سد کرج (امیرکبیر)

سد کرج در مسیر جاده چالوس در شمال استان البرز یکی از معروف‌ترین جاهای دیدنی کرج است. این سد روی رودخانه کرج، در میان کوهستان البرز واقع شده است؛ کاربری‌های صنعتی، کشاورزی و تفریحی دارد و اطراف آن جاذبه‌های طبیعی زیبایی به چشم می‌خورند. در طول سال گردشگران زیادی در مسیر حرکت به‌سمت شمال ایران در جوار دریاچه سد کرج اتراق می‌کنند و زمانی را به تفرج در این منطقه می‌پردازند. این دریاچه سد و روستاهای اطراف آن گزینه‌هایی مناسب برای طبیعت‌گردی در طول سال هستند و ساکنان تهران، کرج و شهرهای اطراف آ‌ن‌ها دسترسی مناسبی به این منطقه دارند.

• آدرس: استان البرز، شهرستان کرج، کیلومتر ۲۵ جاده کرج-چالوس، دریاچه سد امیرکبیر کرج (مشاهده روی نقشه)

منبع عکس: اقتصاد آنلاین، عکاس نامشخص

سد امیرکبیر معروف به سد کرج، بر رودخانه کرج در مسیر جاده چالوس در استان البرز قرار دارد. این سد در کیلومتر ۲۵ جاده کرج-چالوس واقع شده است و دریاچه‌ آن آب مصرفی ساکنان کرج و بخش‌هایی از تهران را تامین می‌کند. از این سد برای ذخیره آب و تولید برق استفاده می‌شود و تنها مسیر دسترسی به روستای واریان از دریاچه آن می‌گذرد.

سد کرج در بخش شمالی استان البرز و شهرستان کرج قرار دارد و میان کوهستان البرز شمالی واقع شده است. فاصله سد کرج تا تهران در حدود ۶۰ کیلومتر است و پایتخت‌نشینان نیز در طول سال برای اتراق در حوالی دریاچه سد کرج و گردش در نواحی اطراف آن راهی جاده چالوس می‌شوند.

با شروع فصل بهار میزان آب دریاچه سد کرج به بیشترین مقدار خود می‌رسد. در این زمان از سال برف کوه‌های اطراف این دریاچه ذوب می‌شوند و بخشی از آب دریاچه سد کرج را تامین می‌کنند. آب و هوای جاده چالوس در حوالی این دریاچه نیز با شروع بهار بسیار لطیف می‌شود و تا واپسین روزهای تیرماه در تابستان نیز معتدل می‌ماند.

بازدید از دریاچه سد کرج در طول زمستان و پاییز نیز خالی از لطف نیست و طبیعت اطراف این سد در این زمان از سال تماشایی و رنگارنگ می‌شود. اطراف سد کرج روستاهای خوش‌آب‌وهوایی قرار دارد که در بازدید از این منطقه می‌توانید زمانی را برای گشت‌وگذار در آن‌ها صرف کنید و شبی در خانه‌های محلی این روستاها بمانید.

منبع عکس: سایت گردشگری استان کرج، عکاس نامشخص

برای بازدید از دریاچه سد کرج باید به‌سمت جاده چالوس بروید. چنانچه ساکن شهر کرج هستید، دسترسی به این جاده از بلوار شورا و منطقه عظیمیه در شمال شهر کرج میسر است. اگر قصد بازدید از دریاچه سد کرج از تهران را دارید، در مسیر یکی از بزرگراه‌های خرازی، تهران-کرج یا لشگری به‌سمت کرج بروید. در هرکدام از این مسیرها با ورود به اتوبان تهران-کرج، پیش از ورودی شهر کرج، خروجی‌ جاده چالوس را خواهید دید.

نکته حائز اهمیت برای ساکنان شهر تهران عدم ورود به بزرگراه تهران-شمال برای دسترسی به جاده چالوس است. این بزرگراه در بخش شهرستانک به جاده چالوس می‌رسد که فاصله زیادی تا سد کرج دارد و باید بخش زیادی از مسیر را بازگردید. پس از ورود به جاده چالوس و ادامه مسیر تا کیلومتر ۲۵ این جاده، به دریاچه سد کرج خواهید رسید. در مسیر فرعی روستای خوزنکلا پیش از دریاچه سد کرج، امکان پیشروی تا نزدیک این دریاچه را خواهید داشت.

