کدام اتوبوس برای مسافرت بهتر است؟

استفاده از اتوبوس از بهترین و مناسب‌ترین روش‌ها برای مسافرت است؛ البته انتخاب اینکه کدام اتوبوس برای مسافرت بهتر است، از مهم‌ترین دغدغه‌های مسافرانی به شمار می‌رود که قصد دارند از این وسیله نقلیه برای سفر و جابه‌جایی استفاده کنند. سفر با اتوبوس به نسبت حمل‌ونقل هوایی و ریلی چندین مزیت دارد که به‌طور مثال می‌توان به ارزان‌تر و در دسترس‌تر بودن اشاره کرد.

در گذشته اتوبوس های بین‌شهری با امکانات محدود وجود داشتند؛ اما امروزه مدل‌های مختلف اتوبوس با امکانات و هزینه‌های متفاوت به شما این امکان را می‌دهند تا متناسب با بودجه‌ خود برای سفر برنامه‌ریزی کنید. در ادامه مقاله با انواع اتوبوس برای مسافرت آشنا می‌شوید.

وی‌آی‌پی (VIP)، مخفف عبارت Very Important Person، به مفهوم «ویژه و سفارشی» است. صندلی‌های VIP در اغلب مکان‌ها از جمله سالن‌های تئاتر، سالن‌های کنسرت، سالن‌های سینما، اتوبوس ها و... مشاهده می‌شوند.

در واقع می‌توان گفت وی‌آی‌پی نام یک کمپانی تولیدکننده اتوبوس نیست؛ بلکه نوعی از اتوبوس محسوب می‌شود که امکانات و تجهیزات ویژه‌ای به نسبت نوع معمولی خود دارد.

منبع عکس: وب‌سایت Hamsafarjade.blogsky.com. عکاس: نامشخص

صدای موتور اتوبوس های VIP برخلاف اتوبوس های معمولی آزاردهنده نیست؛ زیرا موتورهای این اتوبوس ها از نوع بی‌صدا هستند و بدنه اتوبوس نیز عایق شده است. همچنین به‌دلیل رعایت فاصله استاندارد چرخ‌ها با کف بدنه اتوبوس، هیچ تکان و ضربه‌ای حین ترمز یا مشکلات جاده‌ای، احساس نمی‌شود. فرقی ندارد که صندلی در کجای کابین اتوبوس قرار گرفته است؛ حتی اگر صندلی روی چرخ‌ها و موتور اتوبوس باشد، ضربه یا صدایی آزاردهنده به گوش مسافران نمی‌رسد.

مدل تختخواب‌شو اتوبوس های VIP معمولا ۲۵ یا ۲۶ صندلی دارند و برای سفرهای طولانی و سفرهایی مناسب هستند که در طول شب انجام می‌شوند. صندلی‌های این مدل قابلیت خواباندن تا زاویه ۱۴۵ درجه دارند؛ همچنین در قسمت زیرین آن‌ها نیز جای‌پا تعبیه شده است. این عوامل راحتی بیشتری را در طول سفر برای مسافر به‌ همراه دارد.

منبع عکس: وب‌سایت Blog.rahbal.com؛ عکاس: نامشخص

مدل نیمه تختخواب‌شو اتوبوس های VIP بین ۲۶ تا ۳۵ صندلی دارند و برای سفرهایی پیشنهاد می‌شوند که به نسبت کوتاه‌تر هستند. صندلی‌های این مدل، زاویه خواب کامل ندارند و فقط در برخی از آن‌ها زیرپایی تعبیه شده است.

اغلب اتوبوس های VIP، دارای مانیتور شخصی به‌ازای هر مسافر هستند که به شخص این امکان را می‌دهد تا در طول سفر فیلم و سریال موردعلاقه خود را تماشا کند، از موسیقی مورد نظر خود لذت ببرد یا در برخی از مدل‌ها بازی کامپیوتری انجام دهد. تقریبا بیشتر این نوع اتوبوس‌ها به اینترنت وای‌فای سیار نیز مجهز هستند؛ همچنین در طول سفر با استفاده از دستگاه‌های قهوه‌ساز می‌توانید خود را به قهوه‌ای دل‌چسب مهمان کنید.

علاوه بر امکانات ذکرشده، از مسافران اتوبوس های VIP پذیرایی کامل‌تری صورت می‌گیرد. این پذیرایی به تناسب مدت‌ زمان سفر، ممکن است شامل وعده غذایی نیز باشد.

