جاهای دیدنی میبد

طبق شواهد تاریخی، بنیاد اولیه میبد به دوران کهن تاریخ ایران می‌شود. میبد، بر اساس یک افسانه، در روزگار کیومرث بنیان گذاشته شد. اولین ساکنان این سرزمین در نزدیکی رودخانه‌های قدیمی آن مستقر شدند. میبد یکی از نمونه‌های نادر شهرهای باستانی ایران است که بسیاری از پدیده‌های شهری قدیم و بازمانده‌های بناهای کهن را می‌توان در آن تشخیص داد. کهن‌ترین سند هویت تاریخی و آغاز شهرسازی در یزد، «نارین قلعه» میبد است. در ادامه با برخی از دیدنی های میبد، این شهر تاریخی یزد آشنا خواهیم شد.

منبع عکس: گوگل مپ (عکاس: رضا نجیبی)

نارین قلعه مهم‌ترین بنای این میبد است که یک قلعه تاریخی و قدیمی بوده و از خشت های قطور و بزرگ ساخته شده است. این خشت‌ها نشان از کهنگی و قدمت این قلعه دارند. این بنا متعلق به دوره ساسانیان است. اهمیت قلعه میبد مربوط به عهد سلاطین آل مظفر است که برای آبادانی میبد تلاش می‌کردند. قسمت‌های مختلف این قلعه بر سطح تپه‌ای در چهار طبقه قرار گرفته، به این شکل که هر طبقه مشرف بر طبقه دیگر است. نارین قلعه میبد در ۸ مرداد ۱۳۵۴ ثبت ملی شده است.

• آدرس:‌ میبد، میدان شهرداری (مشاهده در نقشه)

منبع عکس: گوگل مپ (عکاس: زهرا المدرسی)

در حال حاضر اداره میراث فرهنگی میبد و کتابخانه مرکز اسناد در بخشی از این بنا مستقر شده‌اند و سالن شرقی کاروان‌سرا نیز به موزه زیلوهای تاریخی میبد اختصاص داده شده است. سالن (سول) غربی کاروان‌سرا هم به‌عنوان رستوران سنتی و کافی‌شاپ استفاده می‌شود.

• آدرس:‌ میبد، بلوار قاضی میرحسین (مشاهده در نقشه)

منبع عکس: گوگل مپ (عکاس: محمد توکلی)

برج کبوترخانه در قدیم به‌عنوان جایگاهی برای حمایت از پرندگان بی پناه بوده و از کود پرندگان در این مکان، برای مصارف کشاورزی استفاده می‌شده است. برج کبوترخانه میبد در جنوب شرقی باروی قدیم میبد قرار دارد که اکنون محل فرماندهی میبد است و از جاهای دیدنی میبد محسوب می‌شود. این برج از قسمت بیرونی به‌صورت مدور است و در قمست داخلی سه طبقه دارد که هرکدام هزاران لانه برای جلب کبوترها دارند.

• آدرس:‌ میبد، جنب فرمانداری (مشاهده در نقشه)

منبع عکس: گوگل مپ (عکاس: امیرضا تقوی)

مسجد جامع میبد مجموعه‌ای از چند مسجد است. این مسجد از نوع مسجدهای ایوان‌دار در یزد است. قسمت‌های مختلف آن شامل صحن مرکزی، ایوان بلند، شبستان‌های کناری (تابستانه) و شبستان‌های زمستانه (یا گرمخانه) است. مسجد جامع میبد در استان یزد، شهرستان میبد، بلوار امام و در میدان مرکزی شارستان قدیم این شهر قرار دارد.

• آدرس:‌ میبد، بلوار امام، میدان مرکزی شارستان قدیم (مشاهده در نقشه)

منبع عکس: گوگل مپ (عکاس: محسن دوشا)

مسجد جامع فیروزآباد در مرکز فیروزآباد قرار دارد. این مسجد یک گنبد آجری دارد که بسیاز زیبا طراحی شده است. بالای سر در ورودی مسجد، کتیبه‌ای چوبی قرار دارد که با خط نسخ نوشته شده است. سمت چپ این ورودی، یک ستون وجود دارد که روی آن یک لوحه کاشی نصب شده است. این لوحه منظومه‌ای در رثای حضرت قاسم (ع) است. بالای محراب ایوان تابستانی، کتیبه‌ی دیگری از کاشی نصب شده که روی آن آیه‌های قرانی با خط نسخ نوشته شده است.

