چشمه آب گرم گنو

چشمه‌های آب‌گرم از گذشته محبوب بوده‌ند و خواص درمانی آن‌ها همواره مورد توجه قرار داشته‌اند. با پیشرفت صنعت توریسم، این چشمه‌ها به مقاصد گردشگری تبدیل شده‌اند و با توسعه، هر چشمه به مجموعه‌ای مجهز تبدیل شده است. یکی از این نمونه‌ها با تجهیزات جامع، چشمه آب‌گرم گنو است.

منطقه حفاظت‌شده گنو و چشمه آب‌گرم آن از محبوب‌ترین جاهای دیدنی بندر عباس هستند که در فاصله کمی از شهر واقع شده‌اند. طبیعت دل‌انگیز منطقه در کنار امکاناتی نظیر استخرهای جداگانه، شهربازی و رستوران، افراد زیادی را از سراسر استان به گنو می‌کشاند. در سفر به جنوب کشور با کجارو همراه باشید و با چشمه آب‌گرم گنو آشنا شوید.

تابه‌حال فكر كرده‌اید كه چرا آب و هوای شهر بندرعباس به نسبت دیگر شهرهای حاشیه خلیج فارس شرجی‌تر است؟ این اتفاق به خاطر قله بلندی است كه با یال‌هایش شمال غربی این شهر را احاطه كرده و نمی‌گذارد نم و شرجی هوا از این سوی شهر ساحلی خارج شود. كوه گنو كه دومین قله بلند منطقه است، در ۳۰ كیلومتری شمال غرب بندرعباس و در نزدیكی جاده سیرجان-بندرعباس قرار دارد. این كوه مانند بسیاری از مناطق كوهستانی ایران در كوهپایه‌اش دارای چشمه‌های آب‌گرمی است كه ساكنان استان هرمزگان را به اینجا می‌كشاند.

منطقه حفاظت‌شده گنو با وسعت ۴۵ هزار هكتار، چشمه‌های آب‌گرم متعددی دارد كه مطمئن‌ترین آن‌ها مجتمع آب‌درمانی گنو است. به‌دلیل امكانات تفریحی و گردشگری، از بازارچه گرفته تا شهربازی، بسیاری خود را برای گذران روزی شاد به مجتمع آب‌درمانی گنو می‌رسانند.

عکس از گوگل‌مپ (عکاس: مجید غفاری)

منطقه حفاظت‌شده گنو پوشش گیاهی متنوعی دارد که در این بین می‌توان به درختان گرمسیری، استپ بیابانی، استپ کوهپایه‌ای و گونه‌های گیاهی نواحی سردسیر اشاره کرد. از جمله گیاهانی که در این منطقه می‌رویند می‌توان به پرسیاوش، سرخس معطر، گون گاوی، زیره، آویشن بومادران، پونه، اورس، استبرق، مسواک، کنار، پرخ، ناترک، آکاسیا، بنه و رزوک اشاره کرد. گفته می‌شود که در منطقه مذکور ۳۶۰ گونه از گیاه آوندی یافت می‌شود. مهرخوش، بادام وندلیو و پامچال صخره‌ای از گیاهانی هستند که به‌صورت انحصاری در این منطقه از ایران می‌روند.

چشمه گنو در دره‌ای واقع شده که شمال تا جنوب آن را ارتفاعات آهکی کوه گنو پوشانده است. انارون، تنگ باغ، کهنو، چاهو، پشتنگ، هوبیر، پشت بنگرو، رمر، سرچربه، پرکوه، مردو و خرگو از جمله چشمه‌های این منطقه هستند. در صبح‌های سرد بخار آب چشمه با دمایی در حدود ۴۱ درجه سانتی‌گراد، با هوای ۲۰ درجه‌ای محیط برخورد می‌کند و تا ارتفاع یک متری آب را بخاری ناپایدار تشکیل می‌دهد که جلوه زیبایی به محیط می‌بخشد.

چشمه آب‌گرم گنو مجاور جاده بندرعباس به سیرجان، در استان هرمزگان قرار دارد. (مشاهده روی نقشه)

• فاصله چشمه آب‌گرم گنو تا بندرعباس: ۳۷ کیلومتر

عکس‌های گالری از گوگل‌مپ (عکاس: Admin Parand)، ویکی‌‌مدیا (عکاس: سهراب علیزاده) و وب‌سایت eneshat.com (عکاس: نامشخص)

اگر قصد رسیدن به منطقه گنو را از تهران دارید، راحت‌ترین راه هواپیما است. می‌توانید از فرودگاه مهرآباد بلیتی تهیه كنید تا یک ساعت و ربع بعد در بندرعباس باشید. با قطارهای تهران بندرعباس می‌توان این مسیر را ۲۰ ساعته طی كرد. قطار دو بار در شبانه‌روز به‌سمت این شهر حركت می‌کند. با اتوبوس نیز حدود ۱۸ ساعت را باید در جاده باشید. وقتی به بندر رسیدید، سراغ راه گنو را بگیرید. البته در روزهای پنجشنبه و جمعه كار آسان‌تر است. در بلوار ساحلی، میدان هنگام بندرعباس در این دو روز تاکسی‌هایی علاقه‌مندان را به‌سمت مجتمع آب‌درمانی گنو می‌برند. این تاکسی‌ها در كمتر از یک ساعت شما را به گنو می‌رسانند.

