیک شده و روی شانه‌ها ثابت شود. زمانی که وزن کوله زیاد است می‌توانید با کشیدن هم‌زمان بندهای شانه، کوله‌پشتی را به بدن خود نزدیک کنید تا تحمل وزن برایتان آسان‌تر شود.
• مرحله آخر بستن بند قفسه سینه است. این بند نباید زیاد سفت باشد که جلوی تنفس شما را بگیرد.

مراقبت از کوله‌پشتی آن‌قدر اهمیت دارد که می‌تواند یک کوله را تا سال‌ها برای شما قابل استفاده نگه دارد. نکات زیر به‌شما کمک می‌کند تا از کوله سفری خود مراقبت کنید و سفرهای بیشتری را همراه با آن تجربه کنید.

• ظروف شیشه‌ای را در کوله خود حمل نکنید. چون هم وزن آن‌ها سنگین است و هم احتمال شکستن ظرف و پارگی کوله و حتی زخمی‌شدن شما وجود دارد.
• در حمل مواد نفتی، روغنی و قابل نشت دقت کنید که به‌خوبی بسته‌بندی شده باشند تا کوله و وسایل شما را آلوده نکند.
• در ورزش‌های مثل صخره‌نوردی، دقت کنید که هنگام حمایت یا حمل کوله با طناب از دیواره، طناب یا کارابین حتما از یکی از بندهای کتف و حلقه حمایت کوله عبور داده شود و تنها به بند حمایت اکتفا نشود.
• هنگام استراحت، کوله خود را در وضعیتی قرار دهید که پشت کوله یعنی قسمتی که در تماس با بدن شما است و در اثر تعریق خیس شده، در معرض آفتاب و باد قرار بگیرد تا خشک شود.
• چنانچه کوله‌پشتی شما کثیف شد، می‌توانید آن‌ را با آب ولرم و صابون بشویید و از حرارت مستقیم به‌آن جلوگیری کنید. از شستن کوله با مواد شیمیایی مثل پودرهای لباسشویی، چنگ زدن و انداختن در ماشین لباسشویی خودداری کنید زیرا لایه ضد آب آن بعد از مدتی از بین خواهد رفت.
• بهتر است برای کوله خود یک کاور تهیه کنید تا در هنگام کثیف شدن نیاز به شستشوی کوله نباشد. همچنین این کاور کوله و تجهیزات داخل آن را از خیس شدن محافظت می‌کند.
• بعد از پایان سفر حتماً کوله خود را از ظروف کثیف یا پسماندهای مواد غذایی، لباس‌های خیس و کثیف تخلیه کنید.
• چنانچه در کوله‌پشتی پارگی مشاهده کردید در سریع‌ترین حالت ممکن آن را ترمیم کنید.
• گاهی در سفرهای طولانی مدت مجبور می‌شویم کوله‌پشتی خود را داخل صندوق اتوبوس‌ها یا باربند قرار دهیم که با مشکل کثیف شدن، خیس شدن یا پاره شدن کوله مواجه خواهیم شد. بهتر است کیسه‌ای برای حفاظت کوله تهیه کنیم.

سخن آخر

بیشتر افرادی که وارد یکی از رشته‌های ورزشی سنگ‌نوردی، کوهنوردی، دوچرخه یا غارنوردی و دره‌نوردی می‌شوند، این شانس را دارند تا تجهیزات خود را زیر نظر یک مربی دلسوز خریداری کنند. همچنین در بعضی فروشگاه‌های تجهیزات کوهنوردی و طبیعت‌گردی افرادی هستند که شما را دلسوزانه راهنمایی می‌کنند؛ اما گاهی اتفاق می‌افتد که برای خرید تجهیزات و به‌خصوص کوله، دچار سردرگمی می‌شوید و علت آن هم تنوع کالاهای داخلی و وارداتی یا فروشندگانی است که هیچ اطلاعی از کالای خود ندارند و فقط فروشنده هستند.

توصیه می‌کنیم پیش از خرید تجهیزات سفر و به‌خصوص کوله‌پشتی و کفش، یا به‌اندازه کافی مطالعه کنید یا از یک مشاور خوب بهره ببرید.

تصاویر این مقاله از سایتهای freeimages.com, itsgreatoutthere.com و Lowealpine.com انتخاب شده‌اند.