روستای لافت

روستای تاریخی لافت یکی از زیباترین جاهای دیدنی قشم است که با وجود جاذبه‌های متعدد تاریخی و طبیعی از جمله اکو موزه، اسکله باستانی، چاه‌های تلا، ساحل، معماری بی‌نظیر و نخلستان، هر سال گردشگران بسیاری را از داخل و خارج از کشور به‌سمت خود می‌کشاند. این روستا از قدیمی‌ترین روستاهای ایران در کرانه‌های خلیج فارس است و یکی از مناطقی است که امکان بازدید از جنگل‌های حرا را نیز در اختیار شما می‌گذارد.

روستای لافت با نام روستای بادگیرها در جنوب ایران مشهور است و مکانی فوق‌العاده برای تماشای غروب آفتاب و آشنایی با پیشینه تاریخی جزیره قشم به شمار می‌آید. در ادامه با ما همراه باشید تا اطلاعات جامعی از این روستا در اختیار شما بگذاریم و شما را به سفری در میان گذرگاه‌های تنگ و باریک آن ببریم.

عکاس: فرهاد صفری

منبع عکس: ویکی پدیا. عکاس: نامشخص

روستای بندری لافت از جاهای دیدنی استان هرمزگان به شمار می‌آید و در شمال غربی جزیره قشم و در پیش‌آمدگی خشکی‌های جزیره واقع شده است. این روستا با مختصات ۵۵ درجه و پنج دقیقه شرقی طول جغرافیایی و ۲۶ درجه و ۵۴ دقیقه شمالی عرض جغرافیایی در شرق جنگل حرا قرار دارد و از نظر تقسیمات کشوری یکی از مراکز جمعیتی دهستان سلخ در شهرستان قشم استان هرمزگان به شمار می‌آید.

فاصله روستای لافت تا قشم ۲۲ کیلومتر (۲۳ دقیقه) است. این روستا با فرودگاه بین‌المللی قشم، ۲۵٫۴ کیلومتر فاصله دارد. فاصله روستای لافت با اسکله مسافربری شهید ذاکری، ۵۶ کیلومتر و تا درگهان، ۳۵ کیلومتر است. این روستا نزدیک‌ترین نقطه به بندر پل در جزیره قشم است و اسکله لافت (جابه‌جایی همراه با خودرو) در فاصله هفت کیلومتری آن قرار دارد.

• آدرس: استان هرمزگان، بخش مرکزی شهرستان قشم، شمال غرب جزیره قشم، دهستان سلخ (مشاهده روی نقشه)

منبع عکس: kavala.ir. عکاس: نامشخص

برای دسترسی به روستای لافت ابتدا باید خود را به جزیره قشم برسانید. جزیره قشم دارای فرودگاه بین‌المللی است و شما می‌توانید به‌راحتی و در کمتر از دو ساعت خود را به فرودگاه بین‌المللی دیرستان قشم برسانید. از فرودگاه برای رسیدن به روستای لافت یا سوار تاکسی شوید یا ماشین اجاره کنید تا از جاده شمالی جزیره پس از حدود ۲۴ دقیقه به این روستای حیرت‌انگیز برسید.

برای سفر به قشم با ماشین شخصی نیز به‌طور کلی دو تا انتخاب وجود دارد:

مسیر اول: فاصله تهران تا بندر عباس از این مسیر، ۱,۲۷۶ کیلومتر (۱۴ ساعت و ۲۰ دقیقه) است. از تهران از اتوبان خلیج فارس و سپس آزادراه تهران - قم به قم بروید و از آنجا مسیر خود را به‌سمت کاشان ادامه دهید. از اتوبان کاشان - نطنز و جاده ۷۱ به‌سمت یزد و سپس سیرجان بروید تا به بندرعباس برسید. از آنجا اگر قصد دارید با ماشین شخصی به قشم بروید، خود را به بندر پل (از طریق جاده بندرعباس به بندر لنگه) در ۱۰ کیلومتری شرق بندر خمیر و ۶۰ کیلومتری غرب بندرعباس برسانید. این مسیر حدود یک ساعت (۸۱ کیلومتر) است. سپس با ماشین وارد شناورهای خودروبر یا لندینگ‌کرافت‌ شوید تا به اسکله لافت بروید. هیچ محدودیتی برای نوع خودرو وجود ندارد و کشتی‌ها به‌صورت شبانه‌روزی خدمت‌رسانی می‌کنند. از اسکله لافت حدود ۱۳ دقیقه به‌سمت جنوب رانندگی کنید تا به روستای تاریخی لافت برسید.

منبع عکس: ویکی پدیا. عکاس: نامشخص

شما همچنین می‌توانید ماشین خود را پارک کنید و به اسکله شهید حقانی بندرعباس بروید. از این اسکله با اتوبوس‌های دریایی به بندر شهید ذاکری یا درگهان قشم می‌رسید. ساعت کاری اتوبوس دریایی از بندر عباس به قشم هرروز از ساعت ۶ صبح تا ۱۱:۳۰ شب است. زمان سفر با اتوبوس دریایی تا قشم ۵۰ دقیقه و تا درگهان یک ساعت و ۳۰ دقیقه است. توجه داشته باشید که در روزهای دریایی اتوبوس‌های دریایی مسافران را جابه‌جا نمی‌کنند. از اسکله شهید ذاکری باید حدود ۵۰ دقیقه به‌سمت شمال غرب بروید تا به روستای لافت برسید. از شهر درگهان نیز حدود نیم ساعت تا لافت فاصله دارید.

مسیر دوم: فاصله تهران تا بندر پل از این مسیر، ۱,۳۴۹ کیلومتر (۱۵ ساعت) است. این مسیر از قم، کاشان، اصفهان، شیراز، جهرم و لار می‌گذرد و در نهایت به بندر پل می‌رسد. از بندر پل با ماشین وارد شناورهای خودروبر یا لندینگ‌کرافت‌ شوید تا به اسکله لافت بروید. اگر قصد ندارید با ماشین به قشم بروید، مسیر را تا بندر عباس ادامه دهید و ماشین خود را پارک کنید. سپس از طریق اسکله شهید حقانی به قشم بروید.

