طرز تهیه خورش ناردون؛ غذای لذیذ و اصیل مازندرانی

خورش ناردون، یکی از غذاهای محلی شمالی‌ها و به‌خصوص اهالی شهرهای مختلف مازندران است که برای شب یلدا و همچنین شام عروسی‌های پاییز و زمستان سرو می‌شود. از دیگر نام‌های این غذا می‌توان به «خورش ناردون با مرغ»، «خورش اناردون»، سیر انار، پیاز انار، «کرک انار تیم پهلو»، جوجه ناردونی یا خورشت انار دانه اشاره کرد. «ناردون» به‌معنای «انار» است و همان طور که از نام خورش اناردون برمی‌آید، دانه انار خشک شده یا تازه، ماده اصلی تشکیل‌دهنده این غذا است. این خورش مازندرانی با گوشت مرغ، غاز یا اردک، دانه انار، آب انار، رب انار، سیر، پیاز، ادویه‌جات، کره و زعفران درست می‌شود و آن را درست مانند دیگر غذاهای شمالی با برنج کته سرو می‌کنند. در ادامه با ما همراه باشید تا طرز تهیه خورش ناردون زعفرانی مازندرانی آشنا شوید.

هرآنچه باید درباره خورش ناردون بدانید:

• یک کیلوگرم مرغ (ترجیحا سینه مرغ)
• دو عدد انار دانه شده
• چهار حبه سیر
• دو عدد پیاز متوسط
• سه قاشق غذاخوری رب انار
• یک لیوان آب انار
• یک قاشق غذاخوری زعفران دم‌کرده
• نمک، فلفل و زردچوبه به مقدار لازم
• نصف قاشق چای‌خوری پودر فلفل پاپریکا
• نصف قاشق چای‌خوری پودر گشنیز
• ۵۰ گرم کره
• یک قاشق غذاخوری روغن زیتون

مرحله اول:

مرغ خردشده را در کاسه بزرگی قرار دهید و روی آن، کمی نمک، یک قاشق غذاخوری زعفران دم‌کرده، نصف قاشق چای‌خوری پودر گشنیز، نصف قاشق چای‌خوری پودر فلفل پاپریکا، نصف قاشق چای‌خوری فلفل سیاه، یک قاشق روغن زیتون و ادویه دلخواه بپاشید و تمام قسمت‌های مرغ را به این مواد آغشته کنید. مرغ‌ها را برای دو ساعت در یخچال قرار دهید تا مزه‌دار شود.

مرحله دوم:

پیازهای ریز خردشده را تفت دهید تا سبک و کاراملی شوند. در ادامه سیرهای رنده شده را به پیازها اضافه کنید و آن‌ها را نیز کمی تفت دهید. تکه‌های مرغ‌ را اضافه و سرخ کنید.

مرحله سوم:

رب انار ملس را به خورش اضافه کنید و مواد را هم بزنید. بلافاصله آب انار را در قابلمه خورش بریزید، شعله گاز را کم کنید و درب قابلمه را بگذارید تا خورش ناردون شما کم‌کم جا بیفتد و بپزد. پخت خورش و به روغن افتادن آن، حدود یک ساعت زمان می‌برد. در صورت نیاز به خورش، آب اضافه کنید.

مرحله چهارم:

در ۱۵ دقیقه آخر، دانه‌های انار را در خورش بریزید و درب قابلمه را بردارید تا رنگ دانه‌های انار تغییر نکند و قرمزی آن‌ها از بین نرود.

• خورش مرغ ناردون، غلیظ است و نباید آبکی باشد.
• شمالی‌ها معمولا از گوشت غاز، بوقلمون و اردک برای طبخ خورش مرغ ناردون مخصوص شب یلدا استفاده می‌کنند.
• برای تهیه خورش ناردون مجلسی، مرغ را به‌صورت درسته بپزید.
• در برخی از طرز تهیه‌ها، چند عدد آلو بخارا نیز به این خورش اضافه می‌شود تا طعم ملس‌تری به آن بدهد.
• شما می‌توانید علاوه بر رب انار از رب گوجه‌فرنگی هم برای ایجاد رنگی قرمز در خورش استفاده کنید.
• اگر رب انار و آب انار شما ترش است، یک قاشق غذاخوری شکر یا چند عدد آلو بخارا را برای ملس کردن طعم خورش مرغ ناردون، به آن بیفزایید.
• افزودن آب انار سلیقه‌ای است و شما می‌توانید آن را از طرز تهیه حذف کنید.

