جاهای دیدنی سی سخت

سی سخت از اصیل‌ترین شهرهای استان کهکیلویه و بویراحمد است که در نزدیکی یاسوج قرار دارد. این شهر مرکز شهرستان دنا است و از پرطرفدارترین مناطق گردشگری غرب ایران به شمار می‌رود. تا پیش از سال ۱۳۶۲ شمسی، سی سخت روستا بود و پس از آن شهر شد. این شهر خوش‌آب‌و‌هوا در دامنه‌های کوهستان دنا قرار دارد و از آن با نام نگین زاگرس یاد می‌کنند. گرچه جاذبه‌های طبیعی اطراف سی سخت بی‌شمار هستند؛ آثار و بناهای تاریخی نیز در گوشه و کنار آن به چشم می‌خورند.

منبع عکس: خبرگزاری صدا و سیما، عکاس نامشخص

غار ده شیخ از جاذبه‌های طبیعی کهکیلویه و بویر احمد در فاصله دو کیلومتری روستای ده شیخ در منطقه سی سخت است. این غار در حدود ۳۵ کیلومتر با شهر سی سخت فاصله دارد و نمونه‌ای از غارهای آهکی طبیعی در کشور ما به شمار می‌رود. فرسایش توده‌های آهکی داخل غار بر اثر نفوذ آب باران و برف در سالیان طولانی مناظری زیبا در آن ایجاد کرده است.

مدت زمان زیادی از کشف غار ده شیخ نمی‌گذرد و این غار در سال ۱۳۸۹ شمسی توسط چوپانی از ساکنان روستای ده شیخ کشف شد. با توجه به‌مدت زمان محدود از کشف غار ده شیخ، هنوز کاوش‌های دقیقی برای کسب اطلاعات کامل درباره موقعیت و ویژگی‌های آن انجام نشده است.

منبع عکس: خبرگزاری صدا و سیما، عکاس نامشخص

دمای هوای داخل غار ده شیخ در زمستان گرم و در تابستان خنک و ملایم است که این مطلب تعجب کارشناسان را برمی‌انگیزد. قندیل‌ها و حفره‌های زیبای داخل غار در برخی قسمت‌ها شباهت زیادی به غار علیصدر دارند. دهانه ورودی غار ده شیخ در ارتفاع بیش از ۱,۶۰۰ متری از سطح دریا قرار دارد و بسیار باریک است. برخی از ستون‌های داخل این غار در حدود ۱۵ متر ارتفاع دارند و دالان‌های مختلفی در طول مسیر پنج تا ۶ کیلومتری آن به چشم می‌خورند.

زمین‌شناسان با بررسی ساختار داخلی غار ده شیخ، عمر آن را بیش از ۱۳۰ میلیون سال تخمین زده‌اند. اشیای سفالی و بقایای استخوان‌های کشف شده از غار ده شیخ نیز به دوره پیش از اسلام در ایران و دوران حکومت ساسانیان و هخامنشیان تعلق دارند.

منبع عکس: پینورست، عکاس نامشخص

دریاچه کوه گل در منطقه‌ای مرتفع به همین نام میان کوهستان دنا در نزدیکی سی سخت قرار دارد. این منطقه از خوش‌آب‌و‌هواترین نواحی اطراف سی سخت به شمار می‌رود که طبیعتی زیبا و تماشایی دارد.

دریاچه کوه گل فصلی است و از آخرین روزهای زمستان، همراه با آب شدن یخ و برف کوهستان دنا تشکیل می‌شود. این دریاچه در طول بهار پر آب‌ترین حالت خود را دارد و با نزدیکی به پایان تابستان دوباره خشک می‌شود. عمق دریاچه کوه گل در زمان پر آبی به حدود ۱۵ متر و مساحت آن به حدود نیم‌هکتار می‌رسد.

پوشش گیاهی و جانوری در منطقه کوه گل و اطراف دریاچه آن تنوع بالایی دارد. در تابستان گونه‌های مختلفی از پرندگان مهاجر مانند انواع مرغابی، اردک کله سبز، درنا، لک لک و حواصیل در اطراف دریاچه کوه گل به چشم می‌خورند. بهترین زمان برای بازدید از این دریاچه اردیبهشت ماه است.

منبع عکس: خبرگزاری ایرنا، عکاس نامشخص

چشمه میشی از معروف‌ترین چشمه‌های طبیعی در پنج کیلومتری شمال شرقی سی سخت است. این چشمه آبی بسیار گوارا و خنک دارد و محلیان آن را با نام «چشمه بشو» می‌شناسند. چشمه میشی در تمام سال پرآب است و با عبور از کوهستان‌های پرشیب دنا به زمین‌های کشاورزی در نواحی کوهپایه‌ای می‌رسد.

