جاهای دیدنی دامغان

دامغان، سرزمینی است تاریخی، برخوردار از تمدنی دیرین و سرشار از آثار باستانی، جاذبه‌های تاریخی و دیدنی‌ های طبیعی فوق‌العاده و حیرت‌انگیز است که از گذشته‌های دور تا به امروز، همواره مورد توجه جمع زیادی از باستان‌شناسان، گردشگران و علاقه‌مندان به بازدید از آثار تاریخی و باستانی قرار دارد.

از این شهر که در قرون گذشته با نام‌های مختلفی از جمله «صددروازه»، و «ده مغان» نیز شناخته می‌شد، در روزگاری به‌عنوان پایتخت حکومت اشکانیان شهرت داشت نیز در کتیبه‌ «سارگون دوم آشوری پات نانه» به «گومش» یا «قومس» یاد شده است. شهری که همچنان می‌توان بقایایی از دیوار مشهور «بارو» را که روزگاری در پیرامون آن کشیده شده بود، مشاهده کرد. این شهرستان زیبا را علاوه بر پسته‌های خوشمزه و مشهورش، به چشمه‌های آب معدنی «باداب سورت» نیز می‌شناسند که امروزه به یکی از تفرجگاه‌های محبوب مردم، تبدیل شده است. جاهای دیدنی دامغان بسیار متنوع است که در ادامه به معرفی برخی از مهم‌ترین و معروف‌ترین آن‌ها می‌پردازیم.

آدرس: دامغان، میدان امام خمینی، خیابان شهید مطهری (مشاهده در نقشه)

منبع عکس: ویکی پدیا (عکاس: Mehrdad Jahanbakhsh)

به یقین می‌‌توان «تاریخانه» را که در جنوب شرقی این شهرستان قرار گرفته است، به‌عنوان یکی از عبادتگاه‌های باشکوه و ارزشمند ایران قدیم معرفی کرد که به اعتقاد بسیاری از کارشناسان، مهم‌ترین و قدیمی‌ترین عمارت در شهرستان دامغان است. متاسفانه در عصر حاضر تنها بنایی متروکه و صد افسوس ساختمانی مخروبه را شاهد هستیم که دارای ۲۶ ستون دایره‌ای شکل با ارتفاعی نزدیک به ۶ متر از زمین تا پشت بام است که آن را به «چهل ستون» می‌خوانند. نکته‌ جالب در مورد این بنای تاریخی، قدمت آن است که طی پژوهش‌های انجام شده توسط اداره‌ کل باستان‌شناسی، به نظر می‌رسد بنای نخستین آن آتشکده‌ای بوده است که با الگوبرداری از ساختمان‌های دوران حکومت ساسانیان، احداث شده و در قرن دوم هجری قمری، زمانی که اعراب مسلمان بر ایران تسلط یافتند، تغییر کاربری داده و به مسجد تبدیل شد. در مورد وجه تسمیه این بنا به تاریخانه، به نظر می‌رسد که «تاری» به‌معنای «خدا» است. بنابراین پس از آنکه این اثر تاریخی به مسجد تغییر یافت، به «ناری خانه» و پس از آن نیز به «تاریخانه» شهرت یافت.

آدرس: دامغان، جنوب روستای مهماندوست، بین روستای مهماندوست و روستای امام آباد (مشاهده در نقشه)

منبع عکس: گوگل مپ (عکاس: حامد یونسی)

از جاذبه‌های تاریخی شهرستان دامغان، بنایی است که در بخش جنوبی روستای «مهماندوست» این شهرستان قرار گرفته است. سازه‌ای که به «برج طغرل» شهرت یافته و شاید علت نام‌گذاری آن، شباهت بسیار آن به «برج طغرل شهر ری» است. در کتاب «مطلع‌الشمس» در مورد این سازه‌ ارزشمند ایران چنین برجای‌مانده است:

«برجی بسیار معتبر از قدیم مثل برج طغرل‌ بیک ری و میل رادکان در جنوب مهماندوست و مغرب مایل به شمال امام‌آباد دیده می‌شود که دور دایره آن از خارج ۳۴ ذرع (بیش از ۳۵ متر) و قطر آن از داخل ۷ متر و ۲۰ سانتی‌متر است. این برج دوازده تَرک دارد که یکی از ترک‌ها ورودی است و عرض هر تَرکی ۱٫۲۳ متر و بعد از ۱۰ ذرع و نیم ارتفاع سه فقره مقرنس از آجر به وضع‌های بسیار خوب انیق ساخته شده و پس از آن کتیبه‌ایست به عرض سه چهار یک به خط کوفی و بالای آن کتیبه دیگری است به خط بنائی و از آن به بعد گنبد مخروطی شروع می‌شود، اما فعلاً گنبد آن خراب و آنچه باقی است به ارتفاع ۱۴ ذرع است، در برج رو به جنوب و یک قبر آجری در وسط و دو قبر دیگر سنگ‌چین در داخل برج دیده می‌شود، گویند این برج مزار امامزاده قاسم از اولاد حضرت موسی بن جعفر (ع) است ولی ساختمان آن به مقبره شباهت ندارد»

در این میراث ساخته شده از آجر، می‌توان ظرافت و هنرمندی دستان سازنده‌ آن را در تزیینات انجام شده با قدمتی نزدیک به هزار سال، به‌خوبی مشاهده کرد که از نکات قابل‌توجه در معماری این بنای ارزشمند ایران است.

آدرس: دامغان، جاده حیدرآباد (مشاهده در نقشه)

منبع عکس: گوگل مپ (عکاس: میرزا مسعود)

محوطه‌ تاریخی تپه حصار دامغان، یکی از ارزشمندترین میراث ایران باستان و از جاهای دیدنی استان سمنان است که در کنار‌ه‌های بخش جنوبی شهرستان دامغان قرار دارد. این منطقه‌ باستانی پس از کاوش‌ها و پژوهش‌های انجام شده توسط «اریش فردریش اشمیت» ( از باستان‌شناسان مطرح دنیا با تابعیت آلمانی-آمریکایی است که پژوهش‌های وسیعی در نواحی مختلف ایران انجام داد و مناطق باستانی و تاریخی ارزشمندی از کشور را کشف کرد)، و برای اولین بار کشف شد.

آدرس: محله خور، خیابان مطهری، خیابان نزدیک مسجد جامع (مشاهده در نقشه)

منبع عکس: گوگل مپ (عکاس: اکبر قزلباش)

در شمال شرقی شهرستان دامغان و در مجاورت مسجد جامع این شهرستان، بنایی متعلق به دوران حکومت «سلطان مسعود غزنوی» قرار دارد که به «مقبره‌ پیر علمدار» شهرت یافته است. این اثر تاریخی در واقع برجی است مدور، بسیار زیبا و ساخته شده از آجر که ارتفاعش به ۱۳ متر می‌رسد. به نظر می‌رسد که این برج، آرامگاه یکی از فرمانروایان قومس یا همان دامغان قدیم به نام «محمد بن ابراهیم»، پدر «ابوحرب بختیار» است که در اوایل قرن ۵ هجری قمری احداث شده است. این اثر تاریخی که علاوه‌ بر هنر آجرکاری در آن شهرت بسیاری دارد، بواسطه‌ کتیبه‌ای ساخته شده از گچ که در اطراف ایوان مقرنس برج قرار گرفته است نیز بسیار مشهور است.

آدرس: دامغان، خیابان ۱۲ فروردین (مشاهده در نقشه)

منبع عکس: گوگل مپ (عکاس: حامد یونسی)

یکی دیگر از جاذبه‌های گردشگری در شهرستان دامغان، عمارتی است تاریخی و متعلق به حکومت قاجاریان که از بخش‌های متعددی از جمله خانه‌ مستخدمین، اصطبل، حیاط بیرونی، حیاط پشتی، حیاط اندرونی و ... تشکیل شده است. تزیینات انجام شده در این عمارت، بسیار زیبا و چشم‌نواز بوده و معماری و طرح بنا جالب و زیبا است. تماشای این ساختمان قدیمی برای علاقه‌مندان به تاریخ و بناهای تاریخی ایرانی، جالب و دوست‌داشتنی خواهد بود.