منبع عکس: وب‌سایت Oghabafshan.com. عکاس: نامشخص

در حال حاضر اتوبوس های VIP موجود در ایران متعلق به سه کارخانه خودروسازی مطرح و معتبر دنیا است:

«مان» (MAN؛ مخفف Maschinenfabrik Augsburg Nurnberg SE) یکی از برندهای خودروسازی آلمانی، زیرمجموعه شرکت معروف خودروسازی فولکس واگن، است؛ این برند، پیشینه خوش‌نامی درخصوص ساخت خودروهای سنگین دارد.

اتوبوس مان که آخرین مدل آن نیز با قطعات آلمانی توسط کارخانه خودروسازی «یاوران خودرو شرق در ایران» ساخته شده است، یکی از محبوب‌ترین‌ها در بین رانندگان خودروی سنگین، صاحبان ترمینال‌های مسافربری و همچنین مسافران به شمار می‌آید؛ البته متاسفانه به‌دلیل تحریم‌ها، از سال ۱۳۹۸ به بعد کارخانه خودروسازی یاوران خودرو شرق در ایران ورشکسته و خط تولید اتوبوس آن، غیرفعال شده است.

اغلب گردشگران و مسافران، اتوبوس های مان را برای سفرهای طولانی، راحت‌ترین و مجهزترین می‌دانند. رانندگان نیز از مان به‌عنوان اتوبوسی خوش‌سفر یاد می‌کنند که نرمی و راحتی آن در مدت زمان طولانی مانع از خستگی زیاد می‌شود. در حال حاضر Lion City 12 و Lions Coach R07، بهترین و معروف‌ترین مدل‌های اتوبوس مان هستند که در جاده‌های بین‌شهری ایران فعالیت می‌کنند.

منبع عکس: وب‌سایت Keihansafar.com، عکاس: نامشخص

برخی از مهم‌ترین امکانات و ویژگی‌های اتوبوس های VIP مان که باعث جلب رضایت مسافران و راحتی رانندگان می‌شود به شرح زیر است:

• موتور اتوبوس های مان ۶ سیلندر هستند، بین ۲۸۰ تا ۴۴۰ اسب بخار قدرت دارند و ۱۲۰۰ تا ۲۱۰۰ نیوتن ‌متر گشتاور تولید می‌کنند. این اتوبوس‌ها همچنین مجهز به گیربکس اتوماتیک (چهار سرعته اتوماتیک، ۶ سرعته اتوماتیک و مدل ۱۲ دنده به جلو و دو دنده به عقب بدون کلاچ) هستند.
• اتوبوس‌ مان به‌لحاظ برخورداری از سیستم ترمز بسیار قوی، ایمنی بیشتری در جاده‌های خیس و لغزنده دارد و نسبت به رقبای خود عملکرد بهتری از خود نشان داده است.
• در دوطرف بدنه اتوبوس‌ مان دوربین‌های ۳۶۰ درجه قرار گرفته است. این دوربین‌ها باعث می‌شوند راننده، دید بهتری به جاده و به‌خصوص نقاط کور داشته باشد.
• شیشه‌ جلوی اتوبوس وسعت زیادی دارد و به راننده امکان دید بهتری به جاده حین رانندگی می‌دهد.
• سیستم تهویه مطبوع اتوبوس مان، کاربردی چهار فصل دارد. به‌علاوه برای هر مسافر در قسمت بالای صندلی کنسولی تعبیه شده است که دریچه تهویه مجزا نیز در آن قرار دارد.
• در کنسول بالای سر هر مسافر، چراغ‌ مطالعه قرار گرفته است.
• پشت هر صندلی مانیتور تعبیه شده است که به مسافران امکان تماشای فیلم و شنیدن موزیک را می‌دهد. در برخی از آن‌ها نیز قابلیت اتصال فلش مموری و درگاه USB مهیا است.
• صندلی‌های اتوبوس برای راحتی حال مسافران به‌صورت خوابیده یا نیمه‌خوابیده تغییر حالت می‌دهند.
• نورپردازی فضای داخلی، باعث زیبایی کابین و سهولت سوار و پیاده شدن از درب انتهایی اتوبوس شده است.

