پاساژ چارسو

بازار چارسو از جاهای دیدنی تهران به شمار می‌رود و در قلب تحرک و پویایی شهر، درخشندگی خاصی به محیط اطراف می‌دهد. این مجموعه با معماری خاص خود، میزبان واحدهای تجاری و فروشگاه‌ها، پردیس سینمایی چارسو و فودکورت است. با کجارو همراه باشید.

بخش مرکزی پرهیاهوترین و دیدنی‌‌ترین قسمت شهر به شمار می‌آید و گشت‌وگذار در آن، اولین هدف بسیاری از بازدیدکنندگان است. در مرکز شهر تهران نیز شاهد مجموعه‌ای بسیار متنوع از بناهای تاریخی، ادارات دولتی، مراکز تجاری، مجموعه‌های فرهنگی، سفارتخانه‌ها و مراکز آموزشی هستیم که حکایت از ظرفیت بسیار بالای این بخش از شهر برای راه‌اندازی مجموعه‌‌های بزرگ شهری دارد.

ایده بازار چارسو با توجه به ظرفیت‌‌های نهفته در این بخش از شهر تهران و تجدید حیات دوباره آن از طریق ایجاد یک مرکز تجاری با رویکرد تلفیق فعالیت‌های تجاری، فرهنگی و تفریحی شکل ‌گرفته است. طبق صحبت‌های محی‌الدین صانعی (مدیر مجتمع سینمایی و تجاری چارسو)، ساخت این مجتمع بیش از ۴۰ ماه طول کشید و هدف اصلی آن‌، تغییر فضای کسب‌و‌کار و ایجاد مجتمعی با معماری ایرانی و اسلامی بوده است. وی اشاره کرده است چارسو یک نام کاملا ایرانی است و یکی از سالن‌های نوستالژیک تئا‌تر در ایران نیز با این عنوان نام‌گذاری شده است.

موقعیت مجموعه در تقاطع خیابان‌های جمهوری اسلامی و حافظ به‌عنوان یک مولفه شاخص شهری و در میان بورس کالاهایی نظیر موبایل، لوازم صوتی و تصویری، لوازم‌خانگی، کامپیوتر و لوازم جانبی از یک طرف و با تکیه‌بر عملکردهایی در داخل مجموعه مانند رستوران‌ها، سالن‌های سینما، فروش محصولات فرهنگی، کافی‌شاپ و فضای بازی بچه‌ها از طرف دیگر، حکایت از اهمیت قرارگیری بازار چارسو در این بخش خاص از شهر تهران دارد.

بازار چارسو در ضلع جنوب شرقی تقاطع خیابان جمهوری اسلامی و پل حافظ و رو‌به‌روی یکی از رقیب‌های خود، پاساژ علاالدین واقع شده است است. برای دسترسی به مجموعه چارسو می‌توانید از مترو استفاده کنید. با خط یک (کهریزک-تجریش) خود را به ایستگاه سعدی برسانید و از ایستگاه با استفاده از اتوبوس‌های مسیر میدان بهارستان-میدان جمهوری، در ایستگاه پل حافظ پیاده شوید. با خط متروی شماره چهار (ارم سبز-کلاهدوز) نیز می‌توانید به ایستگاه تئاتر شهر بروید و با ده دقیقه پیاده‌روی خود را به خیابان جمهوری برسانید. از خیابان جمهوری با تاکسی یا ده دقیقه پیاده‌روی بیشتر به بازار چارسو خواهید رسید. (مشاهده روی نقشه)

مجموعه چارسو توسط محمد مجیدی طراحی شده است. وی متولد ۱۳۴۶ در تهران و دارای مدرک کارشناسی ارشد معماری و شهرسازی از دانشگاه شهید بهشتی است. معماری اکسپرسیونیستی این بنا به‌شکل سه تکه نامنظم روی هم لغزیده و پیاده‌روی وسیع شمالی جلب‌توجه می‌کند. در قسمت پایین و شفاف شاهد استقرار فروشگاه‌های تجاری بزرگ، در قسمت میانی شاهد قرارگیری فروشگاه‌های تجاری کوچک و در قسمت فوقانی و نیمه شفاف شاهد قرارگیری رستوران و سالن‌های سینما با چشم‌اندازی به بافت منطقه هستیم. هم‌جواری لایه میانی در کنار پل هوایی حاکی از ارتباط مجموعه با محیط اطراف است.

قرارگیری آتریوم بزرگ مرکزی و حرکت متنوع پله‌های برقی در اطراف آن، ضمن ایجاد یکپارچگی در میان عملکردهای مختلف، حرکت بین طبقات را برای بازدیدکنندگان به یک تجربه خاص تبدیل کرده است؛ با این هدف که گردشگران با مراجعه به این بازار، تجربه‌ای فراتر از خرید را به خاطر بسپارند.