منبع عکس: خبرگزاری ایرنا (عکاس: ناشناس)

«بنای فتحعلی شاهی» یکی دیگر از جاذبه‌های گردشگری در شهرستان دامغان است که سازندگان وقت، آن را درون استخری که آب «چشمه‌ علی» در آن جاری می‌شود، ساخته‌اند. این بنای زیبا متشکل از دو طبقه با پلانی به‌شکل مستطیل و در دو نما است که نمای بخش شمالی را دو ستون بسیار زیبا با پوششی از چوب، تشکیل داده است. نکته‌ جالب در مورد ساخت این بنا، استفاده از ملاط ساروج برای استحکام بخشی بیشتر به‌دلیل قرارگیری آن درون آب است.

آدرس: دامغان، خیابان فلاحی، پشت آرامگاه امامزاده جعفر (مشاهده در نقشه)

منبع عکس: گوگل مپ (عکاس: ایمان نجفی)

در بخش غربی شهرستان دامغان، بنایی قدیمی با پیشینه‌ای حدود اواسط قرن پنجم هجری قمری مشاهده می‌شود که به «برج چهل‌دختر« شهرت یافته است. سازه‌ای آجری که در پشت آرامگاه امامزاده جعفر، در کنار جاده‌ دامغان به سمنان و با ارتفاعی بالغ بر ۱۵ متر ساخته شده است. با توجه به کتیبه‌ای تقریبا ناخوانا به خط میخی که در بخش خارجی برج قرار دارد می‌توان قدمت آن را متوجه شد. ساختمان چهل‌دختران دامغان، به‌دلیل بهره‌مندی از گنبدی بزرگ، تزیینات زیبای نمای بیرونی، خطاطی و نیز استحکام قابل‌توجه آن که با گذشت زمان بسیاری همچنان پابرجاست، یکی از ارزشمندترین و زیباترین آثار تاریخی باقی‌مانده از ایران قدیم در شهرستان تاریخی دامغان است که با توجه به کتیبه‌ موجود به نظر می‌رسد که به همت «باو شجاع اسفر بیگی، پیر اصفهان» احداث شده است.

آدرس: ۱۲ کیلومتری شمال‌ شرق دامغان، روستای جزن (مشاهده در نقشه)

منبع عکس: گوگل مپ (عکاس: سعید صبوری)

یکی از زیباترین پدیده‌های طبیعی و دیدنی‌ های شگفت‌انگیز در شهرستان دامغان، در ۱۲ کیلومتری شمال شرقی این شهرستان قرار دارد که به «غار شیربند» شهرت یافته است. این اثر طبیعی و بسیار زیبای استان سمنان را می‌توان از زیباترین غارهای موجود در ایران برشمرد. دهانه‌ غار در کوهی صخره‌ای که در ارتفاع ۵۰ متری از سطح رودخانه‌ قرار دارد، مشاهده می‌شود.

آدرس: بزرگراه ۷۰ آسیا، ۳۰ کیلومتری شمال غرب دامغان (مشاهده در نقشه)

منبع عکس: گوگل مپ (عکاس: هادی کریمی)

چشمه‌ علی از دیدنی‌ترین نقاط گردشگری شهر دامغان است. در این تفرجگاه دو بنای باشکوه از دوران قاجار وجود دارد که در میان انبوهی از درختان بید جای گرفته‌اند. این ساختمان‌ها شامل «ساختمان آغامحمدخانی» که دوران حکومت «آغامحمدخان» قاجار ساخته شده و نیز «ساختمان فتحعلی شاهی» که در دوره حکومت «فتحعلی شاه» قاجار ساخته شده است، می‌شود. چشمه‌علی از زمان‌های بسیار دور، به خاطر سرسبزی و خوش آب و هوا بودنش، مورد توجه گردشگران، به‌ویژه پادشاهان قاجار بوده است.