راه‌های دیگر برای رسیدن به بندرعباس، قطار و اتوبوس هستند. زمان تقریبی سفر با قطار از تهران تا بندرعباس، ۱۹ ساعت است.

منبع عکس: dobaresafar.ir. عکاس: نامشخص

بسیاری از تاریخ‌دانان منطقه‌ای مشهور به هلال مشهور خصیب را به‌عنوان مهد تمدن بشری می‌شناسند؛ منطقه‌ای که در قسمت جنوبی خود به سواحل خلیج فارس می‌رسد؛ بنابراین می‌توان این‌طور اظهار کرد که کرانه‌های خلیج فارس نقطه آغاز تمدن بشری هستند.

به‌علاوه، شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد به احتمال زیاد خلیج فارس اولین دریایی بوده که انسان روی آن کشتیرانی کرده است. طبق همین شواهد تاریخی، فنقیان، سومریان، بابلیان و ایلامیان و سپس ایرانیان، یونانیان و اعراب اولین گروه های انسانی و اولین تمدن‌های تاریخی بودند که در آب‌های خلیج فارس به کشتیرانی پرداخته‌اند. در ضمن باید بدانید که بقایای گورهای باستانی در ایلام و بحرین و کاوش‌های مقدماتی باستان‌شناسان در پیرامون بندر لافت، همه و همه شواهدی هستند که آغاز تمدن از این نقطه را تایید می‌کنند.

منبع عکس: dobaresafar.ir. عکاس: نامشخص

بندر لافت در گذشته نقش بسیار مهمی در تجارت بین ایران و دولت‌های مختلف داشت و مردان این روستا از گذشته تا روزگاران نه چندان دور با لنج‌های بادبانی اقیانوس را می‌پیمودند و با کشورهای آفریقایی و کشور هند تجارت می‌کردند؛ به‌طوری که هنوز برخی ساکنان سالمند روستای لافت مسلط بر زبان‌های هندی، سواحلی، عربی، انگلیسی و غیره هستند؛ مردانی که نقش مهمی در گسترش اسلام در شبه‌قاره هند بازی کردند. جالب است بدانید که در حال حاضر افراد زیادی در بندرلافت هستند که به خاطر ازدواج پدرانشان در کشور هند خواهر و برادر دارند.

امروزه نیز همه‌روزه کشتی‌های بسیاری در بندر لافت پهلو می‌گیرند. روستای لافت با توجه به وجود راه دریایی و تسهیل ارتباط آبی، وجود جنگل‌های حرا، دسترسی به آب شیرین و وزش بادهای موسمی، شرایطی ایدئال را برای زندگی مردمان فراهم می‌کرد. این روستا از گزند دشمنان در امان بود و مردم می‌توانستند در امنیت و با خیالی آسوده در آن زندگی کنند.

منبع عکس: وب‌سایت رهبال آسمان. عکاس: نامشخص

معماری روستای لافت به‌دلیل وجود بادگیرهای فراوان، معماری کویری است. در این جزیره دمای هوا در طول تابستان به بیش از ۵۰ درجه سانتی‌گراد می‌رسد و انعکاس آفتاب در آب در کنار رطوبت شدید هوا، شرایط را برای زندگی بسیار دشوار می‌کند. امروزه همه مردم از کولرگازی استفاده می‌کنند؛ اما در گذشته خبری از برق و کولر نبود. به همین دلیل مردم روستای لافت سیستم مناطق کویری را در ساخت خانه‌های خود به کار می‌گرفتند. آن‌ها برای ایجاد هوای خنک در خانه، از بادگیر استفاده می‌کردند. بادگیر ارتفاع بسیاری دارد؛ زیرا باد در ارتفاع قدرت بیشتری پیدا می‌کند و وارد بادگیر می‌شود. به این ترتیب باد به خانه راه پیدا می‌کند.

معماری کویری در خانه‌های روستا نیز به چشم می‌خورد؛ به‌طوری که اتاق‌های تابستانی و زمستانی خانه در اطراف یک حیاط مرکزی و چهارگوش شکل گرفته‌اند و باغچه‌ها، شکل نرده‌ها و پنجره‌ها، همه و همه نشانه‌هایی از معماری ایرانی کویری را به نمایش می‌گذارند. ترکیب اتاق‌ها، راهروها و ارتباط آن‌ها با حیاط نیز کاملا تحت‌تاثیر معماری نواحی مرکزی و حاشیه کویری ایران ایجاد شده است.

منبع عکس: commons.wikimedia.org. عکاس: نامشخص

در قاب پنجره‌های خانه‌های لافت، تصاویر زیبای حجاری شده از اشیایی چون شمعدان، لاله، چراغ و قوری دیده می‌شود. در ساخت دیوارهای خانه‌ها از خشت و گل و در ساختار سقف و بام خانه‌ها از چوب استفاده شده است؛ البته در ساختمان‌های جدید مصالحی مانند آجر، بتن، سیمان و آهن نیز به کار رفته‌اند. خانه‌های روستای لافت در طول سال‌ها مرتب مرمت شده‌اند و به همین دلیل نمی‌توان سن آن‌ها را به‌طور دقیق حدس زد.

بافت روستای لافت در دوره‌های مختلفی ایجاد شده است و سه بخش مختلف در آن قابل‌مشاهده هستند. از این سه بخش، بافت اصلی را به‌عنوان بافت قدیمی روستا و دو بخش دیگر (در بخش شمالی و جنوب شرقی) را به‌عنوان بافت جدید روستا در نظر می‌گیرند. از معماران مشهور بادگیرهای منحصر‌به‌فرد و زیبای بندر لافت می‌توان به استاد احمد صالح ابراهیم (احمد سفاری) و استاد حاج یحیی استاد احمد (یحیی سفاری) اشاره کرد.

