آمریکای شمالی ؛ مهاجرت ۴۸۰۰ کیلومتری پروانههای پادشاه
ولی برخلاف پرندهها یا حیوانات وحشی که همچنین مهاجرتهای افسانهای دارند، این پروانههای منحصربهفرد، هرگز برنمیگردند. (برای دیدن عکسهای خارقالعاده پروانهها به این سایت مراجعه کنید.)
عکس از جوئل سارتور
پروانهها روی شاخههای زمستانی در سیرا چینکوا، مکزیک، جمع شدهاند. هوای سرد کوهستان، متابولیسم (سوخت و ساز) آنها را آرام میکند و باعث ذخیره انرژی میشود.
این مقاله توسط جیسون بیتل نوشته شده است. وی نویسنده تاریخ طبیعی و شرکتکننده مکرر در نشنال جئوگرافی است.
اما چرا آنها این راه را برنمیگردند؟ آنها از اول از کجا میدانند که مقصد کجا است؟
چگونگی مهاجرت پروانههای پادشاه
زمانی که روزها کوتاه میشوند و دما افت میکند، مونارکها شروع به ترک محدودههای تغذیه و تولید مثل میکنند تا در جستوجوی مکانی امن برای گذر از زمستان باشند.
برای پروانهها، این زمین گذران زمستانی در ارتفاعات برخی کوهستانها در مرکز مکزیک، یافت میشود. در آنجا یک بار دیگر، مونارکها در کنار میلیونها هم نوع خود روی شاخههای درختان اویمل قهوه ای (صنوبر)، اجتماع میکنند.
پابلو جارامیلو لوپز، دانشمند محقق دانشگاه ملی مستقل مکزیک، میگوید:
این درختان، همچنین شناخته شده به نام صنوبرهای مقدس، یک اقلیم کوچک برای محافظت از حشرات، خلق میکنند.
لوپز میگوید:
سایبان درختی و اکوسیستم آن منطقه، نقش یک پتو را برای مونارکها ایفا میکند، بنابراین دما خیلی بالا یا پایین نمیرود.
بیشتر بخوانید:
پس از گذشت زمستان، این موجودات منحصربهفرد، بخشی از مسیر را بهسمت شمال برمیگردند تا به مناطق گرمتری چون تگزاس برسند، جایی که در آن جفتگیری کرده و روی گیاهان میلک وید (جلبکهای لیفی نرم که شیره سفید و شیر مانند دارند)، تخم میگذارند. طی تنها چند روز، کرمهای پروانه راهراه با رنگهای فوقالعاده سیاه، طلایی و سفید از تخم بیرون میآیند. این لاروهای مونارک (کرم حشره)، قبل از شکلگیری پیله و تبدیل به پروانههای بالغ، مقدار بسیار زیادی از میلک وید را مصرف میکنند. (در اینجا بخوانید دلیل کاهش تعداد مونارکها چگونه به میلک وید مربوط است)
در این نقطه از چرخه، پروانههای جدید دوباره به آسمان میروند و درست قبل از پیدا کردن یک قطعه زمین پر از میلک وید و تکرار این فرایند، صدها کیلومتر دیگر بهسمت شمال پرواز میکنند.
سارینا جیپسن میگوید:
این فرایند سبب میشود برگشت از سفر تا کانادا، حدود ۴ یا ۵ نسل از پروانه، طول بکشد.
جیپسن، مدیر برنامه گونههای در خطر انجمن زرسز (Xerces Society)، انجمن بینالمللی متمرکز بر حفاظت از بیمهرگان است.
سپس، وقتی دوباره پاییز از راه میرسد، مونارکها از جریانهای هوایی برای پرواز دوباره به مکزیک استفاده میکنند، یک شاهکار به نظر غیرممکن از سمت این حشره ظریف و زیبا.
جارامیلو لوپز میگوید:
بهطرز جالبی موجهای مونارکها بهسمت شمال، چرخههای کامل زندگی آنها را در طول ۵ تا ۷ هفته تکمیل میکند. ولی وقتی پاییز دوباره برمیگردد، یک نسل ویژه از مونارکهای خاص که میتوانند تا ۸ ماه زنده بمانند، از جریانهای هوایی برای برگشت به مکزیک استفاده میکنند، یک شاهکار به نظر غیرممکن از سمت این حشره ظریف و زیبا.
