گرند کنیون

گرند کانیون ژرف‌دره‌ای در دل فلات کلرادو آمریکا است که طی میلیون‌ها سال به وجود آمد. این ژرف‌دره از لایه‌های سنگی رنگارنگی تشکیل شده است و هرساله میلیون‌ها گردشگر را به خود جذب می‌کند.

گرند کانیون یکی از جاذبه‌های طبیعی آمریکا به شمار می‌رود. این جاذبه امروزه در قالب پارکی ملی، تحت محافظت قرار دارد. گرند کانیون به‌مدت سده‌ها مکانی مقدس و سکونتگاه بومیان آمریکایی بود. این جاذبه طبیعی امروزه مکانی محبوب برای کوهنوردان و طبیعت‌دوستان است. در این مقاله بیشتر با گرند کانیون آمریکا و جاذبه‌های آن آشنا خواهیم شد.

• آدرس: آمریکا، ایالت «آریزونا» (Arizona)، دهکده گرند کانیون، پارک ملی گرند کنیون آمریکا (مشاهده روی نقشه)
• وب‌سایت: nps.gov

گرند کانیون آمریکا ژرف‌دره‌ای در مسیر رودخانه «کلرادو» (Colorado) در ایالت آریزونا، در جنوب غرب آمریکا است. دو شهر بزرگ نزدیک گرند کانیون، «فینیکس» (Phoenix) و لاس وگاس هستند. فاصله حاشیه جنوبی گرند کانیون با این دو شهر به‌ترتیب ۳۷۰ کیلومتر (سه ساعت و نیم رانندگی) و ۴۰۵ کیلومتر (چهار ساعت و ۱۵ دقیقه رانندگی) است.

شهر «فلگستف» (Flagstaff) در ایالت آریزونا ۱۳۰ کیلومتر (یک ساعت و نیم) با حاشیه جنوبی گرند کانیون فاصله دارد. نزدیک‌ترین شهر به گرند کانیون، شهر «توسایان» (Tusayan) است که در فاصله ۱۰ کیلومتری (۱۵ دقیقه رانندگی) از گرند کانیون قرار دارد.

منبع عکس: AZCentral، عکاس: نامشخص

رودخانه کلرادو طی میلیون‌ها سال، ژرف‌دره‌ای در دل فلات کلرادو در آریزونا ایجاد کرد که امروزه به آن گرند کانیون می‌گویند. گرند کانیون ۴۴۶ کیلومتر طول، بین ۶ تا ۲۹ کیلومتر عرض و عمقی بالغ بر حدود ۱,۸۵۷ متر دارد. این ژرف‌دره از لایه‌های رنگارنگ سنگ تشکیل شده است. امروزه گرند کانیون آمریکا و دره‌های پیرامون آن در پارکی ملی به همین نام قرار گرفته‌اند.

به‌مدت هزاران سال، گرند کانیون و غارهای بسیار آن به‌طور پیوسته محل سکونت بومیان آمریکایی بود. گرند کانیون برای سرخ‌پوستان «پوئبلو» (Pueblo) مکانی مقدس بود که به باور آن‌ها، انسان از آنجا وارد این جهان شد. سرخ‌پوستان حتی برای زیارت به گرند کانیون می‌رفتند. «گارسیا لوپز دکاردناس» (Garcia Lopez de Cardenas) اسپانیایی، اولین اروپایی‌ شناخته‌شده‌ای است که در سال ۱۵۴۰ میلادی به این ژرف‌دره رسید.

منبع عکس: ویکی‌مدیا، نقاش: Augusto Ferrer Dalmau Nieto

گرند کانیون آمریکا به‌خاطر چشم‌اندازهای زیبا و طبیعتی بی‌نظیر شهرت دارد. «تئودور روزولت» (Theodore Roosevelt)، رئیس‌جمهوری سابق آمریکا بین سال‌های ۱۹۰۱ تا ۱۹۰۸، از طرفداران این پدیده طبیعی بود و بسیار به حفظ و رسیدگی به این منطقه اهمیت می‌داد. پارک ملی گرند کنیون آمریکا در سال ۱۹۱۹ میلادی افتتاح شد و در سال ۱۹۷۹ در فهرست میراث جهانی قرار گرفت.

