نت‌های پرحاشیه در تخت جمشید | قربانی حضورش در پارسه را تمدید می‌کند؟

کنسرت علیرضا قربانی با وجود مخالفت‌ها در مجموعه میراث جهانی تخت جمشید برگزار شد.

علیرضا قربانی نخستین شب کنسرت خود را در تخت جمشید برگزار کرد؛ کنسرتی که مخالفان زیادی داشت و برخی از کارشناسان معتقد بودند، برگزاری کنسرت در نزدیکی بنای ارزشمند تخت جمشید منجر به آسیب به این اثر باستانی خواهد بود. در حالی که این کنسرت ابتدا قرار بود در سه شب برگزار شود، به نظر می‌رسد برنامه‌ای برای تمدید آن وجود دارد.

کنسرت علیرضا قربانی در تخت جمشید ابتدا برای سه شب برنامه‌ریزی شده بود؛ اما اکنون دستگاه اطلاع‌رسانی وزارت میراث فرهنگی در خبر برگزاری این کنسرت از برپایی کنسرت در پنج شب و هشت سانس خبر داده است. این در حالی است که برگزارکننده تاکنون تنها برای سه سانس ابتدایی این کنسرت اقدام به فروش بلیط کرده است. به نظر می‌رسد از ابتدا نیز قرار بر پنج شب برگزاری اجرا بوده و به‌دلیل جلوگیری از گسترش انتقادات تنها سه شب نخست اطلاع‌رسانی شده است.

مدیر پایگاه میراث جهانی تخت جمشید پس از نخستین اظهار نظرها که حاکی از بی‌اطلاعی او از جزییات این برنامه بود، مدعی کار کارشناسی برای جلوگیری از آسیب به بناهای تخت جمشید شد. بر اساس اعلام پایگاه میراث جهانی تخت جمشید، مدیرکل میراث فرهنگی استان فارس و همچنین برگزارکننده، این کنسرت در فاصله ۵۰ متری محوطه تختگاه تخت جمشید برپا خواهد شد و هیچ بلندگویی ( از جمله مانیتورهای صدا برای گروه) به‌سمت بنا نخواهد بود. گروه برگزارکننده مدعی شده بود به‌جای مانیتور صدای گروه، از هدفون‌ برای اعضای ارکستر و خواننده استفاده شود. هرچند تصاویری که از شب اول کنسرت منتشر شده است، نشان از حضور چند مانیتور به‌سمت گروه و بنا دارد.

علیرضا قربانی نخستین شب اجرای خود در تخت جمشید را با قطعه «ای‌ ایران» آغاز کرد. او پیش از اجرای برنامه در سخنانی که اشاره به انتقادات از برگزاری این اجرا در تخت جمشید داشت، این محوطه را گهواره تمدن بشریت خواند و گفت:

مفتخرم در این بنا هستم. این بنا دومین اثر ثبت شده تاریخی و بسیار کهن و ارزشمند در یونسکو به‌عنوان یکی از ارزشمندترین ابنیه تاریخی در دنیا به حساب می‌آید. به دور از تعارف و اغراق وظیفه تک تک فرزندان این سرزمین است که لحظه به لحظه به فکر حفاظت از اینجا باشیم. از روز نخست برنامه‌ریزی این اجرا با خبره‌ترین کارشناسان دستگاه میراث فرهنگی و کارشناسان مستقل هماهنگی‌های لازم را به وجود آوردیم تا سر سوزنی آسیب به این بنا نرسد.

او همچنین به رعایت ضوابط ایمنی اشاره کرد و ادامه داد:

تمام تلاش بر این است که هیچ نزدیکی به ابنیه نباشد و همه بلندگوها پشت به ابنیه باشد. از همه دغدغه‌مندان دراین‌باره سپاس‌گذارم و این حرکت اگر ادامه‌دار باشد، می‌توانیم از اینجا و بسیار دیگر نقاط کشور استفاده کنیم. امیدواریم با حفظ همه مسائل ایمنی بتوانیم در همه بناهای تاریخی برنامه‌های مختلف برگزار کنیم و باعث رونق بیشتر این محوطه‌ها شویم.

