میراث جهانی ژاپن؛ از معابد باستانی تا جنگل‌های اسرارآمیز

ژاپن، مجمع‌الجزایری در شرق آسیا است و آثار تاریخی و طبیعی متعددی دارد که نشان‌دهنده قدمت و غنای این سرزمین هستند. این کشور که به سرزمین آفتاب تابان نیز شهرت دارد، با داشتن ۲۶ اثر ثبت‌شده در فهرست میراث جهانی یونسکو، مقصدی جذاب برای گردشگران سراسر جهان به شمار می‌رود. این محوطه‌ها شامل ۲۱ مکان فرهنگی و پنج مکان طبیعی می‌شوند که از آن جمله می‌توان به کوه فوجی، جزیره یاکوشیما، یادمان صلح هیروشیما، مکان‌های انقلاب صنعتی میجی ژاپن و... اشاره کرد. با ما همراه شوید تا در این مقاله به معرفی تعدادی از جاذبه‌های میراث جهانی ژاپن بپردازیم. 

کوه فوجی که نماد سرزمین آفتاب تابان به شمار می‌رود، در سال ۲۰۱۳ در یونسکو به ثبت رسید. این آتشفشان چینه‌ای با شکل مخروطی خود، در طی قرن‌ها به‌عنوان کوهی مقدس مورد پرستش بوده و بین مردم بومی و گردشگران از محبوبیت زیادی برخوردار است.

فوجی، آتشفشان فعالی است که آخرین فوران آن در سال ۱۷۰۷ میلادی رخ داد. این قله در مرز بین استان‌های «یاماناشی» (Yamanashi) و «شیزوئوکا» (Shizuoka) قرار دارد و در روزهایی با هوای صاف، از توکیو و یوکوهاما قابل‌مشاهده است.

یکی از آسان‌ترین راه‌ها برای تماشای فوجی، مسافرت با قطار است. اگر با «قطار سریع‌السیر شینکانسن» (Shinkansen Bullet Trains) از توکیو به‌سمت ناگویا، کیوتو و اوزاکا سفر کنید، حدود ۴۰ تا ۴۵ دقیقه بعد از شروع حرکت می‌توانید بهترین منظره کوه را از ایستگاه «شین-فوجی» (Shin-Fuji) در سمت راست قطار ببینید. ضمن اینکه از منطقه «پنج دریاچه فوجی» (Fuji Five Lakes) در پای کوه فوجی نیز می‌توانید چشم‌انداز خیره‌کننده این جاذبه را به نظاره بنشینید.

صعود به قله فوجی می‌تواند به یکی از تجربه‌های فراموش‌نشدنی زندگی شما تبدیل شود. شاید خود قله از نزدیک به‌اندازه دورنمای آن زیبا نباشد؛ اما تماشای مناظر اطراف و تجربه‌ صعود در ساعات اولیه صبح، بسیار لذت‌بخش است.

دو تفرجگاه زمستانی در کوه فوجی وجود دارد که عبارت‌اند از «تفرجگاه برفی فوجیتن» (Fujiten Snow Resort) و «شهر برفی یتی» (Snow Town Yeti) که گزینه‌های خوبی برای تفریحات شاد و مهیج زمستانی به حساب می‌آیند.

اگر انیمیشن «شاهزاده مونونوکه» (Princess Mononoke) را دیده باشید، می‌دانید که جنگل‌ زیبا و جذابی در آن به تصویر کشیده شده‌ است. جنگلی که مشابه آن‌ در دنیای واقعیت وجود دارد و در اصل، طراح این انیمیشن طراحی‌های خود را با الهام از جنگل‌های «جزیره یاکوشیما» (Yakushima Island) انجام داده بود.

