موزه آکروپولیس؛ گشت و گذار در یونان باستان (قسمت سوم)

مطالعه قسمت دوم

بناهای یادبود‌ اصلی، که آکروپولیس را تشکیل می‌دادند شامل، پروپیلایا، معبد آتنا نایک و ارکتیون بوده‌اند و در این بخش، بازدید‌کنندگان از طبقه سوم به طبقه اول باز می‌گردند تا از آخرین نمایشگاه موزه دیدن کنند و نمونه‌های اصلی آثاری یگانه از دوره باستان تا زمان امروز را مشاهده نمایند. برای نخستین بار در این مکان امکان بازدید از سقف پروپیلایا، مجسمه‌های دیواره‌های معبد آتنا نایک ودر نهایت، «کاریاتیدس» یا «کورای» ارکتیون در نزدیک‌ترین بالکن با چشم‌اندازی از تپه‌ای آکروپولیس به نمایش در آمده‌اند.

تصویری از باز سازی تصوری آکرو پولیس از مقاله ( Katarzyna Minollari)

پروپیلایا، بنای ورودی به آکروپولیس، در سال ۴۳۷-۴۳۲ پیش از میلاد به منظور جایگزینی ورودی قبلی (پروپیلون باستان) ساخته شده است. در ۴۲۷- ۴۲۳ پیش از میلاد معبد آتنا نایک بر استحکامات جنوب‌غربی پروپیلایا ساخته شده است، تا جایگزین معبدی کوچک‌تر با همان منظور باشد. ارکتیون که آخرین بنای یونانیان است، در ۴۲۱-۴۱۵ پیش از میلاد آغاز شده و در ۴۱۰ همان دوره به پایان رسیده است.

عکاس: ج.هیللر (photo:Jerrin Heller

آمفی تئاتر سنگی آکروپولیس عکاس: ج.هیللر (photo:Jerrin Heller)

در پروپیلایا آثار هنری بهترین مجسمه‌سازان، مانند مجسمه هرمس ساخته شده توسط Alkamenes وجود دارد. این بنا دارای یک فضای مرکزی و دو بال در دو طرف است. بنای اصلی دارای پنج ورودی است که ورودی مرکزی بزرگ‌ترین آن بوده و در هنگام مراسم قربانی حیوانات به عنوان معبر استفاده می‌شده است.

بال شمالی دارای یک حیاط خلوت و هال بزرگ به نام «Pinakotheke» است. این فضا به احتمال زیاد با دیوارهای نقاشی شده، مبل‌ها و میزهایش، مکانی برای استراحت بازدیدکنندگان بوده است. بال جنوبی به دلیل وجود معبد آتنا نایک کوچک‌تر بوده است.

عکس از سایت ancient.eu

معبد آتنا نایک با چهار ستون یکپارچه در سمت شرق و غرب خود به شیوه یونیک ساخته شده است. همانطور که از صفت نایک به معنای پیروزی پیدا است، اینجا مکانی بوده است که آتنا، به‌عنوان خدایی که در زمان جنگ در کنار یونانیان ایستاده بود، ستایش می‌شده است. داخل معبد مجسمه‌ای چوبی از آتنا قرار دارد که کلاه‌‌خودی را، به‌عنوان نماد جنگ، در یک دست و یک شاخه انار را، به‌عنوان نماد صلح، در دست دیگر گرفته است. اطراف معبد آتنا نایک با نرده‌هایی از جنس مرمر حفاظت می‌شده است. طول معبد ۴۱ متر بوده و شامل تخته‌سنگ‌هایی بوده که در قسمت بیرونی تزئین شده بودند. توالی داستان روایت شده بر معبد از قسمت شمال‌غربی، جایی که پله‌ها از سمت پروپیلایا می‌آیند، آغاز شده و تا محراب ادامه دارد.

کتیبه این معبد در هر چهار طرف کار شده و دارای ۱۴ بخش است. طول کتیبه اصلی ۲۵٫۹۴ متر بوده که قسمت گوشه شمال‌غربی به همراه قسمت‌های دیگر گم شده است، به همین دلیل توالی اصلی قسمت‌های شمالی، جنوبی و غربی در شبهه قرار دارند. چهار بخش، دو قسمت از جنوب و غرب در موزه بریتانیا نگهداری می‌شوند و کتیبه شرقی (خدایان المپیا) و سه قسمت دیگر کتیبه، که صحنه‌های جنگ را به نمایش می‌گذارند (مانند جنگ ماراتون در ۴۹۰ پیش از میلاد) در این بخش وجود دارند.

عکاس: دنیس هلر (photo: Dennis Heller)

منطقه اطراف ارکتیون به‌عنوان مقدس‌ترین بخش آکروپولیس شناخته می‌شده است. ارکتیون یک ساختمان چند منظوره از جنس مرمر بود که به شیوه یونیک ساخته شده و شاهکاری منحصر به فرد است. بخش شرقی این معبد به آتنا و بخش غربی آن به قهرمان‌های محلی و خدایان تقدیم شده بود. همچنین، ارکتیون به‌عنوان معبدی چند منظوره، پذیرای فرقه‌های قدیمی و جدید، و همچنین مکان «نشانه‌های مقدس» است، نشانه‌هایی که توسط نیزه سه شاخه پوزیدون و درخت زیتون، هدیه‌ای که آتنا به شهر آتنی‌ها داده است، درست شده‌اند.

