موزه رضا عباسی

موزه رضا عباسی یکی از بهترین موزه های تهران محسوب می‌شود که به نام رضا عباسی، مشهورترین نقاش عصر صفوی نام‌گذاری شده است. با بازدید از این موزه با تاریخ و فرهنگ ایران از هزاره‌‌‌ اول پیش از میلاد تا عصر قاجار آشنا می‌شوید. می‌توانید از این موزه در خیابان شریعتی، نرسیده به پل سید خندان دیدن کنید.

منبع عکس: خبرگزاری ایرنا

اگر از حوالی پل سید خندان عبور کرده یا دانشجوی دانشکده برق دانشگاه خواجه نصیر بوده باشید، بدون شک موزه رضا عباسی را دیده‌اید‌ یا حتی از داخل آن بازدید کرده‌اید. موزه عباسی یکی از غنی‌ترین و ارزشمندترین موزه‌های شهر تهران به شمار می‌رود که گنجینه‌ای بی‌نظیر از تاریخ و فرهنگ ایران‌زمین را در خود جای داده است.

برای طراحی نشانه موزه رضا عباسی فرصت مغتنمی برایم پیش آمد؛ زیرا این نقاش جد بزرگ خانواده من است. این بود که مشتاقانه دست به کار شدم و کنار دست محمد احصایی نشستم و از صبوری او استفاده کردم و دایم پیچ‌وخم‌ها را به قلم و دست او دادم تا ترکیب نوشته به دست آمد و بعد در آتلیه‌ام مفصل روی ترکیب‌بندی‌ها کار کردم. آیدین آغداشلو هم روی گل اسلیمی اصلاحاتی انجام داد.

موزه رضا عباسی ابتدا در مهرماه سال ۱۳۵۶ افتتاح شد؛ اما این موزه یک سال بعد، در آبان ماه سال ۱۳۵۷ تعطیل شد. از آن زمان تا ۱۳۵۸، مدیریت موزه بر عهده آیدین آغداشلو بود. در پایان سال ۱۳۵۸ بار دیگر این موزه پس از تغییراتی در فضای داخلی و گسترش فضای نمایشگاهی بازگشایی شد. در سال ۱۳۶۳ به‌دلیل مشکلات داخلی کار موزه بار دیگر به تعطیلی کشید و یک سال بعد دوباره بازگشایی شد؛ اما این بازگشایی دوام چندانی نداشت و موزه یک بار دیگر در همان سال تعطیل شد، تا سرانجام در ۱۵ بهمن سال ۱۳۷۹ برای پنجمین بار و پس از انجام بازسازی دوباره آغاز به کار کرد. در حال حاضر موزه عباسی تهران زیر نظر وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری اداره می‌شود و به‌عنوان یکی از جاهای دیدنی تهران، میزبان گردشگران است.

منبع عکس: خبرگزاری مهر‌ (عکاس: محمدرضا عباسی) و آژانس عکس تهران (عکاس: Ahmad Aghasiani)

منبع عکس: آژانس عکس تهران (عکاس: Ahmad Aghasiani)

موزه رضا عباسی در منطقه هفت پایتخت قرار دارد. این موزه در خیابان شریعتی، نرسیده به پل سیدخندان، روبه‌روی دانشکده برق دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی قرار دارد.

• آدرس موزه رضا عباسی: خیابان شریعتی، نرسیده به پل سیدخندان، شماره ۸۹۲ (مشاهده روی نقشه)

منبع عکس: آژانس عکس تهران (عکاس: Ahmad Aghasiani)

موزه رضا عباسی از ساختمانی چهار طبقه تشکیل شده است و اشیای نفیس آن در پنج تالار به‌ترتیب زمانی به نمایش گذاشته شده‌اند.

