موزه قزوین

موزه قزوین یا موزه شهر که در سال ۱۳۸۴ افتتاح شد، نوعی موزه باستان‌شناسی به شمار می‌آید و در میان گردشگران به‌عنوان یکی از جاهای دیدنی قزوین شناخته می‌شود. از اشیای موزه قزوین می‌توان به بالاتنه مرد سومری از سنگ مرمر، تخت عروس، انواع در چوبی با تزیینات زیبا، سفالینه‌های تاریخی، نقاشی ناصرالدین شاه و... اشاره کرد. این موزه در نزدیکی کاخ چهلستون و دولتخانه صفوی قرار دارد که بازدید از آن‌ها نیز خالی از لطف نخواهد بود.

• آدرس: استان قزوین، شهر قزوین، خیابان هلال احمر، مجاور دولتخانه صفوی (نمایش روی نقشه)

موزه قزوین در نزدیکی سبزه میدان، در خیابان هلال احمر و شرق دولتخانه صفوی قزوین قرار دارد.

موزه‌ قزوین که با نام موزه شهر نیز شناخته می‌شود در سال ۱۳۸۴ در مجاورت دولت‌خانه‌ی صفوی افتتاح شد و نمای آجری ساختمان آن با جفت ستون‌های بلند، درگاه قوسی‌شکل و پنجره‌های ارسی، بسیار دیدنی است.

این محل در واقع یک موزه‌ باستان‌شناسی به شمار می‌رود که ۷۰۰۰ شی تاریخی و کم‌نظیر در آن نگهداری و نمایش داده می‌شود. موزه شهر به‌همراه موزه چهلستون که در مجاورت آن قرار دارد، تحت نظارت و پوشش سازمان میراث فرهنگی و گردشگری هستند.

اشیای موزه قزوین شامل طیف وسیعی از مجسمه‌ها، زیورآلات، ظروف سفالی، سکه‌ها، سنگ‌ها، درهای تاریخی، وسایل جنگی، تخت عروس، قلمدان، صندوق‌های قدیمی و غیره می‌شود که تعدادی از آن‌ها مربوط به هزاره‌های سوم و اول قبل از میلاد هستند. قدیمی‌ترین اشیای موزه را پیکرهایی انسانی یا جانوری تشکیل می‌دهند که قدمتشان به ۶۰۰۰ سال قبل از میلاد می‌رسد. سایر اشیایی که در موزه قزوین به نمایش درآمده‌اند، مربوط به دوران اسلامی تا معاصر می‌شوند. از جمله این آثار، سکه‌های دوران اشکانی تا قاجار است که تعدادی از آن‌ها به‌همراه ظروف و اشیای زینتی و نظامی به نمایش گذاشته شده‌اند.

این موزه بخش‌های مختلفی دارد که هرکدام از آن‌ها به یکی از دوره‌های تاریخی اختصاص یافته‌اند. تنوع اشیای موزه بالا است و عمده آن‌ها ظروف مفرغی (برنزی) و سفالی هستند. یکی از ارزشمندترین آثار موزه، بشقابی فلزی است که روی آن نقش‌ونگارهایی از دوره ساسانی به چشم می‌خورد.

هنگام گشت‌وگذار در موزه با بالاتنه مرد سومری از جنس سنگ مرمر مواجه می‌شوید که به هزاره سوم قبل از میلاد تعلق دارد. بلندی این تندیس ۲۷ سانتی‌متر است و قسمت پایین آن به احتمال زیاد در دوران باستان شکسته شده که با توجه به تناسب آن با بقیه بدن، حدود ۸۱ سانتی‌متر بوده است.

در بخش مربوط به دوران اسلامی تا معاصر می‌توانید شاهد درهای تاریخی که برای هر گردشگری جالب به نظر می‌رسند. این درها همگی مربوط به همین منطقه هستند. در گذشته‌های دور اغلب درها از جنس چوب بودند و برای ایجاد حائل بین حریم داخل خانه یا محل کار از فضای بیرون ساخته می‌شدند. درها به‌اندازه قامت انسان یا بزرگ‌تر هستند که روی هرکدام تزیینات خاصی نظیر خاتم‌ کاری، منبت‌کاری، نقاشی و رنگ‌‌آمیزی به چشم می‌خورد. در موزه قزوین اطلاعات خاصی جز تاریخ ساخت درها در کنار آن‌ها وجود ندارد.