امروزه گرند کانیون آمریکا یکی از برترین جاذبه‌های طبیعی جهان به شمار می‌رود که سالانه حدود پنج میلیون بازدیدکننده را به خود جذب می‌کند. جدا از بازدیدکنندگان آمریکایی، به‌طور معمول بازدیدکنندگان زیادی از بریتانیا، کانادا، ژاپن، آلمان و هلند به این منطقه می‌آیند.

منبع عکس: grandcanyonwest.com، عکاس: نامشخص

گرند کانیون در زبان انگلیسی به‌صورت «Grand Canyon» نوشته می‌شود؛ کلمه اول به‌معنای بزرگ و کلمه دوم به‌معنای ‌ژرف‌دره است. بدین‌ترتیب گرند کنیون که در فارسی با املاهای گراند کنیون و گرند کانیون نیز رواج دارد، به‌معنای تنگه بسیار بزرگ یا دره‌ای با کناره‌های شیب‌دار است.

حدود ۷۰ میلیون سال پیش، گرند کانیون بر اثر بالا آمدن سطح فلات کلرادو و فرسایش مسیر رودخانه کلرادو به وجود آمد. بالا رفتن سطح فلات باعث شد سرعت جریان آب رودخانه بیشتر شود و این فشار را داشته باشد که بتواند باعث فرسایش سنگ شود.

منبع عکس: American Rivers، عکاس: Amy S. Martin

در دوره عصر یخبندان، وضعیت آب‌وهوایی به‌گونه‌ای تغییر کرد که میزان آب رودخانه کلرادو بیشتر شد و به تبع آن، قدرت جریان آب افزایش یافت. ژرف‌دره گرند کانیون طی میلیون‌ها سال در مقاطعی دچار فرسایش چندباره شد و به همین دلیل، عمق زیادی پیدا کرد. عمق فعلی ژرف‌دره حدود ۱٫۲ میلیون سال پیش ایجاد شد.

گرند کانیون آمریکا در سه مقطع زمانی دچار دگرگونی بسیار شد و در حدود ۵۰ تا ۷۰ میلیون سال پیش، شروع به‌شکل‌گیری کرد. حدود ۱۵ تا ۲۵ میلیون سال قبل ژرف‌دره شرقی شکل گرفت. ژرف‌دره غربی نیز در پنج تا ۶ میلیون سال پیش به وجود آمد.

فعالیت‌های آتشفشانی که از سه میلیون سال پیش آغاز شده بود و تا ۱۰۰,۰۰۰ سال پیش نیز ادامه داشت، به رسوب خاکستر و گدازه در ناحیه گرند کانیون انجامید. این امر سبب شد تا جریان آب رودخانه کلرادو تا حد زیادی مسدود شود.

منبع عکس: outsideonline.com، عکاس: نامشخص

گرند کانیون از حدود سال ۱,۲۰۰ قبل از میلاد محل سکونت بومیان آمریکایی بوده است. به‌مدت حدود ۲,۷۰۰ سال، تنها سرخ‌پوستان در این منطقه سکونت داشتند تا آنکه در سپتامبر سال ۱۵۴۰ میلادی، کاپیتان اسپانیایی، «گارسیا لوپز دکاردناس» همراه با گروهی از سربازان اسپانیایی و راهنمایان محلی، هنگامی که به‌دنبال «هفت شهر طلایی» افسانه‌ای بودند، به‌طور اتفاقی به حاشیه جنوبی گرند کانیون رسیدند.

سه نفر از سربازان گروه اسپانیایی از دره گرند کانیون پایین رفتند. آن‌ها توانستند یک‌سوم راه را پایین بروند و به‌دلیل کمبود آب، مجبور به بازگشت شدند. گروه اسپانیایی در گزارش خود نوشت:

بعضی از صخره‌های دره بزرگ‌تر از برج بزرگ «خیرالدا» (Giralda) در «سویا» (Seville) بود.