منبع عکس: خانه آب ایران، عکاس نامشخص

سد کرج از دیواره‌های قوسی بلند بتنی ساخته شده است. طول تاج سد امیرکبیر ۳۹۰ متر و بلندای این سد از پی آن ۱۸۰ متر است. در طول سد کرج ۶ دریچه تخلیه آب وجود دارد که میزان آب پشت سد با استفاده از این دریچه‌ها کنترل می‌شود.

مساحت دریاچه سد کرج بیش از ۷۶۰ کیلومتر مربع است و مقدار متوسط جریان آب این دریاچه به ۴۷۲ میلیون متر مکعب در سال می‌رسد. عرض سد کرج در نقطه اتصال به رودخانه در حدود ۳۰ متر است و ارتفاع این سد از رودخانه به حدود ۱۶۳ متر می‌رسد. دریچه‌های سد تنظیمی امیرکبیر با تجهیزات هیدرولیک کنترل می‌شوند.

دریاچه سد امیرکبیر وظیفه آبرسانی به زمین‌های کشاورزی شهرستان کرج را به عهده دارد. همچنین این دریاچه در طول نیم قرن اخیر به شبکه برق ملی متصل بوده است و ظرفیت تولید برق ۹۰ مگاواتی دارد. در دریاچه سد کرج گونه‌های مختلف ماهی مانند قزل‌آلای رنگین‌کمانی، قزل‌آلای خال‌قرمز، ماهی سفید و ماهی سیاه یافت می‌شوند.

سد کرج نقش مؤثری در کنترل سیلاب‌های بهاری رودخانه کرج دارد و بخش زیادی از آسیب‌های طغیان رودخانه‌ای در کرج را در طول سال‌های گذشته کنترل کرده است. دریچه‌های تخلیه آب این سد در هر ثانیه ۱,۵۵۰ متر مکعب آب تخلیه می‌کنند. ظرفیت سرریز تخلیه سد کرج نیز ۱,۴۵۰ متر مکعب بر ثانیه است.

نیروگاه آبی سد کرج در خط انتقال نیرو به طول ۶۰ کیلومتر با ۱۰۷ برج فولادی تا نیروگاه طرشت تهران امتداد دارد. کناره‌های سد کرج بر سنگ‌های گرانیتی استوار است.

منبع عکس: خبرگزاری ایلنا، عکاس نامشخص

نخستین زمزمه‌های ساخت سد کرج در مسیر رودخانه کرج در سال ۱۳۲۸ آغاز شد. هدف از طراحی و ساخت این سازه، ایجاد سدی چندمنظوره برای بهره‌برداری در زمینه‌های مختلف در مسیر رودخانه کرج بود. کنترل سیلاب‌های بهاره، کاهش تلفات هنگام وقوع سیل، تامین آب شرب تهران، آبیاری زمین‌های کشاورزی و باغ‌های کرج و تولید انرژی برق برای کاهش بار شبکه سراسری در ساعت ‌های اوج مصرف، به‌عنوان دلایل اصلی لزوم احداث سد کرج مطرح شد.

شرکت‌های مهندسی عمران فرانسوی و آمریکایی از گزینه‌های مورد نظر برای انعقاد قرارداد ساخت سد کرج بودند؛ اما طراحی مهندسان آمریکایی به‌دلیل ارتفاع بیشتر ۱۰ متری در دیواره‌های بتنی این سد، مستلزم صرف ۱۰۰ میلیون تومان هزینه بیشتر نسبت به طراحی مهندسان فرانسوی بود. در نهایت ایران با شرکت فرانسوی قراردادی منعقد کرد و در سال ۱۳۳۶، کار ساخت سد کرج آغاز شد.

مراحل ساخت سد کرج چهار سال طول کشید و این سد در سال ۱۳۴۰ به بهره‌برداری رسید. در طرح نهایی سد کرج، مهندسان فرانسوی دیواری نازک‌تر از طرح مهندسان آمریکایی ارائه دادند؛ اما ارتفاع دیواره‌ها را چهار متر بیشتر کردند.

