راهنمای تحصیل در کانادا

این مقاله در تاریخ ۱۳۹۹/۰۲/۲۵ توسط سعیده خلیلی‌صفا به‌روزرسانی شده است.

کانادا کشوری در شمال قاره آمریکای شمالی است که از ده استان و سه قلمرو تشکیل شده‌ است. این کشور از اقیانوس اطلس تا اقیانوس آرام و از شمال تا اقیانوس منجمد شمالی گسترده است. کانادا با مساحت ۹٫۹۸ میلیون کیلومتر مربع، دومین کشور پهناور جهان از نظر مجموع مساحت و چهارمین کشور پهناور جهان از نظر مساحت خشکی است. مرز مشترک کانادا با ایالات متحده، بلندترین مرز زمینی در جهان است. بخش زیادی از خاک کانادا به‌دلیل سرمای هوا و نزدیکی به قطب شمال، خالی از سکنه است.

البته در کانادا اهمیت زیادی به یادگیری داده می‌شود و سیستم آموزش‌وپرورش کانادا از استانداردهای بالایی برخوردار است. این کشور در مقایسه با میانگین کشورهای عضو سازمان همکاری اقتصادی و توسعه، بودجه بیشتری را برای آموزش اختصاص می‌دهد و در بین کشورهای G-8 (انجمن متشکل از هشت کشور ثروتمند جهان) در مقام دوم قرار دارد. بر اساس رتبه‌بندی برترین کشورهای جهان از نظر سیستم آموزشی و تحصیلی در سال ۲۰۱۹ به نقل از U.S. News & World Report، کانادا در رتبه سوم این رده‌بندی قرار گرفته است. نکته قابل‌توجه اینکه کانادا تحصیلکرده‌ترین کشور جهان است و بیش از نیمی از ساکنان این کشور دارای مدرک دانشگاهی هستند.

داشتن دانشگاه های برجسته، شهرهای دانشجویی پویا و سبک زندگی با نظم و انضباط کانادایی این کشور را به مقصدی محبوب در میان دانشجویان برای ادامه تحصیل در خارج تبدیل کرده است.

از طرفی، کانادا با وجود همسایگی با آمریکا پایین‌ترین نرخ جرم و جنایت را در منطقه دارد و همین موضوع این کشور را به مکانی امن برای تحصیل و زندگی در خارج تبدیل می‌کند.

نکته قابل‌توجه اینکه شهریه تحصیل در کانادا در مقایسه با انگلیس، استرالیا و نیوزلند پایین‌تر است. در کانادا برای کمک به هزینه‌های تحصیل بورسیه‌‌‌های بسیاری (مخصوصا برای دانشجویان برتر) وجود دارد و بیشتر این بورس‌ها برای مقاطع فوق لیسانس و بالاتر هستند؛ ولی برای مقطع لیسانس نیز تعدادی این بورس‌ها وجود دارد که می‌تواند هزینه تحصیل در کانادا را کاهش چشم‌گیری دهد.

آنچه در این مقاله خواهید خواند:

‌در کانادا کودکان‌ از ۳ تا ۶ سالگی در مهد کودک‌ها و دوران‌ آمادگی، تحت‌ تعليم‌ و تربيت‌ قرار می‌گيرند. شروع‌ دوره‌ ابتدايی (Elementary School) از ۶ سالگی است. در استان‌ کبک‌ کلاس‌ اول‌ تا ششم‌ و در استان‌های ديگر کلاس‌ اول‌ تا هفتم‌ را دوره‌ ابتدايی می‌دانند. دوره‌ دبيرستان‌(Secondary School) چهار سال‌ است‌ (کلاس هشتم تا دوازدهم). نظام‌ تحصيلی پيش‌ دانشگاهی در اين‌ کشور به‌ گونه‌ای است‌ که‌ تا قبل‌ از ورود به‌ دانشگاه‌ دانش‌آموزان‌ حدود ۱۲ سال‌ تحصيل‌ می‌کنند. البته‌ در استان‌ اونتاريو برای اخذ ديپلم‌ دبيرستان‌ بايد ۱۳ سال‌ درس‌ بخوانند و دانش‌آموزان‌ شش سال‌ درس‌ به‌ نام‌ دروس‌ علمی اونتاريو (Ontario Academic Credits (OAC را نيز در سال‌ سيزدهم‌ می‌گذرانند.