منبع عکس: ebay، عکاس: oddzenenz254

تا بیش از دو قرن بعد، گروه اسپانیایی کاپیتان گارسیا لوپز دکاردناس تنها اروپایی‌هایی بودند که از گرند کانیون بازدید کردند. در سال ۱۷۷۶ میلادی، یک گروه اسپانیایی دیگر شامل دو کشیش و تعدادی سرباز، وقتی دنبال راهی از «سانتافه» (Santa Fe) به کالیفرنیا بودند، به حاشیه شمالی گرند کانیون رسیدند. در همان سال، کشیشی که یک هفته در میان سرخ‌پوستان گرند کانیون به تبلیغ دین مسیحی پرداخت، به عمیق بودن دره اشاره می‌کند.

پس از اسپانیایی‌ها، یک گروه کوهنورد آمریکایی در سال ۱۸۲۶ میلادی به گرند کانیون رسیدند. از دهه ۱۸۵۰ میلادی، شمار آمریکایی‌هایی که به گرند کانیون آمدند افزایش یافت. از آن زمان، در پی عملیات راهسازی برای گذر از رودخانه کلرادو، بخش‌های مختلف گرند کانیون کشف شد و آمریکایی‌ها به‌طور کامل آنجا را شناختند.

منبع عکس: National Park Service، عکاس: نامشخص

• زمان بازدید: ۲۴ساعته

حدود ۹۰ درصد بازدیدکنندگان گرند کانیون آمریکا حتما از حاشیه جنوبی بازدید می‌کنند. بیشتر مقاصد طبیعت گردی گرند کانیون در حاشیه جنوبی قرار دارد و اغلب پیاده‌روی‌ها در این قسمت انجام می‌شود. حاشیه جنوبی، در مقایسه با حاشیه شمالی، فضای بیشتری برای گشت‌وگذار دارد.

جاده «هرمیت» (Hermit) در دیوار جنوبی، به‌خاطر چشم‌انداز هیجان‌انگیز خود، مسیر محبوب دوچرخه‌سواران، دوندگان و کوهنوردان است. در بیشتر اوقات سال، ماشین‌های شخصی نمی‌توانند وارد این جاده شوند. چشم‌انداز صحرا نزدیک ورودی شرقی نیز یکی دیگر از جاذبه‌های حاشیه جنوبی است.

منبع عکس: travel.usnews، عکاس: نامشخص

منطقه تاریخی گرند کانیون، مرکز بازدیدکنندگان، پارکینگ، مسیرهای پیاده‌روی معروف و موزه زمین‌شناسی همگی در حاشیه جنوبی قرار دارند.

مسافران معمولا در محلی به نام «متر پوینت» (Mather Point)، در فاصله ۳۵ کیلومتری از دهکده گرند کانیون، در جایی با چشم‌انداز صحرا چادر می‌زنند. در آنجا امکانات کمپ کردن مثل کباب‌پز، لباسشویی و میز وجود دارد.

منبع عکس: Wikimedia، عکاس: نامشخص

• آدرس: ایالت آریزونا، مسیر ۶۷، حاشیه شمالی (مشاهده روی نقشه)
• زمان بازدید: ۲۴ساعته

مسیر «برایت انجل» از ناحیه تاریخی دهکده گرند کانیون شروع می‌شود. برایت انجل مسیری شیب‌دار به‌سمت رودخانه کلرادو است. از آنجایی که این مسیر چشم‌انداز شگرفی از داخل دره به دست می‌دهد، یکی از معروف‌ترین مسیرهای پیاده‌روی برشمرده می‌شود.

منبع عکس: travel.usnews، عکاس: Andranik Barsegyan

پایین رفتن از مسیر برایت انجل تقریبا راحت است؛ اما برگشتن از آن مسیر می‌تواند چالش‌برانگیز باشد. تونل‌ها و استراحت‌گاه‌های متعددی در طول مسیر وجود دارد؛ ازاین‌رو، کوهنوردان غیرحرفه‌ای به‌جای اینکه مسیری حدودا ۲۰ کیلومتری را بپیمایند، قادر خواهند بود تا یکی از این ایستگاه‌ها بروند و برگردند.