عکاس: نامشخص

بافت قدیمی روستای لافت در حد فاصل دریا و تپه‌های اطراف چاه‌های آب واقع شده است و به‌عنوان هسته اولیه در بخش مرکزیِ ساخت و سازهای فعلی شناخته می‌شود. بافت فشرده ساختمان‌ها، کوچه‌های کم‌عرض و بادگیرها از مهم‌ترین نشانه‌های این بخش از روستا هستند؛ بخشی که به طول تقریبی یک کیلومتر و عرض متوسط ۱۷۰ متر است و چند راسته اصلی دارد که همگی به موازات خط ساحلی شکل گرفته‌اند.

رنگ سفید در بافت قدیمی روستا نشانه‌ای برای مساجد و برکه‌های آب و رنگ اخرایی نشانه‌ای از خانه‌ها هستند. چهار مسجد از هفت مسجد این روستا در بافت اصلی قرار دارند؛ مساجدی با مناره‌های بلند که زمینه را برای شکل‌گیری محله‌های مختلف ایجاد کرده‌اند. مسیرهای اصلی بافت قدیمی لافت به‌صورت شمالی جنوبی هستند و مساجد (نقاط عطف روستا) را به هم وصل می‌کنند. بخش قدیمی لافت با وجود محله‌های متعدد، بافتی یک‌پارچه و پیوسته دارد. در این بخش یک مسیر ساحلی آسفالته نیز وجود دارد که دسترسی‌ را برای وسایل حمل و نقل فراهم می‌کند.

منبع عکس: مجله جاباما. عکاس: نامشخص

ساخت و سازهای قسمت جنوب شرقی روستای لافت به‌صورت پراکنده و با تراکم ساختمانی و جمعیتی کم در دامنه تپه‌ها و زمین‌های مسطح اطراف روستا و با فاصله از دریا دیده می‌شوند. این بخش به‌تدریج و به‌طور پیوسته ساخته شده و به همین دلیل به توسعه این منطقه جهت داده است. در این قسمت از روستا معابر پهن‌تری به چشم می‌خورند. به‌علاوه، تمرکز خانه‌ها در اطراف مساجد نیست؛ به این معنا که مرکز محله مفهوم اصلی خود را از دست داده است. خدمات آموزشی، بهداشتی، درمانی و تاسیسات و تجهیزات لافت در میان بافت قدیم روستا و ساخت و سازهای قسمت جنوب شرقی در داخل تپه مرکزی قرار دارند.

بخش شمالی، ورودی روستای لافت است و امروزه سازه‌هایی با پراکندگی بیشتر نسبت به ساخت و سازهای جنوب شرقی در آن دیده می‌شود. این بخش در شیب تندتر تپه ماهورها و به‌صورت محدودتر شکل گرفته است. بخش شمالی روستای لافت با گذشت زمان و با توجه به جنبه‌های اقتصادی، توسعه پیدا کرده و با امتداد در جهت شمالی به سوی قشم متمایل شده است. گذرگاه‌های این بخش با دیگر قسمت‌های روستا متفاوت است و تنها می‌توان فضاهای وسیع لابه‌لای بافت پراکنده را به‌عنوان معبر یا کوچه در نظر گرفت.

منبع عکس: مجله جاباما. عکاس: نامشخص

آب روستای لافت از طریق جمع‌آوری آب‌های سطحی از تپه‌های میانی روستا تامین می‌شود. باران‌های ناگهانی و سیل‌آسا، باعث جاری شدن آب در مجراهای طبیعی و مصنوعی تپه‌ها می‌شوند؛ آبی که در نهایت از طریق مسیر کنار بافت بالایی روستا به‌سمت چاه‌های تلا و آب‌انبار اصلی می‌رود. مرتفع‌ترین بخش روستای لافت در دامنه تپه‌ها قرار دارد؛ بخشی که کوچه‌های منتهی به خانه‌های بالایی آن، بن‌بست هستند تا آب‌های سطحی وارد بافت روستا نشوند و آسیبی به خانه‌ها نزنند.

در برخی مواقع پس از باران‌های شدید، دریاچه‌ای در محدوده چاه‌ها تشکیل و آب‌انبار اصلی روستا پر از آب می‌شود. در این زمان از سال بسیاری از اهالی روستای لافت برای تفریح و آب‌بازی به‌سمت چاه‌ها می‌روند تا به شادی بپردازند. سرریز آب چاه‌ها و آب‌انبار از محوطه اطراف مسجد جامع رد می‌شود و در نهایت به دریا می‌ریزد. در حال حاضر آب روستای لافت از شهر قشم و توسط مخزن‌های سیار آب تامین می‌شود و در حیاط هر واحد مسکونی آب‌انباری در داخل زمین وجود دارد.

عکاس: Davoud Maeili

نکته جالب‌توجه در زبان مردم روستای لافت، وجود کلمات انگلیسی است؛ به‌طوری که حتی سالمندان روستا در گفتگوهای روزمره خود به‌جای لیوان از واژه «گلاس» و به‌جای شکلات از واژه «چاکلت» استفاده می‌کنند. وجود این کلمات به احتمال زیاد به تاریخ استعماری منطقه مربوط می‌شود؛ استعماری که ۱۱۲ سال به طول انجامید. البته نقش رسانه، قرار گیری در کنار بندرگاه و استفاده از ابزار و وسایل برقی و کالاهای خانگی خارجی از دیگر دلایل استفاده از کلمات انگلیسی در این روستا هستند.

