انجیر؛ داروخانه طبیعی برای سلامتی بدن

گذشته‌ی انجیر را باید در مناطقی از اروپا و آسیا جستجو کرد. طبق اطلاعات اعلام شده توسط کارشناسان تغذیه و نیز محققان حوزه‌ی سلامتی، به نظر می‌رسد این میوه در نواحی با آب و هوایی نیمه‌گرم، کشت می‌شده است. انواع مختلفی از این میوه در جهان کشت و پرورش می‌یابد که برخی از آن‌ها با توجه به مناطق رشد یافته، نام‌گذاری می‌شوند. به‌عنوان نمونه گونه‌ای از انجیر را که در کوهستان پرورش می‌یابد، انجیر کوهی می‌نامند. انجیر در ایران نیز از جمله‌ میوه‌های بسیار پرطرفدار تابستانی است که حتی در برخی خانه‌ها می‌توان درخت‌هایی از این میوه‌ی خوشمزه و سرشار از انرژی را مشاهده کرد. چراکه علاوه بر انواع خوراکی آن، گونه‌های تزئینی از این میوه‌ی سودمند نیز در برخی از منازل نگهداری می‌شود. با وجود تنوع جالب و خوشمزه‌ی میوه‌ی انجیر، متاسفانه در مدت زمان کوتاهی از فصل تابستان می‌توان این میوه را به صورت تازه تهیه و مصرف کرد. به همین دلیل باید فرصت را غنیمت شمرد و در این فاصله از خواص غذایی و دارویی این میوه‌ی جذاب نهایت استفاده را برد. البته این مسئله با تولید و ارائه‌ی انواع خشک انجیر در بازار توسط تولیدکنندگان داخلی، کمبود به طرز قابل قبولی حل شده است. فیکوس سیکوروس نوعی انجیر است که حتی در کتاب مقدس تورات نیز از آن نام برده شده است. جالب است بدانید که یونانی‌ها نیز این درخت را از مهم‌ترین عوامل سعادت و خوشبختی می‌دانستند. اهمیت انجیر تا حدی است که حتی در قرآن کریم نیز سوره‌ی تین به نام انجیر نامگذاری شده و خداوند یکتا به آن قسم خورده است. محققان و پژوهشگران تغذیه و سلامتی، طی مطالعات انجام شده بر این انجیر، بیش از ۶۰۰ گونه‌ی مختلف از این میوه را در سراسر جهان شناسایی کرده‌اند که به نظر می‌رسد اکثر آنها وحشی هستند.

درخت انجیر دارای برگ‌هایی به شکل پنجه‌ای ۳ تا ۵ پر است و میوه‌ی این درخت که در واقع ما آن را میل می‌کنیم، پرخاصیت‌ترین بخش از این گیاه ارزشمند طبیعی است. میوه‌‌ی آن، خواص دارویی و غذایی عجیب و حیرت‌انگیزی دارد که مصرف و استفاده از آن، برای سلامتی بدن انسان، مفید و سودمند است. درخت این میوه نسبت به هوای گرم مقاومت زیادی از خود نشان می‌دهد، ولی به همان اندازه نسبت به سرما حساس است و قادر به رشد یا تکثیر در این نوع آب و هوا نخواهد بود. همانگونه که می‌دانید، انجیر را به دو صورت خشک و تازه مصرف می‌کنند که هر دو از خواص دارویی و درمانی مهمی برخوردارند. همچنین با استفاده از این میوه‌ی لذیذ و دوست‌داشتنی،‌ خوراکی‌های خوش‌طعم و اشتهاآوری تهیه می‌شود که در ادامه به آن خواهیم پرداخت.