‌‌دانشگاه‌های کانادا در انتخاب‌ دانشجويان‌ اختيار کامل‌ دارند. شرط‌ ورود به‌ دانشگاه‌ها بر اساس‌ معدل‌ نمرات‌ سال‌ آخر دانش‌آموزان‌ در دبيرستان‌ها است. شرايط‌ پذيرش‌ در دانشگاه‌های کانادا برای دانشجويان‌ تمام‌ وقت‌ و نيمه‌ وقت‌ يکسان‌ است. در خصوص‌ پذيرش‌ دانشجو برای تحصيلات‌ تکميلی، دانشگاه‌ها بر اساس‌ ضوابط‌ خود اقدام‌ به‌ اين‌ امر می‌کنند. مراکز آموزش‌ عالی در کانادا مستقل‌ هستند و مدارک‌ دانشگاهی را خودشان‌ صادر می‌کنند. اکثر دانشگاه‌ها در کانادا انگليسی زبان‌ هستند، ولی هفت دانشگاه‌ فرانسوی زبان‌ و دو دانشگاه‌ دو زبانه‌ نيز وجود دارد.

دوره‌های تحصيلی

۱.دوره‌های هنری و حرفه‌ای برای مدارک‌ Certificate و Diploma: از دوره‌هايی هستند که‌ پس‌ از يک‌ تا سه‌ سال‌ تحصيل‌ به‌ دليل‌ شرط‌ ورود آسان‌تر و نداشتن‌ معدل‌ بالا برای ورود به‌ دانشگاه‌ها در کالج‌ها گذرانده‌ می‌شود.

Bachelor .۲: شامل چهار سال‌ تحصيل‌ تمام‌ وقت‌ است؛ در بعضی رشته‌ها مانند معماری طول‌ اين‌ دوره‌ به‌ پنج‌ سال‌ نيز می‌رسد. در استان‌ اونتاريو به‌ دليل‌ طول‌ دوره‌ دبيرستان‌ که‌ ۱۳ سال‌ است، دوره‌های سه‌ ساله‌ نيز وجود دارند.

۳. Master: برای ورود به‌ اين‌ دوره‌ داشتن‌ مدرک‌ Bachelor با معدل‌ حداقل‌ B ضروری است. در صورتی که‌ دانشجو بخواهد در رشته‌ای غير از رشته‌ قبلی‌اش‌ ادامه‌ تحصيل‌ دهد، بايد تعدادی درس‌ اضافی بگذراند؛ به‌ همين‌ دليل‌ طول‌ دوره‌هایMaster از يک‌ و نيم‌ تا سه‌ سال‌ متغير است. ضمنا در اين‌ دوره‌ دانشجو می‌تواند درس‌ با (Dissertation) پژوهش‌ را مدنظر قرار دهد يا بيشتر به‌ درس‌ پرداخته‌ و در نهايت‌ يک‌ يا دو کار علمی کوچک‌ را پشت‌ سر گذارد.

Ph.D .۴: برای ورود به‌ اين‌ دوره‌ معدل‌ +B يا بالاتر در دوره‌ Master مورد نياز است. علاوه‌ بر اين‌ دانشجو بايد توصيه نامه‌های کتبی استادان‌ قبلی را داشته‌ باشد که‌ توانايی او را برای پژوهش‌ نشان‌ دهد. برای دوره‌ .Ph.D در کانادا دانشجو بايد حداقل‌ سال‌های تحصيلی تمام‌ وقت، گذراندن‌ دروس‌ تعيين‌ شده، گذراندن‌ امتحان‌ جامع‌ (کتبی يا شفاهی يا هر دو) و نوشتن‌ و دفاع‌ شفاهی از پايان‌ نامه‌ پژوهشی را با موفقيت‌ بگذراند. طول‌ متوسط‌ دوره‌ دکتری در دانشگاه‌های کانادا چهار سال‌ است. در موارد خاصی امکان‌ اخذ مدرک‌ Ph.D. بدون‌ دريافت‌ Master و به‌ صورت‌ انتقال‌ از اين‌ مرحله‌ و تنها با داشتن‌ Bachelor ميسر است.