سد کرج در تاریخ سوم آبان سال ۱۳۴۰، در دوره پادشاهی پهلوی دوم افتتاح شد. این سد در زمان افتتاح، رتبه چهارم سدهای قوسی جهان را از نظر ارتفاع به دست آورد. ساخت دیوارهای نازک بتنی با مقاومت بالا در بخش پایینی سد کرج، با کمک پیشرفته‌ترین تکنیک‌های روز امکان‌پذیر شد. ابزار و ماشین‌آلات مورد نیاز در این پروژه از طریقه شرکت در مناقصه‌های جهانی و خرید از شرکت‌های ژاپنی و آمریکایی تامین شدند و سیمان مورد استفاده در این سد نیز در کارخانه سیمان تهران تولید شد.

دریاچه سد کرج در طول سال‌های طولانی از پرطرفدارترین جاهای دیدنی کرج بوده است. جذب گردشگران و ارائه انواع امکانات رفاهی اطراف این دریاچه، مانند هتل و تفریحات آبی نیز بخشی از اهداف تاسیس دریاچه سد کرج بود؛ اما به‌دلایل افزایش آلودگی‌های محیطی و غرق شدن برخی گردشگران در این دریاچه، از این اهداف صرف‌نظر شد. دریاچه سد کرج در حال حاضر از مراکز اصلی پرورش ماهی قزل‌آلا در استان البرز است.

سد کرج را با نام سد امیرکبیر نیز می‌شناسند.

ارتفاع سد کرج از پی، ۱۸۰ متر و از رودخانه کرج در حدود ۱۶۳ متر است.

منبع عکس: تاپ توریست، عکاس نامشخص

اطراف دریاچه سد کرج تفریحات متنوعی برای علاقه‌مندان به جاذبه‌های طبیعی وجود دارد. طبیعت گردی، اتراق در طبیعت و گشت‌وگذار در روستاهای اطراف این سد، از گزینه‌های موردعلاقه گردشگران دریاچه سد کرج هستند.

برای بسیاری از خانواده‌ها اتراق در طبیعت و صرف یک وعده غذایی در فضای باز، تفریحی دلچسب به شمار می‌رود. در جوار دریاچه سد کرج امکان لذت از چشم‌انداز زیبای این دریاچه، هم‌زمان با صرف غذا و استراحت را خواهید داشت.

در طول فصل‌های بهار و تابستان، بیشترین گردشگر اطراف دریاچه سد کرج اتراق می‌کنند و مشغول استراحت در طبیعت این منطقه می‌شوند. برای پایتخت‌نشینان، دریاچه سد کرج مقصدی بسیار مناسب برای فرار از شلوغی و آلودگی شهر تهران است.

منبع عکس: رهی نو، عکاس نامشخص

گرداگرد دریاچه سد کرج را کوهستان‌های بلند پوشانده‌ است. بسیاری از مسیرهای کوهنوردی محبوب میان ورزشکاران ساکن تهران و کرج در حوالی این دریاچه دیده می‌شود. در مسیر کوهپیمایی اطراف سد کرج جاذبه‌های طبیعی متنوعی مانند چشمه‌ها و آبشارهای خروشان قرار دارد که مورد توجه کوهنوردان است. آبشارهای اطراف این دریاچه در طول زمستان یخ می‌زنند و زیبایی آن‌ها دوچندان می‌شود. برای کوهنوردی در کوهستان‌های اطراف دریاچه سد کرج، مسیرهای مشخص را انتخاب کنید و به مسیرهای ناشناس وارد نشوید.

اطراف دریاچه سد کرج را زیباترین مناظر کوهستانی رشته کوه البرز پوشانده‌اند. پوشش گیاهی در دامنه‌های کوهستانی این منطقه تنوع بالایی دارد. دامنه‌های اطراف این سد در طول بهار و تابستان مملو از گیاهان معطر و دارویی می‌شود.

در فصل پاییز نیز طبیعت اطراف دریاچه سد کرج هزار رنگ و تماشایی می‌شود. علاقه‌مندان به طبیعت گردی می‌توانند با تجهیزات مناسب پیاده روی به گشت‌وگذار در روستاهای کوهستانی اطراف سد کرج بروند. روستاهای این منطقه جاذبه‌های طبیعی و تاریخی متنوعی دارد که توجه گردشگران زیادی را در طول سال به سوی خود جلب می‌کند.

منبع عکس: پینورست، عکاس نامشخص

دریاچه سد کرج از بخش‌های مختلف جاده چالوس چشم‌اندازهای تماشایی و مناسب برای عکاسی دارد. ثبت تصاویر این دریاچه در زمان طلوع و غروب خورشید، می‌تواند تفریحی خاطره‌انگیز برای علاقه‌مندان به عکاسی باشد. در طول بهار میزان آب دریاچه سد امیرکبیر به بیشترین مقدار می‌رسد.

