پارک پلیس

پارک‌ها نقش مهمی را در تلطیف هوای پایتخت ایفا می‌کنند. این فضاهای سبز شهری فرصتی را فراهم می‌‌آورند تا شهروندان بتوانند به‌دور از هیاهوی شهری و آلودگی هوا، ساعاتی را در آرامش سپری کنند. یکی از بوستان‌های مهم شرق تهران، پارک پلیس نام دارد. ویژگی‌ها و امکانات پارک پلیس، آن را به مقصدی محبوب در محدوده شرق پایتخت تبدیل کرده‌اند. با کجارو همراه باشید.

پارک پلیس که با نام بوستان پلیس نیز شهرت دارد، از جاذبه های گردشگری تهران به شمار می‌رود. این پارک در قطعه زمینی موسوم به باغ مجید آباد (باغ اناری)، واقع در شمال شرق پایتخت به مساحت ۵۱۶۶۶۳ متر مربع احداث شده است. فضای بوستان توسط خیابانی به دو قطعه تقسیم می‌شود که قطعه شمالی حدود ۲۷ هکتار و قطعه جنوبی حدود ۲۴ هکتار است و ارتباط بین این دو بخش توسط یک پل عابرپیاده برقرار می‌شود.

عکس‌ از سایت دروازه تهران (عکاس: مهدیه باقرزاده)

پارک پلیس در خیابان توحید تهرانپارس قرار دارد. برای دسترسی با مترو می‌توانید با استفاده از خط شماره دو (فرهنگسرا-صادقیه) خود را به ایستگاه‌های شهید باقری یا تهرانپارس برسانید و از آنجا با تاکسی به فلکه چهارم تهرانپارس بروید. ورودی پارک در فلکه چهارم تهرانپارس، در خیابان توحید قرار دارد. همچنین خط ۳۹۹ شهرک شهید بهشتی-ترمینال علم و صنعت شما را به ایستگاه اتوبوس پارک پلیس می‌رساند. (مشاهده روی نقشه)

عکس‌ از سایت دروازه تهران (عکاس: مهدیه باقرزاده)

پارک پلیس توسط ﺧﻴﺎبانی به دو بخش ﺗﻘﺴﻴﻢ شده است. بخش اول در گذشته به‌خاطر داشتن درختان انار ﺑﺴﻴﺎﺭ، به باغ اناری معروف بود. به‌دلایل مختلف نظیر تراکم درختان و عدم کنترل مناسب، عدم محصورﻳﺖ باغ، وﻳﮋگی‌های مهاجرپذیری و بافت نیمه‌صنعتی و کارگاهی منطقه‌ ۴، اﻳﻦ باغ به مکانی ﺑﺴﻴﺎر مستعد برای ورود افراد خلافکار تبدیل شده بود. مسئله‌ای که نگرانی از وجود ﭼﻨﻴﻦ مکانی در اﻳﻦ ناﺣﻴﻪ را تشدﻳد می‌کرد، عبور تعداد ﻛﺜﻴﺮی از دانش‌آموزان از اﻳﻦ باغ و مواجهه‌ آن‌ها با آثار خلاف در ﻣﺴﻴﺮ رفت ﻳﺎ برگشت از مدرسه بود.

عکس‌ از سایت دروازه تهران (عکاس: مهدیه باقرزاده)

بخش دوم ﻧﻴﺰ سابق بر اﻳﻦ، ﺑﻴﺎبان بود که در بخش شمالی خود در نهایت با جنگل‌های لوﻳزان هم‌جوار می‌شد. همه‌ اﻳﻦ معضلات ذکر شده مسئوﻟﻴﻦ را به‌سمت ﻳافتن راه‌حلی مناسب جهت مقابله با نا‌امنی اﻳﻦ مکان سوق داد تا اینکه در سال ۱۳۸۲ در هفته‌ پلیس اﻳﻦ مکان به پارک فعلی با نام پارک پلیس تبدﻳل شد. بدین ترتیب تا حد ﺑﺴﻴﺎﺭ بالاﻳﻰ ناامنی سابق کم‌رنگ شد؛ به‌طوری که پارک در وﺿﻌﻴﺖ فعلی به‌صورت فعال در خدمت اﻳﻦ ناﺣﻴﻪ و به‌خصوص سه شهرک مسکونی با نام‌های اﻣﻴﺪ، پارس و فرﻫﻨﮕﻴﺎن قرار گرفته است. البته نکته‌ جالب‌توجه نام پارک است که در اﻳﺠﺎد اﻣﻨﻴﺖ بی‌تاﺛﻴﺮ نیست؛ زیرا فکر را به اﻳﻦ سوق می‌دهد که امکان استقرار یک پاﻳﮕﺎه ﻧﻴﺮوی پلیس در اﻳﻦ پارک وجود دارد؛ در حالی که اﻳﻦ نام‌گذاری به دﻟﻴﻞ افتتاح اﻳﻦ پارک در هفته‌ پلیس است.

طراحی محوطه‌ این بوستان الهام گرفته از باغ‌های ایرانی است. در این بوستان محور‌های طولی و عرضی عمود برهم، استخر‌های زاویه‌دار همراه با جریان آب، راه‌های مستقیم و کلا منظم هندسی به چشم می‌خورد. تنها معابر درجه‌ سه فرعی به‌صورت نامنظم طراحی شده‌‌اند.