اولین تونل مسیر برایت انجل در فاصله ۲۰ دقیقه‌ای از شروع مسیر قرار دارد و مقصد خوبی برای افرادی است که می‌خواهند بدون زحمت زیاد، چشم‌انداز خوبی از داخل دره داشته باشند. از این ایستگاه به بعد شیب مسیر بسیار بیشتر می‌شود و مناسب کوهنوردان باتجربه است.

منبع عکس: Karabou Adventure + Travel، عکاس: نامشخص

• آدرس: آریزونا، گرند کانیون، حاشیه جنوبی (مشاهده روی نقشه)
• زمان بازدید: ۲۴ساعته

مسیر «کیباب» جنوبی از حاشیه جنوبی شروع می‌شود و در گرند کانیون آمریکا به رود کلرادو می‌رسد. مسیر ۱۰ کیلومتری کیباب دید ۳۶۰ درجه از گرند کانیون را در اختیار بازدیدکنندگان قرار می‌دهد. در عین حال، فضای باز مسیر کیباب این بدی را دارد که کوهنوردان در معرض تابش مستقیم خورشید یا طوفان‌های گذری قرار می‌گیرند.

منبع عکس: travel.usnews، عکاس: Patrick J. Endres

ابتدای مسیر کیباب به «نقطه یاکی» (Yaki Point) معروف است. دو مسیر رفت و برگشت، یکی حدود سه کیلومتر و دیگری نزدیک به پنج کیلومتر در این مسیر وجود دارد. خدمات پارک ملی گرند کنیون آمریکا به مسافرانی که قصد پیاده‌روی در مسیر پنج کیلومتری را دارند، توصیه می‌کند که آب و خوراک و تجهیزات لازم همراه داشته باشند.

پیاده‌روی در مسیر کیباب نیازمند برنامه‌ریزی از پیش است و صبح‌ها نیز معمولا شلوغ می‌شود. محیط‌بانان به کوهنوردان پیشنهاد می‌کنند که برای پیمودن این مسیر حداقل دو لیتر آب، عصای کوهنوردی، کلاه، کرم ضدآفتاب و خوراکی همراه داشته باشند. با این حال، بسیاری از بازدیدکنندگان می‌گویند چشم‌انداز شگرف مسیر کیباب به‌سختی‌اش می‌ارزد.

منبع عکس: travel.usnews، عکاس: Thomas Roche

• آدرس: آریزونا، دهکده گرند کانیون، حاشیه جنوبی (مشاهده روی نقشه)
• زمان بازدید: ۲۴ساعته

مسیر ۲۱ کیلومتری «ریم» از دهکده گرند کانیون می‌گذرد و ابتدای مسیر کیباب را به استراحتگاه هرمیت وصل می‌کند. ریم تریل یکی از مشهورترین و ساده‌ترین مسیرهای پارک گرند کانیون آمریکا است؛ چون بهترین راه برای دیدن حاشیه جنوبی و جاذبه‌های آن به شمار می‌رود.

منبع عکس: travel.usnews، عکاس: Rebecca L. Latson

بیشتر مسیر پیاده‌روی ریم سنگ‌فرش و از مقاطع مختلف قابل دسترسی است. این مسیر از لبه دره عبور می‌کند و چشم‌اندازهای زیبا و محبوبی را پیش چشم مسافران قرار می‌دهد. یکی از جاذبه‌های مسیر ریم این است که در فاصله موزه زمین‌شناسی و مرکز بازدیدکنندگان، یک مسیر تفسیری گذر زمان وجود دارد. در این مسیر تقریبا پنج کیلومتری گذر زمان، جاده سنگفرشی قرار دارد که سنگ‌های مختلفی گردآوری شده‌اند و توضیح می‌دهد که چگونه گرند کانیون و صخره‌هایش شکل گرفتند.

ریم تریل در برخی نقاط گردشگری شلوغ می‌شود و در بعضی‌ نقاط دیگر، طبیعت بکر و خلوتی دارد که پاسخگوی تمام سلیقه‌ها است.

