کجا روباه ببینیم؟

نام علمی روباه‌ها "Vulpes vulpes" است. روباه‌ها، سگ سانان گوشتخواری هستند که می‌توانند خود را با طیف وسیعی از غذاهای گوناگون وفق دهند و یکی از دلایل اصلی پراکندگی آن‌ها در مناطق مختلف کره زمین هم همین مسئله است. از نظر وزن و ابعاد بدنی، روباه‌ها در میان سگ سانان وزن و اندازه متوسطی دارند. یک روباه نر بین چهار تاهشت کیلوگرم و یک روباه ماده بین چهار تا ۶ کیلوگرم وزن دارد. از نظر طولی (بدون محاسبه طول دم) روباه‌های نر طولی معادل ۶۷ تا ۷۲ سانتی‌متر و روباه‌های ماده طولی معادل ۶۲ تا ۶۸ سانتی‌متر دارند و طول دم روباه‌ها به‌تنهایی از ۳۷ تا ۴۴ سانتی‌متر متغیر است. روباه‌ها می‌توانند تا ۱۴ سال هم عمر کنند اما معمولا در حیات وحش بیشتر از دو سال عمر نمی‌کنند! در مناطق شهری به‌دلیل وجود طرح‌های مخصوص کنترل حیوانات، سن ۸۰٪ روباه‌ها همیشه کمتر از یک سال خواهد بود.

بله! در بریتانیا، توله‌های روباه توسط عقاب طلایی و گورکن‌ها شکار می‌شوند و در اروپا و آمریکا، روباه‌های بالغ توسط گرگ‌ها، شغال‌ها، خرس‌ها و حیوانات دیگر کشته می‌شوند. هرچند آمار روباه‌های بالغی که توسط دیگر حیوانات کشته می‌شوند به هیچ وجه بالا نیست و تاثیری روی جمعیت روباه‌ها نمی‌گذارد ولی بااین‌حال شغال‌ها عامل اصلی کشته شدن روباه‌ها هستند.

به‌طور کلی تصویری که از یک روباه در ذهن داریم، مربوط می‌شود به نژادی از روباه‌ها که «روباه قرمز» (Red Fox) نام دارد. روباه‌های قرمز در حال حاضر متداول‌ترین نوع روباه‌ها هستند و به‌صورت بسیار گسترده‌ای در حیات وحش پخش شده‌اند. به‌لطف سازگاری بالای روباه‌ها با محیط، آن‌ها تقریبا در اکثر مناطق نیمکره شمالی کره زمین یافت می‌شوند. روباه‌ها تا حدی پراکندگی و گستردگی بالایی دارند که می‌توان آن‌ها را در استرالیا هم پیدا کرد. روباه‌ها در اروپا، آمریکای شمالی، شمال آفریقا، استرالیا و قطب شمال یافت می‌شوند.

در دهه ۷۰ و ۸۰ میلادی، در بین جمعیت روباه‌های اروپا بیماری هاری شیوع پیدا کرد. در آن زمان روباه‌های هار را می‌شد از هلند تا ایتالیا پیدا کرد. در اواخر دهه هشتاد، گسترش هاری روباه‌ها در اروپا به بیشترین حد خود رسید و پای روباه‌های بیمار به فرانسه نیز باز شد. در آن زمان سوئیس اولین کشوری بود که واکسیناسیون روباه‌های بیمار را آغاز کرد و کشورهای اروپایی دیگر هم به‌دنبال سوئیس این کار را انجام دادند و هم‌اکنون بیماری هاری در بین روباه‌های اروپا به کلی ریشه کن شده است و لطف درمان به موقع این بیماری توسط کشورهای اروپایی، نسل روباه‌های اروپا به سرعت افزایش یافت.

در اکثر کشورهای اروپایی می‌توان روباه‌ها را مشاهده کرد اما فرانسه، آلمان و سوئیس سه قطب اصلی برای مشاهده روباه‌ها در اروپا به حساب می‌آیند.

روباه‌های قرمز بومی آمریکای شمالی را می‌توان در کل ایالات متحده و کانادا (به جز شمال آن) یافت. روباه‌های ساکن آمریکای شمالی از نظر ظاهری رنگ روشن‌تری نسبت به روباه‌های قرمز اروپایی دارند و اندازه‌شان هم کمی کوچک‌تر است اما بااین‌حال هر دو از یک گونه هستند. در شمال آمریکا، روباه سیاه بسیار زیاد است. گونه‌ای خاص از روباه‌ها که "Cross Fox" نام دارند، تنها در آمریکای شمالی یافت می‌شوند. این‌گونه از روباه‌ها رنگ تیره و روشنی دارند که در یکدیگر ادغام شده است. جالب است بدانید که روباه‌ها در شهر تورنتو کانادا هم زندگی می‌کنند پس اگر مشتاق دیدن روباه‌ها از نزدیک هستید، سفر به این شهر را فراموش نکنید.

در منطقه شمال آفریقا و خاورمیانه، پنج نوع روباه یافت می‌شود (Blanford's fox, Fennec fox, pale fox, red fox, Ruppell's fox) که در میان تمام این‌گونه‌ها، روباه قرمز از همه شایع‌تر است. البته روباه‌های قرمز به هیچ وجه در مناطق خشک یافت نمی‌شوند و از نظر اندازه، روباه‌های آفریقای شمالی و خاورمیانه بسیار کوچک‌تر از روباه‌های سایر مناطق کره زمین هستند.

در اکثر نقاط استالیا می‌توان روباه‌ها را یافت. روباه‌های اسرالیا بسیار تهاجمی هستند به طوری که با شکار پرندگان، خزندگان و پستاندارن استرالیا تاثیر بسیار زیادی به‌صورت مستقیم روی سایر جانداران استرالیا گذاشته‌اند. اگر مایلید تا روباه‌ها را در شهرهای استرالیا از نزدیک ببینید، بد نیست بدانید که روباه‌ها در آدلاید، بریزبین، ملبورن و سیدنی زندگی می‌کنند.

گونه‌ای خاص از روباه‌ها که «روباه‌های قطبی» نام دارند در قطب شمال زندگی می‌کنند و نام علمی آن‌ها "Alopex Lagopus" است. طبق تحقیقات علمی، روباه‌های قطبی و روباه‌های قرمز یک جد مشترک دارند و از نظر ظاهری بسیار به یکدیگر مشابه‌اند با این تفاوت که روباه‌های قطبی کمی کوچک‌ترند و خز ضخیم‌تری دارند. روباه‌های قطبی و روباه‌های قرمز از نظر رفتاری هم بسیار به یکدیگر شبیه‌اند و گاهی اوقات با یکدیگر بر سر غذا و منابع دیگر شدیدا رقابت می‌کنند. همان‌طور که پیش‌تر گفته شد، روباه‌های قطبی تنها در قطب شمال زندگی می‌کنند پس اگر مایل به دیدن خاص‌ترین نوع روباه‌ها هستید، سفر به قطب شمال را فراموش نکنید!

نظر شما در مورد روباه‌ها چیست؟ آیا تاکنون آن‌ها را از نزدیک مشاهده کرده‌اید یا حاضرید برای دیدن آن‌ها سفر کنید؟ نظرات خود را با کجارو در میان بگذارید.