جاهای دیدنی فیروزکوه

فیروزکوه از شهرهای بزرگ استان تهران به شمار می‌رود که به‌دلیل موقعیت جغرافیایی خاص‌ خود، همیشه در طول تاریخ مورد توجه اقوام گوناگونی بوده است. این منطقه باستانی را با بسیاری از اساطیر و داستان‌های مرتبط به کوه دماوند مرتبط می‌دانند. در گذشته این شهر یکی از شهرهای بزرگ ایران محسوب می‌شد و دارای کاروان‌سرایی بود که پس از حمله مغول ویران شد. تابستان‌های این منطقه گرم و زمستان‌های آن سرد است. عموما در فصل گرما گردشگران بسیاری از شهر تهران و اطراف به این منطقه سفر می‌کنند؛ چراکه جاذبه‌های تاریخی و طبیعی بسیاری دارد. این منطقه دارای کاروان‌سراها، قلعه‌های قدیمی، گورستان‌های کهن و امامزاده‌های متعدد است که فقط برخی از آن‌ها همچنان پابرجاست. همچنین به‌دلیل شرایط توپوگرافی این منطقه از مناطق طبیعی بکر استان تهران محسوب می‌شود و یکی از زیستگاه‌های مهم حیات وحش به شمار می‌رود.

عکس از ایرنا (عکاس: فرزانه پیری)

تنگه واشی از مهم‌ترین جاهای دیدنی فیروزکوه برای طبیعت‌گردی محسوب می‌شود که هر تابستان میزبان جمع کثیری از گردشگران است. تنگه واشی به طول حدود ۳۰۰ متر و با دیواره‌های صخره‌ای بلند به ارتفاع حدود ۱۰۰ متر محل عبور رودخانه‌ای است که از کوه‌های واشی سر چشمه می‌گیرد و از میان دشت می‌گذرد و به همین دلیل یکی از تفریحات گردشگران گذر از میان آب‌های همین رودخانه است. در تابستان میزان آب این رودخانه به حداقل می‌رسد که گاهی تا زیر زانو مسافران را خیس می‌کند. بعد از عبور از تنگه اول و گذر از دشتی زیبا، تنگه دوم قرار گرفته است که حدود دو کیلومتر با تنگه اولی فاصله دارد. در انتهای تنگه دوم نیز آبشاری وجود دارد که زیبایی خاصی به آن بخشیده است.

در کنار زیبایی‌ّای طبیعی این تنگه، آثار باستانی نیز دیده می‌شود. یکی از سه کتیبه مشهور دوران قاجار در این تنگه به دستور فتحعلی شاه حکاکی شده است. فتحعلی شاه که دوران پیش از پادشاهی خویش را در شیراز گذرانده بود، با دیدن نقش برجسته‌های آن دیار، سه نفر به نامهای حجارباشی، نقاش باشی و معمارباشی را مسئول ساخت این سه کتبیه در تهران کرد. این کتیبه با ابعاد حدودا هفت متری وقایع دوران فتحعلی شاه را روایت می‌کند. قدمت این کتیبه حدود ۱۸۵ سال است و در قسمتی از کوه حکاکی شده است که دور از گزند بارش باران و آفتاب بوده است، هرچند توسط گردگشران آسیب‌هایی دیده است.

عکس از اینستاگرام mahdiiiisaeedi (عکاس: مرتضی اسکندری)

غار بورنیک در ارتفاعات پرنشیب و فراز کوهستانی به نام «بورنی» یا «بورنیک» واقع شده‌ است. اهالی این منطقه وجه تسمیه غار را این‌گونه بیان می‌کنند که بور به‌معنای گودال است و به همین دلیل از آن با نام «گودال نیک» یاد می‌کردند. برخی دیگر بور را تغییر یافته واژه بار می‌دانند که به‌معنای «محل امن» استفاده می‌شد. دهانه اصلی غار در فراسوی رودخانه واقعع شده است و موقعیت قرارگیری آن شاید در عصر غارنشینی و دوران شکار در ایران، مکانی امن را برای زندگی و پناه گرفتن ایجاد می‌کرده است. غار بورنیک از سه تالار بزرگ شکل گرفته‌ است که بر بالای هرکدام از تالارها، طاق دیس‌هایی دیده می‌شود. روی سقف این طاق دیس‌ها، گسل یا شکاف‌های عمیقی نیز وجود دارد که نشان‌دهنده قدمت آن‌ها است. دیوارهای درون غار پوشیده از چکنده‌های گل کلمی، نخودی، سفید رنگ و صورتی است که زیبایی خاصی به غار بخشیده‌ است. قطعات سفالینه شکسته شده و پراکنده‌ای در این غار کشف شده است که نشان می‌دهد انسان‌هایی پیش از تاریخ در آن زندگی می‌کرده‌اند.