زنان روستای لافت بیشتر لباس‌های سنتی می‌پوشند. آن‌ها از روسری‌های لیو (عری) استفاده می‌کنند و برقع (روبند) می‌گذارند. جالب است بدانید که دختران لافتی قبل از ازدواج اجباری برای استفاده از روبند ندارند و معمولا پس از ازدواج برقع می‌پوشند. این نوع پوشش برخلاف تصور عموم، به حجاب ربطی ندارد و به‌دلیل گرمای زیاد و برای جلوگیری از آفتاب شدید روی پلک‌ها و صورت مورد استفاده قرار می‌گیرد.

عکاس:Davoud Maeili

برقع، پوشش عربی نیست و از ایران به مناطق عرب‌نشین رفته است. زنان روستا در هنگام نماز، کیسه‌هایی به پا می‌کنند که سنتی قدیمی از روزگاران دور را به نمایش می‌گذارد. پوشش مردان روستای لافت معمولی است؛ البته آن‌ها در مواقع خاص لباس‌های سنتی شامل دشداشه و عمامه سفید به تن می‌کنند. بیشتر مردم لافت، مسلمان و سنی هستند. آن‌ها با شنیدن صدای اذان، کار را تعطیل می‌کنند و برای خواندن نماز جماعت به مساجد می‌روند. زنان این روستا فقط در اعیاد و شب‌های جمعه در مساجد حضور دارند.

منبع عکس: مجله جاباما. عکاس: نامشخص

لنج‌سازی: دو کارگاه لنج‌سازی در شمال غرب و جنوب غرب روستا و در کنار ساحل دریا قرار دارند که با وجود کم رونق شدن بازار کار، هنوز به فعالیت خود ادامه می‌دهند.

لنج‌داری: لنج‌دارها کالاهایی را از بندرعباس به دبی یا بندرهای پاکستان می‌برند. هر سفر آن‌ها معمولا ۱۰ روز طول می‌کشد و درآمد حاصل از آن به‌صورت نصف نصف بین صاحب لنج و ملوانان تقسیم می‌شود. فرد صاحب لنج می‌تواند در این سفر دریایی حاضر باشد یا ملوان‌ها را تنها به سفر بفرستد. درآمد حاصل از این کار بسته به بزرگی و کوچکی لنج متغیر است.

صیادی:صید ماهی و میگو از دیگر مشاغلی است که مردم روستای لافت به آن مشغول هستند؛ شغلی که علاوه بر درآمدزایی، مایحتاج غذایی آن‌ها را نیز تامین می‌کند.

تولید صنایع دستی: برحی از زنان و مردان لافتی به تولید صنایع دستی از جمله زری‌دوزی، سوزن‌دوزی، گلابتون‌دوزی و حصیربافی مشغول هستند.

باغداری و کشاورزی: بسیاری از اهالی روستا در نخلستان‌ها به تولید خرما مشغول هستند. رطب، سیب‌زمینی، پیاز، انواع سبزیجات، انواع مرکبات و کدو‌ نیز از دیگر محصولات کشاورزی این روستا هستند.

علف‌چینی یا سرشاخه‌چینی:برگ درختچه‌های جنگل‌های حفاظت شده حرا، نیمی از علوفه مورد نیاز دام‌های روستای لافت را تامین می‌کند. مردم این روستا با توجه به زمان جزر و مد، با قایق‌های چوبی یا موتوری (هوری) به دل دریا می‌زنند و سرشاخه‌های این درختان را می چینند. افراد شاغل در این حوزه معمولا خودشان، صاحب دام نیستند و پس از بازگشت از دریا، محصول خود را در كنار ساحل به دامداران محلی می‌فروشند. علف‌چینی یا سرشاخه‌چینی، شغلی ساده است و به همین دلیل افراد بسیاری با آن امرار معاش می‌کنند.

دامداری: نگهداری از دام و احشام و تولید لبنیات و گوشت از دیگر مشاغل رایج در لافت است.

عکاس: Matthias Abherve

مولودی خوانی: در طول سال، چهار بار در زمان تولد پیامبر (۱۲ ربیع الاول به عقیده اهل سنت)، شب معراج پیامبر (در شب ۲۷ رجب)، عید فطر در اول شوال و عید قربان در ۱۰ ذیحجه به زبان عربی در مساجد روستای لافت، مولودی‌خوانی می‌شود.

مراسم عید فطر و قربان: اهالی روستا در این دو عید خانه‌تکانی می‌کنند، لباس نو می‌خرند، سفره عید می‌چینند و به دید و بازدید می‌روند. عید فطر و قربان در واقع تکرار عید نوروز در لافت هستند و سنت‌های کهن این روستا را به ما نشان می‌دهند.

رقص ازوا: در روزهای عید قربان و عید فطر و همچنین عروسی‌ها، جمعی از ناخدایان و ماهیگیران با ساز، دهل و طبل‌های بزرگ در روستا جمع می‌شوند و با رقص و پایکوبی به شادی می‌پردازند. این مراسم در لافت با نام رقص ازوا، عضوا یا رزیف خوانی شناخته می‌شود و از جایگاه خاصی در میان اهالی روستا برخوردار است.

باسک گویی: نوعی آوازخوانی است که در آن، شعرهای محلی خوانده می‌شود.

در سفر به روستای لافت از خرید سوغات و صنایع دستی غافل نشوید و حتما برای خود و عزیزانتان یادگاری به‌همراه ببرید. حصیرهای تزیینی (دم‌کنی‌، ظروف میوه، گلدان‌، سینی‌های گرد و بزرگ)، محصولات گلیم‌بافی و رودوزی‌های سنتی، مصنوعات سوزن‌دوزی، گرگوربافی، توربافی، گلابتون‌دوزی و زری‌بافی، محصولات دریایی از حلزون و صدف و همچنین ماهی، میگو، کیک سنتی هلر، نان تموشی، ادویه‌های جنوبی، رطب و خرما از جمله سوغاتی‌هایی هستند که می‌توانید از میان آن‌ها انتخاب کنید.