آدرس: دامغان، خیابان شهید مطهری (مشاهده در نقشه)

منبع عکس: گوگل مپ (عکاس: ایمان فخری جوشن)

مسجد جامع دامغان یکی از مسجدهای زیبا و از جاهای دیدنی دامغان است که با وجود سالم بودن ظاهر مسجد، قدمتی حدود یک هزار سال دارد. در این مسجد مناره‌ای آجری و اعجاب‌انگیز وجود دارد که تاریخ ساخت آن به اواسط قرن چهارم هجری می‌رسد.

آدرس: جنوب شرقی دامغان، نزدیکی روستای خورزان (مشاهده در نقشه)

منبع عکس: گوگل مپ (عکاس: Behnamnw)

کویر حاج علی‌قلی در جنوب‌شرقی شهر دامغان قرار گرفته است و ۱۰۵۰ تا ۱۰۹۴ متر از سطح دریا ارتفاع دارد. این کویر دارای سطوح مختلف کویری از جمله مخروط افکنه آبرفتی، سطوح‌رسی، حوزه خیس و شوره‌زار است.

آدرس: دامغان، خیابان شهید فلاحی (مشاهده در نقشه)

منبع عکس: گوگل مپ (عکاس: مهیلا حسینی)

امامزاده جعفر بنایی هشت ضلعی است که آن را بقعه «امامزاده محمد» از اولاد «امام موسی کاظم» می‌دانند. بنای گنبد دارای ۱۲ متر ارتفاع است و بر اساس کتیبه‌ای در داخل بنا، قدمت آن به دوران حکومت «شاهرخ تیموری» برمی‌گردد. در صحن امامزاده و در مجاورت آن نیز یک بنای چهار ضلعی آجری وجود دارد که به‌عنوان مقبره «شاهرخ تیموری» از آن یاد می‌شود. عده‌ای معتقد هستند که این بنا در گذشته خانقاه بوده است.

آدرس: ۱۲ کیلومتری شمال شهر دامغان، مجاورت تنگه بز پل و کوه چکل شیر، روی رودخانه چشمه علی (مشاهده در نقشه)

منبع عکس: گوگل مپ (عکاس: سعید صبوری)

سد شاهچراغی در کنار تنگه‌ای به نام «بزپل»، مجاور کوه «چکل‌شیر» روی رودخانه «چشمه‌علی» احداث شده است. دریاچه پشت سد، منطقه‌ای زیبا با مناظر رویایی خلق کرده است و گردشگران می‌توانند اوقات فرح‌بخشی را در کنار دریاچه این سد سپری کنند.

آدرس: دامغان، بلوار بسیج (مشاهده در نقشه)

منبع عکس: گوگل مپ (عکاس: ایمان زمهریر)

دامغان شهری قدیمی است که در مسیر جاده ابریشم قرار داشته است و همیشه در زمان‌های مختلف مورد تهاجم بیگانگان قرار می‌گرفته است. به همین دلیل در زمان‌های قدیم به دور این شهر، حصاری کشیده‌اند که هنوز آثارش در اطراف شهر قابل‌مشاهده است و از جاذبه‌های تاریخی و دیدنی‌ دامغان به شمار می‌رود.

آدرس: دامغان، خیابان امام (مشاهده در نقشه)

منبع عکس: گوگل مپ (عکاس: محمد هراتی)

بازار دامغان در خیابان امام واقع شده است و دارای سه دهنه ورودی از خیابان امام و یک دهنه از طرف بلوار جنوبی و دهنه ورودی دیگر از سمت میدان امام است. اکثر مغازه‌های این بازار دارای سقف گنبدی هستند.