انجیر یکی از بی‌نظیرترین میوه‌های تابستانی است که تنوع زیادی از مواد غذایی مورد نیاز بدن در آن یافت می‌شود. در ۱۰۰ گرم از انجیر که ۲۵۰ کیلوکالری دارد، ۶۳/۸۷ گرم کربوهیدرات، ۴۷/۹۲ گرم قند، فیبر ۹.۸ گرم، ۰/۹۳ گرم چربی، ۳/۳ گرم پروتئین، ۰/۰۸۵ میلی‌گرم ویتامین ب1، ۰/۰۸۲ میلی‌گرم ویتامین ب۲، ۰/۶۱۹ میلی‌گرم ویتامین ب۳، ۰/۴۳۴ میلی‌گرم ویتامین ب۵، ۰/۱۰۶ میلی‌گرم ب۶، ۹ میکروگرم اسید فولیک، ۱/۲ میلی‌گرم ویتامین سی، ۱۵/۶ میکروگرم ویتامین کا، ۱۶۲ میلی‌گرم کلسیم، ۲/۰۳ آهن، ۶۸ میلی‌گرم منیزیم، ۰/۵۱ میلی‌گرم منگنز، ۶۷ میلی‌گرم فسفر، ۶۸۰ میلی‌گرم پتاسیم، ۱۰ میلی‌گرم سدیم و ۰/۵۵ میلی‌گرم روی وجود دارد.

همانگونه که پیش‌تر اشاره شد، در میوه‌ی انجیر خواص دارویی و درمانی فراوانی وجود دارد که مصرف آن توسط بسیاری از پزشکان طب سنتی و متخصصان تغذیه و سلامتی توصیه شده است. از مهم‌ترین ویژیگی‌های این میوه‌ی شگفت‌انگیز نوع مصرف آن است که می‌توان آن را به اشکال مختلف میل کرد. برگ درخت انجیر یکی از بهترین داروهای طبیعی برای کرم روده و سرفه‌های مزمن است. البته میوه‌ی انجیر خاصیت ضد سرطان دارد که هم به صورت تازه و هم جوشانده‌ی آن بهبود دستگاه تنفسی را در پی دارد. اما یکی از بهترین خواص انجیر برای جلوگیری از یبوست است که در این حالت خوردن انجیر تازه یا خشک به صورت خیسانده شده و آب انجیر توصیه می‌شود. برخی انجیر را به صورت شیره یا مربا میل می‌کنند که مصرف انجیر به این شکل یکی از بهترین درمان‌های افسردگی است.

فشار خون بالا یکی از مشکلاتی است که متاسفانه روز به روز در جامعه در حال افزایش بوده و افراد زیادی از ابتلا به آن، رنج می‌برند. بیماری که از اصلی‌ترین دلایل سکته‌های قلبی و مغزی معرفی شده و میزان مرگ و میر را در یک جامعه‌ی بشری، تا حدود قابل توجهی، افزایش می‌دهد. خوشبختانه یکی از بهترین میوه‌هایی که مصرف آن توسط بسیاری از پزشکان طب سنتی و مدرن برای مقابله با فشار خون بالا توصیه می‌شود، انجیر است. این میوه چون منبع خوبی از پتاسیم است، نه تنها در فشار خون و کاهش مصرف نمک کمک می‌کند، بلکه باعث می‌شود مصرف‌کنندگان از احساس شادابی و نشاط مطبوعی برخوردار شوند.

تقویت مو، موضوعی است که افرادی زیادی چون خانم‌ها و جوانان، اهمیت ویژه‌ای برای آن قائل هستند و تلاش می‌کنند با انواع روش‌های مختلف از جمله استفاده از شامپوها، انواع لوسیون و دیگر مواد شیمیایی موهای خوبی داشته باشند. همان طور که گفتیم، به دلیل خواص زیاد و منحصربه‌فرد انجیر، سوره‌ای از قرآن به نام این میوه ثبت شده است. اما جالب است بدانید امام رضا (ع)، یکی از خواص مهم انجیر را تقویت مو معرفی کرده‌اند و با توجه به خواص متنوع و شگفت‌انگیز این میوه‌ی حیرت‌انگیز‌ می‌فرمایند:

و لا یحتاج معه الی دوا «انجیر باعث می‌شود دیگر به دارو نیاز نداشته باشید»

۱. انجیر نسبت به سایر میوه‌ها، حاوی مقدار قابل توجهی مواد معدنی مانند کلسیم، پتاسیم، آهن و روی است که برخی از پزشکان ارزش غذایی آن را به دلیل حضور این ریزمغذی‌ها، قابل مقایسه با شیر مادر عنوان کرده‌اند.

