داستان بازداشت یک گردشگر آمریکایی؛ کره شمالی تا چه حد برای گردشگران امن است؟
آیا گردشگرها در کره شمالی امنیت دارند یا یک مهره بی‌اراده در بازی‌های سیاسی این کشور هستند؟
بازداشت اخیر یک شهروند آمریکایی، بررسی فوری وضعیت گردشگری کره شمالی و تورهای فعال در اعزام گردشگر به این کشور را طلب کرد. بازداشت یک دانشجوی آمریکایی در کره شمالی دوباره این سؤال را مطرح می‌کند که آیا گردشگرانی که از کره شمالی بازدید می‌کنند، امنیت کافی را دارند یا اینکه به شکلی ناخواسته، مهره‌های ارزشمندی در بازی‌های سیاسی پیونگ‌یانگ هستند؟
بازداشت «اتو وارمبیر» (Otto Warmbier)، یک دانشجوی ۲۱ ساله اقتصاد دانشگاه ویرجینیا (University of Virginia) که برای تعطیلات کریسمس به کره شمالی رفته بود، در زمانی به وقوع پیوست که روابط بین آمریکا و کره شمالی شرایط بحرانی را پشت سر می‌گذارد.
تنها چند روز بعد از بازداشت او در اوایل ژانویه (نیمه دوم دی و نیمه اول بهمن) کره شمالی اولین آزمایش بمب هیدروژنی خود را انجام داد؛ اقدامی تحریک‌آمیز که انزوای بیشتر این کشور از مجامع بین‌المللی را به‌همراه داشت.
طبق گفته آژانس مسافرتی «یانگ پایانیر تورز» (Young Pioneer Tours) که «وارمبیر» با استفاده از خدمات آن به کره شمالی سفر کرده بود، این دانشجو در حال سوارشدن به هواپیمای خود بود که مقامات کره شمالی او را کنار کشیده و به اتهام «اقدام خصمانه» علیه کشور بازداشت کردند.
مقامات کره شمالی بعدا اعلام کردند که «وارمبیر» بعد از کشف مدارکی علیه او بازداشت شد. این مدارک گواه این بوده که «با رضایت خاموش دولت آمریکا و اعمال نفوذ آن» در کره شمالی به جمع‌آوری اطلاعات مشغول بوده است.
«تروی کالینگز» (Troy Collings) مدیر آژانس مسافرتی «یانگ پایانیر تورز» گفت:
نمی‌توانم توضیحی در مورد این پرونده ارائه بدهم، اما تاکید می‌کنم که هر بازداشتی که تابه‌حال اتفاق افتاده است، با اطلاعاتی که ما داریم، بی‌دلیل نبوده و مدارکی دال بر گناهکار بودن آن فرد به دست آمده است.
با وجود بازداشت «وارمبیر» هیچ‌کدام از آژانس‌های مسافرتی مهمی که با کره شمالی همکاری دارند، سفرهای پیش روی خود را لغو نکرده‌اند و تاکید داشته‌اند که تقریبا تمام آمریکایی‌هایی که به کره شمالی سفر می‌کنند بدون حادثه به کشور خود باز می‌گردند.
وزارت امور خارجه آمریکا در حال حاضر به‌علت «ریسک بازداشت طولانی‌مدت به‌علت اعمال نقض قوانین کیفری در کره شمالی» به‌طور محکمی تاکید دارد که اتباع آمریکایی به کره شمالی سفر نکنند.
امنیت سفر به کره شمالی تا چه اندازه‌ای است؟
آژانس مسافرتی «یانگ پایانیر تورز» می‌گوید «وارمبیر» اولین فرد بازداشت شده است، آن‌هم از بین ۷ هزار مشتری در ۸ سال گذشته که این آژانس به کره شمالی برده است.
همچنین آژانس مسافرتی «اوری تورز» (Uri Tours) مستقر در نیوجرسی (New Jersey) آمریکا می‌گوید در ۱۵ سال تنها ۱ مورد سابقه بازداشت داشته است؛ فردی به نام «متیو میلر» (Matthew Miller)، یک تبعه آمریکایی که برای اینکه بازداشت شود، روادید گردشگری خود را به‌طور عمدی پاره کرد.
«آندرئا لی» (Andrea Lee) مدیرعامل آژانس مسافرتی «اوری تورز» می‌گوید:
ما سالانه به‌طور متوسط حدود ۱۰۰۰ مسافر به کره شمالی می‌بریم. تمام گردشگرهای آمریکایی به استثنای «متیو میلر» بدون هیچ مشکلی به آمریکا بازگشته‌اند.
حدود ۴۰درصد مشتری‌های این کمپانی، از شهروندان آمریکایی هستند و آقای «لی» معتقد است که رفتار نیروهای امنیتی کره شمالی با آمریکایی‌ها تفاوتی با گردشگرهای سایر کشورها ندارد.
او می‌گوید:
منتقدان ادعا می‌کنند که گردشگری وسیله‌ای است تا کره شمالی، آمریکایی‌ها را به‌عنوان گروگان سیاسی بازداشت کند؛ اما تجربه ما این‌گونه نبوده است.
مذاکرات سیاسی برای آزادی بازداشت شده‌ها نتیجه‌بخش خواهد بود؟
از آنجایی که ۲ کشور کره شمالی و آمریکا روابط دیپلماتیک مستقیمی ندارند، مقامات ارشد آمریکایی معمولا به‌شکل انفرادی به کره شمالی سفر می‌کنند تا شخصا برای آزادی شهروندان آمریکایی مذاکره کنند.
رئیس‌جمهوری پیشین آمریکا، بیل کلینتون، مجبور شد به «پیونگ‌یانگ» (پایتخت کره شمالی) سفر کند تا از آزادی خبرنگاران آمریکایی، «اونا لی» (Euna Lee) و «لارا لینگ» (Laura Ling) اطمینان حاصل کند. هر ۲ این خبرنگاران به‌طور غیرقانونی از مرز چین به کره شمالی وارد شده بودند.
«جفری فول» (Jeffrey Fowle) هم در سال ۲۰۱۴ به‌علت گذاشتن یک انجیل در یک کافه‌ی محلی (عملی که در کره شمالی قانون‌شکنی محسوب می‌شود) به‌مدت ۶ ماه بازداشت شده بود. او زمانی توانست آزادی خود را به دست آورد که «جیمز کلپر» (James Clapper)، از روسای سازمان‌های جاسوسی آمریکا و یک مبلغ مذهبی به نام «کنت بائه» (Kenneth Bae)، برای آزادی او مذاکراتی را انجام دادند.
پس توصیه‌ای که می‌توان داشت این است که سفر کمتری به کره شمالی صورت بگیرد و در صورتی که فردی مصر بود تا به این کشور سفر کند، به‌طور حتم قوانین کره شمالی را مطالعه و تمامی آن را رعایت کند. در غیر این صورت روند آزادی، مدت زمان بازداشت و مهم‌تر از همه تاریخ آزادی آن‌ها هرگز مشخص نخواهد بود.
منبع: The Guardian