آدرس: دامغان، خیابان شهید فلاحی (مشاهده در نقشه)

منبع عکس: گوگل مپ (عکاس: Behnam Ba)

گنبد زنگوله از بناهای به یادگار مانده از قرن هفتم هجری است و از خشت خام ساخته شده است. وجود چند نمای قبر مانند در داخل بنا و عدم شناخت هویت واقعی بنا، روایت زیادی را در مورد مدفونین زیر این گنبد به وجود آورده است. برخی شخص مدفن در این بنا را یکی از سرداران «یعقوب لیث صفاری» به نام «زنگارود» می‌دانند و نام زنگوله را تغییری از همین نام می‌دانند.

آدرس: ۳۸ کیلومتری جنوب غربی دامغان، روستای قوشه (مشاهده در نقشه)

منبع عکس: گوگل مپ (عکاس: مهدی طالمی)

کاروانسرای قوشه از بناهای مهم دامغان است که در زمان صفویه به سبک معماری چهارایوانی ساخته شده است. در مقابل این کاروان‌سرا نیز آب‌انباری تاریخی نیز وجود دارد.

آدرس: ۴۳ کیلومتری جاده اصفهان، روستای حسن آباد (مشاهده در نقشه)

منبع عکس: گوگل مپ (عکاس: حسین ساجدی)

دریاچه نمک در جنوب شهر دامغان نزدیک روستای حسن‌آباد قرار دارد و از جاهای دیدنی استان سمنان به شمار می‌رود. در طول مسیر رسیدن به این دریاچه از روستاهای زیبایی چون ورکیان، کلا، صلح‌آباد، صیدآباد و امامزاده هفتنان عبور خواهید کرد که هریک از قلعه‌ها و یخچال‌های گِلی بسیار زیبایی برخوردار هستند.

آدرس: ۵۷ كیلومتری شمال دامغان، دهستان تویه رودبار

منبع عکس: سایت didanist.com (عکاس: ناشناس)

تپه‌های مریخی، تپه‌هایی واقع در جنوب شهر دامغان هستند که فضانوردان روسی و اوکراینی آن را شبیه‌ترین نقطه کره زمین به مریخ می‌دانند. اگر به دامغان دیدنی سفر کنید، حتما سر راه رسیدن به آن، این تپه‌ها را خواهید دید.

آدرس: دامغان، ۱۷ کیلومتری دیباج

منبع عکس: سایت wikiloc.com (عکاس: Ali Sarfi)

تنگه زندان از جاذبه‌های طبیعی شهر دامغان است که سالانه گردشگران و طبیعت‌دوستان زیادی را مجذوب دیدنی‌های بی‌شمار خود می‌کند. در مسیر رسیدن به این تنگه، می‌توانید از دشت گل‌های شقایقی که در سر راهتان قرار دارد نیز دیدن کنید.

آدرس: ۳ کیلومتری جاده آسفالته دامغان به سمنان

منبع عکس: سایت didanist.com (عکاس: ناشناس)

کاروانسرای سپه‌سالار امیریه در سه کیلومتری جاده آسفالته دامغان به سمنان واقع شده و از آثار تاریخی دوران قاجار است. کاورانسرای سپه‌سالار همچنین به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

آدرس: دامغان، خیابان مطهری

منبع عکس: گوگل مپ (عکاس: مهدی خرم)

مسجد شکرالله در نزدیکی مسجد تاریخانه قرار گرفته است و از بناهای خشتی شهر دامغان به شمار می‌رود. پلان بنای این مسجد به مربع شکل است و سقف آن به‌صورت گنبدی ساخته شده است.

آدرس: دامغان، بخش امیریه، دهستان قهاب صرصر، روستای دولت‌آباد (مشاهده روی نقشه)

منبع عکس: گوگل مپ (عکاس: drmuratkaya)

قلعه دولت‌آباد در روستای دولت‌آباد، کنار جاده تهران قرار گرفته است و از آثار تاریخی و جذاب شهر دامغان مربوط به اواخر دوره صفوی تا اوایل دوره قاجار محسوب می‌شود.