۲. فیبر موجود در انجیر بسیار زیاد بوده که عامل مناسبی جهت جلوگیری با بهبود یبوست این دوران معرفی شده است.

۳. برای بر طرف شدن حالت تهوع در دوران بارداری، مصرف ویتامین ب6 مفید است. کارشناسان تغذیه معتقدند که انجیر منبع خوبی از این ویتامین مورد نیاز بدن است و مصرف آن در رفع این حالت بسیار سودمند خواهد بود.

۴. انجیر حاوی میزان مناسبی از آنزیم‌های پروتئولیتیکی است که در هضم غذا تاثیر شگفت‌انگیزی داشته و از بروز مشکلات گوارشی جلوگیری به عمل می‌آورد.

۵. میزان شیر مادر برای رشد بهتر نوزاد از اهمیت بسیاری برخوردار است. پزشکان طب سنتی و مدرن، انجیر را یکی از خوراکی‌های طبیعی برای افزایش شیر مادر معرفی کرده و میل کردن آن را به مادران شیرده توصیه می‌کنند.

یکی دیگر از مشکلات کنونی جوامع بشری، مسئله‌ی نگران‌کننده‌ی اضافه وزن است که امروزه گریبان‌گیر جمیعت زیادی از انسان‌ها شده است. شاید بتوان از مهم‌ترین دلایل بروز این عارضه را کم‌تحرکی به دلیل نوع کار افراد و میل کردن غذاهای فست‌فود اعلام کرد. خوشبختانه میوه‌ی انجیر به دلیل داشتن مقدار مناسب و مطلوبی از فیبرهای غذایی، تاثیر شگرفی در کاهش وزن خواهد داشت. این میوه‌ی شگفت‌انگیز به طرز عجیبی احساس گرسنگی در افراد را کاهش داده و مانع از پرخوری یا زیاده‌وری در غذا خوردن می‌شود. جالب است بدانید علاوه بر این مسئله، حضور فیبرها و مصرف آن‌ها مانع از بروز انواع سرطان در بدن شده و خطر ابتلا به این بیماری وحشتناک به‌ویژه سرطان سینه را تا حد قابل توجهی کاهش خواهد داد.

از مهم‌ترین عواملی که باعث افزایش تراکم استخوان‌های بدن معرفی شده، حضور کلسیم در مواد غذایی است. جالب است بدانید طی تحقیقات صورت گرفته توسط برخی از متخصصان سلامت، انجیر حاوی مقدار زیادی کلسیم است. این میزان حدود ۸۰ میلی‌گرم در هر ۲۲۵ گرم از این میوه‌ی پرخاصیت اعلام شده است و آن را منبع خوبی از این ماده‌ی معدنی معرفی می‌کند. در واقع به دلیل ارزش غذایی انجیر به‌واسطه‌ی حضور کلسیم، کارشناسان تغذیه، آن را هم سطح شیر دانسته و مصرف این میوه‌ی خوشمزه را برای افزایش تراکم استخوان بدن انسان‌ها، مفید و تاثیرگذار می‌دانند. همچنین در انجیر به دلیل حضور پتاسیم، دفع کلسیم از طریق ادرار نسبت به سایر خوراکی‌ها، بسیار کاهش می‌یابد که مهم‌ترین عامل در پیشگیری از پوکی استخوان به شمار می‌‌رود.