عکاس: دنیس هلر(photo: Dennis Heller)

این ساختمان دارای دو ایوان است. سقف ایوان شمالی روی شش ستون یونیکی قرار داشته، در حالی که در زمین زیر آن، آتنی‌ها بر روی علامت رعد و برقی که زئوس برای کشتن ارکتیوس فرستاده بود، اشاره کرده‌اند. در ایوان جنوبی که مشهور‌تر است، سقف به جای ستون‌های معمولی، توسط شش دوشیزه که با عنوان «کاریاتیدس» شناخته می‌شوند، نگه داشته شده است و در زیر آن مقبره یکی از پادشاهان اسطوره‌ای یونان قرار دارد. سنگ‌نوشته ارکتیون به این کاریاتیدس‌ها با عنوان کورای (دوشیزه) یاد کرده، در حالی که کلمه کاریاتیدس در دوره‌های بعد شکل گرفته است. کورای دوم از بخش غربی در سال ۱۸۰۱ توسط لرد الگین برداشته شده و در حال حاضر در موزه بریتانیا نگهداری می‌شود.

این نمایشگاه شامل بخش شمالی از گالری طبقه اول است. نقش برجسته‌های احکام آتنی‌ها، پرتره‌های چشمگیر، کپی‌های رومی از شاهکارهای کلاسیک و تصویرهایی از فیلسوفان و شخصیت‌های تاریخی از قرن ۵ پیش از میلاد تا قرن ۵ پس از میلاد در این نمایشگاه نگهداری می‌شوند. این بخش از مجموعه موزه همچنین شامل معبد آرتمیس، نذورات دوره باستان و هلنیستیک و نذورات دوره رومیان می‌شود.

مجسمه‌های بسیاری در آکروپولیس قرار داشتند که نمایانگر خدایان، قهرمانان، مضمون‌های اسطوره‌ای و پرتره افراد معروف بوده است. اغلب آن‌ها، آثار مجسمه‌سازان بنام بوده‌اند که توسط شهرها، حاکمان یا شهروندان سفارش داده شده و نذر شده بودند. علاوه بر آن، از اواسط قرن ۵ پیش از میلاد، کتیبه‌های دارای سنگ‌نوشته نیز در آکروپولیس نصب شده است. این کتیبه‌ها، فرامین پارلمان و مجلس عمومی آتنی‌ها را تشریح می‌کردند و در واقع، اسناد عمومی نسخه‌های اصلی بودند که روی پاپیروس یا تخته‌های چوبی نوشته می‌شدند. این فرامین بسته به محتوایشان، به دو دسته تقسیم می‌شوند:

الف) قرارداد‌ها و معاهدات آتنی‌ها با دیگر شهرها؛

ب) حکم افتخار افرادی که به شهر خدمت یا منفعتی رسانده باشند.

خدای آرتمیس به‌طور اختصاصی از مادران و زنان باردار حفاظت می‌کرد و معبد اختصاصی او در آتیکا قرار داشت. مجسمه دوم آرتمیس در سال ۳۳۰ پیش از میلاد به این معبد اضافه شد که سر عظیم‌الجثه این مجسمه در موزه به نمایش در آمده است.

تعدادی از نذورات آکروپولیس، تصاویری از خدایان، قهرمانان، اساطیر و تاریخچه یونان، در این بخش به نمایش در آمده‌اند. یکی از نقش‌برجسته‌های منحصر به فرد، کشتی یونانیان است و شاهکاری دیگر، الکساندر بزرگ را به تصویر می‌کشد. در بعضی موارد، تنها نقش‌برجسته‌های برنزی باقی‌مانده است.

از زمان ساخت ارکتیون تا انتهای دوره باستان، هیچ ساختمان عمومی جدیدی در آکروپولیس ساخته نشد، به جز معبد دایره‌ شکل و کوچک روم و آگستوس که مستثنی هستند و تزئینات معماری آن‌ها به ارکتیون اشاره دارد.

در دوره رومیان، آکروپولیس ظاهر دوران باستان خود را حفظ کرد. همچنین توانست بسیاری از نذورات خود را برخلاف دیگر شهرهای یونان و معابد دیگر حفظ کند، زیرا گنجینه‌های هنری آن‌ها غارت شده و به ایتالیا فرستاده می‌شد تا ساختمان‌های آنجا را مزین سازد.

در همان زمان، سری جدیدی از نذورات به معابد جدیدتر اضافه شد. این نذورات عبارتند از تصاویر امپراطورها، ژنرال‌ها و دیگر افسران، پرتره فیلسوفان، سخنوران و کشیشان، و همین‌طور کسانی که به شهر منفعتی رسانده یا در مسابقه و رقابتی برجسته شده‌اند.

موزه آکروپولیس دارای یک رستوران در طبقه دوم با منظره‌ای پانورامیک از آکروپولیس، تالار کنفرانس و یک کافه در طبقه همکف است که در اختیار عموم قرار دارد.

رستوران موزه می‌تواند در بخش داخلی پذیرای ۳۰۰ مهمان باشد. در صورت برگزاری رخدادهایی که لزوما به فضایی برای نشستن احتیاج نداشته باشد، این رستوران می‌تواند با تلفیق فضای بیرونی و درونی پذیرای ۴۰۰ مهمان باشد.

تالار کنفرانس با ظرفیت ۲۰۴ صندلی در طبقه همکف موزه قرار دارد. همچنین، کافه موزه نیز برای زمان‌های استراحت در میان کنفرانس‌ها، در دسترس عموم قرار دارد.

منابع عکس:

• afar.com
• khanacademy.org
• theacropolismuseum.gr
• upload.wikimedia.org

مطالعه قسمت اول