اجرای کنسرت در تخت جمشید هرچند اقدام هیجان‌انگیز و جذابی به نظر می‌رسد، در بهترین حالت و به فرض رفع آسیب‌ها، عایدی‌ چندانی برای این بنا نخواهد داشت. برخلاف نظر علیرضا قربانی و موافقان این کنسرت، برگزاری چنین برنامه‌ای در تخت جمشید موجب رونق آن نمی‌شود؛ اما اعتبار جهانی نام شهر پارسه بر اعتبار برگزارکننده خواهد افزود. نحوه رفتار مدیران درباره برگزاری این کنسرت از ابتدا نشان می‌داد که هیچ چیز درباره این کنسرت شفاف نیست. مدیر پایگاه میراث جهانی تخت جمشید که ابتدا خواستار لغو این برنامه یا برگزاری آن در پارکینگ شده بود، پس از ۲۴ ساعت مدعی شد که ماه‌ها کار کارشناسی برای این برنامه صورت گرفته است.

همچنین تیم برگزاری و مسئولان میراث مدعی هستند که نظرات کارشناسان را در این زمینه رعایت کردند. با این وجود به‌طور شفاف اعلام نمی‌شود جز فاصله ۵۰ متری و جهت بلندگوها، چه نظرات کارشناسی‌ دیگری در این برنامه رعایت شده است و کدام کارشناسان در این زمینه همکاری داشتند. انتشار نظرات کارشناسان، مراحل تصمیم‌گیری، نام کارشناسان و جزییات اجرای آن می‌تواند به شفاف‌سازی ماجرا کمک کند؛ اما به مانند نظرات مدیران وزارت میراث فرهنگی همه چیز در هاله ابهام قرار دارد.

موافقان برگزاری این کنسرت در تخت جمشید همواره به برگزاری کنسرت در ابنیه تاریخی دیگر نقاط دنیا اشاره دارند. این برخورد اما روی دیگری دارد و از آن‌ها باید پرسید در کجای دنیا مدیرانی که مسئولیت حفظ بناها را دارند، ابتدا خواستار لغو برنامه و بعد مدعی بالاترین استانداردهای حفاظتی برای اجرای برنامه می‌شوند.

علیرضا قربانی به‌عنوان یکی از خواننده‌های خوشنام و حرفه‌ای کشور پس از سال‌ها فرصت برگزاری کنسرت در تخت جمشید را به دست آورده است؛ محوطه‌ای که همواره با برگزاری کنسرت حتی در مقیاس بین‌المللی در آن با مخالفت مواجه شده است. این فرصت تاریخی برای علیرضا قربانی، فرصتی دیگر برای میراث فرهنگی و محوطه تخت جمشید است که یکبار برای همیشه پاسخگوی دغدغه‌ها و موضوع حفاظت از بنا در برابر چنین برنامه‌هایی باشد. اقدامی که نیاز به شفاف بودن همه جزییات فنی و حفاظتی این کنسرت برای دغدغه‌مندان دارد.

از سوی دیگر تخت‌ جمشید یک برند بین‌المللی برای ایران است و نامی به قدمت تاریخ دارد. وضعیت انتفاع این اثر از برگزاری این کنسرت نیز شفاف نیست. این محوطه ثبت جهانی با وجود بالاترین سطح بازدید در کشور همچنان در حوزه درآمدی دارای چالش است. برگزاری کنسرت در تخت جمشید به‌معنای رونق دادن به این محوطه نیست و در واقع برگزارکنندگان از این محوطه اعتبار می‌گیرند. در قبال چنین اعتباری باید سهم مناسبی از درآمدها نصیب محوطه‌ای به بزرگی تخت جمشید شود؛ موضوعی که همچنان مشخص نیست. پس از اجرای قربانی در تخت جمشید یا درهای این محوطه به روی دیگر خواننده‌ها باز خواهد شد و موجی از خواننده‌های بازاری پایشان به تخت جمشید خواهد رسید (اتفاقی که برای کاخ سعدآباد رخ داد) یا درهای این محوطه دوباره روی برگزاری کنسرت بسته خواهد شد و فرصت مشخص شدن ضوابط و رعایت آن‌ها در مرحله اجرا و رفع دغدغه‌ها از بین خواهد رفت. علیرضا قربانی و تیم‌اش همچنان این فرصت را دارند تا با شفاف‌سازی ضوابط حفاظتی‌ای که در این اجرا رعایت کردند، به اعتمادسازی و اقناع دغدغه‌مندان حفاظت میراث فرهنگی کمک کنند.