محققان دریافتند که در انجیر، نوعی فیبر گیاهی و محلول به نام پکتین وجود دارد که نقش بسزایی در کاهش کلسترول خون، ایفا می‌کند. طبق اظهارات ایشان، زمانی که این فیبر گیاهی درون سیستم گوارشی بدن انسان قرار گرفته و به حرکت درمی‌آید، می‌تواند به راحتی کلسترول‌های مازاد خون را با خود حمل و جابجا کرده و به بخشی از بدن که وظیفه‌ی آن جمع‌آوری مواد زائد جهت دفع است، منتقل سازد. همچنین به دلیل فیبر موجود در این میوه‌ی دوست‌داشتنی، میل انسان برای مصرف غذاها و خوراکی‌های چرب کاهش یافته و همین امر تاثیر بسزایی در کاهش ورود کلسترول به داخل بدن انسان خواهد گذاشت.

همانگونه که می‌دانید، به دلیل مدت زمان کوتاهی که این میوه به صورت تازه در دسترس مردم قرار می‌گیرد، تولیدکنندگان و مسئولان صنعت غذایی در سطح انبوهی این انجیر را به صورت خشک‌شده روانه‌ی بازار می‌کنند. خوراکی شیرین و خوشمزه که همچنان ارزش غذایی خود را حفظ کرده است. فوایدی ارزشمند که در طب سنتی و پزشکی مدرن حائز اهمیت بوده و به همین دلیل در مقیاس قابل توجهی توسط خانواده‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.

۱. مصرف انجیر خشک، باعث بهبود میزان آهن در بدن افرادی که از فقر این ماده‌ی مغذی رنج می‌برند شده و میل کردن نوع خشک این میوه توسط پزشکان توصیه شده است.

۲. کالری موجود در انجیر خشک به نسبت نوع تازه‌ی این میوه، به میزان ۵ برابر بیشتر بوده و می‌توان آن را خوراکی مفید برای کودکان، نوجوانان و ورزشکاران در نظر گرفت.

۳. مشکلات گوارشی ناراحتی‌های متعددی از جمله نفخ و باد معده را ایجاد خواهد کرد که بسیار ناراحت‌کننده و آزاردهنده است. خوشبختانه دانشمندان حوزه‌ی سلامتی و تندرسی دریافتند که نوع خشک انجیر برای جلوگیری از بروز این عارضه بسیار مفید و تاثیرگذار است.

۴. طبق اطلاعات ارائه شده توسط متخصصان تغذیه و سلامتی، انجیر خشک‌شده حاوی مقدار مناسبی از فنول، امگا۳ و امگا۶ است که از آن‌ها به‌عنوان اسیدهای چرب یاد می‌شود. این مواد، باعث کاهش ابتلا به بیماری‌های قلبی شده و مانع از بروز مشکلات خطرناک برای سلامتی انسان خواهد شد.

جالب است بدانید که علاوه بر میوه‌ی انجیر می‌توان از قسمت‌های دیگر آن نیز مانند برگ استفاده کرد. در این بخش از انجیر، خواص درمانی جالبی نهفته است که می‌توان به کاهش تری گلیسیرید خون، درمان و تسکین‌دهنده‌ی درد و نیز کاهش میزان انسولین تزریق شده به افراد مبتلا به دیابت اشاره کرد. همچنین طب سنتی، برگ انجیر را دارویی ملین، برطرف‌کننده‌ی ورم‌های بدن، تسکین و درمان تورم دردناک بواسیر، مسکنی مناسب جهت دل‌درد، التیام‌بخش سرفه‌های شدید و درمان و بهبود صدمات ناشی از زخم‌ها و جوش‌های سطحی پوست معرفی کرده است. کارشناسان حوزه‌ی سلامتی، یکی دیگر از عوامل شایع و اصلی ایجاد بیماری‌های قلبی را حضور تری‌گلیسیریدها عنوان کرده‌اند. خوشبختانه برگ انجیر یکی از موادی است که مانع افزایش این ماده‌ی خطرناک در بدن شده و از بروز حملات و بیماری‌های قلبی می‌کاهد.