این موضوع سبب میشود مونارکهای مهاجر، بسیار منحصربهفرد باشند، زیرا با اینکه از یک گونه هستند، ولی به دلایلی بیشتر زنده میمانند.
پرواز پروانهها بر فراز پناهگاه سیرا چینکوا. این حشرات هنوز در لیست گونههای در خطر نیستند. عکس از جوئل سارتور
آیا مونارکها مهاجرت میکنند، و از کجا میدانند مقصد کجاست؟
جیپسن میگوید:
این بخش هنوز بسایر مبهم است، ولی چندین تئوری وجود دارد.
یکی از توضیحات میتواند این باشد که مونارکها بهسمت شمال پیشروی میکنند، آنها اساسا بهدنبال شکوفههای منبع غذایی اولیه خود یعنی گیاهان میلک وید میروند. سپس وقتی که زمستان از راه میرسد و این گیاهان از بین میروند، این موجودات به مکانی با دارا بودن شرایط محافظت از آنها در مقابل آب و هوا، عقبنشینی میکنند.
یک ایده دیگر شامل سیستم ایمنی آنها است. سونیا آلتیزر، یک اکولوژیست در دانشگاه جرجیا میگوید:
مهاجرت همچنین به مونارکها اجازه میدهد از زیستگاه خود فرار کنند، جایی که در پایان تابستان انباشته از انگلها میشود.
آلتیزر متوجه شد، پروانههای بالغ توسط یک انگل تک یاخته به نام افریوسیستیس الاکتروسیرها (Ophryocystis elektroscirrha) یا OE آلوده میشوند و نمیتوانند پرواز کنند و به مسافتهای کوتاهتری در دنیای وحش سفر میکنند.
آلتیزر میگوید:
ما فکر میکنیم مهاجرتُ تعداد زیادی از مونارکهای آلوده را از بین میبرد و از جمعیت آنها میکاهد.
یک تحقیق در مورد چگونگی فهم مونارکها از مقصد سفر در سال ۲۰۱۶ چاپ شد. طبق این مطالعه این مخلوقات بر اساس موقعیت نسبی خود نسبت به آفتاب حرکت میکنند. اما دانشمندان هنوز بهدنبال این هستند که این اتفاق چگونه رخ میدهد.
چرا پروانههای پادشاه مهم هستند؟
در حالی که به نظر پروانههای مونارک کوچک و بیاهمیت میآیند، این موجودات خارقالعاده، نقشی حیاتی در اکوسیستم زیستگاه خود ایفا میکنند.
بهعنوان پروانههای بالغ، مونارکها هر سال وقتی بهدنبال شهد غنی از مواد مغذی هستند، از تعداد بیشماری از گلهای وحشی بازدید میکنند. در حین انجام این عمل، مونارکها گردههای یک گیاه را به دیگری منتقل و در تولید مثل اینگونهها همکاری میکنند.
اگرچه کرمهای مونارک و پروانههای بالغ با تشکر از سمی که از گیاه میلک وید دریافت میکنند، برای بیشتر شکارچیان ، سمی هستند، بعضی حیوانات کماکان قادر به شکار آنها هستند. مرغ انجیرخوار و سینهسرخها (grosbeak) در طول زمستان، مونارکها را میخورند و مورچهها، زنبورها، مگسها و عنکبوتها اگر فرصت خوردن کرمها را پیدا کنند، آنها رااز دست نمیدهند.
آیا پروانههای پادشاه در خطر هستند؟
پاسخ کوتاه به این سوال، خیر است. پروانههای مونارک در جهان بسیار زیاد هستند، با جمعیتی معادل آفریقای شمالی و نیوزیلند.
افزایش کشت آووکادو بهجای جنگلهای بومی منطقه، در کاهش تعداد مونارکها نقش دارد. عکس از جوئل سارتور
زیرگونه شناختهشده با نام دانوس پلکسیپوس پلکسیپوس (Danaus plexippus plexippus ) تنها گونهای است که مهاجرت در آمریکای شمالی را انجام میدهد و این پروانهها بهشدت تحت تهدید هستند.