منبع عکس: Flying Dawn Marie، عکاس: Dawn Marie

• آدرس: آریزونا، مسیر ۶۷، گرند کانیون (مشاهده روی نقشه)
• زمان بازدید: از خردادماه تا آبان‌ماه

برخلاف منظره بیابانی حاشیه جنوبی، حاشیه شمالی منظره سرسبزتر و آب‌وهوای خنک‌تری دارد. دسترسی به حاشیه شمالی گرند کنیون از سمت ایالت «یوتا» (Utah) راحت‌تر است. در مقایسه با حاشیه جنوبی، همواره جمعیت کمتری در حاشیه شمالی جمع می‌شوند.

منبع عکس: National Geographic، عکاس: Awl Images

تقریبا یک‌دهم بازدیدکنندگان حاشیه جنوبی، به حاشیه شمالی می‌روند؛ با این حال، حاشیه شمالی همان امکانات حاشیه جنوبی را دارد که شامل اقامتگاه، غذاخوری و تورهای متنوع می‌شود. فعالیت‌ها در حاشیه شمالی اغلب پیرامون مرکز بازدیدکنندگان حاشیه شمالی و اقامتگاه گرند کنیون می‌گذرد که نزدیک هم هستند.

مسافران در ایوان پشتی اقامتگاه جمع می‌شوند و غروب خورشید را می‌بینند. غذاخوری تاریخی حاشیه شمالی هم برای بازدیدکنندگان خاطره‌انگیز است. در حاشیه شمالی نیز کوهنوردی انجام می‌شود و مسیرهای معروفی هم دارد. مسافران همچنین می‌توانند به بالاترین نقطه حاشیه شمالی، در ارتفاع ۲,۷۰۰ متری، بروند و از منظره لذت ببرند.

منبع عکس: travel.usnews، عکاس: Matteo Colombo

گرند کانیون آمریکا معمولا‌ در تابستان، تعطیلات بهار و زمستان و آخر هفته‌ها در فصل پاییز شلوغ است. بازدیدکنندگان باید انتظار صف‌های طولانی ماشین، کمبود جای پارک نزدیک مرکز بازدیدکنندگان و جمعیت زیاد در چشم‌اندازهای معروف را داشته باشند. در تابستان، بین ساعت ۱۰ صبح تا پنج عصر مسافران احتمالا دو ساعت در صف ورودی منتظر خواهند ماند.

منبع عکس: nps.gov، عکاس: نامشخص

بازدید از پارک ملی گرند کنیون آمریکا محدودیت زمانی ندارد و برای ورود نیازی به رزرو کردن نیست؛ اما اگر قصد اقامت شبانه را دارید، بهتر است از قبل اقامتگاه را رزرو کنید. هزینه ورودی برای ماشین‌های شخصی ۳۵ دلار (سال ۲۰۲۳) است که تا هفت روز اعتبار دارد. با این نوع بلیط تمام سرنشینان ماشین شخصی تا ظرفیت ۱۵ نفر می‌توانند وارد پارک شوند. اگر موقعی از سال باشد که حاشیه شمالی هم باز است، این بلیط شامل حاشیه جنوبی و شمالی می‌شود.

بلیط ورودی موتورسیکلت تا دو نفر سرنشین ۳۰ دلار (سال ۲۰۲۳) با هفت روز اعتبار است. بلیط فردی برای کوهنوردان و دوچرخه‌سواران ۲۰ دلار (سال ۲۰۲۳) است که آن هم تا هفت روز اعتبار دارد. پول نقد پذیرفته نیست و تنها با کارت اعتباری بلیط می‌فروشند.

منبع عکس: Wikimedia، عکاس: نامشخص

کمپ کردن در کنار جاده، در پارکینگ و در ابتدای مسیر پیاده‌روی مجاز نیست. مسافرانی که می‌خواهند در گرند کنیون کوهنوردی کنند، باید برای گرمای شدید در تابستان یا سرمای زمستان و همچنین تغییر ارتفاع آماده باشند. استفاده از مسیرها و کمپ‌ کردن شبانه‌روزی است؛ اما مرکز بازدیدکنندگان از پنجشنبه تا دوشنبه بین ساعت هشت صبح تا ۱۲ ظهر باز است.