در انباری مسجد جامع فیروزآباد، تعداد زیادی قرآن‌های قدیمی، کتاب‌های تفسیر و کتاب‌های دینی قرار دارد. مسجد جامع فیروزآباد در میبد، روستای فیروزآباد قرار دارد. این اثر در مرداد ۱۳۶۴ ثبت ملی شده است

• آدرس:‌ میبد، روستای فیروزآباد (مشاهده در نقشه)

منبع عکس:‌ گوگل مپ (عکاس: امیرحسین مقتدایی)

قلعه مهرجرد، قلعه‌ای متعلق به دوره‌های زندیه و افشاریه در شهر میبد یزد است. این قلعه از خشت و گل ساخته شده و ۳ طبقه دارد. در ورودی قلعه از جنس چوب است. حصارهای قلعه مهرجرد، چینه‌ای بوده و روی آن‌ها تزییناتی از مصالح اصلی کار شده است. قلعه مهرجرد در شهر میبد، در محله‌ای به نام «در قلعه» در خیابان آیت‌الله حانری قرار دارد. قلعه مهرجرد در مهر ۱۳۸۰ ثبت ملی شده است.

• آدرس:‌ میبد، خیابان آیت‌ الله حانری (مشاهده در نقشه)

منبع عکس: گوگل مپ (عکاس: Ali t.s)

یخچال تاریخی میبد، یخچالی خشتی مربوط به دوره صفوی است. این یخچال ۴ قسمت اصلی شامل حوض یخ بند، دیوارهای سایه‌انداز، بند اصلی و مخزن یخ دارد. از این بنا در گذشته برای ساخت و نگهداری یخ استفاده می‌شده که نشان از تمدن مردم این منطقه است. این مسجد به‌طور کامل از خشت و گل خام ساخته شده و هنوز هم قسمت زیادی از این بنا باقی مانده است. یخچال تاریخی میبد در مرکز این شهر قرار دارد. این اثر در دی ۱۳۷۵ ثبت ملی شده است.

• آدرس:‌ میبد، بلوار قاضی، رو‌به‌روی کاروانسرای شاه عباسی و چاپارخانه (مشاهده در نقشه)

منبع عکس: گوگل مپ (عکاس: حدیث مترجمی)

زیلو از قدیمی‌ترین صنایع دستی ایرانی است که از آن به‌عنوان زیرانداز در خانه ها یا مساجد، مدرسه‌ها و زیارتگاه‌ها استفاده می‌شده است. طبق شواهد تاریخی، بافت زیلو از قدیم در شهرهای استان فارس، خراسان، آذربایجان و شهرهای کویری رواج داشته است. در یزد نیز بهترین زیلوها در میبد بافته می‌شده است. موزه‌ی زیلو در میبد در سالن شرقی کاروانسرای میبد قرار دارد. با ساخت این موزه، زیلو به ایرانیان و جهان معرفی شد. موزه زیلوی میبد، اولین و تنها موزه زیلو در کشور است. بازدید از این موزه رایگان است.

• آدرس:‌ میبد، خیابان امام، بلوار قاضی میر حسین، کاروانسرای میبد (مشاهده در نقشه)

منبع عکس: سایت portal.yazdcity.ir (عکاس: ناشناس)

• آدرس:‌ میبد، خیابان شهید جعفری نژاد (مشاهده در نقشه)

منبع عکس: گوگل مپ (عکاس: حسین شیرجنگ)

قلعه بارچین در روستایی به نام بارچین در شرق میبد قرار دارد. این قلعه را اربابان زرتشتی بنا کرده‌اند. از این بنا به‌منظور پناه گرفتن در مواقع ناامنی استفاده می‌شده است. مصالحی که در این بنا به کار رفته، عموما از گل و خشت است. این قلعه دو طبقه است و چهار برج ساده در چهار گوشه دارد. ورودی آن در قسمت شمالی قرار دارد. بالای سردرد ورودی یک اتاق ساخته شده که مختص ارباب قلعه بوده است. مردم روستا در هنگام خطر در این دژ پناه می‌گرفته‌اند. اتاق‌های قلعه برای افراد خاص بوده و هر کس با توجه به مقام و موقعیتش در آن‌ها اسکان داده می‌شده است.

• آدرس:‌ شرق میبد، روستای بارچین (مشاهده در نقشه)

منبع عکس: گوگل مپ (عکاس: علی فرداد)

چاپارخانه میبد یکی از مراکز مهم پستی و چاپاری قدیم در این شهر بوده است. قدمت چاپارخانه میبد به دوران قاجار برمی‌گردد. این چاپارخانه در مسیر راه باستانی ری - کرمان و کنار کاروانسرای میبد قرار دارد. ساختمان این بنا به‌صورت دژ یا قلعه ساخته شده است؛ دلیل این موضوع این است که این چاپارخانه مکانی برای حفظ و نگهداری امانت‌های دولتی، نامه‌ها و پیام‌های مهم بوده است. در این چاپارخانه اتاق‌هایی مخصوص رییس چاپارخانه، پیک‌ها، نگهبانان و مکان‌هایی برای نگهداری اسب‌ها تعبیه شده است. در حال حاضر این بنا برای تبدیل شدن به موزه پست به اداره کل پست استان یزد واگذار شده است.

• آدرس:‌ میبد، بلوار قاضی میرحسین، جنب کاروانسرای شاه عباسی (مشاهده در نقشه)

تجربیات بازدید خود از دیدنی های میبد را با ما و سایر کاربران کجاروبه اشتراک بگذارید.

نویسنده: زهره زرشکیان