پوشش در روم و یونان باستان؛ ترکیبی از سادگی و ظرافت

در روم و یونان باستان، پوشش نه‌تنها نیازی عملی و روزمره بود، بلکه نقش مهمی در تعیین جایگاه اجتماعی و بیان هویت فرهنگی افراد ایفا می‌کرد. لباس‌ها و پوشاک در روم و یونان باستان به وضوح، تفاوت‌های فرهنگی و اجتماعی را به نمایش می‌گذاشتند. با وجود تشابه‌ها، لباس مردان و زنان با یکدیگر تفاوت داشت. پوشاک در مراسم مذهبی، جشن‌ها و فعالیت‌های روزانه نقش حیاتی داشت و اغلب با جواهرات و لوازم جانبی دیگری تزیین می‌شد تا جلوه بهتری داشته باشد. در این مقاله، بیشتر با پوشش در روم و یونان باستان آشنا خواهید شد.

یونانیان و رومیان باستان لباس‌های مشابهی می‌پوشیدند که معمولا در خانه‌ها دوخته می‌شد. بافندگی یکی از شغل‌های اصلی زنان در جوامع باستانی بود. زنان با استفاده از پشم یا کتان، برای خانواده خود لباس می‌دوختند؛ البته خانواده‌های ثروتمند می‌توانستند ابریشم و پنبه بخرند و لباس‌هایی از آن جنس بپوشند. پارچه‌ها اغلب طرح‌دار بودند و رنگ‌های روشنی داشتند.

در کل، زنان لباس‌ها را در قطعات مربع و مستطیل می‌دوختند که کاربری‌های متعددی می‌توانست داشته باشد. از این قطعات می‌شد به‌عنوان پوشش، پتو یا حتی کفن استفاده کرد. نوزادان و کودکان خردسال معمولا برهنه بودند. لباس یونانی-رومی برای زنان و مردان از دو جامه اصلی تونیک و ردا تشکیل می‌شد. زنان و مردان هر دو صندل، دمپایی، کفش‌های نرم یا چکمه می‌پوشیدند و در خانه نیز معمولا پابرهنه بودند.

منبع عکس: SewGuide، پدیدآورنده: نامشخص

رداهای رومی از پارچه‌های پشمی سفید به طول ۳٫۶ متر و عرض ۱٫۸ متر دوخته می‌شدند. این رداها را روی تونیک‌هایی از جنس کتان می‌پوشیدند و با آن، شانه‌ها و بدن خود را می‌پوشاندند. بچه‌ها و مردم عادی رداهای طبیعی و مایل به سفید می‌پوشیدند؛ اما ردای سناتورهای رومی روشن‌تر بود. راه‌راه‌های رنگی روی رداها، شغل یا موقعیت خاصی را نشان می‌داد؛ مثلا، ردای دادرسان راه‌راه‌ بود و لبه‌های بنفش داشت. رداها نسبتا سنگین و پوشیدن آن‌ها سخت بود؛ به همین دلیل، مردم معمولا برای مراسم رسمی یا جشن‌ها آن‌ها را می‌پوشیدند.

برخی از زنان رومی به‌جای ردا، لباس چین‌دار بلندی می‌پوشیدند که بلندی‌اش تا قوزک پا می‌رسید. به این لباس «استولا» (stola) می‌گفتند که آستین‌های بلندی داشت و با گیره‌ای به نام «فیبولا» (fibula) به شانه وصل می‌شد. استولاها را روی تونیک و زیر ردای ظریفی به نام «پالا» (palla) می‌پوشیدند.

منبع عکس: Thoughtco، پدیدآورنده: duncan1890

زنان لباسی به نام «استروفیون» (strophion) را زیر لباس‌های دیگر می‌پوشیدند. استروفیون نوار نرمی بود که دور بخش میانی بدن می‌بستند. روی استروفیون، همان پپلوس یا پارچه سنگین بزرگ مستطیل‌شکل را می‌پوشیدند که لبه بالای آن تا می‌شد تا دو لایه ایجاد شود. لبه بالایی پپلوس به کمر می‌رسید. پپلوس روی شانه‌ها بسته می‌شد، حفره‌هایی برای عبور دست‌ها در دو طرف داشت و گاه کمربند نیز روی آن قرار می‌گرفت.

روی تونیک، نوعی روپوش می‌پوشیدند. این نوع روپوش‌ها از روی بازوی چپ رد می‌شد و به زیر بازوی راست می‌رفت. یونانیان به این روپوش‌های مستطیل‌شکل «هیماتیون» (himation) و رومیان به آن «پالیوم» (pallium) یا «پالا» (palla) می‌گفتند. مردان رومی به‌جای این روپوش‌ها، گاه ردا یا شال بلندی در قطعات مستطیلی یا نیم‌دایره می‌پوشیدند که به شانه راست یا جلوی بدن سنجاق می‌شد.

منبع عکس: World4، پدیدآورنده: K. H. Fischer

رومیان، در آب و هوای نامساعد یا برای زیبایی، نوعی لباس بیرونی می‌پوشیدند که عموما جبه یا شنلی متصل به شانه بود. این لباس‌ها از جلو بسته یا روی سر کشیده می‌شد. پشم رایج‌ترین ماده مورد استفاده برای بافندگی بود؛ اما گاه از چرم نیز استفاده می‌کردند. کشف‌ها و صندل‌ها معمولا از چرم تهیه می‌شد؛ هر چند نمد پشمی نیز برای ساخت کفش به کار می‌رفت.

در طول دوران عصر مفرغ و آهن، لباس و پوشش زنان و مردان بسیار تغییر کرد. در یونان، ابتدا لباس پپلوس رواج یافت؛ سپس، در قرن ششم قبل از میلاد، خیتون پدیدار شد. خیتون تا قرن پنجم میلادی رواج داشت و از آن به بعد از مد افتاد.

منبع عکس: Wikimedia، پدیدآورنده: Albert Kretschmer

تصور شما از پوشش در روم و یونان باستان چیست؟ دیدگاه خود را با ما و دیگر همراهان کجارو در میان بگذارید.

منبع عکس کاور: Thoughtco، عکاس: Tim Graham