یاکوشیما که در استان «کاگوشیما» (Kagoshima) قرار دارد، پوشیده از جنگل‌های وسیع سرو است. درختانی در این جنگل‌ها سربه‌فلک‌کشیده‌اند که گاه بیش از ۱۰۰۰ سال عمر دارند. درخت «جومونسوگی» (Jomonsugi)، جاذبه اصلی جزیره به شمار می‌رود که دانشمندان عمر آن را بین ۲۰۰۰ تا ۷,۲۰۰ سال تخمین زده‌اند. جزیره یاکوشیما به‌دلیل طبیعت فوق‌العاده بکر و جنگل‌های انبوهش شهرت دارد و همین موضوع باعث شده است، در سال ۱۹۹۳ به‌عنوان اولین جاذبه طبیعی ژاپن به فهرست میراث جهانی یونسکو اضافه شود.

اکثر گردشگران به یاکوشیما می‌آیند تا لذت پیاده‌روی در مسیرهای جنگل‌های کوهستانی را تجربه کنند. جاذبه‌هایی همچون «دره شیراتانی اونسویکو» (Shiratani Unsuikyo Ravine) نیز در این منطقه خودنمایی می‌کنند. همچنین، آبشارها، سواحل و حیات‌وحش منحصربه‌فرد جزو دیدنی‌های جزیره هستند.

یاکوشیما در طول سال شاهد بارندگی زیادی است. حتی ضرب‌المثلی محلی دراین‌باره وجود دارد که می‌گوید این جزیره در طول ۳۰ روز یک ماه، ۳۵ روز بارندگی دارد! تقریبا هرروز در این منطقه، به‌خصوص در بخش‌های کوهستانی، باران می‌بارد.

در صورتی که مشتاق دیدن قدیمی‌ترین سازه‌های‌ چوبی جهان هستید، برای سفر به ژاپن و بازدید از «معبد هوریوجی» (Horyuji Temple) برنامه‌ریزی کنید. این معبد بودایی که در سال ۶۰۷ میلادی ساخته شد، عنوان یکی از قدیمی‌ترین معابد کشور را یدک می‌کشد.

یونسکو در سال ۱۹۹۳ معبد هوریوجی را همراه با «معبد هوکی‌جی» ‌(Hokki-ji Temple) به‌عنوان اولین میراث جهانی ژاپن به ثبت رساند. این معابد تحت نام «بناهای یادبود بودایی هوریوجی» به فهرست یونسکو اضافه شدند و شامل ۴۸ سازه چوبی ارزشمند مرتبط با آیین بودا می‌شوند. برخی از این آثار که به اواخر قرن هفتم یا اوایل قرن هشتم میلادی تعلق دارند، در زمره قدیمی‌ترین سازه‌های چوبی باقی‌مانده در جهان هستند. اهمیت این شاهکارهای معماری چوبی فراتر از جنبه هنری آن‌ها است و دوره‌ای را نشان می‌دهند که آیین بودا از طریق چین به ژاپن راه یافت. در واقع، مجموعه هوریوجی نقطه عطفی در شکل‌گیری هنر و معماری ژاپنی با الهام‌گیری از فرهنگ‌های دیگر، به‌خصوص فرهنگ چینی، بود.

معبد هوریوجی از دو بخش غربی و شرقی تشکیل می‌شود که سازه چوبی تالار اصلی و پاگودای پنج‌طبقه در بخش غربی قرار دارند. از دیگر جاذبه‌های معبد می‌توان به دروازه مرکزی، برج ناقوس، تالار سخنرانی و تالار رویاها اشاره کرد.

کاخ‌های تاریخی زیادی در ژاپن وجود دارند که یکی از باشکوه‌ترین و زیباترین آن‌ها را باید «قصر هیمه‌جی» (Himeji Castle) دانست؛ جاذبه‌ای سفیدرنگ و باابهت که به آن «قصر مرغ دریایی سفید» نیز گفته می‌شود. این سازه تاریخی که گنجینه‌ای ملی به شمار می‌رود، در سال ۱۹۹۳ در فهرست جهانی یونسکو به ثبت رسید.

برخلاف بسیاری از قلعه‌ها و قصرهای ژاپن که در اثر جنگ، زلزله یا آتش‌سوزی تخریب شده‌اند، قصر هیمه‌جی تا به امروز به‌عنوان یکی از ۱۲ قصر اصلی کشور همچنان استوار و پا برجا باقی مانده است.