۱. مدارک‌ Certificate و Diploma و کلیه‌ مدارک‌ دانشگاهی (آکادمیک) ۲ یا ۳ سال‌ تحصیل‌ معادل‌ حداقل‌ ۶۰ واحد به‌ شرط‌ تحصیل‌ پیوسته‌ و همگن‌ که‌ منجر به‌ اخذ مدرک‌Bachelor نمی‌شود، بعد از دیپلم‌ دبیرستانی، “کاردانی” ارزشیابی می‌شود.

۲. مدارک‌Bachelor بعد از دیپلم‌ دبیرستان، “کارشناسی” ارزشیابی می‌شود.

۳. مدارک Master با شرط‌ داشتن‌ کارشناسی، “کارشناسی ارشد” ارزشیابی می‌شود.

۴. مدارک‌ .Ph.D با شرط‌ داشتن‌ کارشناسی ارشد، “دکتری” ارزشیابی می‌شود.

زبان تدریس و تحقیق در دانشگاه‌های کانادا انگلیسی و در برخی دانشگاه‌های ایالت کبک فرانسوی است.

طول دوره‌های زبان در کانادا دو ماه تا یک سال است. البته گفتنی است با توجه به شرایط دریافت ویزا، شانس اخذ ویزا برای دوره‌های زبان بسیار کم است. هزینه دوره‌ها تقریبا برای هر ترم دو ماهه ۱۵۰۰ دلار است.

بر اساس آخرین گزارش مرکز آمار کانادا، شهریه دانشجویان دوره کارشناسی دانشگاه‌ها برای دانشجویان کانادایی به‌طور متوسط ​​۳/۳ درصد و برای دانشجویان بین‌المللی ۶/۶ درصد در سال ۲۰۱۹ -۲۰۱۸ افزایش یافته است.

همچنین، طبق اعلام این مرکز میانگین شهریه تحصیل دانشجویان بین‌المللی در سال تحصیلی ۲۰۲۰-۲۰۱۹ میلادی سالانه ۲۹,۷۱۴ دلار کانادا (حدود ۲۲,۵۰۰ دلار آمریکا) بوده است. البته رشته‌های هنر و علوم انسانی ارزان‌تر هستند، اما رشته‌های مانند مهندسی و پزشکی گران‌تر هستند و سالانه به‌طور متوسط ۳۰,۷۴۲ دلار کانادا (حدود ۲۳,۳۰۰ دلار آمریکا) هزینه شهریه آن‌ها است. شهریه رشته­‌های مدیریت پایین‌تر از میانگین ملی و سالانه ۲۶,۳۹۵ دلار کانادا (۲۰,۰۰۰ دلار آمریکا) است.

متوسط شهریه در دوره تحصیلات تمکمیلی در سال تحصیلی ۲۰۲۰ -۲۰۱۹ برابر با ۱۷,۷۴۴ دلار کانادا حدوداً معادل ۱۳,۴۳۷دلار آمریکا است که تنها ۴ درصد نسبت به سال گذشته افزایش داشته است. همان طور که در سراسر جهان مرسوم است، شهریه رشته MBA اجرایی، گران‌تر از سایر رشته‌ها است و به‌طور میانگین سالانه در حدود ۵۶,۳۲۸ دلار کانادا (۳۷,۷۰۰ دلار آمریکا) است، در حالی که شهریه MBA های معمولی به‌طور متوسط ۲۷,۳۹۷ دلار کانادا (حدود ۲۰,۷۴۷ دلار آمریکا) است.