یک تخت عروس چوبی زیبا نیز در این موزه قرار دارد که توجه بازدیدکننده‌ها را به سوی خود جلب می‌کند. پیشینه‌ این تخت به‌دوره قاجار می‌رسد و یادآور رسم قدیمی و سنتی پاتختی است که هنوز در بعضی مناطق ایران از جمله برخی از شهرستان‌های استان قزوین انجام می‌شود.

از دیگر آثار قابل‌توجه موزه قزوین می‌توان به‌سفالینه‌هایی اشاره کرد که از دشت قزوین و تپه‌های باستانی آن یافت شده‌اند و قدمتی بالغ بر ۳۲۰۰ سال قبل از میلاد دارند. سفال لعابدار (مینایی) متعلق به قرن ۶ تا هفت هجری قمری و ریتون‌ سفالی به‌شکل گاو و شتر با قدمت ۷۰۰ تا ۱۵۰۰ قبل از میلاد از جمله این آثار هستند. در ادامه می‌توانید از تماشای پیکرک جانوری، خنجر و سرنیزه مفرغی متعلق به الموت (اندج) با قدمت ۷۰۰ تا ۱۳۰۰ قبل از میلاد و همین طور دبه باروت از جنس پوست، عاج و فلز و تپانچه تک لول از قرن ۱۳ هجری قمری لذت ببرید.

در قسمت خروجی موزه، نقاشی از ناصرالدین شاه مربوط به دوره قاجار نصب شده که اثری از محمد باقر نقاشباشی دهنوی سمیرمی است.

• کاخ چهلستون: عمارت چهلستون که با نام عمارت کلاه فرنگی نیز شناخته می‌شود، یکی از آثار مهم دوره صفوی و تنها کوشک باقی‌مانده از مجموعه کاخ‌های سلطنتی شاه تهماسب در اواسط قرن دهم هجری قمری است. این کاخ باشکوه در سال ۱۳۸۳ به موزه خوشنویسی قزوین تغییر کاربری پیدا کرد.
• سردر عالی‌قاپو: سردر عالی قاپو که در تقاطع خیابان پیغمبریه و سپه قزوین قرار دارد، از یادگاری‌های دوره صفویه است. این بنای تاریخی در تاریخ ۳۱ تیر ۱۳۱۳ به شماره ۲۱۳ در فهرست آثار ملی ایران قرار گرفت.

• حمام قجر: حمام قجر یکی از قدیمی‌ترین گرمابه‌های قزوین است که در دوره صفویه ساخته شد و در تاریخ ۱۱ مرداد ۱۳۸۴ به‌‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید. این بنای تاریخی پس از نوسازی و مرمت، به موزه مردم‌شناسی تبدیل شد.
• بازار قزوین: بازار قزوین که قدمت آن به دوران صفویه و قاجاریه می‌رسد، معماری بی‌نظیری دارد و محلی عالی برای خرید سوغاتی به حساب می‌آید. این بازار از بخش‌های مهمی همچون سرای سعدالسلطنه، سرای وزیر، سرای قیصریه و سرای حاج رضا تشکیل شده است.

• هزینه بلیط ورودی موزه قزوین در سال ۱۴۰۱ برابر با ۴۰۰۰ تومان است.
• ساعت کاری موزه از ۹ تا ۱۹ است؛ البته درهای موزه ساعت ۱۸:۳۰ بسته می‌شود.
• در روزهای سوگواری امکان بازدید از موزه وجود ندارد.
• برای بازدید از موزه باید از پله‌هایی کم‌عرض پایین بروید تا در نهایت به ابتدای مسیر بازدید برسید؛ اما مسیر بازگشت به‌صورت رمپ و شیب‌دار طراحی شده است.

نویسنده: علیرضا کیخا /بازنویسی:‌ صدیقه شجاعی