قصر هیمه‌جی در نقطه‌ای راهبردی در امتداد مسیر غربی منتهی به کیوتو واقع شده و در طول قرن‌ها توسط خاندان‌های مختلف حاکم بر منطقه به‌تدریج توسعه یافته است. قصری که امروز شاهد آن هستید، در سال ۱۶۰۹ میلادی به اتمام رسید. این مجموعه بیش از ۸۰ ساختمان دارد که با چندین دروازه‌ و مسیرهای مارپیچ به هم متصل می‌شوند.

چمنزار وسیعی با درختان گیلاس در قلعه‌ هیمه‌جی وجود دارد که در اوایل آوریل (فروردین) به شکوفه می‌نشینند و به محل جذابی برای گردشگران تبدیل می‌شوند. ساختمان اصلی قصر، سازه‌ چوبی ۶ طبقه‌ای دارد که یکی دیگر از جاذبه‌های پرطرفدار ژاپن به حساب می‌آید. برای رسیدن به این برج باید از میان مسیر دیوارکشی‌شده، چندین دروازه و حصار عبور کنید. هدف از این طراحی پیچیده، کندکردن و به‌ دام‌ انداختن نیروهای مهاجم بوده است.

کمتر کسی پیدا می‌شود که داستان بمب هسته‌ای هیروشیما را نشنیده باشد و نخواهد که محل وقوع آن را از نزدیک ببیند. «یادمان صلح هیروشیما» (Hiroshima Peace Memorial) که با نام «گنبد گنباکو» (Genbaku Dome) نیز شناخته می‌شود، تنها سازه‌ در محل انفجار اولین بمب اتمی در ۶ اوت ۱۹۴۵ بود که به‌طور کامل تخریب نشد. گنبد اتمی نه‌تنها نمادی تکان‌دهنده از مخرب‌ترین نیروی ساخته‌ بشر است، بلکه امید به صلح جهانی و حذف نهایی تمام سلاح‌های هسته‌ای را نیز نشان می‌دهد. این سازه تاریخی در سال ۱۹۹۶ در فهرست جهانی یونسکو قرار گرفت.

یادمان صلح هیروشیما، سازه‌ای گنبددار است که قدمت آن به سال ۱۹۱۵ برمی‌گردد. این ساختمان پس از احداث، با نام «نمایشگاه تجاری استان هیروشیما» افتتاح شد و عمدتا برای نمایشگاه‌های هنری و آموزشی مورد استفاده بود. در حال حاضر، یادمان مزبور در «پارک یادبود صلح هیروشیما» قرار دارد که از درختان، چمنزارها و مسیرهای پیاده‌روی متعددی تشکیل شده است. در واقع، پیش از بمباران اتمی هیروشیما، منطقه‌ای که اکنون به‌عنوان پارک یادبود شناخته می‌شود، قلب سیاسی و تجاری شهر بود؛ به همین دلیل این منطقه هدف بمباران قرار گرفت. چهار سال بعد از آن روز، تصمیم گرفته شد که این بخش از شهر بازسازی نشود و به‌جای آن به سازه‌های یادبود صلح اختصاص یابد. موزه صلح هیروشیما نیز در سال ۱۹۵۵ در این پارک افتتاح شد تا به قربانیان فاجعه ادای احترام شود و درباره بمب اتمی و عواقب آن اطلاع‌رسانی صورت گیرد.

باورتان می‌شود، معبدی در ژاپن وجود دارد که به‌خاطر یک دروازه شناور قرمزرنگ، شهرتی جهانی پیدا کرده است. این دروازه بین مردم محلی با نام «میاجیما» (Miyajima) شناخته می‌شود که معنای آن در زبان ژاپنی، «جزیره معبد» است.

