جشن چهارشنبه سوری در شیراز چگونه برگزار می شود؟

چهارشنبه‌سوری یکی از جشن‌های کهن ایرانی است که در شب آخرین چهارشنبه سال برگزار می‌شود. این جشن در شیراز نیز با شور و حال خاصی همراه است و مردم با روشن کردن آتش، پریدن از روی آن و خواندن اشعار سنتی، به استقبال نوروز می‌روند. در شیراز، این جشن با نواختن موسیقی‌های محلی، پذیرایی با خوراکی‌های مخصوص و دورهمی‌های خانوادگی حال و هوایی گرم و صمیمی به خود می‌گیرد. این آیین نماد پاک‌سازی روح و جسم و بدرقه زمستان برای استقبال از بهار است. در این مقاله قصد داریم تا آیین‌های قدیمی چهارشنبه سوری در شیراز را بررسی کنیم؛ پس با ما همراه باشید.

شیرازی‌ها چهارشنبه آخر سال را چهارشنبه سوری می‌گویند و در غروب سه‌شنبه مرسوم است که هفت کُپه یا سه کُپه خار تهیه می‌کنند؛ آن‌ها را آتش زده و از روی آن می‌پرند. آن‌ها در حال پریدن از روی آتش می‌گویند:

زردی من از تو، سرخی تو از من

با توجه به ارادتی که اهالی شیراز به خواجه حافظ دارند، در این شب دور هم جمع شده و از دیوان حافظ فال می‌گیرند که به آن «فال دوره» می‌گویند.

در شب چهارشنبه سوری ریختن «کندر و اسپند» (بوخوش) مرسوم و متدوال است. اهالی شیراز بوخوش را در آتش می‌ریزند که خانه را معطر کند. بوخوش خاصیت گندزدایی هم دارد و از گذشته‌های دور مورد توجه مردم بوده است.

در شیراز رسم است که دختران دم بخت در شب چهارشنبه سوری برای بخت‌گشایی به زیارت حضرت احمدبن موسی شاهچراغ (ع) می‌روند. شاهچراغ (ع) از امامزاده‌های واجب التکریم است.

فال گوش ایستادن هم نزد زنان شیرازی مرسوم است. زنی که بخواهد فال گوش بایستد چادر سر کرده، نیت می‌کند و در گوشه‌ای از کوچه می‌ایستد و بر اساس گفته عابرین تفال می‌زند. اگر گفته را مطابق میلش دید خود را به مراد رسیده می‌داند. رسم است که بعضی از زنان برای برآورده شدن حاجت، در زیر منبر مسجد جامع حلوا درست می‌کنند. به این منبر، منبر مرتضی علی می‌گویند.

از جمله مراسم دیگری که شیرازی‌ها دارند، پختن آشی است به نام «آش ابودردا». بعضی معتقدند که وسایل اولیه این آش باید حتما از راه گدایی حاصل شود. این آش را هم به خاطر درمان بیماری و هم به خاطر بخت‌گشایی در چهارشنبه سوری می‌پزند.

از جمله خوردنی‌هایی که شیرازی‌ها در شب چهارشنبه سوری میل می‌کنند، آجیل چهارشنبه سوری است که به آن آجیل شیرین هم می‌گویند. این آجیل مخلوطی از کشمش، نخودچی، مغز بادام، مغز گردو، انجیر، مویز، توت خشک، کنجد بوداده، شاهدانه، گندم برشته، برنجک، قصب، خارک (نوعی خرمای خشک) و قیسی است.

از رسوم قدیمی چهارشنبه سوری در شیراز می‌توان به این رسم اشاره کرد که دختران دم بخت در شب چهارشنبه سوری ابریشم هفت رنگ به کمر می‌بستند و صبح روز چهارشنبه کودک نابالغی را وا می‌داشتند تا گره ابریشم را باز کند؛ به این نیت که گره از بختشان باز شود.

یکی از آداب و مراسمی که در شب چهارشنبه آخر سال در شیراز برگزار می‌شود، رفتن مردم به «حوض ماهی» در گوشه غربی آرامگاه سعدی است. مردم شیراز از قدیم بر این عقیده بوده‌اند که در این روز باید در آب قنات آب‌تنی کنند. آن‌ها از صبح تا غروب برای دفع بیماری و به دست آوردن سلامتی وارد آب می‌شوند. در چهارشنبه آخر سال دختران جوان و دم بخت، تن خود را در آب قنات سعدی غسل می‌دهند تا بختشان باز شود. همچنین برای دعا، رفع سحر و جادو با جام چهل‌کلید دعا می‌خوانند و آب بر رویشان می‌ریزند. گاهی اوقات، افراد روی آب دراز می‌کشند و داخل تونل قنات می‌شوند.

نظر شما در مورد جشن چهارشنبه سوری چیست؟ در مکان زندگی شما چه رسوماتی در شب چهارشنبه سوری انجام می‌شود؟ نظرات خود را با ما و سایر کاربران کجارو در میان بگذارید.

منبع عکس کاور: iranamaze.com؛ عکاس: نامشخص