طبیعت اطراف دریاچه سد کرج نیز ظرفیت‌های بالایی برای عکاسی دارد. بهترین زمان برای عکاسی از روستاها و مناظر طبیعی اطراف سد کرج، فصل پاییز است.

منبع عکس: جاباما، عکاس نامشخص

در گذشته نه چندان دور، امکان شنا و ماهیگیری در دریاچه سد کرج برای گردشگران وجود داشت و افراد بسیاری را در روزهای پایانی هفته به این منطقه جذب می‌کرد. با توجه به مشکلات و حوادث دریاچه سد کرج، در حال حاضر شنا و ماهیگیری در این دریاچه سد مجاز نیستند.

دریاچه سد کرج تنها مسیر ارتباطی به روستای کوهستانی واریان است. اهالی این روستا با استفاده از قایق به روستای واریان رفت و آمد می‌کنند. در گذشته امکان قایق‌سواری و بازدید از روستای واریان در بازه زمانی محدود، برای گردشگران نیز مجاز بود؛ اما امروزه قایق‌سواری در دریاچه سد کرج و ورود به روستای واریان برای گردشگران ممنوع است. با توجه به ارتفاع بالای مشرف به دریاچه سد کرج در اطراف آن و خطر سقوط، هنگام پیک نیک اطراف این دریاچه احتیاط کنید.

منبع عکس: اقتصاد آنلاین، عکاس نامشخص

در طول سال‌های گذشته حوادث مختلفی در دریاچه سد کرج اتفاق افتاده است که در ادامه به مرور برخی از آن‌ها می‌پردازیم.

مهم‌ترین حادثه در دریاچه سد کرج به سال ۱۳۴۸ و زمان آبگیری سد امیرکبیر برمی‌گردد. در طول آبگیری سد کرج در این سال بخش‌های زیادی از روستاهای اطراف آن به زیر آب رفتند و ویران شدند. روستاهای واریان، رزکان و کوشک در نزدیکی سد کرج قربانیان آبگیری این سد بودند. روستای واریان از دیرباز منطقه‌ای ییلاقی در نزدیکی کرج بود و امامزاده‌ای در آن قرار داشت. پس از آبگیری سد کرج بخش زیادی از این روستا و امامزاده آن زیر دریاچه سد کرج مدفون شدند. روستای رزکان نیز در طول این پروژه از بین رفت و اهالی آن در منطقه‌ای به نام رزکان نو در شهر کرج ساکن شدند.

غرق شدن چند گردشگر در دریاچه سد کرج در طول زمان، سوانحی دلخراش در این منطقه بودند که سبب ممنوعیت شنا در این دریاچه در سال‌های پس از آن شدند.

از دیگر حوادث دریاچه سد کرج می‌توان به سقوط هلیکوپتر «آلبرت لاموریس»، کارگردان، فیلمنامه نویس و بازیگر فرانسوی، در خرداد ماه سال ۱۳۴۹ و مرگ او بر اثر این حادثه اشاره کرد. برخورد هلیکوپتر حامل آلبرت لاموریس و فرزند او به کابل‌های برق بر فراز دریاچه سد امیرکبیر دلیل سقوط هلیکوپتر بود. در این سانحه آلبرت موریس و خلبان هلیکوپتر از میان رفتند.

تخریب هتل واریان در جوار دریاچه سد کرج حادثه‌ای دیگر در اطراف این دریاچه در طول سال‌های اخیر بوده است. این هتل در سال ۱۳۸۱ به‌دلیل مشکلات زیست محیطی از قبیل تخلیه فاضلاب به داخل دریاچه سد کرج و آلودگی آب شرب این منطقه تخریب شد. همراه با این هتل، تاسیسات تمرینی ارتش و اردوگاه‌های نظامی نزدیک به آن نیز تخریب شدند.

سد کرج در جوار جاده چالوس قرار دارد و نواحی اطراف آن را دامنه‌های کوهستان‌ البرز پوشانده‌اند. این کوه‌ها محل قرارگیری روستاهای ییلاقی، آبشارها و چشمه‌های جوشان و جاذبه‌های طبیعی متنوعی هستند که در طول سال گردشگران را به سوی خود جلب می‌کنند. در ادامه به معرفی برخی از جاهای دیدنی اطراف سد کرج خواهیم پرداخت.