فصل بهار و اوایل پاییز بهترین زمان سال برای بازدید از گرند کانیون آمریکا به شمار می‌رود؛ چون هوا در طول روز معمولا خنک است و جمعیت کمتری نیز در نقاط گردشگری جمع می‌شوند.

منبع عکس: More Than Just Parks، عکاس: نامشخص

راه‌های متنوعی برای اقامت در گرند کانیون وجود دارد؛ از کمپ کردن تا هتل‌های گران‌قیمت. اقامتگاه‌های حاشیه جنوبی گرند کانیون در تمام سال در دسترس مسافران هستند و به‌خصوص در تعطیلات بهار، تابستان و آخر هفته‌های پاییز نیاز است که از پیش رزرو شوند. بیشتر اقامتگاه‌ها در دهکده گرند کانیون و نزدیک حاشیه دره هستند.

در پارک ملی گرند کنیون آمریکا در حاشیه جنوبی، ۶ هتل مجزا وجود دارد. هتل «ال توار» (El Tovar) با عنوان نگین هتل‌های پارک ملی شناخته می‌شود. همچنین هتل «فانتوم رنچ» (Phantom Ranch) که تنها هتل در بستر دره گرند کانیون است، یکی از پرطرفدارترین هتل‌ها است. قیمت هتل‌ها به‌ازای هر شب برای دو نفر از حدود ۱۴۰ دلار (سال ۲۰۲۳) شروع می‌شود و در گران‌ترین حالت به حدود ۴۰۰ دلار (سال ۲۰۲۳) می‌رسد.

منبع عکس: Grand Canyon Lodges، عکاس: نامشخص

راحت‌ترین و البته گران‌ترین گزینه برای اقامت در گرند کانیون آمریکا، اقامتگاه‌های حاشیه دره است. در این اقامتگاه‌ها مسافران چند قدم بیشتر با چشم‌انداز چشمگیر گرند کانیون فاصله ندارند. بعضی اقامتگاه‌ها در فاصله ۱۰ تا ۱۵ دقیقه‌ای از حاشیه دره، درون پارک ملی واقع شده‌اند. اقامتگاه‌های درون پارک ارزان‌تر از اقامتگاه‌های حاشیه دره هستند؛ اما آن‌ها نیز همچنان جزو گزینه‌های گران حساب می‌شوند. البته کمپ کردن در مناطق مشخص‌شده در حاشیه جنوبی ارزان‌ترین گزینه برای اقامت در گرند کانیون است. اردوگاه «متر» (Mather Campground) نزدیک حاشیه جنوبی، بهترین مکان برای کمپ کردن به شمار می‌رود. برای کمپ کردن نیز نیاز به رزرو کردن است.

منبع عکس: Travel + Leisure، عکاس: Ron Karpel

ژرف‌دره‌هایی مثل گرند کانیون که رودخانه‌ای از دل دره‌ای عمیق گذر کرده باشد، در ایران هم وجود دارد که معمولا این ژرف‌دره‌ها به گرند کانیون ایران معروف هستند. برای علاقه‌مندانی که امکان سفر به گرند کانیون آمریکا را ندارند، بازدید از گرند کانیون‌ های ایران می‌تواند گزینه مناسبی باشد.

• آدرس: استان فارس، شهرستان فیروزآباد، ۳۵ کیلومتری جنوب غرب فیروزآباد، بعد از روستای رودبال (مشاهده روی نقشه)

تنگه هایقر فیروزآباد یکی از دیدنی‌های طبیعی استان فارس به شمار می‌رود. در منطقه هایقر، فرسایش آب موجب گسترش تنگه شده و آن را به‌صورت پلکانی تا عمق ۴۵۰ متر رسانده است؛ به همین دلیل، به تنگه هایقر گرند کانیون ایران نیز می‌گویند.

تنگه هایقر دارای هشت کیلومتر طول است< و رودهای قره‌آغاج و فیروزآباد در آن جریان دارد. جریان آب تنگه هایقر در نهایت به خلیج فارس می‌ریزد.