عکس از ایرنا (عکاس: نامشخص)

می‌توانید از یكی از آژانس‌های سطح شهر نیز تاكسی دربست بگیرید. اگر ماشین شخصی دارید، نگران راه نباشید. از خروجی جاده سیرجان-بندرعباس ۱۰ كیلومتر تا روستای گنو راه است. مسیر آسفالت، نورپردازی شده و دارای پمپ بنزین است.

بهترین كار بعد از آنكه در محل مستقر شدید، رفتن به طرف آب‌گرم است؛ چون گرمی آب خستگی راه را از تن‌تان به‌در خواهد كرد. بسته به اینكه كدام چشمه را انتخاب كنید، دمای آب بین ۳۵ تا ۴۱ درجه متفاوت است. آب این چشمه‌ها بی‌رنگ و شفاف، اما شور و تلخ مزه است. اگر به بعضی مشكلات گوارشی دچار هستید، بهتر است مزه بد آن را تحمل كنید و چند جرعه‌ای نیز بنوشید. خوردن این آب به‌دلیل داشتن مقدار زیاد كلرید سدیم، موجب افزایش ترشح بزاق و حركات معده می‌شود و در نهایت اثر ملین بر دستگاه گوارش دارد. علاوه بر تمام این‌ها شناور شدن در این آب باعث باز شدن رگ‌ها می‌شود و گوگرد و املاح دیگر محلول در آن برای درمان بیماری‌های تنفسی، پوستی و رماتیسم هم مناسب است.

عکس از وب‌سایت eneshat.com (عکاس: نامشخص)

بعد از اتمام آبتنی می‌توانید مسیر خروج آب چشمه را دنبال كنید كه شما را به یکی از دیدنی‌ های استان هرمزگان خواهد كشاند. آب بعد از خروج از چشمه به‌سمت نخلستانی می‌رود كه درختان ۵۰۰ ساله در آن وجود دارند و سال‌ها است كه از آب همین چشمه‌ها سیراب می‌شوند.

عکس از گوگل‌مپ (عکاس: ehsan s)

در پایین‌دست چشمه‌ها و پیش از رسیدن به نخلستان، چند آسیاب آبی وجود دارد كه سال‌ها قبل اهالی بومی از آن استفاده می‌کرده‌اند. این آسیاب‌ها امروزه بازسازی شده‌اند و برای عكاسی گزینه‌ای عالی هستند. اگر باغ‌راه تازه ساخت را به‌سمت ارتفاعات طی كنید، آلاچیق‌های چوبی محیط خوبی را برای استراحت فراهم كرده‌اند كه می‌توان غذا را در سایه یكی از آن‌ها صرف كرد.

برای بسیاری آب‌گرم مقصد سفر نیست و قله گنو پایان راه است. البته خود قله منطقه نظامی محسوب می‌شود و نمی‌توان به نوک آن رسید. آب‌و‌هوای كوهستان در تابستان، مطبوع و در زمستان سرد است و گاه‌گاهی برف‌گیر می‌شود؛ به همین خاطر اگر قصد صعود دارید، نیاز به تجهیزات كوهنوردی و لباس گرم و البته راهنما است.

همچنین می‌توانید از جاده آسفالت استفاده كنید كه شما را مستقیم به كوه می‌رساند؛ اما این راه شیب‌های تندی دارد و ناگفته پیدا است كه این مسیر چندان لطفی برای شما نخواهد داشت. معمولا كوهنوردان از چهار جبهه جنوبی، غربی، شرقی و شمال شرقی وارد این كوهستان می‌شوند. اگر از مسیر آب‌گرم گنو می‌خواهید به قله برسید، از یال شرقی وارد كوهستان خواهید شد. این مسیر از بقیه مسیرها شناخته‌شده‌تر است و شما را دو، سه ساعته به مقصد می‌رساند.

عکس از wikiloc.com (عکاس: esmail)

بهتر است برای رسیدن به قله از مسیرهای پاكوب استفاده كنید، چون اینجا منطقه‌ای حفاظت‌شده است و امکان دارد ناخواسته به درختچه‌های مسیر آسیب بزنید. اداره میراث فرهنگی در نزدیكی قله پیش از ورود به منطقه نظامی، آلاچیق، زمین بازی، نمازخانه و پاركینگ نیز احداث کرده است كه می‌توانید چند ساعتی در آنجا استراحت كنید. این كوهستان به‌خصوص در اوایل بهار پر از گیاهان دارویی می‌شود. مردم منطقه دوای بیشتر دردهای‌شان را از گیاهان دارویی و آب‌گرم همین كوهستان می‌گیرند.