• در برخی از مناطق شمالی به‌خصوص در شهرهای مازندران، به این خورش، بادمجان قلمی سرخ شده نیز اضافه می‌کنند. برای این کار، بادمجان‌ها را پوست بکنید و به آن‌ها کمی نمک بزنید تا تلخی آن‌ها گرفته شود. سپس آن‌ها را بشویید، خشک کنید و در روغن سرخ کنید. بادمجان‌های سرخ شده را در ۱۰ دقیقه پایانی پخت به خورش اضافه کنید.
• خورش ناردون مازندرانی در استان گیلان با نام خورش انار مسما شناخته می‌شود.
• اگر مقداری گردوی آسیاب شده به خورش ناردون اضافه کنید، خورش مرغ ناردون گیلکی خواهید داشت. برای این کار، نصف فنجان گردوی آسیاب شده را در مرحله سرخ کردن پیازها به آن‌ها اضافه کنید و کمی تفت دهید تا خورش مرغ ناردونی با گردو داشته باشید.
• برخی از گیلانی‌ها علاوه بر گردو به خورش مرغ ناردون، سبزی معطر اضافه می‌کنند. برای این کار، باید مقداری سبزی معطر شامل تره، گشنیز، جعفری و نعنا به خورش اضافه کنید. نام این خورش، اناربیج یا آنار آویج است که شباهت بسیاری به خورش فسنجان دارد.

خورش ناردون به‌دلیل دارا بودن انار، رب انار و آب انار، دارای فیبر، پتاسیم، ویتامین C، مقداری آهن ، کربوهیدرات، سدیم، منیزیم، منگنز، اسید فولیک، پلی فنول، اسید اولایژیک، قند، ویتامین A، گروه ویتامین B ،B۱ ،B۲ ،B۳ ، B۶، E است و از فواید بی‌نظیر آن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• کاهش کلسترول: انار با دارا بودن ترکیباتی بهنام پلی‌فنول‌ها، کلسترول بد خون را کاهش می‌دهد و از تولید صفحات چربی در عروق جلوگیری می‌کند و به همین دلیل مصرف این خورش برای جلوگیری از اختلالات قلبی مفید است.
• جلوگیری از آلزایمر: مصرف خورش ناردون به‌دلیل دارا بودن ویتامین B۳ (نیاسین) به عملکرد بهتر مغز، تقویت حافظه و جلوگیری از آلزایمر کمک می‌کند.
• پیشگیری از سرطان: انار حاوی آنتی‌اکسیدان فراوانی است که با رادیکال‌های آزاد بدن مبارزه می‌کند.
• تقویت سیستم گوارش: بهبود هضم، تسکین عفونت های دستگاه ادراری و آسانی جریان ادرار، تنظیم حرکات روده
• تسکین ورم مفاصل و التهاب استخوان
• درمان فشار خون بالا
• حفظ سطح قند خون
• افزایش انرژی
• تقویت سیستم ایمنی بدن
• پیشگیری از پیری زودرس
• جلوگیری از کم‌خونی

خورش ناردون با تزیینی زیبا از دانه‌های انار و رنگی تیره، آن‌قدر دلربا و وسوسه‌کننده است که به‌محض قرار دادن بر سر سفره، چشم‌ها را به خود خیره خواهد کرد. طعم مرغ زعفرانی در کنار ترشی آب انار و رب انار، ترکیب فوق‌العاده‌ای خلق می‌کند که بدون شک، شما را عاشق خود خواهد کرد.

خورش ناردون را در سفر به شمال حتما امتحان کنید. این خورش پاییزی و زمستانی در شمال کشور با نام‌های مختلفی شناخته می‌شود و آن را با ترشی، سیر ترشی، کته و ماست محلی سرو می‌کنند.

اگر موفق به درست کردن این خورش خوشمزه شدید، حتما از آن عکس بگیرید و با تگ‌کردن کجارو در اینستاگرام (mykojaro@)، تصاویر خود را با ما به اشتراک بگذارید. در ضمن در صورت تمایل، تجربه‌های خود را با ما و دیگر کاربران کجارو در زیر همین مقاله به اشتراک بگذارید.