منبع عکس: وب‌سایت Autoparkqazvin.ir. عکاس: نامشخص

• اتوبوس دارای کپسول آتش‌نشانی و جعبه کمک‌های اولیه است که در صورت لزوم می‌توان از آن‌ها استفاده کرد. محل نصب آ‌‌ن‌ها به‌گونه‌ای است که به‌راحتی قابل دسترس هستند.
• اتوبوس‌ VIP مان دارای سیستم عیب‌یاب خودکار است که تمامی ایرادات احتمالی را به راننده تذکر می‌دهد.
• راننده و کمک راننده کابینی مجزا و راحت برای استراحت و خواب دارند.
• فضای حمل بار مناسب و بزرگ دارد.
• روکش و پارچه‌ صندلی‌های اتوبوس از نوع مرغوب و با طراحی خاص آلمانی است.
• برخی مدل‌ها مجهز به آفتاب‌گیر برقی و سانروف برقی است.
• مجهز به آب‌سرد‌کن و یخچال است.
• برخی مدل‌ها به بالابر برقی مجهز است که افراد توان‌یاب، بدون مشکل بتوانند سوار و پیاده بشوند.
• مدل‌های به‌روز مان اغلب مجهز به قهوه‌ساز و اینترنت هستند.

کارخانه خودروسازی سوئدی چندملیتی ولوو شرکت تولید کننده دیگری است که ساخت اتوبوس های مسافربری، تریلی و کامیون را در رزومه خود دارد. ولوو از معتبرترین‌ شرکت‌ها در زمینه ساخت خودروهای سنگین به شمار می‌آید. شرکت «رانیران» نمایندگی مونتاژ و ساخت نهایی خودروهای این برند را در ایران بر عهده دارد.

شروع فعالیت رانیران به سال ۱۳۷۰ شمسی برمی‌گردد. رانیران از نخستین شرکت‌هایی بود که به‌صورت خصوصی در زمینه ساخت اتوبوس های درون‌شهری و برون‌شهری شروع به فعالیت کرد و بیش از چند هزار دستگاه اتوبوس را به سامانه حمل‌ونقل جاده‌ای کشور و اتوبوس‌رانی تحویل داد.

اتوبوس قدیمی از شرکت ولوو سوئد؛ منبع عکس: وب‌سایت Karkhanedar.com. عکاس: نامشخص

با ورود اتوبوس های ولوو به شرکت اتوبوس‌رانی، این صنعت جانی دوباره گرفت؛ زیرا در مقایسه با اتوبوس‌های قبلی تکنولوژی بالاتری همچون موتورهای قدرتمند و امکاناتی بیشتر نظیر کولر و آب‌سرد کن داشتند؛ امکاناتی که به‌طور واضح برای مسافران جذاب بودند. در حال حاضر از مدل‌های موجود در ایران می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• مدل B12
• مدل B7
• مدل B9
• مدل B11

از ویژگی‌ها و امکانات اتوبوس های ولوو می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• ظاهر زیبایی دارند و درعین حال از بدنه مقاومی نیز برخوردارند.
• هر مسافر یا سرنشین سیستم صوتی و تصویری مختص به خود را دارد.
• به نسبت دیگر اتوبوس‌ها و برند‌های دیگر بزرگ‌تر و جادارتر هستند.
• سیستم گرمایشی و سرمایشی مدرن و پیشرفته‌ای دارند.
• کابین اتوبوس مجهز به یخچال است.

منبع عکس: وب‌سایت Rahesanat.ir. عکاس: نامشخص

امکانات ولوو B12

اتوبوس B12 همچون مدل B7 از مدل‌های قدیمی ولوو است. این دو مدل به‌دلیل موتور قدرتمندی که داشتند، در بین رانندگان از محبوبیت زیادی برخوردار بودند؛ تاجایی که از آن‌ها با نام «موشک زمینی» یاد می‌کردند. این مدل اتوبوس به مقدار محدود توسط کمپانی اصلی تولید شد و پس از آن رانیران مدل B7 را معرفی کرد. ویژگی‌ و امکانات ولوو B12 به شرح زیر است:

• موتور اتوبوس، ۶ سیلندر با قدرت ۴۲۰ اسب بخار است.
• به سیستم‌های توربو‌شارژ و اینترکولر مجهز است.
• مجهز به سیستم‌های ترمز پیشرفته است و کارکرد آن‌ها کاملا با هوای فشرده انجام می‌شود.
• ظرفیت سرنشین ۴۴ نفر را دارد.
• از سیستم‌های گرمایشی و سرمایشی پیشرفته برخوردار است.
• یخچال و آب‌سردکن دارد.
• داخل اتوبوس جعبه کمک‌های اولیه نصب شده است.