منابع و عکاس عکس‌ها: اول تا سوم (نامشخص). چهارم: وب‌سایت رهبال آسمان

غذاهای سنتی لافت بسیار خوشمزه هستند و شکم‌گردی در این روستا از آن دسته تجریباتی است که نباید آن را از دست داد. در میان لذیذترین غذاهای این منطقه می‌توان به هواری (نوعی خورشت جنوبی)، «زی‌بن» (خوراک مخصوص لافتی)، گلمبا، بریانی، کاتغیا قاتق (یکی از غذاهای چاشت بندری)، ماهی برشته، سور و قلیه ماهی اشاره کرد. البته اگر سری به مغازه‌های لافت بزنید، با خوراکی‌های محلی روبه‌رو می‌شوید که می‌توانند جای یک وعده غذای کامل را پر کنند. پیراشکی محلی با طعم دلپذیر و نان پنیری از جمله این خوراکی‌ها هستند.

هواری. منبع عکس: خبرگزاری ایلنا. عکاس: نامشخص

تماشای بادگیرهای کوچک و بزرگ در گذرگاه‌های تنگ و باریک روستای لافت، از آن دسته تجریباتی است که هیچ‌گاه فراموش نخواهید کرد. کوچه‌ها در لافت به‌طوری طراحی شده‌اند که معمولا به بن‌بست نمی‌رسند و به محله‌های دیگر راه پیدا می‌کنند. ساختار تنگ کوچه‌ها و نزدیک بودن خانه‌های دو طرف کوچه به یکدیگر سبب می‌شود تا رهگذران از تابش نور آفتاب در امان باشند و گردشی دلپذیر را تجربه کنند.

عکاس: فرهاد صفری

بادگیرهای خانه‌های روستای لافت به‌صورت دو طرفه یا چهارطرفه بنا شده‌اند؛ بادگیرهایی مزین به هنر ایرانی و تزئیناتی چون اشکال اسلیمی (طرح‌های گیاهان و ساقه‌های مارپیچ) که برای ساکنان حیاتی هستند. این بادگیرها پرحجم و بزرگ ساخته شده‌اند تا نسیم دریا را به درون خود بکشند و آن را به‌سمت یکی از اتاق‌های خانه، مشهور به اتاق لوله، ببرند.

عکاس: فرهاد صفری

بام لافت میان دو بافت قدیمی و جدید روستا قرار گرفته است و یکی از پرطرفدارترین دیدنیهای این روستا به شمار می‌آید. گردشگران در این مکان می‌توانند به تماشای چهره دیروز و امروز روستا بنشینند. از بام لافت از یک سمت بادگیرهای قدیمی بر فراز خانه‌ها و در فاصله کمی از خلیج فارس دیده می‌شوند؛ در حالی که در سوی دیگر، سازه‌هایی مدرن به چشم می‌خورند که به‌ندرت در آن‌ها از بادگیر استفاده شده است.

جنگل حرا یکی از جاذبه‌های خاص ایران و از جلوه‌های بی‌نظیر طبیعت در قشم است که برای دیدن آن باید با قایق به آب‌های شور خلیج فارس بروید. این جاذبه که شهرتی جهانی دارد، در فهرست میراث طبیعی کشور به ثبت رسیده است. جذابیت‌ جنگل حرا زمانی به اوج خود می‌رسد که درختان مانگرو در‌ آب فرو رفته‌ باشند.

عکاس: سینا اسکندر

جنگل حرا با وسعتی معادل ۸۲,۳۶۰ هکتار از جنگل‌های پنجگانه استان هرمزگان و یکی از ذخیره‌گاه‌های زیست‌کره ایران به شمار می‌آید. این جنگل شرایط اکولوژی مناسبی دارد و به همین دلیل زیستگاه مناسبی برای پرندگان مهاجر مناطق گرمسیری نظیر حواصیل بزرگ، حواصیل هندی، کفچه نوک تیز، گیلانشاه، سلیم خاکستری، کاکائی و… است. به‌علاوه انواع گوناگون پرندگان، آبزیان و دوزیستان نظیر انواع مارهای دریایی و ماهی‌ها و همین طور لاک‌پشت‌ها در این منطقه زندگی می‌کنند. جالب است بدانید که ۸۰ درصد از آبزیان دریای خلیج فارس در این منطقه تخم‌ریزی می‌کنند.

منبع عکس: dobaresafar.ir. عکاس: نامشخص

قلعه نادری لافت، بنایی مخروبه در جنوب روستا است که بومیان آن را با نام نادرشاهی نیز می‌شناسند. این قلعه پلانی مربع شکل دارد و بارو، ۳۰ حلقه آب شیرین، سه برکه آب، دو آب‌انبار قدیمی و باقی‌مانده چهار برج، تنها چیزهایی هستند که از آن بر جای مانده‌اند. قلعه نادری لافت تنها قلعه ایرانی در جزایر خلیج فارس است و به گفته برخی قدمت آن به حدود ۲۵۰ سال قبل بازمی‌گردد؛ زمانی که لطیف‌خان امیرالبحر نادرشاه، برای صیانت از تنگه خوران (راه اتصال بین بندر کنگ، بندر لنگه و بندرعباس)، دستور ساخت آن را داد. البته برخی نیز اعتقاد دارند که این قلعه بر روى پایه‌هاى دژهاى کهن و باستانى قبل از اسلام قرار دارد و زمان ساخت آن به سال‌های دور باز می‌شود.

منبع عکس: گوگل‌مپ. عکاس: Miroslaw Siemieniuk

منبع عکس: آسان گردش. عکاس: نامشخص

چاه‌های تلا یا تلاو از مهم‌ترین جاذبه‌های گردشگری لافت هستند که در فهرست آثار ملی ایران نیز به ثبت رسیده‌اند. این چاه‌ها با عمق سه تا ۶ متر در دامنه بام لافت، حد فاصل مسجد جامع روستای لافت و قلعه تاریخی نادری، به‌سمت ارتفاعات شرق روستا قرار دارند و یکی از نمونه‌های خلاقانه معماری برای ذخیره آب باران به شمار می‌آیند.

