آستارا؛ از اینجا آهسته بگذرید

کد شهر: ۰۱۳

جمعیت: حدود ۴۵،۰۰۰ نفر شهر بندری آستارا در شمالی‌ترین نقطه‌ی استان گیلان و در مجاورت مرز کشور آذربایجان قرار دارد و دارای ساحلی وسیع و چشم‌اندازی بی‌نظیر به جنگل‌های زیبا و مسحورکننده‌ی دامنه‌ی کوه‌های تالش است. در کنار جاذبه‌های طبیعی، بازارهای مرزی آستارا نیز محبوبیت زیادی دارند و گردشگران را از سراسر کشور و کشورهای همسایه ایران به این شهر جذب می‌کنند.

گفته می‌شود که درگذشته، وقتی‌که کاروان‌ها و مسافران به این منطقه‌ی ساحلی مردابی و صعب‌العبور می‌رسیدند، به‌اجبار آهسته‌ حرکت می‌کردند. به همین دلیل این شهر اوسته رو یا هوسته رو (آهسته‌ رو در لهجه‌ی تالشی) نامیده می‌شد که همین نام به‌مرور تبدیل به آستارا شده ‌است. (منبع: کتاب بستان الساحه).

برای اقامت در آستارا گزینه‌های متنوع در اختیار گردشگران وجود دارد. از جمله هتل‌های لوکس، معمولی یا مهمان‌پذیرهای مقرون‌به‌صرفه. در خیابان حکیم نظامی شهر آستارا که تنها ۱۵۰ متر با پست مرزی کشور آذربایجان فاصله دارد، می‌توان با هزینه‌ی متوسط مکان‌هایی مناسب برای اقامت پیدا کرد، از جمله هتل بلال واقع در حاشیه‌ی میدان معلم که چندین نوع اتاق و سوئیت با قیمت‌های متنوع دارد. گزینه‌ی اقتصادی‌تر، مهمان‌پذیر آسمان در نزدیکی میدان شهرداری سابق است. مهمان‌پذیر آسمان یا به گفته‌ی گردشگران آذربایجانی آسیمان میهمان خاناسی، محلی با حال و هوای مسافرخانه‌های سنتی ایرانی و حداقل امکانات رفاهی است که از طریق یک بازارچه‌ی لباس در مجاورت بانک ملی واقع در میدان شهرداری سابق می‌توان به آن دست پیدا کرد. اگر تمایل دارید در محلی لوکس و دارای امکانات رفاهی کامل اقامت کنید، هتل بین‌المللی اسپیناس انتخاب خوبی برای شما خواهد بود. این هتل در ۸ کیلومتری جنوب آستارا و کنار یک دریاچه‌ی زیبا قرار دارد و چشم‌اندازی خیره‌کننده و امکانات تفریحی عالی مثل جت اسکی و... در اختیار گردشگران قرار می‌دهد.

قدیمی ترین بنای فعلی منطقه متعلق به دوره ایلخانی و تعداد دیگری از آثار تاریخی دوران صفویه و قاجاریه نیز در این منطقه وجود دارند. شایان ذکر است که بناها و آثار دوران اسلامی آستارا اکثرا شامل قبرهای قدیمی و بقعه‌ها و آرامگاه‌هایی است که به‌صورت متروک در دامنه کوه‌ها و جنگل‌ها قرار دارند و حتی برخی بدون تاریخ و از لحاظ فیزیکی دارای وضعیت نامناسبی‌اند.

قلعه شیندان (به ترکی آذربایجانی: شیندان قالاسی) قلعه‌های تاریخی و مرتفع در مرز جمهوری آذربایجان و ایران است، که قدمتی درحدود ۲ هزار سال است. دژ و قلعه تاریخی در ارتفاع ۱۸۵۰ متر بر فراز کوه شیندان، در منطقهحیران و جاده آستارا به اردبیل، بالای روستای ونبین و آنسوی مرز واقع شده‌ است. قدمت این قلعه به دوران پیش از اسلام بازمی‌گردد. نام این قلعه به‌معنای محل نور است و در آن آتشکدهایی قرار داشت. از اتفاقات مهم این قلعه می‌توان به قیام حمزه خان تالش (حاکم آستارا) در عهد شاه عباس صفوی اشاره کرد که حاکم اردبیل مدت ۹ ماه آنجا را به محاصره در آورده و در نهایت حمزه خان با کشتی به شیروان متواری شد.

پایه گذاری مدرسه حکیم نظامی بیش از یک قرن پیش در شهر آستارا از این عمق فرهنگ و ادب در این شهر حکایت می‌کند. این مدرسه در سال ۱۲۸۷بنیان گذاشته شده‌، و در این مدت فرهیختگان زیادی را پرورش داده‌است. از جمله افتخارات این مدرسه تدریس خسرو گلسرخی و نیما یوشیج، بنیان‌گذار شعر معاصر ایران، در سال‌های ابتدایی ۱۳۰۰ در این دبیرستان است. این مدرسه‌ی قدیمی دارای حیاطی بزرگ و بامی سفالین با در و پنجره‌های چوبی و همچنین شومینه‌های چدنی است. که همه این نمادها در کنار هم نشان‌دهنده‌ی معماری سنتی و بومی این منطقه از گیلان است. دبیرستان حکیم نظامی با توجه به قدمت ساخت آن، هم‌اکنون در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده و بخش‌های قدیمی این دبیرستان تبدیل به موزه شده‌ است.

