- مدت زمان بازدید از این جاذبه: کمتر از یک ساعت
- بازدید از این جاذبه رایگان است
- ایران، استان اصفهان، خوانسار، خیابان سرچشمه
آرامگاه شخصیت‌های مذهبی و عرفا در ایران از مهم‌ترین جاذبه‌های تاریخی و گردشگری این سرزمین محسوب می‌شوند؛ به‌گونه‌ای که در تاریخ بسیاری از شهرهای کشور، لااقل یک شخصیت مورد احترام مذهبی به‌چشم می‌خورد؛ شخصیتی که وجه هم‌بستگی اهالی به‌حساب می‌آید و آرامگاه وی، جایگاهی ویژه نزد ایشان دارد. مقبره باباپیر یکی از جاذبه‌های مذهبی خوانسار به شمار میرود که در منطقه‌ای خوش‌آب‌و‌هوا واقع شده است.
آنچه باید درباره مقبره باباپیر بدانید:
مقبره باباپیر کجاست؟
- آدرس: استان اصفهان، شهر خوانسار، خیابان سرچشمه (مشاهده در نقشه)
عکس از گوگل‌مپ | عکاس: Amin naderi
مقبره باباپیر یکی از جاهای دیدنی خوانسار به شمار میرود و روی چشمه‌ای به همین نام در خیابان و پارک سرچشمه واقع شده است. پارک مذکور مهم‌ترین تفرجگاه اهالی خوانسار به محسوب می‌شود.
مسیر دسترسی به مقبره باباپیر
برای دسترسی به مقبره باباپیر از خروجی جنوبی میدان امام در مرکز شهر خوانسار خارج شوید و خیابان امام را تا انتها طی کنید. پس از آنکه به میدان ۲۲ بهمن رسیدید، وارد خیابان سرچشمه شوید و به‌سمت پارک سرچشمه حرکت کنید.
بابا پیر کیست؟
عکس از گوگل‌مپ | عکاس: Amin naderi
«شیخ ابا عدنان قریشی» معروف به بابا پیر، یکی از عرفای بزرگ قرن هفتم هجری اهل شهر خوانسار بود. شیخ پایه‌گذار مذهب شیعه جعفری در شهرهای اصفهان، بروجرد، لرستان، نهاوند و خوزستان به‌حساب می‌آید. در آن زمان مردم شهرهای یادشده، اکثرا جزو فرقه‌های مجسمیه و مشبهیه بودند. فرقه‌های مجسمیه و مشبهیه فرقه‌های بودند که برای خدا جسمیت قائل می‌شدند یا خدا را شبیه به آنچه تصور می‌کردند که دوست داشتند.
می‌گویند «شیخ صفی‌الدین اردبیلی» که به‌دنبال کسی می‌گشت تا با هدایت او به خدا نزدیک شود و خدا را بهتر بشناسد، موفق شد در سال ۶۷۸ هجری قمری خدمت شیخ ابا عدنان قریشی (باباپیر) در شهر خوانسار برسد و از ایشان کسب فیض کند.
عکس از وب‌سایت Wikipedia | عکاس: Behrad09
آرامگاه باباپیر در سده ۶ و هفت هجری قمری ساخته شده است. آرامگاه اولیه با سنگ روی چشمه‌ای به نام «چشمه پیر» بنا شده بود و بنای فعلی بقعه، در دوره صفویه روی آرامگاه قبلی احداث شد. یکی از اشخاص مدفون در بقعه شیخ ابا عدنان قریشی (مقبره باباپیر)، «صدرالدین حسین» است که مرشد شیخ زاهد گیلانی و مراد شیخ صفی‌الدین اردبیلی، نیای شاهان صفوی محسوب می‌شود؛ به همین دلیل، شاهان صفوی برای این بقعه اهمیت خاصی قائل بودند و آرامگاه باباپیر، زیارتگاه رجال و شاهزادگان صفوی بود؛ ازاین‌رو، به دستور مریم بیگم ،همسر شاه‌طهماسب صفوی، در خوانسار مدرسه و حمام نیز ساخته شد.