در روستای لافت، ۳۶۶ حلقه چاه وجود داشته است که دارای آب شیرین، شور، گرم یا سرد بوده‌اند. طبق گفته اهالی روستا این چاه‌ها توسط فردی به نام خواجه کریم یا خواجه کرم ساخته شده‌اند؛ چاه‌هایی که در فصول پر بارش بر از آب می‌شدند و آب مردم روستا را در طول سال تامین می‌کردند. کارشناسان قدمت این چاه ها را مربوط به تاریخ پیش از اسلام و دوره هخامنشی یا ساسانی می‌دانند. امروزه تنها ۳۳ عدد از این چاه‌ها باقی مانده است که بر اساس شکل چاه و نوع آب دارای نام‌های متفاوتی هستند.

منبع عکس: وب‌سایت رهبال آسمان. عکاس: نامشخص

در روستای لافت و اطراف آن زیارتگاه‌های متعددی وجود دارند که در میان آن‌ها می‌توان به زیارتگاه شیخ موسی، زیارتگاه شیخ شمس‌الدین و زیارتگاه سید حسن منصور در کنار قبرستان‌های روستا اشاره کرد. در فاصله کوتاهی از لافت، جزیره کوچکی به نام شیخ اندر آبی وجود دارد. در این جزیره کسی زندگی نمی‌کند و در زمان مد دریا قسمت‌هایی از آن در زیر آب فرو می‌رود. زیارتگاه شیخ اندرآبی در شمال این جزیره قرار دارد و مکانی مقدس در میان ماهیگیران و دریانوردان است. به شما پیشنهاد می‌کنیم که بازدید از این زیارتگاه را از دست ندهید.

عکاس: نامشخص

مساجد نقش مهمی را در معماری و زندگی اجتماعی مردم روستای لافت ایفا می‌کنند. هفت مسجد این روستا دقیقا در مرکز اجتماع خانه‌ها قرار دارند و به‌صورت تک مناره با شیوه معماری کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس ساخته شده‌اند. مساجد روستای لافت، مذهب سنی اهالی بومی جزیره را به بازدیدکنندگان نشان می‌دهند.

مهم‌ترین مسجد روستا، مسجد جامع لافت (مسجد حضرت رسول (ص)) در کنار چاه‌های تلا آب‌انبار است که به‌عنوان مرکز اصلی روستا شناخته می‌شود. مسجد ابوبکر صدیق (ره)، مسجد عمر ابن الخطاب (ره)، مسجد عثمان ذی‌النورین (ره)، مسجد امیرالمومنین علی (ع)، مسجد حسین (ع) و مسجد امام شافعی (ره) دیگر مساجد روستای لافت هستند.

عکاس: نامشخص

آب انبارهای روستای لافت با سقف‌های گنبدی شکل و سفید رنگ، وظیفه تامین آب شیرین مردم روستا را بر عهده دارند. آب انبارها در سواحل جنوبی ایران با نام برکه، به‌معنای محل ذخیره آب باران، نیز شناخته می‌شوند. در روستای لافت و اطراف آن، حدود ۳۴ آب‌انبار وجود دارد که با شکل خاص سقفشان، در برابر گرمای جنوب مقاومت می‌کنند و مانع تبخیر آب می‌شوند.

برکه سنگی لافت یکی از زیباترین آب انبارهای جنوب ایران است. قدمت این آب‌انبار که در کنار چاه‌های تلا و قلعه نادری قرار دارد به ۴۰۰ سال پیش بازمی‌گردد. عمق برکه سنگی لافت ۱۰ متر است و آب باران پس از سرازیر شدن به این برکه به‌سمت چاه‌ها هدایت می‌شود و آن‌ها را پر می‌کند. این آب‌انبار دارای دهانه‌ای به قطر ۱۲ متر است.

عکاس: نامشخص

گورستان‌های تاریخی از دیگر دیدنیهای روستای لافت هستند. برخی قبرهای این گورستان‌ها برای هزاران سال قبل هستند و قدمت آن‌ها به بیش از ۱۳۰۰ سال پیش باز می‌شود. گورستان لافت کهنه یکی از این گورستان‌ها است که در نزدیکی زیارتگاه سید شمس‌الدین (منطقه تا‌به‌تا، اینگورستان) قرار دارد. بر اساس تکه‌های شکسته‌شده سنگ‌قبرها، قدمت گورهای این منطقه به بیش از دو هزار سال پیش نسبت داده می‌شود.

قبرستان دارالمغفره در نزدیکی زیارتگاه سیدحسن پسر سیدمنصور از دیگر مکان‌هایی است که نباید بازدید از آن را از دست بدهید. جالب است بدانید که روی بسیاری از قبرها کوزه و خمره دیده می‌شود و تقریبا هیچ قبری بدون اثری از یک نوع ظرف آبخوری در آن وجود ندارد. آثار این ظروف از کوزه و خمره گرفته تا پارچ و تنگ و حتی فلاسک آب، ارزش زیاد آب را در میان بومیان منطقه نشان می‌دهند.

منبع عکس: وب‌سایت رهبال آسمان. عکاس: نامشخص

اسکله باستانی روستای لافت با سنگ‌های لبه‌دار ساخته شده است و امروزه آثاری از آن در این منطقه به چشم می‌خورد. این اسکله با قدمتی از دوران مادها، هخامنشیان یا ساسانیان، ۱۳۰ متر طول دارد، ضخامت اصلی کف آن به هفت متر و دیوارهای روی اسکله به سه متر می‌رسد. برای پیدا کردن این اسکله از مردم محلی کمک بخواهید.

