زیباترین بیابان های دنیا؛ از صحرای تامیب تا دشت لوت (قسمت اول)

با رفتن به ساحل اسکلت (Skeleton Coast) در نامیبیا می‌توانید یکی از بهترین تجربه‌های زندگی خود را رقم بزنید. صحرای نامیب، محل قرارگیری تعدادی از بلندترین و دیدنی‌ترین تپه‌‌های شنی جهان است، تپه‌هایی از رنگ‌های صورتی گرفته تا نارنجی روشن باعث حیرت هر بیننده‌ای می‌شود. جالب اینجا است که در بخش‌های از نامیب شاهد رنگ‌های عجیب و غریب بنفش تا زرد روشن صخره‌ها خواهید بود. صحرای نامیب حدود ۸۱ کیلومتر مربع از آفریقای جنوب‌غربی را تشکیل می‌دهد و به غیر از تعداد کمی جانور نظیر گورخر، چیتا و کرگدن، تقریبا خالی از سکنه است.

وادی رُم که با نام دره ماه نیز شناخته می‌شود، در ۶۰ کیلومتری شرق عقبه قرار دارد و بزرگ‌ترین وادی در اردن است. تصاویر صحرای وادی رم (Wadi Rum) به‌عنوان بخشی از تبلیغات کشور اردن برای جذب گرشگر به حساب می‌آید. امروزه در وادی رم چند طایفه از اعراب بیابان‌نشین زندگی می‌کنند و سرچشمه اصلی درآمد آن‌ها گردشگری است. فرم‌های ماسه سنگی به‌شکل ماه با طیفی از رنگ‌های قرمز، پهنای وسیع وادی و ماسه‌های نارنجی رنگ، همه و همه از جذابیت‌های این بیابان بزرگ هستند. این صحرا، ۷۴ هزار هکتار وسعت و به‌مدت ۱۲ هزار سال قدمت مسکونی دارد و سنگ‌نگاره‌ها، کتیبه‌ها و بقایای باستان‌شناسی، مهر تاییدی بر این ادعا هستند.

امروزه گردشگران زیادی از بخش‌های در دسترس‌تر این صحرا بازدید می‌کنند، اما با همراهی یک راهنمای بادیه‌نشین ثبت شده می‌توان به نقاط کمتر دیده شده نیز سر زد. این راهنماها همه قوس‌های طبیعی و صخره‌های قارچی شکل صحرا را می‌شناسند و می‌توانند به سرعت برق و باد از آن‌ها بالا بروند.

صحرا (Sahara)، بزرگ‌ترین بیابان داغ دنیا است که ۱۰ کشور سراسر شمال آفریقا را پوشش می‌دهد و حدود ۹,۴۰۰,۰۰۰ کیلومتر مربع (به ابعاد کشور چین) وسعت دارد. بیشتر بخش‌های صحرای بزرگ آفریقا از هامادا یا همان دشت سنگی و تپه‌های شنی بزرگ تشکیل شده است. بیشتر رودخانه‌ها در این بیابان یا به‌صورت فصلی یا هر از گاهی آب دارند (به استثنای رود نیل) و به همین دلیل قسمت مرکزی این بیابان بسیار خشک است و به‌ علت کمبود بارش، هیچ گیاهی در آنجا رشد نمی‌کند. مردم این صحرا اصالت‌های مختلفی دارند و شامل بربرها در مراکش، نوبی‌ها و صحراوی‌ها در موریتانی می‌شوند.

بیابان به مناطقی گفته می‌شود که در طول سال کمتر از ۲۵ میلی‌لیتر بارش دارند، اما جالب است بدانید بیابان آتاکاما (Atacama) در شیلی، بولیوی،‌ پرو و آرژانتین با کمتر از ۱ میلی‌متر بارش در طول سال مواجه است. به همین دلیل خشک‌ترین بیابان‌ دنیا به شمار می‌رود که بیشتر پوشیده از شن‌زار و نمک‌زار است. دمای هوا در طول روز به‌شدت بالا می‌رود و در طول شب به زیر صفر می‌شود. تعداد کمی گیاه و گونه‌ی حیوانی نظیر روباه خاکستری آمریکای جنوبی و کاکتوس توانسته‌اند در این شرایط سخت زندگی کنند. تماشای طبقات نمک، چشمه‌های آب جوشان،‌ آسمان پرستاره جادویی و... از جاذبه‌های این بیابان به حساب می‌آید.