جزیره‌ میاجیما به‌عنوان مکان مقدس «آیین شینتو» (Shinto) شناخته می‌شود. قله‌ بلند این جزیره از قرن ششم میلادی مورد پرستش مردم محلی بوده است. یکی از قدرتمندترین مردان ژاپن در سال ۱۱۶۸ میلادی این جزیره را برای احداث معبد خاندان خود انتخاب کرد و «معبد ایتسوکوشیما» (Itsukushima Shrine) را بنا نهاد.

معبد ایتسوکوشیما و دروازه آن روی آب احداث شده‌اند و در زمان جزرومد گویی روی آب شناور هستند. این معبد از چندین ساختمان تشکیل شده است؛ از جمله تالار نیایش، تالار اصلی و... که با مسیرهای چوبی به هم متصل شده و با ستون‌هایی روی‌ دریا قرار گرفته‌اند.

پس از غروب آفتاب، چراغ‌های معبد ایتسوکوشیما و دروازه شناور تا قبل از نیمه‌شب روشن می‌شوند و به این ترتیب چشم‌اندازی زیبا برای گردشگران خلق می‌کنند. بازدیدکنندگان علاوه بر تماشای جزیره‌ نورانی از ساحل می‌توانند با قایق‌های تفریحی، گشتی در این محل بزنند. گشت‌های دریایی نیم‌ساعته شامل گردش در خلیج و اطراف دروازه شناور می‌شوند که هر کسی را به وجد می‌آورند.

اگر اهل تاریخ هستید و سرنوشت کشورها و ملت‌ها برایتان جذابیت دارد، حتما از دیدن «مکان‌های انقلاب صنعتی میجی ژاپن» (Sites of Japan’s Meiji Industrial Revolution) لذت خواهید برد. این مجموعه در هشت استان پراکنده هستند و توسعه‌ سریع این کشور در جهت تبدیل‌شدن به قدرتی صنعتی در نیمه دوم قرن نوزدهم را نشان می‌دهند. این میراث که در ژوئیه ۲۰۱۵ به‌عنوان میراث جهانی یونسکو شناخته شدند، عمدتا به تولید آهن و فولاد، آهنگری توپ جنگی، کشتی‌سازی و معدن‌کاری زغال‌سنگ مرتبط می‌شوند. 

ژاپن در اواخر دوره‌ ادو (Edo؛ ۱۶۰۳-۱۸۶۸ میلادی) مصمم به مدرن‌سازی نیروهای مسلح، صنعت تولید و سایر جنبه‌های جامعه بود تا بتواند از نفوذ قدرت‌های استعماری غرب جلوگیری کرده و خود را به‌عنوان کشوری قوی و مستقل معرفی کند. این کشور با واردکردن فناوری غرب، در طول تنها نیم قرن موفق شد شکاف خود با اروپا و آمریکا را از بین ببرد و به اولین کشور صنعتی در آسیا تبدیل شود.

«کارخانه کشتی‌سازی ابیسوگاهانا» (Ebisugahana shipyard)، «شهر قلعه‌ای هاگی» (Hagi castle town)، «کارخانه ماشین‌سازی شوسیکان» (Shuseikan machine factory) و «معدن زغال‌سنگ هاشیما» (Hashima coal mine)، تنها گوشه‌ای از میراث تاریخی ژاپن هستند.

یکی از جاذبه‌ های گردشگری ژاپن که برای بسیاری از گردشگران جالب و سرگرم‌کننده است، «کارخانه ابریشم‌بافی تومیوکا و محوطه‌های مرتبط» (Tomioka Silk Mill and Related Sites) نام دارد. این کارخانه در زمان ساخت خود، جزو بزرگ‌ترین کارخانه‌های ابریشم دنیا به شمار می‌رفت. به‌لطف نوآوری‌های به کار رفته در این محل، ابریشم خام به کالای صادراتی مهمی در ژاپن تبدیل و به سراسر جهان ارسال شد. همچنین، ابریشم تولیدی تومیوکا به‌دلیل کیفیت بالا، شهرت و آوازه فراوانی در خارج از کشور پیدا کرد.