مجتمع چارسو با طراحی به‌‌روز، زیبا و حجمی گسترده، از بهترین نمونه‌های معماری ساخته شده در ایران به‌ شمار می‌رود. ویژگی طراحی این مجموعه با توجه به موقعیت سایت پلان مجتمع، نگرش ویژه‌ای را نسبت به معماری مدرن یک بازار دارا است. در‌ حالی‌‌که یک مجموعه‌ کاملا مدرن را می‌بینیم، در نمای بنا به‌شکلی بسیار ظریف و زیبا از الگوهای معماری ایرانی استفاده شده است که هر بیننده‌ای را مجذوب خود می‌کند.

یکی از نکات منفی طراحی مجتمع چارسو، تعبیه مسیرهای ارتباطی به‌وسیله پله‌برقی است که در مرکز این مجتمع قرار دارد. بدین‌ترتیب واحدهایی که رو‌به‌روی پله‌برقی قرار گرفته‌اند، از اهمیت بیشتری نسبت به واحدهای پشتی و فرعی این مجموعه برخوردارند. این مشکل سبب شده تا واحدهای عقبی (واحدهایی که پشت واحدهای آتریوم قرار دارند) به‌دلیل بازدید کمتر مراجعه‌کنندگان، ارزش پایین‌تری داشته باشند.

آنچه در مورد پروژه می‌توان به‌صورت شاخص مورد ارزیابی قرار داد، انتخاب روش طرح و اجرای هم‌زمان (Fast Track) است. به‌دلیل تاکید سرمایه‌گذار پروژه در اجرای سریع، علی‌رغم ایجاد هزینه‌های بالا و صعوبت اجرایی بیشتری که این روش به پروژه تحمیل می‌کرد، شرکت «امید نیک کیش» با اتخاذ این رویکرد در روند ساخت، زمینه را برای بهره‌برداری هرچه زودتر از مجموعه فراهم کرد. در این رویکرد ضمن کنار گذاشتن روش‌های سنتی در مراحل طراحی، فشار مضاعف به تیم‌های مدیریتی، طراحی و ساخت وارد می‌شود تا اجرای پروژه بدون وقفه ادامه یافته و کیفیت قربانی سرعت ساخت نشود. ناگفته پیدا است که شرط موفقیت چنین روشی هماهنگی کامل کلیه ارکان پروژه است.

• گودبرداری و تحکیم: یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های مجریان این پروژه تامین پارکینگ مورد نیاز و استفاده حداکثری از فضای زیرین زمین برای تحقق این مهم بوده است. به‌علت قرارگیری محل اجرای پروژه در منطقه مرکزی تهران و فرسودگی بافت ساختمان‌های مجاور و همچنین وجود پل حافظ، حساسیت بسیار زیادی در طراحی و نحوه اجرای خاک‌برداری توسط مهندسین و تصمیم‌گیران پروژه لحاظ شد و طرحی مورد تصویب قرار گرفت که بالاترین ضریب ایمنی را برای پروژه، ساختمان‌های مجاور و عابران پیاده فراهم آورد. این طراحی، استفاده هم‌زمان از روش‌های تحکیم خاک شامل اجرای ۵۷ حلقه شمع با عمق ۳۲ متر در پیرامون پروژه، اجرای نیلینگ (Nailing) و انکوراژ (Anchorage) جمعا به طول ۲۲۱۲۹ متر و شات کریت (Shot Crete) به سطح ۸۶۳۹ مترمربع را در دستور کار قرار داد و موفق به انجام خاک‌برداری به حجم ۱۷۵ هزار مترمکعب به عمق ۳۰ متر شده است.
• فونداسیون: برای افزایش ضریب ایمنی و سرعت اجرای کار، فونداسیون پروژه به‌صورت یک‌پارچه و در حجم ۸۵۰۰ مترمکعب اجرا شد. استفاده از بهترین و باکیفیت‌ترین کارخانه تولید بتن در تهران و همچنین آزمایش‌های مکرر از مواد اولیه، اختلاط، میزان روان بودن بتن و نظارت بر نحوه اجرا باعث شد، بتن نهایی با قدرت مقاومت دو برابری در مقایسه با حد مجاز استاندارد، اجرا و آماده بارگذاری شود.
• سازه: یکی از جدیدترین و مقاوم‌ترین روش‌های ساخت سازه و اسکلت پروژه‌های بزرگ، استفاده از اسکلت‌های فلزی صنعتی و اتصال و نصب آن‌ها به روش پیچ و مهره است. خوشبختانه در ایران کارگاه‌ها و کارخانه‌های متعددی در حال ساخت این نوع سازه‌ها هستند؛ اما تعداد کمی از این کارخانه‌ها قابلیت تولید کاملا صنعتی و به‌صورت اتوماتیک در حجم تولید بالای دو هزار تن در ماه را دارا هستند. تصمیم تیم مدیریت این پروژه که کیفیت و زمان را دو اولویت اصلی پیشبرد کار قرار داده است، عقد قرارداد با یکی از سه شرکت مطرح در ساخت این نوع از سازه‌ها بود.
• تاسیسات و امکانات بازار چارسو: سیستم تهویه هوا بازار چارسو برند JetFan- Novenco، آسانسور آن Kone و پله‌برقی آن مارک Kone است.
• سرمایش و گرمایش: برای سیستم گرمایش و سرمایش از چیلر سنچوری استفاده شده است.

