ارگ راین

یکی از دیدنی‌های شهر راین در استان کرمان، ارگ راین نام دارد. این قلعه تاریخی بعد از ارگ بم، دومین بنای خشتی بزرگ جهان به شمار می‌رود و متعلق به عصر ساسانیان است. ارگ راین در جنوب غربی شهر راین قرار دارد و در گذشته محل زندگی حاکم راین، اقوام و نزدیکان حکومتی، تاجران، کشاورزان، پیشه‌وران و دیگر مشاغل بوده است.

منبع عکس: خبرگزاری میزان (عکاس: مصطفی رودکی)

راین یکی از شهرهای دیدنی و کویری است که به پردیس کویر ایران شهرت دارد. این شهر کویری در شاه‌راه ارتباطی شرق به غرب قرار دارد و در گذشته به‌عنوان یک منزلگاه مهم تجاری و مرکز داد و ستد کالا مورد توجه بوده است. وقتی وارد این شهر شوید، برج‌ها و کنگره‌های قلعه‌ای خشتی را خواهید دید که روزگاری مأمن، پناهگاه و محل زندگی مردمان راین بوده است. این قلعه تاریخی، ارگ راین نام دارد و آن را به‌عنوان خواهر کوچک‌تر ارگ بم می‌شناسند.

منبع عکس: خبرگزاری ایرنا (عکاس: امین رحمانی)

ارگ راین در فاصله ۱۰۵ کیلومتری جنوب غربی شهر کرمان قرار دارد و یکی از جاهای دیدنی راین محسوب می‌شود. این قلعه در جنوب غربی شهر راین در دامنه کوه هزار واقع شده است.

• فاصله ارگ راین تا کرمان: ۱۰۵ کیلومتری
• آدرس ارگ راین: استان کرمان، جنوب غربی شهر راین، خیابان امام، خیابان بیمارستان (مشاهده روی نقشه)

منبع عکس: خبرگزاری میزان (عکاس: مصطفی رودکی)

برای بازدید از ارگ راین می‌توانید همه‌روزه غیر از ایام سوگواری رسمی از ساعت ۹ صبح تا ۱۹ مراجعه کنید.

منبع عکس: خبرگزاری ایرنا (عکاس: امین رحمانی)

قیمت بلیط ارگ راین در سال ۱۳۹۹ برای بازدیدکنندگان داخلی ۱۵ هزار تومان و برای بازدیدکنندگان خارجی ۱۰۰ هزار تومان است (ممکن است در زمان بازدیدتان قیمت بلیط افزایش پیدا کرده باشد)

• شماره تلفن ارگ راین: ۰۳۴۳۳۷۶۱۶۴۴

منبع عکس: خبرگزاری میزان (عکاس: مصطفی رودکی)

استان کرمان از قلعه‌های متعددی برخوردار است. یکی از شناخته‌شده‌ترین آن‌ها قلعه‌ راین است که به عصر ساسانی تعلق دارد. این ارگ به مانند ارگ بم، به‌دلیل قرار داشتن در تقاطع مسیر شمال به جنوب خراسان، گواشیر به کرمان تا بندرعباس و بزرگراه غرب به شرق فارس به بلوچستان موقعیت تجاری مناسبی داشته و به‌لحاظ موقعیت جغرافیایی و قرار گرفتن در مسیر شاه‌راه ارتباطی مذکور، همواره مورد تهدید و هجوم اقوام و دولت‌های مختلف قرار گرفته است.

ارگ راین در دوره نادرشاه افشار محل حکومت میرزا حسین خان راینی و سپس پسرش محمد علی خان در دوره زندیه بوده است. این ارگ باشکوه علاوه بر مکان زندگی حاکم راین، محل زندگی اقوام و نزدیکان حکومتی، تاجران، کشاورزان، پیشه‌وران و دیگر مشاغل نیز بوده است. ارگ راین همچنین محل داد و ستد کاروان‌هایی بوده است که از این منطقه عبور می‌کرده‌اند.

در دوران پس از اسلام، قلعه راین جنبه نظامی و دفاعی داشته و مردمان هنگام خطر و هجوم دشمن به این مکان پناه می‌بردند. در منابع تاریخی آمده است:

در زمان یزدگرد سوم، سپاه عرب به فرماندهی مجاشع ابن مسعود سلمی، هنگام فتح ایالت کرمان، نتوانست به قلعه راین که دژی مستحکم بود، وارد شود. در قرن ششم هجری قمری هم جنگ بهرام شاه با ملک ارسلان در نزدیکی همین قلعه به وقوع پیوست که راینی‌ها از قلعه خارج شدند و به نفع ملک ارسلان جنگ را به پایان رساندند.

در طول تاریخ و در اثر حوادث طبیعی و انسانی، بارها آسیب‌هایی به ارگ راین وارد شده است؛ اما با مرمت‌ها و بازسازی‌هایی که روی آن انجام شده، شکوه دیدنی خود را همچنان حفظ کرده است.

ارگ راین نام خود را از شهری که در آن قرار دارد، وام می‌گیرد. راین از دو واژه راه و این به معنی «راه این»، گرفته شده است. برخی نیز می‌گویند «رایین» نام یکی از سرداران بزرگ ایران در زمان ساسانی است که نام وی بر این شهر و ارگ گذاشته شده است.