عکس از ایلنا (عکاس: نامشخص)

چشمه خمده که در فصل بهار و تابستان مورد توجه گردشگران است، خواص درمانی بسیاری دارد. از آب این چشمه برای درمان بیماری‌های مفاصل و استخوان و بیماری‌های پوستی استفاده می‌شود.

عکس از اینستاگرام alimirzaei61 (عکاس: علی میرزایی)

قلعه لاجورد از آثار مهم تاریخی این منطقه به شمار می‌رود که قدمت آن به پیش از تاریخ اسلام به دوران ساسانیان می‌رسد و تا قرن هفتم یا هشتم همچنان مورد بهره‌برداری بوده است. این قلعه تاریخی در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. فردوسی شاعر بزرگ ایران از این قلعه در شاهنامه این‌گونه یاد کرده است:

دژلاجورد است برای بنه

عکس از ویکی‌لاک (عکاس: Davoud Fazaeli)

تنگه میشینه مرگ که از آن با عنوان چهارمحال تهران نیز یاد می‌شود از دیدنی‌های طبیعی این منطقه است که دسترسی به آن کمی سخت خواهد بود. آبشارهای متعدد کوتاهی در مسیر دسترسی به این تنگه قرار دارد. معنای میشینه به‌دلیل وجود تعدادی مجسمه میش در راه مخفی تا قله است و قسمت دوم یعنی مرگ، به‌دلیل وجود چشمه‌ای در نزدیکی قله است که آبش برای پرندگان مضر بوده و باعث مرگشان می‌شود.

عکس از اینستاگرام boornik_harandeh (عکاس: نامشخص)

روستای هرانده با نهرها و رودهای پر آب، با درختان بلند تبریزی و کوچه باغ‌ها و چشم‌اندازهای دیدنی از دشت و کوه‌های اطراف، دارای جاذبه‌های طبیعت‌گردی و گردشگری بسیاری است و با توجه به فاصله‌ی کمی که با تهران دارد، یکی از بهترین و مناسب‌ترین گزینه‌ها برای گردشگران و طبیعت‌گردان به شمار می‌رود. غار بورنیک نیز در نزدیکی این روستا واقع شده است.

عکس از ایلنا (عکاس: مهدی نصیری)

روستای لزور یکی از بزرگ‌ترین روستاهای استان تهران است که در میان رشته‌کوه‌های البرز قرار دارد. مردم این روستا به دامپروری و کشاورزی مشغول هستند و دارای دیدنی‌های طبیعی بسیاری است.

عکس از اینستاگرام ngolahmar (عکاس: Nasser Golahmar)

برج سنگی دیده بانی مزداران نامش را از روستایی با همین نام گرفته است و نام اولی و اصلی آن مشخص نیست. این برج تاریخی که به ثبت ملی رسیده است از لاشه سنگ و ملاط گچ و ساروج به‌صورت چهار ضلعی ساخته شده است . ورودی بنا در ضلع جنوب آن قرار دارشته به‌صورت کلی دارای پلانی هشت ضلعی است. ساختار داخلی بنا در حالتی است که در سمت غرب و مشرف به قلعه یک بیضی بزرگ از گنبد تا پایین دیواره‌ها برش خورده است. این امر نشان‌دهنده وجود ارتباط میان قلعه و برج سنگی مزداران است . در اضلاع داخلی برج چهار طاق نما وجود دارد که بالای آن تزئیناتی صورت کنگره ایجاد شده است و در بالای هرکدام یک حفره کوچک مشهود است. در بالای در ورودی برج، یک پنجره مستطیل شکل وجود دارد که در بالای آن یک تخته چوب پهن نصب شده است.

نویسنده: بهاره غنچه