اﻳﻦ پارک ورودی شاخصی دارد که دلیل آن استفاده طراح از رواق‌ها با ستون‌هایی است که مشاهده‌ آن‌ها و ﻧﻴﺰ قدم زدن در آن ﻣﺴﻴﺮ، ستون‌های گرد دوره‌ ساسانی را در ذهن تداعی می‌کند. از دﻳﮕﺮ وﻳﮋگی‌های بارزی که در اﻳﻦ ورودی به چشم می‌خورد، تقارن است که در آن محور آبی انفصال یافته توسط ﻳک قطعه چمن، دو آب‌نما را با حرکت چشم به هم می‌رساند و اﻳﻦ تقارن را ﺑﻴﺸﺘﺮ در ذهن نماﻳﺎن می‌کند.

اﻳﻦ نقطه از پارک در بافت شهری اﻳﻦ منطقه نقش فعالی را اﻳﻔﺎ می‌کند؛چنانکه تعدادی از برنامه‌های زنده‌ تلوﻳزﻳونی در اﻳﻦ مکان فیلم‌برداری شده است. اﻳﻦ پتاﻧﺴﻴﻞ با ﺗﻌﺒﻴﻪ‌ سکوهای نشستن و فضای سن مانند و ﻧﻴﺰ بافت ﮔﻴﺎهی کوتاه حاصل شده است.

عکس‌های گالری از سایت‌های بلد و مپیو (عکاسان: نامشخص)

برخی از گونه‌های گیاهی کاشته شده در این پارک شامل موارد زیر می‌شود:

• انواع کاج و سرو تبریزی
• اقاقیا
• بیدمجنون
• زیتون و توت
• پیراکانتا
• یاس زرد و میخک هندی
• زرشک و مورد
• شمشاد و انواع بالارونده‌ها

عکس از mapio.net (عکاس: نامشخص)

برخی از امکانات پارک پلیس عبارت‌اند از:

• نمازخانه و کتابخانه
• رستوران
• زمین بازی کودکان
• وسایل بدن‌سازی و زمین ورزشی
• آلاچیق
• برکه، استخر و آب‌نما
• سرویس بهداشتی

عکس‌های گالری از سایت دروازه تهران (عکاس: مهدیه باقرزاده)

در دروانقاجارو پهلویعده‌ای از زرتشتیان در تهرانپارس ساکن شدند. ارباب جمشید یکی از رجال حکومت پهلوی بود که بعد از کشته شدن او، پسرانش هرمز و آرش وفادار و چند تن دیگر مالک زمین‌های او شدند. ارباب هرمز که به‌عنوان مالک اصلی زمین‌های تهرانپارس محسوب می‌شود، یکی از متولیان زرتشتی شکل دهنده‌ منطقه‌ تهرانپارس بوده است. عمارت ارباب هرمز و باغ اناری تهرانپارس تنها یادگارهای به‌جا مانده از خان زرتشتی تهرانپارس است. این اثر به‌عنوان یکی از بی‌نظیرترین آثار به‌جا مانده از دوران قاجار با تزیینات منحصربه‌فرد است.

این عمارت قاجاری در دو طبقه و در بخش میانی باغ اناری قرار دارد که شامل یک تالار مجلل در طبقه‌ نخست با هشت پایه ستون و سرستون‌های کرنتی و سقف گچ‌بری شده با طرح‌های زیبای هنر ایرانی است. تزیینات چوبی و گچ‌بری‌های رنگی در طبقه‌ دوم این عمارت نیز به‌همراه اتاق‌های مجلل با معماری قاجاری جلوه‌ ویژه‌ای به این بنای تاریخی بخشیده‌اند. ارباب هرمز که به‌عنوان یکی از منصف‌ترین و بخشنده‌ترین مالکان تهرانپارس محسوب می‌شد، در زمان شهرداری مهام به کمک گروه مهندسان طراح بهشت‌ زهرا، نسبت به خیابان‌بندی و جدول‌کشی در تهرانپارس اقدام کرد. این بنا در تاریخ شانزدهم اسفند ۸۴ به شماره ۱۴۶۱۰، در فهرست آثار ملی به ثبت رسید. امروزه عمارت ارباب هرمز میزبان موزه گرافیک ایران است.

در دهه‌های اخیر، در تهران طرح جدیدی کلید خورد که امروزه از مقاصد جالب تفریحی کودکان در تهران به شمار می‌آید؛ طرح پارک‌های آموزشی ترافیک برای کودکان. یکی از این پارک‌ها در پارک پلیس شمالی واقع شده است. این مجموعه با شبیه‌سازی محیط‌های ترافیک، بستری را فراهم می‌آورد تا افراد از کودکی با رفتار ترافیکی آشنا شوند. در پارک آموزش ترافیک راه‌ها، خط‌ آهن‌، پیاده‌‌رو و خیابان‌ها، علایم‌ راهنمایی‌، چراغ‌ راهنماها و هر نوع علایم راهنمایی و رانندگی دیگر، در مقیاس‌ کوچک ساخته‌ شده‌اند. کودکان با استفاده از وسیله‌ نقلیه‌ کوچک و اسباب‌بازی‌های متحرک، قوانین راهنمایی و رانندگی را در پارک‌ها خواهند آموخت.

نویسنده: نیلوفر دوشیری