منبع عکس: وب‌سایت Modland.net. عکاس: نامشخص

امکانات ولوو B7

ولوو B7 بعد از بنز ۳۰۲ شروع به فعالیت کرد. این اتوبوس به‌دلیل برخورداری از کولر، ظاهری زیبا و موتوری قدرتمند به نسبت بنز ۳۰۲، مورد توجه مسافران بیشتری قرار گرفت. ولووB7 با مدل‌های B7R (تعداد صندلی ۱+۱+۳۸)، MKII B7R (تعداد صندلی ۱+۱+۴۰) و MKIII B7R (تعداد صندلی ۱+۱+۴۵) ساخته شد. ویژگی و امکانات این اتوبوس شامل موارد زیر است:

• موتور ۶ سیلندر با قدرت ۲۸۵ اسب بخار دارد.
• به سیتم‌های توربوشارژ، اینترکولر و ترمز اگزوز مجهز است.
• به نسبت زمان معرفی سیستم تعلیق، ترمز، برق و فرمان پیشرفته‌ای داشته است.
• راهروی اتوبوس نسبتا پهن است و همین امر باعث راحتی مسافران در رفت و آمد می‌شود.
• نمایشگر‌ ابتدایی نصب شده در راهرو از نوع لامپی و قسمت وسط از نوع LED تاشو است.
• به سیستم صوتی و تصویری مجهز است.
• چراغ مطالعه، بلندگو، دریچه‌های تهویه سرمایشی و گرمایشی به‌صورت مجزا برای هر مسافر تعبیه شده است.
• سیستم تهویه مناسب دارد.
• مجهز به آب‌سردکن است.

منبع عکس: وب‌سایت Irtransit.ir. عکاس: علیرضا رنجبری

امکانات ولوو B9

ولوو B9 یکی از تولیدات شرکت رانیران در ایران است که از نظر امکانات رفاهی و فنی جزو بهترین‌ها محسوب می‌شود و به‌نوعی با اسکانیا مارال، درسا و مان رقابت دارد. این نسل از ولوو در سال ۱۳۸۷ شمسی وارد خط تولید شد. B9 جزو اولین اتوبوس‌های تمام اتوماتیک در ایران به ‌شمار می‌آید؛ که با وجود تحریم‌ها تولید آن به‌شدت کاهش پیدا کرد.

هدف رانیران در تولید ماشین‌های سنگین جدید، ارتقا و بهبود عملکرد و تجهیزات مدل‌های قبلی طبق پیشنهادها و تقاضای مسافران و رانندگان است. بخشی از این اصلاحات شامل مواردی همچون تعویض درب جلو با نمونه درب اصلاح شده، اصلاح شیشه‌های انتهای اتوبوس و اضافه کردن قسمتی به سقف جهت بالابردن ارتفاع اتوبوس هستند.

موارد زیر ویژگی و امکانات کلی ولوو B9 هستند:

• موتور ۶ سیلندر با قدرت ۳۸۰ اسب بخار دارد.
• به سیستم تعلیق، برق، فرمان و ترمز پیشرفته و به‌روز مجهز است.
• در سالن اتوبوس دو مانیتور جهت نمایش فیلم تعبیه شدند؛ علاوه بر این نیز پشت هر صندلی مانیتور نصب شده‌ است که به‌صورت مجزا به هر مسافر امکان استفاده از آن‌ها را می‌دهد. تماشای فیلم و گوش دادن به موسیقی موردعلاقه، باعث دل‌پذیر شدن سفر خواهد شد.
• شیشه‌های اتوبوس دوجداره و از نوع چسبی است.
• در کنسول بالای سر مسافر امکان استفاده شخصی از کولر، تهویه و چراغ مطالعه فراهم شده است.
• اتوبوس، جعبه کمک‌های اولیه دارد که با‌توجه به مکان نصب‌شده، در مواقع اضطرار تمامی مسافران به آن دسترسی خواهند داشت.
• دورتادور سالن اتوبوس به چراغ‌های کم‌نور LED مجهز شده است که اغلب در شب از آن‌ها استفاده می‌شود.
• داخل و خارج از اتوبوس دماسنج قرار دارد.

منبع عکس: وب‌سایت Hamsafarjade.blogsky.com. عکاس: نامشخص

امکانات ولوو B11

ولوو B11 از بهترین و امن‌ترین اتوبوس‌ها در سامانه حمل‌ونقل جاده‌ای کشور محسوب می‌شود. ولوو B11 تمام امکانات، تجهیزات و قابلیت‌های موجود در مدل‌های قبلی را دارد؛ ولی ویژگی‌های دیگر آن شامل موارد زیر می‌شود.

• مجهز به سیستم خطا به راننده است. بدین‌صورت که اگر حین رانندگی، خطایی متوجه راننده شود، زنگ هشدار این سیستم به صدا درمی‌آید.
• پنجره‌های عریض دارد و همین موضوع باعث کامل‌تر شدن دید راننده از جاده می‌شود.