جیپسن میگوید که انجمن زرسز از اداره خدمات حیات وحش ایالات متحده درخواست کرده است مونارکهای مهاجر آن منطقه را در دسته در خطر انقراض قرار دهند. این درخواست هماکنون تحت بررسی است.
پروانههای پادشاه با چه تهدیداتی روبهرو هستند؟
چون مونارکهای مهاجر، محدوده وسیعی دارند، همچنین با تهدیدات زیادی روبهرو هستند. این تهدیدات شامل کاهش جمعیت گیاهان میلک وید در محدوده آنها در ایالات متحده و کانادا، انگلها و بیماریهای اشاره شده در تحقیقات آلتیزر و تقاضای رو به افزایش آووکادو در مکزیک، میشوند.
طبق گفته جارامیلو لوپز، مشکل آووکادو، حلنشدنیترین آنها است، زیرا افرادی که نزدیک زمینهای زمستانی مونارکها زندگی میکنند، نیاز به منبع درآمد دارند. متاسفانه، زمانی که جنگلهای بومی با کشت آووکادو عوض شدند، مونارکها به ارتفاعات بالاتری پناه بردند.
مکزیک حدود ۱۴۰ هزار هکتار از جنگلهای بومی خود را بهعنوان منطقه محافظتشده مونارکها علامتگذاری کرده است، ولی جارامیلو لوپز میگوید بیشتر این منطقه، در حقیقت یک ناحیه حائل است که از بادهای شدید از طرف مناطق آسیبدیده، جایی که مونارکها اجتماع کردهاند، جلوگیری میکند. بنابراین حتی اگر منطقه کشت آووکادو در ارتفاعات پایینتر از ترجیح مونارکها باشد، باز هم تاثیرات خود را بر جنگلهایی که آنها به آن وابسته هستند، میگذارد.
طبق گفتههای جیپسن، مردم با خرید تخمهای مونارک از تامینکنندگان تجاری، به جمعیت حیات وحش صدمه میزنند. او میگوید نظارت کمی بر این موضوع وجود دارد، که به این معنا است که حتی اگر شما قصد کمک به مونارکها را دارید، ممکن است عامل پخش بیماری شوید.
جیپسن میگوید:
بهترین کاری که میتوانید انجام دهید، آماده کردن زیستگاه طبیعی آنها و رها کردن آنها به حال خودشان است.
بیشتر بخوانید:
در مورد حشرات بیشتر بیاموزید:
۱. سلیتارکوس هوکری (Clitarchus hookeri)
یک حشره چوب کبریتی نرم تن در باغ وحش آکلند نیوزیلند
۲. لانکودس برویپس (Lonchodes brevipes)
حشره چوب کبریتی مالایای خاکستری در باغ وحش هاستون در تگزاس
۳. اکستاتوسما تیاراتوم (Extatosoma tiaratum)
حشره چوب کبریتی عظیمالجثه تیغدار در باغ وحش و آکواریوم اوماها هنری درلی، نبراسکا
۴. اورفوتس پروئانا (Oreophoetes peruana)
حشره چوب کبریتی آتشین اهل پرو در باغ وحش فورت ورث، تگزاس
۵. دریکوسلوس آستریلیس (Dryococelus australis)
حشره چوب کبریتی جزیره لرد هوادر باغ وحشملبورن، استرالیا
۶. آرتائون اسپریموس (Aretaon asperrimus)
دو حشره چوب کبریتی خاردار در حال جفتگیری در حیات وحش رولینگ هیلز در سالینا، کانزاس
۷. فیلیوم سلبیکوم (Phyllium celebicum)
حشرههای برگی سلبس در آکواریوم و باغ وحش اوماها هنری درلی در نبراسکا
۸. مگاپاسما دنتریکوس (Megaphasma dentricus)
دو حشره چوب کبریتی عظیم در حال جفتگیری در باغ وحش دالاس در تگزاس