ارتفاعات مشرف بر چشمه میشی در بیشتر روزهای سال مملو از برف و یخ هستند و به همین دلیل آب این چشمه بسیار سرد است. چشمه میشی برای مردم روستاهای اطراف سی سخت ارزش بالایی دارد و افسانه‌های محلی زیادی درباره آن میان روستاییان این منطقه نقل می‌شود. بهترین زمان برای بازدید از چشمه میشی فصل تابستان است.

برای بازدید از چشمه میشی باید از سی سخت در جهت شمال شرقی به جاده فرعی این چشمه وارد شوید. در طول مسیر این جاده رستوران‌ها و کافه‌هایی برای پذیرایی از گردشگران به چشم می‌خورند. با ادامه مسیر در فاصله کوتاهی به این چشمه زیبا خواهید رسید. این جاده در انتها به منطقه کوه گل و دریاچه آن می‌رسد.

منبع عکس: خبرگزاری ایلنا، عکاس نامشخص

آبشار بهرام بیگی با ارتفاع تقریبی ۳۵ متر از زیباترین جاذبه‌های طبیعی سی سخت در فاصله ۵۰ کیلومتری شمال غربی این شهر است. این آبشار در فاصله کوتاهی از روستای بهرام بیگی قرار دارد و در منطقه‌ای مرتفع واقع شده است. دره‌ای که آبشار بهرام بیگی به درون آن می‌ریزد را درختان چند صد ساله چنار و گردو پوشانده‌اند. این منطقه از زیباترین نواحی کهکیلویه و بویر احمد است که تنوع گیاهی بالایی دارد.

ساکنان روستاهای اطراف آبشار بهرام بیگی از آب این آبشار برای مصارف خوراکی و کشاورزی استفاده می‌کنند. آب و هوای این منطقه در طول بهار و تابستان بسیار دلپذیر است و در ۶ ماه دوم سال سرد می‌شود. این بخش از کوه‌های جنوبی دنا از بهترین تفرجگاه‌ها برای اتراق در طبیعت به شمار می‌روند و امکانات مناسبی اطراف آبشار بهرام بیگی برای پذیرایی از بازدیدکنندگان تعبیه کرده‌اند. برای بازدید از این آبشار باید از سی سخت به‌سمت پاتاوه بروید و سپس در جاده مارگون ادامه مسیر دهید. آبشار بهرام بیگی در فاصله ۱۵ کیلومتری جاده پاتاوه به مارگون قرار دارد و در انتهای مسیر جاده دیده می‌شود.

منبع عکس: سایت نشاط آوران، عکاس نامشخص

منطقه حفاظت‌شده دنا از مشهورترین زیستگاه‌های طبیعی در غرب ایران است که بخش‌هایی از آن را با عنوان «پارک ملی دنا» می‌شناسند. این منطقه محدوده وسیعی از کهکیلویه و بویراحمد را شامل می‌شود و سی سخت در حاشیه آن قرار دارد.

سراسر منطقه حفاظت‌شده دنا را کوهستان‌های بلند و سرسبز، مراتع و زمین‌های زراعی، جنگل‌های بلوط و پوشش گیاهی متنوع پوشانده‌اند. این منطقه از بهترین زیستگاه‌های طبیعی برای گونه‌های مختلف جانوران نیز به شمار می‌رود که از میان آن‌ها می‌توان به خرس قهوه‌ای، عقاب طلایی، گربه‌های وحشی، گرگ و شاهین اشاره کرد. تنوع گونه‌های گیاهی و جانوری در منطقه حفاظت‌شده دنا این منطقه را به یکی از بزرگ‌ترین موزه‌های طبیعی جهان تبدیل کرده‌ است.

منبع عکس: خبرگزاری مهر

دهکده توریستی کریک در روستایی خوش‌آب‌و‌هوا در روستای کریک و در فاصله ۹ کیلومتری از جنوب غربی سی سخت قرار دارد. از این منطقه به‌دلیل ساختار پلکانی خانه‌ها، با عنوان روستای ماسوله‌ای دنا یاد می‌کنند و از بهترین مناطق گردشگری در غرب کشور ما به شمار می‌رود. ارتفاع روستای کریک به حدود ۱,۷۰۰ متر از سطح دریا می‌رسد و از قدیمی‌ترین روستاهای کوهستان دنا است.