در این تالار آثاری از هزاره اول پیش از میلاد و دوره‌هایی تاریخی چون دوره هخامنشی، اشکانی و ساسانی در معرض نمایش قرار دارد. در این تالار سفالینه‌ها و فلزهایی با شکل‌ها و طرح‌های ساده و دلپذیر و اکثرا الهام گرفته از طبیعت قرار دارد که هرکدام از آن‌ها در یکی از مناطق ایران مثل آذربایجان، شوش و لرستان یافت شده‌اند. در راهنمای این بخش از موزه آمده است که کشف و دستیابی به مواد و مصالح، پیشرفت دانش و مهارت فنی، ساخت آثاری را موجب شد که غلبه بر طبیعت سخت را برای انسان امکان‌پذیر کرد.

ظروف مفرغی در یکی از ویترین‌های موزه رضا عباسی به نمایش درآمده‌اند. شاید برایتان جالب باشد که بدانید مفرغ یا برنز اولین آلیاژی است که انسان توانست به تکنولوژی ساخت آن دست یابد. این آلیاژ از مس و قلع تهیه می‌شود و به‌وسیله آن ابزار آلات و ظروف و وسایل دیگر ساخته می‌شود. صنعت برنز در ایران پیشینه‌ای بسیار طولانی دارد؛ تا جایی که آثاری مربوط به هزاره پنجم پیش از میلاد در مناطق مختلفی از ایران مثل استان‌های قزوین و کرمان یافت شده است.

در تاریخ، عصر برنز، دومین عصر از عصرهای فلزات، پس از عصر مس به حساب می‌آید. قدیمی‌ترین آثار برنزی به دست آمده در دنیا در کشورمان ایران یافت شده‌اند که همان طور که اشاره شده مربوط به پنج هزار سال پیش از میلاد مسیح (ع) هستند. بنابراین می‌توان گفت ایرانی‌ها اولین یا از اولین مردمانی بودند که با ترکیب قلع و مس توانستند برنز را تهیه کنند. در کشورهای دیگر هم آثار زیادی یافت شده است که قدیمی‌تر از این تاریخ نیستند.

ظروف سفالین، اشیای فلزی، عناصر معماری، جواهرات و منسوجات دوره‌های سلجوقی، تیموری و صفوی در دو تالار اسلامی موزه به نمایش گذاشته شده‌اند. آثار دوره قاجار نیز در این بخش به‌وسیله قلمدان‌ها و جلدهای کتاب و جعبه‌های روغنی معرفی شده است.

در این تالار نقاشی‌های دوره‌های مختلف اسلامی به نمایش گذاشته شده است و بازدیدکنندگان را با مراحل تحول و رشد این هنر تا قرن ۱۴ هجری قمری آشنا می‌کند. اثر شاخصی که در این بخش وجود دارد، کهن‌ترین نمونه برگی از شاهنامه دموت مربوط به اواسط قرن هشت هجری قمری است. همچنین، از سده‌های اولیه دوره اسلامی (قبل از قرن ششم هجری قمری) آثار معدودی از نگاره‌ها به‌جای مانده است.

علاوه بر این، آثاری از رضا عباسی، نام‌آوری که شیوه و سبک او، جایگاه وی را به‌گونه‌ای دیگر رقم زده است و نام پر افتخارش را بر این موزه نیز قرین ساخته است، همراه با نگاره‌های تنی چند از شاگردانش مجموعه دوره صفویه را تکمیل می‌کنند.

در این تالار می‌توان مراحل مختلف تحول خطاطی را از خلال نسخه‌هایی که به خطوط ثلث، محقق، نسخ و نستعلیق است، مشاهده کرد و با هنر خوش‌نویسی و نسخه‌نویسی اسلامی آشنا شد. آثار این تالار با خوشنویسی و کتابت در ایران، با نام و کلام خدا آغاز می‌شود. دست‌نوشته‌هایی به خطوط کوفی بر پوست آهو (قرن سوم هجری قمری)، نسخ و ثلث، ریحان و رقاغ بر صفحاتی مذهب از قرآن کریم و سایر کتاب‌ها، نمونه‌هایی از شیوه‌های نخستین نگارش در دوره اسلامی را در تالار خوشنویسی موزه رضا عباسی به نمایش گذاشته است.