بیابان امپتی کوارتر یا بیابان ربع الخالی (Empty Quarter) در یک سوم پایینی شبه‌جزیره‌ی عربستان قرار دارد. این بیابان بخشی از صحرای عرب (Arabian Desert) است و عربستان،‌ عمان، امارات متحده عربی و یمن را پوشش می‌دهد. این محل دیربازی است که محل اساطیر، شهر ارم، و محل تجارت ذکر شده در قرآن است که زیر شن‌ها مدفون شده است. یکی از بزرگترین صحراهای ماسه‌ای دنیا و یکی از بزرگترین صحراهای جزیره‌العرب نیز محسوب می‌شود.

بیابان سونورا (Sonoran Desert)، بیابانی در آمریکای شمالی است که در دو سوی مرز آمریکا و مکزیک قرار دارد. این بیابان بخش‌های بزرگی از ایالت‌های آریزونا و کالیفرنیا در آمریکا و ایالت سونورا در مکزیک را می‌پوشاند. بیابان مذکور با مساحت ۳۱۱,۰۰۰ کیلومتر مربع یکی از بزرگ‌ترین و گرم‌ترین بیابان‌های بخش شمالی قاره آمریکا به شمار می‌رود که گونه‌های زیادی از گیاهان و جانوران کمیاب از جمله کاکتوس ساگوارو را در خود جا داده ‌است. پارک ملی ساگوارو (Saguaro National Park) در این بیابان قرار دارد و کاکتوس‌های غول پیکری در آن سربه‌فلک‌کشیده‌اند.

بیابان کالاهاری (Kalahari) بیابانی نیمه‌خشک با زمین‌های شنزار در جنوب قاره آفریقا است که ۹۰۰ هزار کیلومتر مربع مساحت دارد. بیابان کالاهاری (واژه کالاهاری در زبان تسوانا به‌معنای محل بدون آب است) بیشتر کشور بوتسوانا و بخش‌هایی از کشورهای نامیبیا و آفریقای جنوبی را در بر می‌گیرد و دامنه‌های آن تا زیمبابوه و آنگولا نیز ادامه دارد. در این بیابان، پس از باران، پهنه‌های بزرگی از چراگاه‌های خوب به وجود می‌آید و جانوران و گیاهان گوناگونی می‌توانند در آن زندگی کنند و به این خاطر بخش‌های بزرگی از کالاهاری را نمی‌توان به مفهوم واقعی کلمه، صحرا دانست.

تنها رودخانه‌ای که در اینجا همواره پر از آب است، اوکاوانگو است که به‌سمت یک دلتا در شمال‌غرب در جریان است. منطقه حفاظت‌شده‌ سنترال کالاهاری گیم (Central Kalahari Game Reserve)، شامل ۵۲,۸۰۰ کیلومتر مربع می‌شود و در این منطقه پر از بوته و علفزار، حیواناتی نظیر شیر، یوزپلنگ و ببر زندگی می‌کنند.

تماشای سرزمین استرالیا از روی یک زمین گرم و داغ، می‌تواند جذابیت‌های خودش را داشته باشد. در واقع این کشور از بیابان‌های متعددی تشکیل شده و شنزار بزرگ استرالیا (Great Sandy Desert) در استرالیای غربی و قلمروی شمالی واقع شده است. صخره‌ی آیرز (Ayers Rock) یا اولورو در این منطقه قرار دارد و به خاطر تلون رنگ سرخش شهرت جهانی یافته و در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شده است. این منطقه دارای معدن‌های بزرگ طلا و مس است و از این‌رو بخشی از ساکنان این منطقه را معدنچیان تشکیل می‌دهند. بیابان گریت ویکتوریا (Great Victoria Desert) واقع در استرالیای جنوبی و غربی با ۳۴۹,۶۴۸ کیلومتر مربع شن و نمک، از شنزار بزرگ استرالیا بزرگ‌تر است.