منبع عکس: وب‌سایت Hiholiday.ir. عکاس: نامشخص

اتوبوس اسکانیا از معروف‌ترین‌ و فعال‌ترین وسایل حمل‌ونقل جاده‌ای ایران است. این اتوبوس اولین بار در کشور سوئد تولید شد؛ ولی حدود سه دهه است که کامیون و اتوبوس‌های برند اسکانیای موجود در کشور، توسط شرکت «عقاب افشان» ساخته می‌شوند. اغلب تولیدات این شرکت دارای امکانات و تجهیزات لوکس، نظیر صندلی چرمی، برخورداری از اینترنت و امکان تماشای فیلم و گوش دادن به موزیک با کیفیتی قابل‌قبول هستند.

معروف‌‌ترین اتوبوس های اسکانیا که در ایران وجود دارند، شامل مدل‌های زیر است.

• مدل کلاسیک
• مدل مارال
• مدل درسا

امکانات اسکانیا کلاسیک

اتوبوس اسکانیا کلاسیک، جزو قدیمی‌ترین مدل‌های این شرکت در ایران به حساب می‌آید که به بعضی از مدل‌های اتوبوس های ولوو شباهت دارد. ظرفیت این اتوبوس ۴۸ نفره است که به‌صورت چهار ستون ۱۲ تایی چیدمان شدند؛ البته مدل کلاس تک صندلی اسکانیا کلاسیک، دارای ظرفیت ۳۵ نفر است و چیدمان صندلی‌های آن کمی متفاوت است. ویژگی و امکانات اتوبوس اسکانیا کلاسیک شامل وارد زیر است:

• دارای موتور ۶ سیلندر با قدرت ۴۲۰ اسب بخار است.
• تجهیزات ایمنی مناسب دارد.
• دارای ظاهری زیبا است.

منبع عکس: وب‌سایت Khodrobank.com. عکاس: نامشخص

امکانات اسکانیا مارال

اتوبوس اسکانیا مارال از بهترین‌ها در جاده‌های ایران محسوب می‌شود. این اتوبوس در سه کلاس استاندارد، تجاری و VIP تولید شده است که هرکدام به‌ترتیب دارای ۴۴، ۳۰ و ۲۵ صندلی هستند. از امکانات و ویژگی‌های اسکانیا مارال می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• موتور ۶ سیلندر با قدرت ۴۱۰ اسب بخار دارد.
• قابلیت تنظیم ارتفاع نسبت به جاده دارد؛ البته در سرعت بالای ۳۰ کیلومتر به حالت استاندارد برمی‌گردد.
• درب‌های اتوبوس مجهز به سیستم ایمنی هستند.
• مارال مجهز به سیستم اعلام و اطفای حریق است.
• صندلی‌های بزرگ و راحت دارد.
• از ترمزهای الکتریکی برخوردار است.
• سیستم تعلیق به‌روز و پیشرفته دارد.

منبع عکس: وب‌سایت Oghabafshan.com. عکاس: نامشخص

• کابین اتوبوس دارای تهویه مطبوع مناسب است.
• آب‌سردکن و یخچال دارد.
• مجهز به جعبه کمک‌های اولیه است.
• هر صندلی و سرنشین سیستم صوتی و تصویری مجزا دارد.
• مارال از سیستم سرمایش پیشرفته و به‌روز برخوردار است.
• سیستم گرمایشی پیشرفته اتوبوس، شامل بخاری سقفی، کنوکتور، بخاری مخصوص راننده، بخاری تعبیه شده در کابین استراحت و بخاری درجا می‌شود.
• کابین دارای سیستم نور مخفی است.
• نوع معمولی مارال برای مسافرت‌های کوتاه و نوع VIP برای مسافرت‌های طولانی مناسب است.
• مدل VIP سرویس بهداشتی دارد.

منبع عکس: وب‌سایت Keihansafar.com. عکاس: نامشخص

امکانات اسکانیا درسا

اسکانیا درسا به‌عنوان بهترین اتوبوس شرکت عقاب افشان شناخته می‌شود؛ به‌طوری که انتخاب بیشتر شرکت‌های حمل‌ونقل مسافربری برای مسافت‌های طولانی است. همچنین برخی شرکت‌ها به‌دلیل حجم بالای تقاضا این اتوبوس را کرایه می‌دهند. اتوبوس اسکانیا درسا تمامی ویژگی‌های اسکانیا مارال را دارد و از امکانات به‌روزتر آن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• فقط در نوع VIP تولید شده است.
• صندلی‌های اتوبوس از نوع کامل تختخواب‌شو و در عینِ حال راحت و عریض هستند.
• اسکانیا درسا در مقایسه با دیگر مدل‌های این شرکت سیستم امنیتی قدرتمند‌تری دارد.
• در کنار هر صندلی، پریز برق جهت شارژ گوشی همراه و هر نوع وسایل الکترونیکی تعبیه شده است.

