جنگل راش سنگده

اگر هوای پیاده‌روی رویایی را در سر دارید، سفر به جنگل‌های بکر سوادکوه، به‌خصوص جنگل راش سنگده، با گذر از جاده‌های جنگلی و عبور از میان درختان بلندقامت و متراکم راش تجربه هیجان‌انگیزی است. می‌توانید با قدم زدن در طبیعت دلگشای جنگل راش، تنفس در هوای لطیف جنگل و شنیدن نغمه‌سرایی پرندگان خوش‌آواز، تمام خستگی ناشی از کار و فعالیت‌های زندگی روزمره را به فراموشی بسپارید.

برای دوستداران پاییز، جنگل راش سنگده با درختانی که ارتفاع آن‌ها به ۴۰ متر هم می‌رسد، یکی از بهترین مقصدهای گردشگری و طبیعت‌گردی است. در پای درختان سربه‌فلک‌کشیده‌ راش، فرشی به رنگ سرخ و زرد گسترده می‌شود که تار و پود آن از جنس برگ‌ها است. درختان جنگل راش آن‌قدر بلند قامت‌اند که انگار ستون آسمان شده‌اند. هنگامی که جنگل راش در مه فرو می‌رود، حالتی راز آلود و خیال‌انگیز به خود می‌گیرد؛ سکوتش آن‌قدر عمیق است که شکستن آن غیرممکن به نظر می‌رسد. راهپیمایی در جنگل راش و تنفس هوای بی‌نهایت لطیف آن، انسان را از هر چیز جدا می‌کند، مگر لذت بودن در طبیعت. چشم‌انداز این جنگل بکر و تاریخی همیشه زیبا است؛ اما در پاییز به‌معنای واقعی کلمه خیره‌کننده می‌شود.

عکس از اقتصاد ۲۴ (عکاس: نامشخص)

جنگل راش در استان مازندران و در بخش دودانگه شهر ساری و در نزدیکی روستای سنگده قرار دارد و یکی از جاذبه‌های بکر طبیعت‌گردی و جاهای دیدنی سوادکوه محسوب می‌شود. فاصله‌ی زمانی سنگده تا تهران حدود سه و نیم ساعت است و با ساری حدود ۱۰۰ کیلومتر فاصله دارد. (مشاهده سنگده روی نقشه)

از تهران وارد جاده فیروزکوه شوید. با عبور از فیروز کوه مسیر خود را به سوی ورسک، ارفع ده و شورمست ادامه دهید. بعد از شهرک صنعتی شورمست و قبل از پمپ بنزین یک خروجی در سمت راست شما قرار دارد که باید وارد آن شوید. مسیر را ادامه دهید و با عبور از لمرز به فلورد می‌رسید. در ابتدای جاده خانقاه پی یا خنوا باید به‌سمت چپ بپیچید. مسیر اصلی را ادامه دهید، بعد از قهوه‌خانه رنجبر به وزملا و سنگده می‌رسید.

عکس از اسنپ تریپ (عکاس: نامشخص)

مسیر کوهستانی و جنگلی رسیدن به روستای سنگده (درست مانند خود این روستا) زیبا، غنی، باطراوت و بسیار فرح‌بخش است. از روستا تا ابتدای مسیر پیاده‌روی در جنگل راش، جاده خاکی است که می‌توان برای پیمودن آن از ماشین‌های محلی استفاده کرد. در مسیر پیاده‌روی، درختان بلند قامت راش را می‌بینید که با آرایشی خاص در کنار یکدیگر صف کشیده‌اند. زمین پر است از برگ‌های سرخ و زرد و پاییز و منظره‌ای هزار و یک رنگ پیش چشمانتان تصویر می‌کند که از فرط زیبایی قابل توصیف نیست.

جنگل مجموعه‌ای است از درختان، درختچه‌ها، پوشش گیاهی، جانوران و میکروارگانیسم‌ها (قارچ‌ها، باکتری‌ها و ویروس‌ها) که به‌همراه عوامل طبیعی غیرحیاتی مانند خاک، آب، دما، باد و... محیط و رویشگاه و زیستگاه مشخص و معلومی را به‌وجود آورده‌اند. در جنگل طبیعی معمولا درختان کوچک و بزرگ و تنومند به‌طور نامنظم روییده‌اند و علف‌های خودرو فراوان‌ هستند. پوشش گیاهی جنگل‌ها در اثر تبخیر و تعرق در یک محیط موجب تعدیل آب‌وهوا و ایجاد باران می‌شود. تقریبا سه درصد باران‌های کره زمین را جنگل‌ها ایجاد می‌کنند.

عکس از سایت babakhabibi.com (عکاس: بابک حبیبی)

درختان جنگل مرس سی یا جنگل راش، بخشی از جنگل باستانی هیرکانی هستند که عمر آن به دوره ژوراسیک و تا ۴۰ میلیون سال قبل برمی‌گردد. نام باستانی این منطقه هیرکانیا (به‌معنای سرزمین گرگ‌ها) بوده است و ازاین‌رو، این جنگل‌ها را جنگل هیرکانی می‌نامند.