• ۹ کیلومتری جنوب غربی سد کرج
• آدرس: استان البرز، کیلومتر ۲۰ جاده کرج-چالوس، جاده روستای ارنگه، آبشار هفت چشمه (مشاهده روی نقشه)

منبع عکس: مجله پینورست، عکاس نامشخص

آبشار هفت چشمه از زیباترین آبشارهای جاده چالوس در نزدیکی سد کرج است که از مجموع هفت آبشار کوچک و بزرگ تشکیل می‌شود. این آبشار فاصله کوتاهی تا روستا و رودخانه ارنگه دارد و ارتفاع مجموع آبشارهای آن به حدود ۹۰ متر می‌رسد.

آبشار هفت چشمه از دل کوه‌های البرز سرچشمه می‌گیرد و سپس به داخل دره سرازیر می‌شود. در مسیر آب این آبشار، غارهای طبیعی و درختان سرسبز قرار گرفته‌اند که بر زیبایی آن می‌افزایند. از اواسط فصل بهار تا واپسین روزهای فصل تابستان طبیعت اطراف آبشار هفت چشمه به اوج زیبایی خود می‌رسد.

مسیر دسترسی به آبشار هفت چشمه از روستای ارنگه آغاز می‌شود. برای بازدید از این آبشار باید مسیری کوهستانی و سنگلاخی را طی کنید که بخش‌هایی از آن از داخل رودخانه می‌گذرد. بازدید از آبشار هفت چشمه برای کودکان، سالمندان و افراد کم‌توان چندان مناسب نیست و در زمستان نیز مسیر دسترسی به این آبشار پرخطر است. در بازدید از سد کرج می‌توانید با برنامه‌ریزی قبلی به تماشای آبشار زیبای هفت چشمه نیز بروید.

• ۴۵ کیلومتری شمال شرقی سد کرج
• آدرس: استان البرز، شهرستان گچسر، روستای کهنه ده، غار یخ مراد (مشاهده روی نقشه)

عکاس: داود دانی

غار یخ مراد در نزدیکی روستای «کهنه ده» در جاده چالوس و شمال شرقی سد کرج قرار دارد. داخل این غار طبقه‌ای و پرپیچ‌وخم، قندیل‌ها، ستون‌ها و دریاچه یخی قرار گرفته‌ است که توجه گردشگران را به خود جلب می‌کند. مسیرهای حفره‌ای در طول غار یخ مراد بسیار هستند و هنوز انتهای آن مشخص نیست.

غار یخ مراد بخش‌های مختلفی مانند سه تالار، سه یخچال زیرزمینی و هفت حلقه چاه دارد. تالار سنگلاخی پس از ورودی این غار قرار گرفته است و به‌وسیله چند راهرو به تالارهای دیگر متصل می‌شود. عمق چاه‌ها و حفره‌های غار یخ مراد از پنج تا ۳۰ متر تغییر می‌کند و به‌دلیل مسیر لغزنده و شیب‌دار این غار، پیمایش مسیرهای مختلف داخل آن برای غارنوردان چندان ساده نیست.

در انتهای مسیر در دسترس غار یخ مراد، دخمه دو قلو قرار دارد. این دخمه شامل دو بخش با ارتفاع ۱/۵ تا سه متر می‌شود که یکی پوشیده از یخ دائمی است و دریاچه و آبشار یخی این غار در آن قرار دارد. در بخش دیگر این دخمه نیز دریاچه یخی کوچک‌تری به چشم می‌خورد. قندیل‌های یخی بزرگ و غارسنگ‌های داخل غار یخ مراد، بخش‌های مورد توجه غارنوردان هستند. برای بازدید از این غار، مسافتی در حدود یک ساعت را باید کوهنوردی کنید. شیب این مسیر چندان زیاد نیست و پیمایش آن نیاز به آمادگی بدنی بالا ندارد؛ اما بازدید از داخل غار فقط با همراهی تیم‌های حرفه‌ای و استفاده از تجهیزات غارنوردی امکان‌پذیر است.