منبع عکس: وب‌سایت Saadatrent.com. عکاس: نامشخص

اتوبوس های معمولی، نوعی از اتوبو‌س‌های مسافربری محسوب می‌شوند که اغلب بین ۳۸ تا ۵۰ صندلی دارند. چیدمان صندلی‌ها در کابین اتوبوس، به‌صورت چهار عدد در هر ردیف (دو جفت در هر ستون) است. ستون‌ها نیز حدود ۵۰ سانتی‌متر از هم فاصله دارند.

اتوبوس معمولی معمولا دو تلویزیون دارد که یکی در ردیف اول و دیگری در ردیف میانی نصب شده است. اغلب در آغاز مسیر برای سرگرم کردن مسافران از این تلویزیون‌ها فیلم پخش می‌شود. همچنین سیستم گرمایشی و سرمایشی و برخورداری از یخچال، از امکانات این اتوبوس هستند. صندلی‌ها نیز توسط اهرم به‌سمت عقب خوابانده می‌شوند؛ ولی به‌دلیل نبود فضای کافی بین صندلی‌های پشت و جلو، انعطاف کمی دارند. در ادامه یکی از مشهورترین اتوبوس‌ های معمولی فعال در ایران را معرفی خواهیم کرد.

منبع عکس: وب‌سایت Blog.rahbal.com. عکاس: نامشخص

از معروف‌ترین مدل‌های اتوبوس‌ بنز که در ایران مشغول به فعالیت هستند می‌توان به بنز ۳۰۲ و ۴۵۷ اشاره کرد.

اتوبوس بنز ۳۰۲ خاطره‌انگیزترین اتوبوس ناوگان حمل‌ونقل جاده‌ای کشور در چند دهه گذشته است. در واقع رونق حمل‌ونقل جاده‌ای ایران و همه‌گیر شدن آن با ورود این اتوبوس هم‌زمان بود. بنز ۳۰۲ در ابتدای ورود، اکثر جاده‌های کشور را در تصرف خود درآورد و تا ابتدای دهه ۸۰ شمسی نیز این محبوبیت و گستردگی در سفرهای بین‌شهری ادامه داشت.

بنز ۳۰۲ توسط شرکت ایران ناسیونال قدیم (ایران خودروی فعلی) تولید می‌شد. با گذشت زمان و واردات اتوبوس‌های پیشرفته‌تر، این اتوبوس از کم‌کم از صنعت مسافربری خارج شد. البته ۳۰۲ همچنان طرفداران خود را دارد و امروزه کم‌وبیش شاهد حضور آن در جاده‌ها هستیم.

امکانات بنز ۳۰۲

اتوبوس بنز ۳۰۲ در رده اتوبوس های معمولی به حساب می‌آید و دارای امکانات حداقلی برای مسافران است. ظرفیت سرنشین این اتوبوس ۱+۱+۴۵ نفر است. از ویژگی‌ها و امکانات بنز ۳۰۲ می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• موتور سیلندر خطی دیزلی با قدرت ۲۴۰ اسب بخار دارد.
• حین سفر از مسافران پذیرایی مختصر انجام می‌شود.

منبع عکس: وب‌سایت Ghalvir.com. عکاس: نامشخص

امکانات بنز ۴۵۷

بنز ۴۵۷ از دیگر اتوبوس های قدیمی ایران است که قطعات و تجهیزات آن بین سال‌های ۱۳۸۱ تا ۱۳۸۷ شمسی به کشور وارد و توسط شرکت ایران خودرو دیزل مونتاژ و به سامانه حمل‌ونقل جاده‌ای کشور عرضه شدند. این اتوبوس در سه مدل با ظرفیت ۴۰ نفر مسافر تولید شد که یکی از مدل‌های آن کاربری درون‌شهری دارد. چندین مورد از ویژگی‌های این اتوبوس در زیر آمده است:

• موتور ۶ سیلندر با قدرت ۳۵۴ اسب بخار دارد.
• سیستم تعلیق اتوبوس از نوع بادی است.
• در سالن اتوبوس دریچه‌های کولر تعبیه شده است. همچنین این امکان برای استفاده مجزای سرنشینان در کنسول بالای سر آن‌ها فراهم شده است.
• جعبه کمک‌های اولیه دارد و می‌توان دسترسی راحت به آن داشت.
• سیستم صوتی و تصویری دارد.
• کف اتوبوس از پوشش PVC است.
• در داخل سالن اتوبوس کپسول اطفای حریق تعبیه شده است که با توجه به نحوه و مکان قرارگیری آن درصورت وجود خطر احتمالی، تمامی سرنشینان به آن دسترسی خواهند داشت.
• آینه‌های داخلی و خارجی مجهز به سیستم گرمکن هستند.
• آفتاب‌گیر شیشه جلویی و پرده‌های جانبی، برقی هستند.
• دارای هواکش و دریچه تهویه روی سقف است.