چوب راش را که در جنگل‌های ایران فراوان یافت می‌شود در موارد مختلف از جمله برای ساختمان، منازل روستایی و ساخت بسیاری چیزهای دیگر استفاده می‌کنند. درخت راش در جلگه تقریبا نایاب است؛ اما در جنگل راش و در بلندی‌های کوهستان‌ها فراوان است. در گیلان و مازندران در ارتفاع بیش از دو هزار متر از سطح دریا جنگل‌های خالص آن یافت می‌شود. راش درختی است سایه‌پسند و از این‌ رو شاخ و برگ فراوانی دارد.

نهال جوان آن از سرمای شدید زود آسیب می‌بیند و به‌ویژه سرمای بهاره برگ‌های آن را نابود می‌کند. گرمای زیاد نیز برای آن زیان‌بخش است. این درخت در نقاط سرد خوب رشد نمی‌کند؛ ولی در جاهای گرم تا اندازه‌ای بهتر نتیجه می‌دهد. درخت راش دارای ریشه‌های سطحی است و برای جنگل‌های خاک‌های کم ضخامت و آهکی مناسب است.

عکس از سایت pinorest.com (عکاس: نامشخص)

درخت راش در جنگل‌های انبوه از شصت تا هشتاد سالگی، ولی در فضای باز از ۴۰ تا ۵۰ سالگی بار می‌دهد. در خاک‌های خوب هر ۵ یا ۶ سال یک‌بار و در آب‌وهوای ناسازگار هر ۱۵ سال یک‌بار میوه فراوان می‌دهد. میوه‌ این درخت پنج تا هفت درصد روغن دارد. ارتفاع تانه درخت راش بسیار زیاد می‌شود و به ۳۵ متر و قطرش به یک متر و نیم می‌رسد.

عمر درخت‌های راش ۲۰۰ تا ۲۵۰ سال است. چوب آن برای ساختن در و پنجره و تراورس راه‌آهن و میز و صندلی و مبل و صندوق و غیره به کار می‌رود و مصرف آن بیش از دیگر چوب‌ها است. از سلولز آن پارچه‌های ابریشمی لطیف و خوب تهیه می‌شود. زغال و هیزم آن نیز مرغوب است.

در نزدیکی جنگل راش، تعدادی دیگر از جاهای دیدنی استان مازندران و جاذبه‌های طبیعت‌گردی واقع شده‌اند که از میان آن‌ها می‌توان به دریاچه شورمست، جنگل ارفع ده و سایت ستاره‌نگری آلاشت اشاره کرد. به شما پیشنهاد می‌کنیم اگر فرصت کافی دارید، حتما از این جاذبه‌ها نیز بازدید کنید.

عکس‌های گالری از ecarevan.com (عکاس: نامشخص) و گوگل‌مپ (عکاسان: امیر مهتاب‌فر و hesam32 Tjdd)

جنگل راش سنگده برای افراد با سلایق متفاوت می‌تواند روزی خاطره‌انگیز را فراهم آورد. از تفریحات این جنگل دوست‌داشتنی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• پیاده‌روی و راهپیمایی در طبیعت
• جنگل‌نوردی در میان درختان تنومند راش
• دوچرخه‌سواری گروهی یا تکی
• عکاسی از طبیعت بکر، به‌خصوص جنگل پاییززده راش
• پیک‌نیک و لذت دورهمی جنگلی

عکس از اسنپ تریپ (عکاس: نامشخص)

در محدوده جنگل راش سنگده امکانات خاصی در نظر گرفته نشده است. پس توصیه می‌کنیم پیش از سفر یا در روستای سنگده مایحتاج خود را تهیه کنید و برای دیگر نیازهای خود (از قبیل آب آشامیدنی، سرویس بهداشتی و...) تدبیر لازم را پیشتر بیاندیشید.

عکس از اسنپ تریپ (عکاس: نامشخص)

اگر قصد دارید در سفر به جنگل راش سنگده، اقامت شبانه داشته باشید دو گزینه پیش روی شما وجود دارد. اولین گزینه کمپینگ است که تنها به افراد باتجربه توصیه می‌شود. برای این منظور حتما چادر، کیسه خواب، مواد غذایی خشک، جعبه کمک‌های اولیه و دیگر وسایل لازم کمیپنگ را همراه داشته باشید. گزینه دوم اقامت در اقامتگاه‌های بوم‌گردی و خانه‌های روستایی است. اقامتگاه‌های مزرعه دامون و کمربن در روستای سنگده واقع شده‌اند.

اقامتگاه کمربن در روستای سنگده/عکس‌های گالری از صفحه اینستاگرام mojtama_gardeshgari_kamarben (عکاس: نامشخص)

از اواخر فروردین تا اوایل دی زمان مناسب برای سفر به این جنگل مملو از درختان سربه‌فلک‌کشیده است. برگ‌ریزان درختان راش به‌ویژه در پاییز زیبایی خاصی به این جنگل می‌بخشد. در زمستان دسترسی کمی سخت است و نیاز به تجهیزات خواهید داشت.

عکس‌های گالری از خبرگزاری خزرنما (عکاس: حوا احمدی)

نویسنده: عماد جعفری