اما شاید جالب‌ترین نكته در سفر به گنو، دیدن یک نوع ماهی باشد كه تنها در آب‌گرم زندگی می‌کند. این ماهی مختص به آب‌های گنو و در دنیا بی‌نظیر است. محلی‌ها به آن گورخر ماهی می‌گویند؛ اما در پسوند نام علمی‌اش اشاره‌ای هم به زادگاهش شده است. نامش «آفانیوس گینوئیس» است. بعضی با شنیدن چنین تعریفی از ماهی آفانیوس شاید تصور كنند كه در همان استخر آب‌گرم ۴۱ درجه‌ای كه مشغول شنا هستند، این ماهی نیز زندگی می‌کند؛ اما این طور نیست. این ماهی را در آن حوضچه‌هایی می‌توان پیدا كرد كه آب‌گرم بعد از خروج از چشمه‌ها در آن‌ها جاری می‌شود. متأسفانه به‌خاطر ریختن زباله در این حوضچه‌ها و بی‌توجهی به آن‌ها، تعداد این ماهی‌ها بسیار كم شده است و در خطر انقراض هستند؛ به همین دلیل حتی هنگام حركت با ماشین نیز باید مواظب این حوضچه‌ها باشید. ضمنا اندازه این ماهی به‌اندازه انگشتان دست است.

ماهی آفانیوس گورخری/عکس از ویکی‌پدیا (عکاس: Etrusko25)

این‌ها تنها جانوران ساكن منطقه نیستند كه شما باید مراقب‌شان باشید؛ حیوانات دیگری نیز وجود دارند. اگرچه این حیوانات از قبیل قوچ و كل یا پرندگان را بیشتر می‌توان در ارتفاعات گنو مشاهده كرد، به‌دلیل تحت حفاظت بودن این منطقه، هرگونه آسیب زدن به جانوران منطقه ممنوع است و در صورتی كه بخواهید یكی از همین حیوانات را شكار كنید، دست كم با جریمه نقدی روبه‌رو خواهید شد.

در مجتمع آب‌درمانی گنو همه چیز مهیا است، از استخر گرفته تا هتل و رستوران:

• دو استخر مجزا برای آقایان و بانوان به‌همراه جکوزی
• هتل
• رستوران و سفره‌خانه سنتی
• پیست دوچرخه‌سواری
• امکانات درشکه‌سواری و سوارکاری
• سینمای روباز
• بازارچه
• آلاچیق و محل برپایی چادر
• مجموعه شهربازی
• سالن همایش

عکس از ویکی‌مدیا (عکاس: سهراب علیزاده)

جنوب کشور آب‌و‌هوایی گرم و شرجی دارد که تحمل آن برای بسیاری دشوار است. ازاین‌رو، بهترین زمان بازدید از چشمه آب‌گرم گنو فصول خنک سال، یعنی پاییز و زمستان است. البته این منطقه کوهستانی نسبتا خنک‌تر از دیگر قسمت‌های هرمزگان است و در صورت امکان می‌توانید فصل بهار نیز از آن دیدن کنید.

• آب‌و‌هوای كوهپایه گنو نیمه بیابانی و ارتفاعات آن بیشتر كوهستانی است و به همین دلیل جانوران مرتبط با این آب و هوا را می‌توان اینجا دید. به‌خصوص با گرم شدن هوا جانورانی مثل رتیل و عقرب نیز در این منطقه بیشتر وجود دارند. اگرچه این جانوران خودشان با حضور انسان‌ها در نزدیكی‌شان فراری می‌شوند؛ اما شب‌ها و در محل‌های تاریک باید مراقب‌شان بود؛ به‌خصوص زمانی كه برای خوردن شام در زیر آلاچیق‌ها نشسته‌اید یا چادر زده‌اید. در مواد خوراكی را همیشه ببندید و اگر قصد دارید شب را در چادر بگذرانید ورود و خروج، زیپ چادر را حتما محكم كنید. البته امكانات پزشکی نیز در مجتمع موجود است.
• در روزهای آخر هفته اگر زود نجنبید، ممكن است نتوانید اتاقی در هتل مجتمع پیدا كنید.
• به‌دلیل وجود املاح در آب، حتما برای شست‌و‌شو پس از آبتنی، با خود شامپو و صابون به‌همراه داشته باشید.
• در سفر به نواحی مختلف ایران، به باورهای مردم محلی و فرهنگ ایشان احترام بگذارید.
• با خرید از محصولات محلی و اقامت در اقامتگاه‌های بوم‌گردی، در رونق اقتصادی منطقه نقشی موثر داشته باشید.
• حتما زباله‌های خود را در سطل‌های زباله بیندازید و در صورت نبود سطل، پلاستیکی برای جمع‌آوری آن‌ها، با خود داشته باشید. دقت کنید که موارد تجزیه‌پذیر نظیر پوست میوه و همچنین مواردی قبیل ته‌سیگار نیز زباله محسوب می‌شوند و نباید آن‌ها را در محیط بیرون یا طبیعت رها کرد.

عکس از گوگل‌مپ (عکاس: مجید غفاری)

نویسندگان: پریسا مرتضوی و سعید میرزایی