منبع عکس: وب‌سایت Ghalvir.com. عکاس: نامشخص

اتوبوس های گردشگری اغلب در شهرهایی کاربرد دارند که گردشگرپذیر هستند و در طول سال، افراد بسیاری را به‌سمت خود می‌کشانند. این نوع اتوبوس برای بازدید و گردش داخل شهر تا شعاع حدودی ۵۰ کیلومتر استفاده می‌شود. اتوبوس های گردشگری به‌صورت یک‌طبقه یا دو‌طبقه و روباز هستند تا گشت هیجان‌انگیز و جذابی برای مسافران رقم بزنند. واردات این اتوبوس از فرانسه به ایران انجام شده است و در حال حاضر شهرهایی نظیر تهران، تبریز، نیشابور و اصفهان، از آن برای نمایش راحت‌تر دیدنی‌های شهرها به گردشگران خارجی و داخلی استفاده می‌کنند.

منابع عکس‌های گالری (از راست به چپ): وب‌سایت Mizanonline.ir. عکاس‌ها: نامشخص

• بلیط اتوبوس های VIP گران‌تر از بلیط اتوبوس های معمولی است.
• اتوبوس های VIP با سرعت بیشتری قادر به حرکت هستند. هرچند رعایت محدودیت سرعت در تمام راه‌ها و جاده‌ها الزامی است؛ ولی سرعت پیمایش در کوتاه‌تر شدن زمان رسیدن به مقصد تاثیر خواهد داشت.
• اتوبوس های VIP صندلی‌های بزرگ‌تر و راحت‌تری دارند.
• در اتوبوس های VIP روبه‌روی هر مسافر یک مانیتور تعبیه شده است که به مسافر این امکان را می‌دهد تا فیلم مورد نظر خود را انتخاب و تماشا کند، همچنین هدفون‌های نو و استفاده نشده نیز در اختیار مسافران قرار خواهد گرفت.
• در اغلب اتوبوس های VIP اینترنت رایگان در اختیار مسافران قرار می‌گیرد.
• پذیرایی در اتوبوس های VIP به مراتب بهتر از پذیرایی در اتوبوس های معمولی است.
• اتوبوس های معمولی و VIP اغلب برای سفرهای بین‌شهری استفاده می‌شوند؛ در‌صورتی‌ که اتوبوس های گردشگری برای گشت داخل شهر کاربرد دارند.
• اتوبوس های گردشگری معمولا روباز و در دو نوع یک‌طبقه و دو‌طبقه هستند؛ ولی اتوبوس های VIP و معمولی سقف دارند.

منبع عکس:صفحه اینستاگرام Amirhossein_Scania؛ عکاس: نامشخص

• معمولا در سفرهایی که با اتوبوس است، بار اندازه‌گیری نمی‌شود؛ اما در نظر داشته باشید اکثر شرکت‌های اتوبوس‌رانی و مسافربری قانون مقدار مجاز بار را دارند. این مقدار برای سفرهای داخلی به‌ازای هر مسافر ۲۰ کیلوگرم و در سفرهای خارجی ۴۰ کیلوگرم تعیین شده است. چنانچه بیشتر از این مقدار همراه داشته باشید و تحت هیچ‌ شرایطی امکان کم کردن آن برایتان مقدور نباشد، باید هزینه هر کیلوگرم اضافه بار را پرداخت کنید.
• با توجه به محدودیت کابین بار اتوبوس، از چمدان یا بسته‌هایی با ابعاد و حجم متعارف استفاده کنید. در غیراین‌صورت ممکن است برای حجیم بودن خارج از عرف بار هزینه بیشتری بپردازید.
• حمل هرگونه حیوان اعم از اهلی یا وحشی، از نظر قانونی میسر نیست. در نظر داشته باشید، حتی در صورت رضایت راننده اتوبوس، اگر مسافران ناراضی باشند و این مورد را گزارش دهند، با شما به‌عنوان متخلف برخورد و حیوان، ضبط خواهد شد.
• در نظر داشته باشید جابه‌جایی بار با اتوبوس بدون همراه ممنوع است. بنابراین چنانچه باری مفقود شود، شرکت بیمه مسئولیتی را عهده‌دار نخواهد بود و هزینه و خسارت آن‌ را تقبل نمی‌کند.
• بستن کمربند ایمنی برای تمامی مسافران اتوبوس الزامی است.
• در طول سفر تا حد ممکن با راننده صحبت نکنید و خواسته‌ها را با راهنمای مسافران یا کمک راننده در میان بگذارید؛ زیرا بسیاری از حوادث رانندگی به‌علت حواس‌پرتی و گفت‌وگو با راننده رخ می‌دهند.
• در‌صورتی که می‌خواهید سفر راحت و بی‌دغدغه‌ای را تجربه کنید، در انتخاب نوع اتوبوس دقت کنید. معمولا امکانات این وسیله نقلیه به شرکت‌ سازنده و سال ساخت آن مربوط خواهد بود.