علاوه بر هزینه تحصیل و شهریه دانشگاه دانشجویان باید هزینه‌های زندگی را نیز مدنظر قرار دهند. برای نمونه، دانشجو باید حداقل ۱۰,۰۰۰ دلار کانادا (حدود ۷,۵۷۰ دلار آمریکا) (یا ۱۱,۰۰۰ دلار کانادا / ۸,۳۰۰ دلار آمریکا برای تحصیل در کبک) در اختیار داشته باشد. البته هزینه‌های زندگی بسته به مکان و سبک زندگی متغیر است ولی در شهرهای بزرگ، معمولا هزینه زندگی بیشتر است.

تحصیل در کانادا به‌همراه بورسیه اگرچه اندکی دشوار است، ولی در مقابل دانشجو می‌تواند به دور از دغدغه‌ و فشار مالی به ادامه تحصیل بپردازد.

برای ادامه تحصیل از کارشناسی به کارشناسی ارشد، متقاضی حتما باید ۲۲ سال و حداکثر ۲۹ سال سن داشته باشد. برای ادامه تحصیل در مقطع دکتری باید حداکثر ۳۸ سال داشته باشد.

اواسط اردیبهشت ماه تا اواسط شهریور ماه (ماه می تا اوت).

آیا در تعطیلات آخر سال تحصیلی، دانشگاه محل اقامت در اختیار دانشجو قرار می‌دهد؟بله، دانشجویان در ایام تعطیلات دانشگاه‌ها می‌توانند از خوابگاه استفاده کنند.

همه دانشجویان در طی تحصیل خود ملزم به داشتن بیمه درمانی هستند. هزینه‌های پزشکی در کانادا بسیار بالاست، به همین دلیل بیمه درمانی توصیه می‌شود. ارزان‌ترین نوع بیمه تقریبا سالی ۴۵۰ دلار است. برخی کمک هزینه‌های تحصیلی بیمه درمانی را هم پوشش می‌دهند.

بیشتر نقاط کانادا چهار فصل بهار، تابستان، پاییز و زمستان را به‌شکل قابل تفکیک تجربه می‌کند. دمای هوا در اقصانقاط کانادا کاملا متفاوت است.

با دریافت ویزای تحصیلی کشور کانادا دانشجو می‌تواند تا پایان اعتبار ویزا (معمولا تا پایان دوره تحصیلی است) بدون محدودیت به کانادا سفر کند. پس از دریافت پاسخ مثبت از اداره مهاجرت معمولا ویزای کوتاه مدتی در پاسپورت دانشجو درج می‌شود که به‌محض ورود به خاک کانادا آفیسر ویزای تحصیلی را برای فرد صادر خواهد کرد.

برای دریافت ویزای دانشجویی متقاضی باید دارای شرایط زیر باشد:

• اخذ پذیرش از یک دانشگاه، کالج یا مرکز آموزشی معتبر
• داشتن مدرک زبان انگلیسی
• برخورداری از توان مالی کافی برای تامین هزینه‌های تحصیل و زندگی
• داشتن سلامت کافی و نداشتن سابقه ارتکاب جرم

اخذ ویزا برای والدین دانشجو: بستگی به شرایط سفارت در آن زمان و همچنین نظر مسئولی که پرونده را بررسی می‌کند، دارد.

شرایط کار کردن دانشجو در طی تعطیلات دانشگاه: دانشجو در ایام تعطیل می‌تواند کار کند و مشکل خاصی در این خصوص وجود ندارد.

عزیمت دانشجوی متاهل به‌همراه همسرش: احتمال آن که هم‌زمان دانشجو و همسر وی بتوانند ویزا بگیرند، کم است؛ زیرا باید ثابت کنند بعد از اتمام تحصیلاتشان به کشورشان باز خواهند گشت؛ که شاید در صورت همراهی همسر، اثبات چنین ادعایی دشوارتر شود. به هر حال هر ساله تعداد زیادی دانشجو به‌همراه همسر خود به کانادا سفر می‌کنند.

آیا ویزای دانشجویی کانادابرای چند بار ورود و خروج است؟ بله، ویزای کانادا برای چند بار ورود و خروج است.