رشته قناتی قدیمی در روستای کریک وجود دارد که از مهم‌ترین جاذبه‌های تاریخی این منطقه به شمار می‌رود. از دیگر جاهای دیدنی این روستا می‌توان به آرامگاه‌های «امامزاده عسگر» و «امامزاده اسحاق» اشاره کرد. دره زیبا و سرسبز کریک در جوار این دهکده توریستی نیز بر جاذبه‌های طبیعی این منطقه می‌افزاید. بازدید از دهکده توریستی کریک در سفر به سی سخت برای علاقه‌مندان به طبیعت‌گردی خالی از لطف نیست.

منبع عکس: صفحه اینستاگرام gardeshgari_e_paydar، عکاس نامشخص

غار نول از دیگر جاذبه‌های طبیعی اطراف سی سخت در منطقه کوه گل است و در فاصله ۲۰ کیلومتری از مرکز شهرستان دنا قرار دارد. طول این غار به حدود ۸۰ متر می‌رسد و تالارهای پلکانی و دالان‌های داخلی آن، نظر زمین‌شناسان را به سوی خود جلب می‌کنند. ارتفاع ورودی غار نول در حدود سه متر است و در مسیرهای داخل غار در برخی نقاط به ۲۰ متر می‌رسد. قندیل‌های آهکی در سراسر غار از سقف‌ها آویخته‌اند و فضای داخل غار نول رطوبت دارد. در انتهای این غار چند چشمه دیده می‌شود که آب زلال و گوارایی دارند.

زمین‌شناسان با بررسی سنگ‌های آهکی غار نول زمان پیدایش این جاذبه طبیعی را مربوط به دوره سوم زمین‌شناسان می‌دانند. نشانه‌هایی از سکونت انسان‌ها در گذشته‌های دور در این غار نیز وجود دارد. پس از عبور از ورودی غار نول به دالانی تنگ خواهید رسید که برای عبور از آن باید مسیر را سینه خیز بروید. این بخش بسیار لغزنده است و پس از آن پرتگاهی در سمت راست قرار دارد.

برای بازدید از غار نول از کمک راهنمایان محلی استفاده کنید. برای ورود به این غار نیز وسایل و تجهیزات مناسب غارنوردی را با خود ببرید. بازدید از این جاذبه طبیعی زیبا برای افراد کم‌تجربه مناسب نیست و می‌تواند خطرآفرین باشد.

منبع عکس: سیری در ایران، عکاس نامشخص

منطقه زنگویی در شمال غربی سی سخت، از دیگر مناطق خوش‌آب‌وهوای کهکیلویه و بویراحمد است. گردشگران و ساکنان سی سخت و شهرهای اطراف آن برای لذت از چشم‌اندازهای طبیعی این منطقه به‌خصوص در تابستان به تفرجگاه زنگویی می‌روند.

سراسر تفرجگاه زنگویی را گل‌های معطر، دارویی و رنگارنگ پوشانده‌اند. این منطقه زیر نظر سازمان حفاظت از محیط زیست قرار دارد و هیچ‌گونه ساخت‌وساز و دخل و تصرفی در آن جایز نیست. در طول فصل بهار لاله‌های واژگون زیبایی دوچندان به منطقه زنگویی می‌بخشند.

امکان تردد وسایل نقلیه در تفرجگاه زنگویی وجود ندارد و گردشگران با پای پیاده به گشت و گذار در این منطقه می‌پردازند. چشمه زنگویی از معروف‌ترین دیدنی‌های این منطقه است و آب خنک و گوارایی دارد.

منبع عکس: صفحه اینستاگرام yasuj_tabiat، عکاس نامشخص

آبشار تنگه نمک از دیگر جاذبه‌های طبیعی در نزدیکی سی سخت است و از معروف‌ترین آبشارهای منطقه کوه گل به شمار می‌رود. به‌دلیل وجود چشمه آب شور در مقابل این آبشار، نام آن را تنگه نمک گذاشته‌اند. برخلاف نام این آبشار، آب آن شیرین و بسیار سرد است.

مناظر طبیعی اطراف آبشار تنگه نمک از زیباترین چشم‌اندازهای طبیعی اطراف سی سخت هستند. بهترین زمان برای بازدید از این آبشار تماشایی فصل بهار و به‌خصوص اردیبهشت ماه است. در این زمان هوا در این منطقه گرچه کمی سرد است، آبشار تنگه نمک بسیار پر آب می‌شود. این آبشار میان صخره‌های کوهستانی بلند قرار دارد و برای بازدید از آن نیاز به کمی کوهنوردی سبک خواهید داشت.

نویسنده: مینا بهزادی‌منش