عکاس: نامشخص

ساحل روستای لافت با چشم‌اندازی کم‌نظیر از خلیج فارس، کشتی‌ها و قایق‌های کوچک و بزرگ، مکانی فوق‌العاده برای استراحت و تجربه سکون و آرامش است. سعی کنید در زمان غروب آفتاب خود را به ساحل روستای لافت برسانید تا بازی رنگ‌ها را در آسمان ببینید و خاطره‌ای به‌یادماندنی بسازید.

نخلستان روستای لافت در کنار بادگیرها فضایی متفاوت و خاص را در روستا ایجاد کرده‌اند. زیر سایه درختان سبز گرمسیری و نخل‌های بلند به استراحت بپردازید و شکوه طبیعت جنوب کشور را در هوایی خنک تماشا کنید.

منبع عکس: فرهاد صفری

اکو موزه لافت اولین اکو موزه ایران است که در قسمت قدیمی روستا و درست روبه‌روی بندرگاه قرار دارد. در این موزه می‌توانید به تماشای زندگی مردم لافت و معماری سنتی خانه آن‌ها بنشینید و با جاذبه‌های تاریخی، فرهنگی، مردم‌شناسی و طبیعی این منطقه، مجموعه باورها و سنت‌های مردم لافت و جنگل‌های حرا آشنا شوید. یکی از جاذبه‌های این موزه، اتاقی با نام بادگیر است که با رفتن به درون آن با کارکرد بادگیر و هوای مطبوع تولیدی آن آشنا خواهید شد.

گردش در روستای لافت و تماشای گذرها و خانه‌های لافت در کنار مناره‌های بلند مساجد، گرم گرفتن با مردم مهمان‌نواز و دوست‌داشتنی و استراحت زیر نخل‌های بلند از محبوب‌ترین فعالیت‌های گردشگران در این منطقه هستند. از دیگر تفریحات این روستا می‌توان به قایق‌سواری با قایق موتوری در آب‌های خلیج فارس، جزایر اطراف و جنگل‌های حرا در کنار یک راهنمای محلی و عکاسی از سوژه‌های مختلف از جلوه‌های معماری روستا گرفته تا جاذبه‌های طبیعی یا شیوه زندگی ساکنان و کشتی‌های پهلو گرفته در اسکله اشاره کرد.

عکاس‌ها: حمید سهرابی، Matthias Abherve و Park Jongwoo، بهمن زارعی

روستای لافت، یکی از جاذبه‌های مشهور جزیره قشم است و هر سال از گردشگران زیادی میزبانی می‌کند. به همین دلیل این روستا از امکانات رفاهی نسبتا خوبی برخوردار است که در میان آن‌ها می‌توان به به سوپرمارکت‌ها، نیمکت‌های موجود در اسکله و آلاچیق برای تماشای غروب، آنتن‌دهی تلفن همراه، رستوران، کافه، محل اقامت، برق شهری، آب شرب، خودپرداز بانک و غیره اشاره کرد.

برای اقامت در لافت لازم نیست نگران باشید؛ هتل ارسلان لافت در نزدیکی ساحل و اقامتگاه بومگردی سفار در خانه‌ای با قدمت ۴۰۰ سال قبل از جمله مکان‌هایی هستند که در این روستا و نزدیکی آن قرار دارند. البته شما می‌توانید در دیگر نقاط جزیره قشم، خانه یا ویلا اجاره یا در اقامتگاه‌های بومگردی متعدد و هتل‌های جزیره قشم اقامت کنید و روزی را برای بازدید از روستای لافت تخصیص دهید.

منبع عکس: وب‌سایت رهبال آسمان. عکاس: نامشخص

روستای لافت تنها دو فصل معتدل و گرم دارد و سرما در آن احساس نمی‌شود؛ زیرا این روستا در آب‌های گرم خلیج فارس قرار دارد و به مدار راس‌‌السرطان نزدیک است. لافت از نظر تقسیم‌های اقلیمی تابستانی ایران نیز بخشی از یک منطقه بسیار گرم و مرطوب و از نظر تقسیم های زمستانی، منطقه‌ای گرم و مرطوب به شمار می‌آید. فصل گرما در این روستا حدود هشت ماه (از اوایل فروردین تا آبان) و فصل سرما حدود چهار ماه (از اوایل آذر تا اواخر اسفند) به طول می‌انجامد.

عکاس: بهمن زارعی

بیشینه دمای مطلق روستای لافت ۴۶ و کمینه آن صفر درجه سانتی‌گراد است. میانگین سالانه دما در این روستا ۲۶ درجه سانتی‌گراد و میانگین روزانه بیشینه و کمینه دما به‌ترتیب ۳۳ و ۱۸ درجه سانتی‌گراد هستند. در روستای لافت بارندگی نیز رخ می‌دهد و از مهم‌ترین عوامل آن می‌توان به جریان هوای مرطوب غرب و شمال اشاره کرد. روستای لافت در طول سال تحت‌تاثیر وزش بادهای منظم و نامنظم و تند و ملایم قرار می‌گیرد که در ادامه مهم‌ترین آن‌ها را به شما معرفی خواهیم کرد.

عکاس: نامشخص

• باد ایرانی: بادی باران‌زا که با وزیدن از سمت شمال و از سوی خاک ایران در زمستان، دریا را طوفانی می‌کند.
• باد فارسی یا تندباد: بادی طوفان‌زا که با وزیدن از سوی خاک ایران و در اواخر پاییز، موجب بلند شدن گردوغبار در منطقه می‌شود.
• باد سحری: نسیمی ملایم روی دریا که با رسیدن به جزیره، هوا را خنک می‌کند.
• باد نعشی: بادی برخاسته از سوی ستاره نعش (شمال شرقی به سوی جنوب غربی) که بسیار نیرومند است. با اینکه باد نعشی خسارت‌های فراوانی به ماهیگیران و کشتی‌ها وارد می‌کند، کشاورزان آن را خوش‌یمن و نوید سالی پر از باران و پر محصول می‌دانند.
• باد سهیلی: بادی که در زمستان با جهت جنوب غربی می‌وزد.
• باد شرجی: بادی که در زمستان تا اوایل بهار با جهت جنوب غربی و شرقی می‌وزد. باد شرجی در صورت وزیدن در تابستان، هوا را شرجی خواهد کرد.

