کوچه های شهر قدیمی ادینبرو، گذری به تاریخ اسکاتلند

شهر قدیم ادینبرو که ادینبورگ هم خوانده می‌شود، اساسا از یک خیابان اصلی تشکیل شده که اکنون آن‌ را به نام «رویال مایل» (Royal Mile) می‌شناسیم، و تعدادی کوچه که آن‌ را به شمال و جنوب وصل می‌کنند. بعضی از این‌ کوچه‌ها به حیاط‌های باز منتهی می‌شوند و «فرعی» (courts) نام دارند.

بقیه‌ی کوچه‌ها، مسیرهایی هستند که برای عبور اسب و کالسکه جای کافی دارند. این کوچه‌ها، «کوچه‌ی باریک» (Wynds) هستند. نام آن‌ها در انگلیسی «ویندز» خوانده می‌شود، یعنی جایی که باد در آن می‌پیچد.

اما اغلب این کوچه‌ها «بن‌بست» (closes) هستند، و به ملک خصوصی منتهی می‌شوند. کوچه‌های بن‌بست دروازه دارند و به روی مردم بسته هستند.

در دوران قرون‌وسطا رویال مایل کنار زمین‌های شخصی قرار گرفته بود. این زمین‌ها مسیرهایی برای دسترسی به زمین پشتی داشتند.

زمین‌ها در طی سال‌ها ساخته شدند و این مسیرها یا بن‌بست‌ها تبدیل شدند به جاده‌های باریکی که حیاط‌ها و خیابان‌های پشت رویال مایل را به هم وصل می‌کردند.

اکنون می‌بینیم که ساختمان‌های بلند در دو سوی خیابان، به کوچه‌ها حسی شبیه دره‌ی تنگ و باریک بخشیده است. اغلب کوچه‌های بن‌بست با شیب زیاد از رویال مایل جدا می‌شوند. بنابراین، اگر از پله‌های فراوان آن پایین بروید، احساس می‌کنید دارید وارد زیرزمین می‌شوید.

کوچه‌ها به رویال مایل که می‌رسند، معمولا دروازه‌ی آهنی بزرگی دارند. در بعضی جاها هنوز می‌توانید محل نصب این دروازه‌ها را روی سنگ‌ها ببینید. شب‌ها، این دروازه‌ها را می‌بستند و قفل می‌کردند و تنها با داشتن کلید می‌شد وارد آن‌ها شد. به‌ نوعی می‌توان گفت ادینبورگ نخستین نمونه‌‌ای در تاریخ بوده که مجتمع دارای دروازه‌ی ورودی داشته است.

نام کوچه‌ها معمولا به یاد ساکنان یکی از آپارتمان‌های آن یا با توجه به شغل اکثریت ساکنان نام‌گذاری می‌شد.

یکی از جالب‌توجه‌ترین کوچه‌های بن‌بست که یکی از جاذبه‌های معروف گردشگری ادینبورگ هم هست، کوچه‌ی «مری کینگز» (Mary King’s) نام دارد. می‌گویند در میانه‌ی قرن هفدهم که طاعون شیوع پیدا کرده بود، مری کینگز محل قرنطینه‌ی بیماران برای پیشگیری از گسترش طاعون بود. و می‌گویند ارواح افرادی که در اینجا درگذشتند، همچنان ساختمان را در تصرف خود دارند!

یک کوچه‌ی جالب‌توجه دیگر، «برودیز» (Brodies’s) است که بر اساس نام «دیکن برودی» (Deacon Brodie) نام‌گذاری شده است؛ برودی روزها در نقش شهروند محترمی بوده، ولی شب‌ها تبدیل به قاتل و غارتگر می‌شده است.

برودی همان شخصیتی است که نویسنده‌ی معروف «رابرت لوییس استیونسن» (Robert Louis Stevenson) از او الهام گرفته تا کتاب ماندگار «دکتر جکیل و آقای هاید» را بنویسد.

کوچه‌ی «ادووکِیت» (Advocate) به‌طور ویژه تابستان‌ها میان گردشگران معروف است، زیرا به چشم‌انداز زیبایی از برج «یادبود اسکات» (Scott Monument) منتهی می‌شود که یادگاری برای نویسنده‌ی معروف اسکاتلندی، سر والتر اسکات است.

همچنین بعضی از ساختمان‌های مرکز ادینبورگ را از این نقطه می‌توان دید.

می‌رسیم به یک کوچه‌ی معروف دیگر که «وایت هورس» (White Horse) نام دارد. در این کوچه ردیفی از خانه‌های سفید رنگ قرار گرفته که دیدن آن‌ها خالی از لطف نیست.

کوچه‌ی بن‌بست «دِنبار» (Dunbar) گردشگران را به باغ محصور و سرسبزی هدایت می‌کند که سبک قرن هفدهم را دارد.

در شهر شما چه کوچه‌های قدیمی یا ترسناکی وجود دارد؟