منبع عکس: صفحه اینستاگرام Amirhossein_Scania؛ عکاس: نامشخص

• ارزان بودن بلیط اتوبوس در مقایسه با سایر وسایل حمل‌ونقل و صرفه‌جویی در هزینه‌های سفر
• امکان خرید راحت‌تر بلیط به نسبت قطار و هواپیما
• لذت بردن از طبیعت در طول سفر
• وجود صندوق بار بزرگ در اتوبوس و آزادی عمل بیشتر نسبت به هواپیما

• طولانی‌تر شدن مدت سفر در مقایسه با هواپیما
• امکانات خواب راحت و استراحت کمتر نسبت به قطار

اولین اتوبوس توسط تاجری بلژیکی وارد ایران شد و در شهر رشت شروع به‌ کار کرد؛ اما چندی بعد همان اتوبوس به‌دلیل عدم موفقیت در سوددهی به تاجری ایرانی به نام «معین التجار» فروخته شد. این تاجر، اتوبوس را به تهران آورد و برای جابه‌جایی اهالی شهر تهران از آن استفاده کرد. با استقبال از اتوبوس، چندین تاجر دیگر اقدام به واردات اتوبوس کردند؛ اقداماتی که سبب شد چهره تهران دگرگون شود و علاوه بر درشکه و گاری، شاهد وسایل نقلیه جدید باشد.

استفاده از اتوبوس در گذشته برای حمل‌و‌نقل مزایای زیادی داشت؛ اما مشکلاتی نیز برای شهروندان ایجاد می‌کرد. به‌دلیل نبود مقررات اتوبوس‌رانی، تعیین کرایه مشخص، امکان‌پذیر نبود و اتوبوس‌ها در هر مکانی که مسافران می‌خواستند پیاده شوند، توقف می‌کردند. در نهایت در اواخر قرن ۱۳ شمسی، حکومت به فکر سازماندهی به سیستم اتوبوس‌رانی افتاد و سازمانی با عنوان «اتوبوسرانی شهری» در بسیاری از شهرها تاسیس شد.

در گذشته اتوبوس‌ها از اروپا وارد می‌شدند؛ ولی به‌دلیل پیمایش مسافت زیاد تا ایران به‌نوعی مستهلک می‌شدند. همین امر باعث شکل‌گیری صنعت خودروسازی و مونتاژ اتوبوس و دیگر خودروهای سنگین در ایران شد. به‌طور کلی اتوبوس‌ها بر اساس نوع کاربری به دو دسته بین‌شهری و درون‌شهری تقسیم می‌شوند.

با گذشت زمان و سازماندهی سامانه حمل‌ونقل کشور، اتوبوس‌ها به‌سمت سفرهای بین‌شهری کشیده شدند. اتوبوس‌ها از زمان ورود به ایران تا امروز، جزو پرتردد‌ترین و در دسترس‌ترین وسایل نقلیه عمومی به شمار می‌آیند. بسیاری از گردشگران این وسیله را به‌دلیل امنیت بیشتر (در مقایسه با خودروی سواری)، برخی به خاطر سفرهای گروهی، بعضی به‌دلیل صرفه‌جویی در هزینه‌های سفر و عده‌ای نیز به خاطر لذت بردن از منظره‌های زیبای مسیر و جاده‌ها انتخاب می‌کنند.

منبع عکس: وب‌سایت Techrato.com. عکاس: نامشخص

اگر شما نیز تجربه سفر با اتوبوس را داشته‌اید یا از علاقه‌مندان سفر با اتوبوس‌ هستید، لطفا نظرات و تجربیات خود را با ما و دیگر کاربران کجارو درمیان بگذارید.

منبع عکس کاور: وب‌سایت Scania.com. عکاس: نامشخص