با توجه به آب و هوای روستای لافت، بهترین زمان سفر به این منطقه از اواسط فصل پاییز تا اواسط بهار است؛ زمانی که آب و هوا مطبوع است و گردشگران می‌توانند به‌راحتی و با لباس‌های خنک در روستا به گشت‌وگذار بپردازند. توجه داشته باشید که سفر در فصل تابستان به‌دلیل گرما و شرجی بودن هوا آزاردهنده است.

عکاس: بهمن زارعی

• روستای لافت فضایی کاملا سنتی و بومی دارد. در سفر به این روستا به ارزش‌های بومیان منطقه احترام بگذارید و آن‌ها را نرنجانید.
• در زمان بازدید از روستای لافت مراقب محیط زیست باشید و تغییری در ساختار ساحل و نخلستان‌های آن ایجاد نکنید. حتما کیسه زباله به‌همراه داشته باشید و زباله‌های خود اعم از زباله تر، ته سیگار و بطری آب را در محیط رها نکنید.
• با خرید صنایع دستی به اقتصاد این بندر باستانی کمک کنید.

منبع عکس: eghamat۲۴.com. عکاس: نامشخص

درخت انجیر معابد قشم یکی از جاهای دیدنی این جزیره است. این درخت با تاجی بزرگ و ریشه‌های هوایی متعدد، دارای میوه‌های رسیده و نارنجی رنگ مطبوع و خوراکی است. درخت انجیر معابد قشم در روستای تن سینتی (توریان) و در مجاورت مقبره پیر واقع شده است.

• فاصله از روستای لافت: ۳۳٫۴ کیلومتر (۳۴ دقیقه)
• آدرس: استان هرمزگان، جزیره قشم، روستای تم سنتی (مشاهده روی نقشه)

منبع عکس: وب‌سایت ره‌بال آسمان. عکاس: نامشخص

بام قشم ارتفاعات گسترده‌ای در ناحیه غربی جزیره قشم است؛ مکانی که بر فراز آن می‌توان مناظری بی‌نظیر از جنگل‌های حرا، سواحل شمالى خلیج فارس و مناظر بی‌بدیل فرسایشى ژئوپارک قشم را تماشا کرد. بام قشم یکی از فلات‌ها و از مهم‌ترین جاذبه‌های گردشگری و بخشی از ژئوپارک جزیره قشم به شمار می‌آید.

بام قشم، مرتفع‌ترین بام جزیره است و آسمان پر ستاره شب، آثار باستانی و منظره آن، گردشگران بسیاری را به‌سمت خود می‌کشاند. مسیر دسترسی به بام قشم بسیار آسان است و شما با کمی پیاده‌روی می‌توانید به آن برسید. باستان‌شناسان طی تحقیقات و پژوهش‌های گسترده در بام قشم، قطعات سنگی پرداخت شده، محوطه‌های زندگی، چند فضای بسته نسبتا سالم شبیه به آغل حیوانات یا انبار، ساختاری شبیه به فاضلاب یا زهکشی و ابزارها و وسایلی را کشف کرده‌اند که نشان از زندگی انسان‌های اولیه در این منطقه دارند. آن‌ها عمر اشیای کشف شده در بام قشم را بیش از ۱۵۰ هزار سال (اواخر پارینه‌سنگی قدیم و پارینه‌سنگی میانی) تخمین زده‌اند. کشف این ابزارها وجود نئاندرتال‌ها را در دوره پارینه‌سنگی در این جزیره اثبات کرد.

• فاصله از روستای لافت: ۳۶٫۴ کیلومتر (۳۵ دقیقه)
• آدرس: استان هرمزگان، جزیره قشم، حد فاصل شمال و جنوب جزیره، نزدیک روستای سلخ (مشاهده روی نقشه)

منبع عکس: wisgoon.com. عکاس: نامشخص

تنگه چاکاویر یکی از ژئوسایت‌های زیبای قشم است که در طی میلیون‌ها سال بر اثر تندباد‌ها و فرسایش آبی به وجود آمده است. حفره‌ها و فرورفتگی‌های مقعر روی دیواره‌های سفید مایل به خاکستری تنگه چاکاویر قشم هر بیننده‌ای را به حیرت وادار خواهند کرد. حفره‌های کف تنگه با آب باران پر می‌شوند و رنگ آبی آن‌ها در کنار رنگ روشن دیواره‌ها چشم‌اندازی بی‌نظیر را خلق می‌کند. این تنگه در نزدیکی روستای گوران قرار دارد و محل مناسبی برای عکاسی به شمار می‌آید.

برای بازدید از تنگه چاکاویر بهتر است با تور‌های گردشگری و یک تور لیدر حرفه‌ای همراه باشید. اگر بدون تور به این جاذبه رفتید حتما از بومیان روستای گوران برای رفتن به تنگه چاکاویر راهنمایی بخواهید. بخشی از مسیر را می‌توان با خودرو طی کرد و حدود نیم‌ساعت پیاده‌روی در انتظار شما است.پس از بازدید از تنگه چاکاویر سری به روستای گوران نیز بزنید و از جاذبه‌های فوق‌العاده آن مانند نخلستان‌های سرسبز و زیبا، لنج‌ها و شناور‌ها در ساحل روستا و سد گوران دیدن کنید.

• فاصله از روستای لافت: ۴۷٫۱ کیلومتر (۴۲ دقیقه)
• آدرس: استان هرمزگان، جزیره قشم، روستای گوران (مشاهده روی نقشه)

نویسنده: نگین توکلی

عکس‌های گالری از گوگل‌مپ (عکاسان: رضا کرمی، فرشید منتخب، مجید دواچی)