منبع عکس: Wikimedia، عکاس: Rahele.azimi

• آدرس: استان لرستان، ۵۰ کیلومتری شمال کوهدشت، بخش زردلان، منطقه اولاد قبا، تنگه شیرز (مشاهده روی نقشه)

تنگه شیرز در محل اتصال استان‌های کرمانشاه، لرستان و ایلام واقع شده است و از گرند کنیون‌های ایران محسوب می‌شود. این تنگه بین ۱۵۰ تا ۲۰۰ متر عمق و بیش از پنج کیلومتر طول دارد. فرسایش دیواره‌های تنگه شیرز چشم‌انداز زیبایی خلق کرده است. در این تنگه، آبشارهای کوچک و بزرگ، چشمه‌های فراوان، غارهای عمیق و صخره‌ها با اشکال متنوعی وجود دارد. مناره سنگی به ارتفاع ۸۰ متر و قطر ۱۰ متر از دیگر جاذبه‌های تنگه شیرز است.

منبع عکس: Wikimedia، عکاس: Amirhossei divakan

• آدرس: استان خراسان جنوبی، شهرستان طبس، جاده طبس-شرویه، دوراهی استخر-شاعر (مشاهده روی نقشه)

کال جنی دره‌ای در فاصله ۳۵ کیلومتری طبس است که به‌خاطر صداهای عجیب شبانه‌اش، با عنوان کال جنی شناخته می‌شود. در این دره صخره‌ها و دخمه‌هایی با اشکال عجیب در دل دیواره‌ها پدیده آمده است. داستان‌های متنوعی از جن و ارواح حول این دره گفته می‌شود.

کال جنی که از مقاصد مهم دره نوردی ایران است، ۱۶ کیلومتر طول دارد و به‌خاطر دیواره‌های بلند و پرشیب خود به گرند کانیون ایران نیز معروف است.

منبع عکس: Visit Iran، عکاس: رامین محمدی

• آدرس: استان هرمزگان، جزیره قشم، روستای چاهوی شرقی (مشاهده روی نقشه)

تنگه چاهکوه در بخش شرقی جزیره قشم واقع شده است. این تنگه ۱۰۰ متر عمق دارد و در گذشته محل ذخیره آب بود؛ به همین دلیل، به آن تنگه آب مقدس هم می‌گویند. شیارها، خطوط فرسایش موازی و عمیق و انواع حفره‌های نیمه‌کروی در تنگه چاهکوه دیده می‌شود. چهار چاه هم در این تنگه وجود دارد که جزو جاذبه‌های این تنگه محسوب می‌شود. پاییز، زمستان و اوایل بهار بهترین زمان سفر به دیگر گرند کانیون ایران در جزیره قشم است.

منبع عکس: رسپینا، عکاس: نامشخص

• آدرس: استان لرستان، شهرستان پلدختر، بزرگراه خرم‌آباد-اندیمشک، روستای دره خزینه (مشاهده روی نقشه)

دره خزینه که با عنوان گرند کانیون لرستان شهرت دارد، در شهرستان پلدختر در استان لرستان قرار دارد و دره‌ای عمیق با یک پیچ نعل اسبی زیبا است. صخره‌ای بزرگ مثل جزیره در این پیچ قرار دارد. دورتادور این پیچ، دیواره‌هایی با ارتفاع زیاد واقع شده و رودخانه سیمره از میانش در جریان است. پل معلقی با طول ۱۱۲ متر و ارتفاع ۸۵ متر بر دره قرار دارد که یکی از بزرگ‌ترین پل های معلق ایران محسوب می‌شود. بهترین زمان بازدید از دره خزینه، اوایل بهار و اوایل پاییز است.

منبع عکس: Wikimedia، عکاس: نامشخص

• آدرس: ایالت آریزونا، فلگستف، جاده والنات کنیون ۳ (مشاهده روی نقشه)
• ساعت بازدید: ۹ تا ۱۶:۳۰
• فاصله از گرند کانیون: ۱۴۵ کیلومتر (یک ساعت و نیم رانندگی)

«والنات کنیون» یک پارک یادبود ملی در جنوب شرق شهر فلگستف آریزونا است. حاشیه دره ۲,۰۴۰ متر ارتفاع دارد. یک مسیر پیاده‌روی ۱٫۴ کیلومتری تا ۵۶ متر پایین می‌رود و از ۲۵ حفره گذر می‌کند که محل سکونت قبیله بومی آمریکایی «سیناگوا» (Sinagua) بوده است. این حفره‌های مسکونی در حدود سال ۱۱۰۰ تا ۱۲۵۰ میلادی ساخته شده‌اند.