آدرس: دامغان، خیابان شهدا، مجاور مسجد النبی

منبع عکس: سایت didanist.com (عکاس: ناشناس)

امامزاده بکیر‌ ابن‌ اعین یکی از زیارتگاه‌های شهر دامغان است که مدفن عالم برجسته و متقی «بکیر ابن اعین» است. «بکیر ابن اعین بن سنسن کوفی» از خاندان با فضیلت و معروف به تشیع و از شاگردان و اصحاب نامدار «امام محمد باقر» است.

آدرس: دامغان، کیلومتر ۵ محور دامغان به اصفهان

منبع عکس: سایت didanist.com (عکاس: ناشناس)

اگر از علاقه‌مندان علم ستاره‌شناسی و نجوم هستید، پیشنهاد می‌کنیم که حتما از پایگاه نجوم دامغان دیدن کنید. از امکانات این مجموعه می‌توان به بهترین ادوات نجومی و همچنین مجرب‌ترین کارشناسان نجوم اشاره کرد.

آدرس: دامغان، ۴۹ کیلومتری شهرستان دامغان، منطقه تویه دروار، شمال روستای دهخدا (مشاهده در نقشه)

منبع عکس: گوگل مپ (عکاس: محسن محبوبی)

چشمه انگورستانی در شمالی‌ترین قسمت دره سرسبز تویه دروار قرار گرفته است. آب این چشمه به‌دلیل اینکه از کوه‌ها سرچشمه می‌گیرد، بسیار گوارا و قابل شرب است. سرسبزی اطراف این چشمه و پدید آمدن چشم‌اندازهای طبیعی، چشم هر بیننده‌ای را خیره می‌کند و این چشمه را به محلی مناسب برای تفریح خانواده‌ها تبدیل کرده است.

آدرس: ۱۰ کیلومتری از شهرستان دامغان

منبع عکس: ویکی پدیا (عکاس: ناشناس)

پدیده‌ای زیبا، منحصربه‌فرد و جالب در ۱۰ کیلومتری از شهرستان دامغان، روستای طاق‌ و در شمال مزرعه‌ فرح‌زاد قرار گرفته است که به نام «غار چاه دیو» شناخته می‌شود. شگفتی غار در این است که برخلاف تمامی غارهای موجود، در دل کوه قرار نگرفته است، بلکه می‌توان آن را درون چاهی که در دل دشت واقع شده است، مشاهده کرد. عمق چاه به ۷ متر می‌رسد و دهانه‌ ورودی آن به‌گونه‌ای است که رهگذران نمی‌توانند آن را مشاهده کنند. در مورد این غار روایات مختلفی بر سر زبان‌ها است. برخی از مردم معتقدند که در این منطقه دیوی به نام «زینل» وجود داشته است که چاه و غار را کنده و ایجاد کرده است. برخی دیگر نیز معتقدند که این غار در مسیر رودخانه قرار داشته و بر اثر سیل‌های متعدد که در ادوار مختلف به وجود آمده است، راهی به داخل آن باز شده و چاه امروزی را به وجود آورده است. بازدید از این غار زیبای زیرزمینی، برای علاقه‌مندان به غار گردی و طبیعت‌گردی بسیار هیجان‌انگیز خواهد بود.

بازار قدیمی دامغان، مدرسه‌ موسویه، روستای زیبای قوشه، دق بیجارمند، دق اسماعیل مهلو، آبشار پیر خوشتر، آبشار نسروا، منطقه‌ انگورستانی، کویر ملی (شن‌های روان)، مقبره‌ شاهرخ تیموری، امامزاده محمد دامغان، دژ گردکوه، تنگه دروار دامغان، آتشکده‌ دروار، روستای نمکه، ساختمان آقا محدخان، گنبد زنگوله تنها بخشی از دیگر جاذبه‌های گردشگری در این شهر تاریخی ایران‌زمین است.تجربیات و نظرهای خود را در خصوص جاذبه‌های گردشگری دامغان با ما و سایر کاربران کجاروبه اشتراک بگذارید.

نویسندگان: محبوبه حسنی، شیدا خرمشاهی