مصرف شیره‌ی درخت انجیر به عنوان نوعی خوراکی مفید و ارزشمند در بین مردم سراسر جهان رواج یافته و در برخی از خانواده‌ها می‌توان شیشه‌‌ای هر چند کوچک از این خوراکی طبیعی را یافت. در این ماده‌ی خوشمزه، فواید و ویژگی‌های منحصربه‌فردی مشاهده شده است که به بیان برخی از آن‌ها می‌پردازیم.

۱. شیره‌ی درخت انجیر دارای طعمی تلخ و سوزنده بوده که به‌عنوان مسهلی قوی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

۲. برای نرم کردن یا به اصطلاح ترد کردن گوشت مصرفی برخی از غذاها از جمله انواع کباب، خوراک و استیک، می‌توان از شیره‌ی درخت انجیر استفاده کرد که حاوی دیاستازهای مختلف است و باعث نرمی گوشت خواهد شد.

۳. شیره‌ی درخت انجیر کمک بزرگی در درمان زخم‌های ایجاد شده در بدن خواهد کرد.

۴. برای از بین بردن میخچه و زگیل‌های ایجاد شده روی پوست بدن می‌توان از شیره‌ی درخت انجیر استفاده کرد.

۱. از نظر طب سنتی، انجیر از طبیعتی گرم و تر برخوردار است و مصرف آن برای افراد سردمزاج توصیه می‌شود.

۲. با مصرف انجیر تعریق بدن افزایش می‌یابد.

۳. با مصرف انجیر می‌توان حرارت زیاد بدن را کاهش داد، بنابراین این میوه گزینه‌ی مناسبی در فصل گرم تابستان به شمار می‌رود.

۴. افرادی که علاقه‌مند به افزایش وزن خود هستند، می‌توانند با مصرف انجیر به این مهم دست یابند.

۵. میل کردن انجیر، ادرار را افزایش داده و باعث زیاد شدن ترشحات ادرار می‌شود. به این دلیل مصرف آن برای افرادی که از مشکلات دفع ادرار رنج می‌‌برند، مفید خواهد بود.

۶. به دلیل خاصیت ضد یبوستی، انجیر یکی از بهترین گزینه‌ها جهت پاک کردن روده‌ی بزرگ به شمار می‌رود.

۷. مصرف انجیر اثر مهمی در قوی کردن دستگاه گوارش و هضم غذا خواهد داشت.

۸. درمان و پیشگیری از آرتروز و دردهای ناشی از مفاصل با استفاده و مصرف انجیر ممکن خواهد شد.

۹. با خوردن انجیر، مشکل قوای جنسی در افراد برطرف می شود.

۱۰. برای برطرف کردن بوی بد دهان مصرف انجیر بسیار تاثیرگذار است.

مواد لازم

کره ۲۵ گرم، انجیر ۷۵۰ گرم (بهتر است انجیرها یکدست، کاملا رسیده و ترک نخورده باشند)، خمیر فونسه یا بریزه (نوعی خمیر است که برای تهیه‌ی انواع تارت و شیرینی‌های کوچک استفاده می‌شود) ۴۰۰ گرم، کرم پاتی سیر ۱ پیمانه

برای تهیه‌ی تارت انجیر، ابتدا لازم است که خمیر فونسه و پس از آن کرم پاتی سیر را که نوعی کرم انگلیسی است تهیه کنید.

مواد لازم برای تهیه‌ی خمیر فونسه

پودر قند ۱ قاشق سوپخوری، آب نصف پیمانه (در صورت تمایل می‌توان از شیر استفاده کرد)، آرد نیم کیلو، کره ۳۰۰ گرم

طرز تهیه‌ی خمیر فونسه

ابتدا آرد را درون ظرف مناسبی ریخته و با نمک، پودر قند و آب یا شیر مخلوط می‌کنیم. مواد را به خوبی با یکدیگر ترکیب کرده و سپس کره را که به قطعات کوچک برش زده‌اید، به آن اضافه کنید. سعی کنید در این مرحله به آرامی با نوک انگشتان خود، کره را با مواد مخلوط کنید به گونه‌ای که مواد چسبندگی داشته باشند، ولی کش نیایند. مهم‌ترین نکته در تهیه‌ی این خمیر، ورز ندادن زیاد آن است. همین که خمیر چسبندگی پیدا کرد و توانستید آن را به راحتی باز کنید، نیازی به ورز دادن مجدد نیست. خمیر را درون نایلون قرار داده و به مدت زمان ۲ الی ۳ ساعت استراحت دهید.