منبع عکس: خبرگزاری ایرنا (عکاس: امین رحمانی)

ارگ راین روی تپه‌ای در ارتفاع ۲,۵۰۰ متری از سطح دریا قرار گرفته و بر نواحی پیرامون دست‌کم تا شعاع هفت کیلومتری تسلط دارد. این ارگ بیش از ۲۲ هزار متر مربع مساحت و بیش از ۲۷ هزار متر مربع زیر بنا دارد. معماری ارگ راین بی‌شباهت به خواهر بزرگ‌تر خود یعنی ارگ بم نیست و اگر از آن دیدن کرده باشید، متوجه این شباهت خواهید شد. پلان ارگ راین تقریبا مستطیل‌شکل و ابعاد آن در طویل‌ترین و عریض‌ترین قسمت‌ها ۱۷۰ متر در ۱۴۲ متر است.

ارگ راین دارای ۱۶ برج در گوشه‌ها و میانه حصار بیرونی و درونی است که ۱۵ برج، فضای داخل و بیرون ارگ را تحت مراقبت و کنترل داشته‌اند و از یک برج مادر یا برج شماره یک به‌منظور اطلاع‌رسانی استفاده می‌شده است. تمام این برج‌ها دو طبقه هستند و پله‌هایی از دو سمت دارند که یکی به بالای برج و دیگری به مردگرد و در ادامه به برج بعد می‌رسد. در بدنه همه برج‌های ارگ راین، روزنه‌های دیده‌بانی و تیرکش‌هایی برای دفاع تعبیه شده است. مصالح برج‌ها نیز خشت و چینه است و در پلکان‌ها از چوب برای زیرسازی و لبه پله‌ها استفاده شده است.

منبع عکس: خبرگزاری میزان (عکاس: مصطفی رودکی)

ورودی قلعه از جبهه شرقی آن است که با سردر بزرگ و باشکوه به محوطه داخلی راه می‌یابد. در قسمت ورودی جایگاه آهنگران و افرادی که به شغل چاقوسازی و ساخت ابزار فلزی مشغول بوده‌اند، به چشم می‌خورد. سردر ورودی ارگ راین از دو طبقه تشکیل شده و معبر ورودی در طبقه همکف و اتاقک مربع شکلی در بالای در ورودی ساخته شده است. در کف این اتاق مربع شکل که طاق معبر ورودی نیز محسوب می‌شود، دو روزنه چهارضلعی با ابعاد ۴۰ در ۳۰ سانتی‌متر ایجاد شده تا ورود و خروج افراد را بررسی و کنترل کنند. همچنین، امکان تیراندازی یا ریختن مواد مذاب روی مهاجمان از درون این روزنه‌ها وجود داشته است.

صدها خانه خشتی و گلی با کوچه‌‌پس‌کوچه‌های باریک تودر تو، ارگ مرکزی بازار، گذرگاه اصلی، مکتب‌خانه، بارانداز قلعه حکومتی، عامه‌نشین اعیانی، زورخانه، اصطبل و آتشکده از جمله بخش‌های مختلف این مجموعه هستند. کوشک زیبای هشت ‌ضلعی و حاکم‌نشین ارگ از مشهورترین بناهای این قلعه محسوب می‌شوند. بناهای خشتی ارگ راین نیز عموما در دو تا سه طبقه ساخته شده‌اند.

جالب است بدانید که در ارگ راین، راه گریز مخفی پیش‌بینی شده تا ساکنان آن‌ها بتوانند در زمان حمله دشمنان و سقوط دژ از دست مهاجمان فرار کنند. این راه فرار در خانه حاکم در نظر گرفته شده است و به سه قسمت راه داشته است؛ یکی از این مسیرها به بیرون ارگ، دوم به استراحتگاه تابستانی حاکم بر فراز ارگ حاکم‌نشین و سوم به برج شماره هشت و از آنجا به بیرون ارگ راه داشته است.

در نزدیکی ارگ راین حمام و قناتی وجود داشته که در اثر زلزله خشک شده است. بیرون از قلعه نیز اتاقی دیده می‌شود که در گذشته محل قرنطینه افرادی بود که برای اولین بار وارد ارگ می‌شدند و باید یکی دو شب قبل در قرنطینه می‌ماندند یا محل استقرار بیماران بوده است. اکنون این اتاق مکان استقرار یگان حفاظت قلعه است.

منبع عکس: خبرگزاری میزان (عکاس: مصطفی رودکی)

قدمت ارگ به عصر ساسانی برمی‌گردد. این قلعه تاریخی در طی ادوار مختلف فرهنگی محل حکومت حاکمان و زندگی مردمان بوده است و در برهه‌هایی از تاریخ نیز فقط جنبه نظامی و دفاعی داشته است. این ارگ همچنین در طی دوره‌های مختلف مرمت و بازسازی شده است.

منبع عکس: منبع عکس: خبرگزاری میزان (عکاس: مصطفی رودکی) و اقتصاد آنلاین

گشت‌وگذار و سفرتان به شهر راین را با بازدید از سایر جاهای دیدنی راین کامل کنید. آبشار راین، روستای زیبا و ییلاقی گیشیگان، مسجد جامع راین و امامزاده‌ها از جمله مکان‌های دیدنی این شهر هستند.