کارخانه ابریشم‌بافی تومیوکا که به‌خوبی حفظ شده‌ است، در شهر تومیکا قرار دارد. سه مکان دیگری که در کنار این کارخانه در سال ۲۰۱۴ به‌عنوان میراث جهانی یونسکو ثبت شدند، شامل «مزرعه پرورش کرم ابریشم تاجیما یاهی» (Tajima Yahei Sericulture Farm)، «سردخانه آرافون» (Arafune Cold Storage) و «مدرسه پرورش کرم ابریشم تاکایاماشا» (Takayama-sha Sericulture School) می‌شوند.

برای آن دسته از گردشگرانی که به‌دنبال مقصدی منحصربه‌فرد و به دور از شلوغی برای تعطیلات هستند، «جزایر اوگاساوارا» (Ogasawara Islands) مکان مناسبی به شمار می‌روند. این جزایر که با نام «جزایر بونین» (Bonin Islands) نیز شناخته می‌شوند، از مجموعه‌ای جزایر آتشفشانی در اقیانوس آرام تشکیل شده‌اند که در جنوب توکیو قرار دارند. فقط دو جزیره آن به نام‌های «چیچی‌جیما» (Chichijima؛ جزیره پدر) و «هاهاجیما» (Hahajima؛ جزیره مادر) مسکونی هستند. یونسکو این جزایر ناب را در سال ۲۰۱۱ به فهرست میراث جهانی اضافه کرد.

از ویژگی‌های متمایز و خاص جزایر اوگاساوارا می‌توان به طبیعت بکر، سواحل زیبا، صخره‌های مرجانی و تپه‌های پوشیده از جنگل اشاره کرد. ضمن اینکه امکان انجام‌دادن فعالیت‌های تفریحی در فضای باز مانند تماشای نهنگ‌ها، شنا با دلفین‌ها، پیاده‌روی، کایاک‌سواری، غواصی و... برای علاقه‌مندان مهیا است.

باورکردنی نیست که در ژاپن مدرن، همچنان مناطق بکر و دست‌خورده‌ای مانند «پارک ملی شیرتوکو» (Shiretoko National Park) وجود داشته باشد. این پارک در شبه‌جزیره شیرتوکو در هوکایدو قرار دارد و جالب اینکه در بیش از سه‌چهارم آن هیچ جاده‌ای وجود ندارد و بخش شمالی آن فقط از طریق قایق یا تورهای پیاده‌روی چندروزه قابل‌مشاهده است. شیرتوکو به‌دلیل تنوع زیستی استثنایی و نقش مهمش در حفظ اکوسیستمی منحصربه‌فرد، در سال ۲۰۰۵ در فهرست میراث جهانی یونسکو قرار گرفت. 

پارک ملی شیروتکو، محل زندگی گونه‌های مختلف پستانداران خشکی، پستانداران دریایی و پرندگان است که از آن جمله می‌توان به خرس‌های قهوه‌ای و نهنگ‌های قاتل اشاره کرد. مناظر ‌جزیره شیرتوکو شامل اکوسیستم‌های اقیانوسی، رودخانه‌ای و جنگلی می‌شوند که در هر فصلی زیبایی‌های خاص خود را دارند. به این ترتیب، شما می‌توانید بسته به فصل، در چمنزارهای پر از گل‌ پیاده‌روی کنید؛ روی یخ‌ها قدم بزنید؛ در جنگل‌های سرسبز راه بروید و در امتداد جاده‌های کوهستانی پرپیچ‌وخم، دوچرخه‌سواری کنید.

اگر به ژاپن سفر کنید، بازدید از کدام جاذبه گردشگری را در برنامه خود قرار می‌دهید؟ محوطه تاریخی دیگری از این سرزمین می‌شناسید که در میراث جهانی ثبت شده باشد؟ حتما دیدگاه خود را با همراهان ارزشمند کجارو در میان بگذارید.

منبع عکس کاور: travel.gaijinpot.com (جزیره یاکوشیما)