از فرزندان امام موسی کاظم بوده‌اند که در ۵ کیلومتری آستارا - تالش واقع دفن شده‌اند. شبستان، کاروان‌سرا، بازار و... از ویژگیهای خاص این امامزاده است که از مجهزترین مراکز مذهبی گیلان به حساب می‌آید. هر ساله هزاران زائر برای زیارت و پرداخت نزورات به این امامزاده مراجعه می‌کنند. این امامزاده در سال ۱۳۸۶ با همکاری سازمان اوقاف و کمک‌های مردمی بازسازی شد.

قدمت ساختمان مدرسه شهیدمدنی (داریوش سابق) به بیش یک قرن می‌رسد اما مدرسه شهیدمدنی کار خود را در جهت تعلیم وتربیت دانش‌آموزان از سال ۱۳۱۹ و پس از خریداری ساختمان از مرزبانی آستارا، آغاز کرد.

این مدرسه در بدو تاسیس یکی از مراکزنظامی شهر بود، و پس از مدتی به یکی از مراکز مشهور آموزشی آستارا تبدیل شد. نمای ساختمان این مدرسه بسیار زیبا و منحصربه‌فرد است و تا اواسط دهه هشتاد کاربری آموزشی داشت، اما بعدها در زمین مدرسه ساختمان جدیدی بنا نهادند و ساختمان قدیمی مدرسه در لیست آثار ملی ثبت شد.

این قلعه که بقایای آن در ارتفاعات اسپیناس قرار گرفته به دوران سلجوقیان مربوط است. در آن زمان تیمور لنگ در این قلعه اتراق کرده و به سنجر آباد قشون برده‌است. این قلعه طی سال‌های ۱۳۲۶ تا ۱۳۲۹ مرکز نور افکن مرزبانی آستارا بوده‌است.

مظفرالدین شاه قاجار در هشتمین سال سلطنت خود جاده‌ای شوسه از آستارا به اردبیل کشید که به طرق مظفری معروف شد. دیدنی ترین قسمت این جاده در بالای پل زیبای بهارستان و متشکل از چندین پیچ تند و خطرناک است. در آن زمان پاسگاهی را نیز برای حفاظت از این مکان احداث می‌کنند. یک کیلومتر بالاتر از این پاسگاه چشمه‌ای از دل کوه می‌جوشد که برای نوشیدن آب آن صفی طولانی تشکیل می‌شود.

این آرامگاه و بقعه‌ی متعلق به اواخر قرن هشتم هجری قمری که اکنون به زیارتگاهی تبدیل شده، در روستای چلوند واقع شده‌ است. این آرامگاه در جنگ جهانی اول یکبار توسط کشتی روس‌ها مورد اصابت گلوله توپ قرار گرفت و قسمتی از دیوار آن مخروب شد.

آبشار لاتون در ۱۵ کیلومتری جنوب شهر آستارا، شهر لوندویل و روستای کوته کومه جای گرفته‌است. ارتفاع تقریبی آبشار لاتون ۱۰۵ متر است که به‌لحاظ بلندی، مرتفع ترین آبشار گیلان و ایران محسوب می‌شود.

مسیر تله کابین حیران از جاده آستارا به اردبیل و در منطقه حیران آغاز شده و وارد جنگل فندقلو می‌شود. طول مسیر این تله‌کابین هزار و ۵۰۰ متر است.

گردنه حیران در مسیر راه ارتباطی آستارا - اردبیل قرار گرفته‌است. این گردنه که به‌همراه روستای ونه‌بین، حاجی امیر بالا و حاجی امیر پایین از مناطق حفاظتی سیاسی و جغرافیایی استان گیلان است، از یک طرف مشرف به کوه‌های پوشیده از جنگل‌های انبوه‌ است و از سویی مشرف به دره‌ای نه چندان عمیق که از میان آن رود ارس عبور می‌کند که تعیین کننده مرز استان گیلان ایران و جمهوری آذربایجان است. این گردنه در بیشتر زمانها زیر پوششی از مه قرار دارد و از نظر طبیعی دره‌ها و کوهپایه‌های آن، پوشیده از گل‌ها و گیاهان جنگلی و مرتعی هستند.با اینکه این گردنه چندان مرتفع نیست و ارتفاع بلندترین نقطه‌ی آن از سطح آبهای آزاد تنها حدود ۱۵۰۰ متر است، علت اصلی مه تقریبا دائمی گردنه حیران رطوبت دریای خزر است، نه ارتفاع زیاد این آن. از خوانندگان عزیز کجارو درخواست می‌شود که اگر عکس و اطلاعاتی درمورد این منطقه دارید با کجارو در میان بگذارید تا به شناخت بیشتر ایران کمکی کرده باشیم.

برای مسافرت به شهرهای دیگر می‌توان از تاکسی‌های بین‌شهری یا اتوبوس‌های پایانه‌ی آستارا واقع در خیابان امام خمینی استفاده کرد که ۵ کیلومتر با هتل اسپیناس فاصله دارد، با اتوبوس می‌توان به تهران، تبریز (۶ ساعت، ۳ بعدازظهر)، رشت (۱۰ ساعت، ۱۰ صبح و ۱ بعدازظهر) و قزوین (۴ بعدازظهر) مسافرت کرد. تاکسی‌های بین‌شهری که در ۲۰۰ متری جنوب میدان بزرگ لاله (شهدای گمنام) توقف می‌کنند، راحت و سریع هستند و در مدت دو ساعت و نیم به رشت و در مدت ۴۰ دقیقه به اردبیل می‌رسند ولی طبیعتا کرایه‌ی بیشتری دریافت می‌کنند.

منبع: کجارو