• ۲۰ کیلومتری جنوب شرقی سد کرج
• آدرس: استان البرز، شهرستان کرج، جاده چالوس، جاده روستای خور، آبشار خور (مشاهده روی نقشه)

منبع عکس: سایت آثار و اشیای باستانی ایران، عکاس نامشخص

آبشار خور از جاذبه‌های طبیعی استان البرز در نزدیکی روستایی به همین نام در حوالی دریاچه سد کرج است. مسیر دسترسی به این آبشار از میان طبیعتی زیبا و چشم‌نواز می‌گذرد که از نخستین روزهای بهار تا اواسط تابستان پوشیده از گل‌های رنگارنگ و درختان پرشکوفه می‌شود. فاصله آبشار تا روستای خور در حدود دو کیلومتر است و عبور از آن نزدیک به ۴۵ دقیقه طول می‌کشد.

آبشار خور در طول فصل سرما یخ می‌زند و منظره‌ای زیبا در دل کوهستان البرز ایجاد می‌کند. ارتفاع روستای خور و جاذبه‌های طبیعی اطراف آن بین ۲,۷۰۰ تا ۳,۵۰۰ متر بالاتر از سطح دریا است و در زمستان پوشیده از یخ و برف می‌شود. برای بازدید از این آبشار در طول زمستان باید ابزار مناسب یخ‌نوردی داشته باشید.

از دیگر جاذبه‌های اطراف روستای خور می‌توان به قبرستان قدیمی، قله پهنه حصار و پیست اسکی خور اشاره کرد. دسترسی به روستا و آبشار خور از مسیر فرعی خوزنکلا و روستای ارنگه امکان‌پذیر است. برای بازدید از آبشار خور می‌توانید وسیله نقلیه خود را در محوطه روستای خور پارک کنید و مسیر کوهنوردی به‌سمت این آبشار را با راهنمایی افراد محلی بیابید.

• ۱۰ کیلومتری جنوب غربی سد کرج
• آدرس: استان البرز، شهرستان کرج، کیلومتر ۳۰ جاده چالوس، آبشار نوجان (مشاهده روی نقشه)

منبع عکس: سایت golvani، عکاس نامشخص

آبشار نوجان از دیگر جاذبه‌های طبیعی نزدیک به سد کرج در جاده چالوس است که در نزدیکی روستای نوجان قرار دارد. این روستا فاصله کوتاهی تا مسیر اصلی جاده چالوس دارد و دسترسی به آبشار زیبای آن نیز ساده است. آبشار و روستای نوجان از جاده روستای آتشگاه و منطقه باغستان کرج نیز دسترسی دارد.

اطراف آبشار نوجان را مناظر طبیعی بکر و زیبا پوشانده‌اند. کوهستان‌های اطراف این آبشار نیز مورد توجه علاقه‌مندان به کوهنوردی حرفه‌ای قرار دارند. منطقه خوارس با آبشارها و چشمه‌های خروشان در جوار آبشار و روستای نوجان قرار گرفته است. برای بازدید از جاذبه‌های طبیعی اطراف این آبشار باید ابزار کوهنوردی حرفه‌ای و آمادگی بدنی بالا داشته باشید.

• ۹ کیلومتری جنوب سد کرج
• آدرس: استان البرز، شهرستان کرج، جاده چالوس، روستای ارنگه (مشاهده روی نقشه)

منبع عکس: باشگاه خبرنگاران جوان، عکاس نامشخص

روستای ارنگه در نزدیکی سد کرج از مناطق خوش‌آب‌و‌هوا و ییلاقی استان البرز است که بازدید از آن در فصل‌های مختلف سال برای گردشگران جذاب خواهد بود. دسترسی به این روستا از سد کرج بسیار ساده است و از جاده فرعی روستای ارنگه انجام می‌شود.

در اطراف روستای ارنگه جاذبه‌های طبیعی جالب توجهی مانند آبشار ارنگه، دره هفت چشمه و قله پورا قرار گرفته‌اند. کوهستان‌های اطراف این روستا گزینه‌هایی مناسب برای علاقه‌مندان به کوهنوردی و صخره‌نوردی هستند.

در این مقاله به معرفی سد کرج و بررسی مشخصات این سد پرداختیم. چنانچه تجربه بازدید از سد امیرکبیر کرج را دارید، در ادامه می‌توانید تجربه‌های خود را با ما و دیگر کاربران کجارو به اشتراک بگذارید.

نویسنده: مینا بهزادی‌منش

عکس‌های گالری از ویکی‌مدیا (عکاسان: Ninara، حسین ابری)