مواد لازم جهت تهیه‌ی کرم پاتی سیر

زرده‌ی تخم‌مرغ ۴ عدد، شکر ۱۰۰ گرم، وانیل نصف قاشق چایخوری، آرد گندم ۱ قاشق سوپخوری، شیر ۱ پیمانه

طرز تهیه‌ی کرم پاتی سیر

ابتدا زرده‌های تخم‌مرغ را با شکر و وانیل مخلوط کرده و به خوبی مواد را با یکدیگر ترکیب کنید. زمانی که رنگ مواد کاملا سفید شد و ماده‌ای کشدار به‌دست آمد، دیگر نیازی به هم زدن مواد نخواهد بود. در این مرحله، درون ظرفی دیگر، آرد را ریخته و شیر را به تدریج به آن اضافه کنید. مواد را با یکدیگر مخلوط کنید تا شیر کاملا به خورد آرد رفته و حل شود. سپس ظرف حاوی شیر و آرد را روی حرارت ملایم قرار داده و پی‌ در پی آن‌ها را هم بزنید تا زمانی که شیر به جوش آمده و مایعی غلیظ درست شود. زرده‌ی تخم‌مرغ را که از قبل آماده کرده‌اید به تدریج داخل شیر ریخته و مجددا مواد را با یکدیگر مخلوط کنید. اجازه دهید تا مواد روی حرارت یکی دو جوش بزند. زمانی که ماده به غلظت رسید، آن را از روی حرارت برداشته و کرم پاستیر آماده است. اجازه دهید سرد شود تا بتوان از آن استفاده کرد.

پس از تهیه‌ی خمیر فونسه و کرم پاتیسیر به تهیه‌ی تارت مشغول شوید. خمیر را روی یک ورقه‌ی کاغذی که دارای ضخامتی حدود میلی‌متر است، باز کنید. سعی کنید فرم کاغذ مصرفی شبیه به قالب انتخابی شما برای تارت باشد. خمیر را به صورت دایره‌ای باز کرده به گونه‌ای که از قطر بیشتری نسبت به قالب برخوردار باشد. سپس قالب را روی خمیر قرار داده و اطراف آن را بزرگ‌تر قالب ببرید. خمیر را با کمک کاغذ برداشته و داخل قالب تارت برگردانید. سعی کنید به دقت روی آن را صاف کنید و سطح دیواره‌ی قالب را که حدود ۲ الی ۳ سانتی‌متر است، با خمیر بپوشانید. به کمک چنگال، روی سطح خمیر سوراخ‌هایی ایجاد کرده تا زمان طبخ پف نکند. درجه‌ی فر را روی ۳۵۰ فارنهایت یا ۱۷۵ سانتی‌گراد تنظیم کرده و قالب تارت را در طبقه‌ی اول فر بگذارید. به مدت زمان نیم ساعت فرصت لازم است تا خمیر تارت طلایی رنگ شود. در این مرحله، قالب را از فر خارج کرده و کرم پاتی سیر را روی سطح خمیر بمالید. انجیرها را به ترتیب روی سطح کرم بچینید و کره‌ی آب کرده را روی آن‌ها بریزید. قالب را روی اولین طبقه‌ی فر قرار داده و دمای فر را روی ۴۵۰ درجه‌ی فارنهایت یا ۲۰۰ درجه‌ی سانتی‌گراد تنظیم کنید. نیم ساعت طول می‌کشد تا تارت شما آماده شود. روی تارت را با خلال بادام تزئین کرده و پس از سرد شدن با مقداری پودر قند بپوشانید.