این مجموعه با آثاری نگاشته شده به شیوه‌های نستعلیق و شکسته با قلم و رقم از بزرگان خطاطی ایران‌زمین، مجموعه‌ای بسیار با ارزش به شمار می‌رود. از جمله این بزرگان می‌توان به میرعماد، میرزا غلامرضا و عبدالمجید درویش اشاره کرد. مشاهده سیر تحول ساختن و پرداختن کتاب هم با نمایش نمونه‌هایی از نسخه‌های خطی متعلق به قرن نهم تا پایان سده سیزدهم هجری قمری فراهم می‌شود.

منبع عکس: خبرگزاری مهر (عکاس: محمدرضا عباسی)

برای بازدید از موزه رضا عباسی می‌توانید همه‌روزه در ۶ ماهه اول سال از ساعت ۹ صبح تا ۱۹ و ۶ ماهه دوم سال از ساعت ۹ صبح تا ۱۷ مراجعه کنید.

منبع عکس: خبرگزاری مهر (عکاس: محمدرضا عباسی)

قیمت بلیط موزه رضا عباسی: برای بازدیدکنندگان داخلی پنج هزار تومان و برای بازدیدکنندگان خارجی: ۵۰ هزار تومان است. (توجه فرمایید ممکن است در زمانی که برای بازدید مراجعه می‌کنید قیمت بلیط افزایش پیدا کرده باشد.)

شماره تلفن موزه رضا عباسی: ۳-۸۸۵۱۳۰۰۳-۰۲۱

منبع عکس: خبرگزاری مهر (عکاس: محمدرضا عباسی)

کتابخانه موزه رضا عباسی در طبقه سوم قرار دارد و به نام مرحوم بتول احمدی، موزه‌دار همین موزه نام‌گذاری شده است. این مجموعه شامل بیش از ۱۰ هزار جلد كتاب به زبان‌های فارسی، انگليسی، فرانسه و آلمانی در زمينه‌هایی چون تاريخ هنر، باستان‌شناسی، نقاشی و كلاسیک می‌شود. علاوه بر این بیش از ۵۰ عنوان دوره كامل مجلات فارسی، ۶۰ عنوان دوره مجلات لاتين و حدود ۹۰ عنوان دوره روزنامه‌های قدیمی نیز در این کتابخانه نگهداری می‌شود.

• ساعت كار كتابخانه رضا عباسی: کتابخانه موزه رضا عباسی همه‌روزه به غیر از روزهای پنجشنبه و جمعه از ساعت ۹ صبح تا ۱۵:۳۰ باز است. کارکنان وزارت ميراث فرهنگی و گردشگری، دانشجويان و پژوهشگران می‌توانند از منابع این کتابخانه استفاده کنند.

منبع عکس: آژانس عکس تهران (عکاس: Ahmad Aghasiani)

موزه رضا عباسی علاوه بر تالارهای نمایش اشیا و کتابخانه، دارای بخش‌هایی چون آزمایشگاه و نمایشگاه نیز است. بخش مرمت و نگهداری موزه با دو آزمایشگاه و کارگاه به مرمت و بازسازی نقاشی‌ها، اشیای فلزی و کتاب‌های خطی اختصاص دارد و یکی از پیشرفته‌ترین کارگاه‌های مرمت در کشور است.

این کارگاه نه‌تنها به مرمت اشیای موجود در موزه رضا عباسی می‌پردازد، بلکه ترمیم آثار ارسالی از موزه‌های دیگر کشور را نیز به عهده دارد. نمایشگاه موقت نیز در طبقه همکف واقع شده است و به‌صورت دوره‌ای به نمایش آثار معاصر می‌پردازد.

منبع عکس: آژانس عکس تهران (عکاس: Ahmad Aghasiani) و خبرگزاری مهر (عکاس: محمدرضا عباسی)