از مهم‌ترین ویژگی‌های این مجموعه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

آن‌قدر همه چیز گویا و شفاف است که هر بازدیدکننده‌ای اظهار رضایت می‌کند.

بازار چارسو یکی از معدود مجتمع‌هایی به شمار می‌آید که از نظر کاربری و عملکردی بسیار به استاندارهای جهانی نزدیک است. (تقریبا همه فضاها به‌ویژه سالن‌های سینما)

اکثر مراجعه‌کنندگان به مجتمع علاءالدین، از راهروهای تنگ و واحدهای کوچک آن به ستوه آمده بودند. اما در این مرکز همه چیز استاندارد و زیبا است. از مسیرهای حرکتی تا فضاهای فرعی، همگی حاکی از سهولت در رفت‌وآمد‌ هستند. به همین جهت در عین تکاپو، نظم و یکپارچگی در این فضا مشهود است.

عموم مردم، فضاهای گسترده و راهروهای عریض بازار موبایل را به بازار موبایل علاءالدین ترجیح می‌دادند. اما مشکل عمده بازار موبایل دوری از مرکز اصلی بازار کالای دیجیتال است. همچنین ورودی پارکینگ آن با مشکلات کوچکی همراه است. چنین مشکلی در بازار چارسو به‌خوبی حل شده است. ورودی خودرو و مراجعه‌کننده و موقعیت قرارگیری این مجموعه با توجه به‌اضافه کردن رویکرد تفریحی به این مجموعه، از بهترین اقدامات طراحی این مرکز به شمار می‌رود.

بازار چارسو یکی از جامع‌ترین مراکز خرید تهران به شمار می‌آید. این مجموعه در هفت طبقه به اجرا رسیده که طبقه همکف آن مخصوص محصولات صوتی و تصویری است، طبقه دوم تا پنجم به موبایل اختصاص دارند، طبقه ششم مجموعه به‌عنوان یکی از فودکورت های تهران استفاده می‌شود و طبقه هفتم به سالن‌های چند منظوره سینما اختصاص یافته است. پارکینگ این مجتمع با ظرفیت ۱۰۰۰ اتومبیل، با رفع یکی از مهم‌ترین معضلات مراجعه به مرکز شهر، حضور مخاطبان خود را از اقصی نقاط شهر تسهیل می‌کند.

در مجتمع سینمایی چارسو، پنج سالن سینما با ظرفیت ۹۰۰ صندلی و همچنین یک لابی فرهنگی به وسعت سه هزار مترمربع و سالن‌هایی برای گالری‌های نقاشی، عکس، ‌نمایش فیلم کوتاه و رستوران طراحی شده و همین موضوع آن را به یکی از جامع‌ترین جاذبه های پایتخت تبدیل کرده است.

دو سالن با ظرفیت ۱۱۰ صندلی، دو سالن با ظرفیت ۱۴۰ صندلی و یک سالن با ظرفیت ۳۲۳ صندلی طراحی شده‌اند. جانبازان و معلولان نیز می‌توانند با ویلچر توسط آسانسور به درون سینما بیایند و در انتهای سالن در یک فضای مناسب، فیلم‌های روی پرده را تماشا کنند. این سالن‌ها قابلیت آن را دارند که شکل‌های مختلف نمایشی همچون تئا‌تر، نمایشنامه خوانی و اجراهای چند منظوره در آن به روی صحنه برود.

بازار چارسو از ساعت ۱۰ تا ۲۲ میزبان بازدیدکنندگان است. پردیس سینمایی چارسو نیز کار خود را در ساعت ۱۴ آغاز می‌کند و تا نیمه شب باز است.

نویسنده: سمیه اکبری