منبع عکس: Wikimedia، عکاس: Daniel Schwen

• آدرس: ایالت آریزونا، فلگستف (مشاهده روی نقشه)
• زمان بازدید: همه‌روزه از ساعت ۹ تا ۱۶:۳۰
• فاصله از گرند کانیون: ۱۴۵ کیلومتر (حدود یک ساعت و نیم رانندگی)

«ووپاتکی» یک پارک یادبود ملی در شمال ایالت آریزونا نزدیک شهر فلگستف است. در این پارک آثار باستان‌شناسی بومیان آمریکایی محافظت می‌شود. ووپاتکی در سال ۱۹۲۴ به‌عنوان اثر ملی ثبت شد. در این پارک سه ساختمان و ۲۹ سازه در مساحت ۱۴,۳۳۵ هکتار قرار دارد.

منبع عکس: Visit Arizona، عکاس: نامشخص

• آدرس: ایالت آریزونا، شهر فلگستف، جاده «سانست کریتر» (Sunset Crater) (مشاهده روی نقشه)
• زمان بازدید: همه‌روزه از ساعت ۹ تا ۱۶:۳۰
• فاصله از گرند کانیون: ۱۵۰ کیلومتر (حدود یک ساعت و ۴۵ دقیقه رانندگی)

دهانه آتشفشان «سانست» مخروطی اخگری در ایالت آریزونا است. یادبود ملی دهانه آتشفشان سانست در واقع برای حفاظت این جاذبه طبیعی ساخته شد. یک مسیر پیاده‌روی ۱٫۶ کیلومتری در پایه کوه تعیین شده است؛ اما کوهنوردی به قله دهانه مجاز نیست. تا سال ۱۹۷۳، کوهنوری به قله انجام می‌شد؛ اما از آن سال به‌خاطر آسیبی که کوهنوردان به قله می‌زدند، ممنوعیت اعمال شد.

منبع عکس: AZCentral، عکاس: نامشخص

• آدرس: آریزونا، شهر پیج (Page) (مشاهده روی نقشه)
• اینستاگرام: glencanyonnps@
• زمان بازدید: ۲۴ساعته
• فاصله از گرند کانیون: ۲۲۰ کیلومتر (دو ساعت و نیم رانندگی)

«گلن کنیون» منطقه‌ای تفریحی و ملی در پیرامون دریاچه «پاول» (Powell) در مرز دو ایالت یوتا و آریزونا است. این منطقه ۱,۲۵۴,۴۲۹ هکتار مساحت دارد. بیشتر مساحت منطقه از زمین‌های ناهموار مرتفع بیابانی تشکیل شده است. در سال ۱۹۶۶ که سد گلن کنیون آبگیری شد، این دره پرآب شد و به‌شکل امروزین خود درآمد.

منبع عکس: Wikimedia، عکاس: Gary Ladd

در سال ۱۹۷۲، گلن کنیون به منطقه تفریحی برای عموم تبدیل شد. همچنین از همان زمان نقاط تاریخی و علمی و چشم‌اندازهای زیبای آن مورد محافظت قرار گرفت.

منطقه گلن کنیون پنج تفرجگاه ساحلی دارد که به دریاچه پاول می‌پیوندد. چهار محل برای کمپ کردن، دو فرودگاه کوچک و تعداد زیادی خانه‌های قایقی در آنجا برای اجاره وجود دارد.

منبع عکس: The Points Guy، عکاس: نامشخص

اگر تجربه بازدید از گرند کانیون آمریکا را دارید، نظر خود را با ما و دیگر کاربران کجارو در میان بگذارید.

منبع عکس: Wikimedia، عکاس: Tuxyso

نویسنده: رضا اردو