عکس از گوگل‌مپ | عکاس: Amin naderi
چند سنگ‌قبر قدیمی دیگر در بقعه موجود است که متاسفانه در حال حاضر به‌عنوان نشیمن از آن استفاده می‌شود؛ یکی از آن‌ها متعلق به پزشکی یهودی به نام «پیر موسی» است که به‌عنوان سمبل و نماد پزشکی حاذق در شهر خوانسار از وی یاد می‌شود. یهودیان بسیاری در شهر خوانسار و در محله‌ای به نام جهودا (جیدا) ساکن بودند؛ البته به نظر می‌رسد که در حال حاضر، هیچ فرد یهودی در شهر سکونت ندارد.
این بقعه موقوفات زیادی دارد و از جمله آن‌ها می‌توان به ابراهیم شاه از سلسله گورکانی اشاره کرد که تمام باغستان سرچشمه را در سال ۸۹۲ هجری قمری به نام باباپیر وقف کرد. در حال حاضر، موقوفات بقعه در اختیار شهرداری است و تولیت بقعه در اختیار هیئت‌امنا قرار دارد.
عکس از وب‌سایت Wikipedia | عکاس: Behzad39
بقعه شیخ ابا عدنان که به سبک مغولی یا سلجوقی ساخته شده است، گنبدی دو‌پوش با ارتفاع دو متر دارد. این گنبد ۱۲ ترکی از نوع گنبدهای رک یا نوک‌تیز با مصالح لاشه‌سنگ و آجر است. ۱۲ ضلع در واقع ۱۲ امام شیعه یا ۱۲ ترک کلاه صفویه را تداعی می‌کنند.
در بسیاری از منابع به این نکته اشاره شده است که پیش‌تر، پوشش گنبد مذکور از طلا بود. طلای این گنبد در قرن ۱۳ و در سال‌های قحطی به سرقت رفته است. در گذشته صندوقی چوبی روی بقعه وجود داشت که در سال ۱۳۳۰ شمسی در اثر حادثه آتش‌سوزی و روشن کردن شمع روی چادر، آسیب دید. صندوق ابتدا به مقبره بابا ترک منتقل شد و پس از آن به کتابخانه آیت‌الله فاضل خوانساری انتقال یافت. در حال حاضر این صندوق ارزشمند مفقود شده است.
مرمت مقبره بابا پیر
عکس از گوگل‌مپ | عکاس: mehdi masha
در سال ۱۲۵۵ شمسی دو تن از نوادگان بابا پیر به نام‌های «شیخ علی» و «شیخ صادق» به مرمت بقعه اقدام کردند. در سال ۱۳۵۵ شمسی نیز مبلغ ۲۵۰ هزار ریال جهت مرمت بقعه شیخ ابا عدنان قریشی توسط نماینده وزارت فرهنگ و هنر وقت اختصاص یافت. در زمستان سال ۱۳۵۷ شمسی، طی بازدید مرحوم آیت‌الله منتظری، مرمت مجددی صورت گرفت و در سال ۱۳۶۷ شمسی پیش از بازدید مرحوم آیت‌الله رفسنجانی، اقدامات شایسته‌ای توسط مرحوم فاضلی خوانساری در مقبره بابا پیر انجام شد. در نهایت امر در سال ۱۳۸۷ شمسی با اختصاص بودجه‌ای مرمت لازم به نحو احسن صورت پذیرفت.
نکات بازدید از مقبره باباپیر
عکس از وب‌سایت Wikipedia | عکاس: Mohammad Vahidi
- هنگام بازدید از مقبره باباپیر، سکوت و احترام لازم برای حضور در اماکن مذهبی را در نظر داشته باشید.
- به‌دلیل محدودیت فضای بقعه، مدت بازدید خود را کاهش دهید تا از تجمع جلوگیری شود.
- مقبره باباپیر در محدوده پارک سرچشمه قرار دارد و دارای امکانات رفاهی و سیاحتی ویژه‌ای است.
- برخی از مواقع ورودی مقبره باباپیر بسته می‌شود؛ بنابراین بهتر است پیش‌تر از امکان بازدید اطمینان حاصل کنید.
- بازدید از مقبره باباپیر رایگان است.
جاهای دیدنی اطراف مقبره باباپیر
مسجد جامع خوانسار
- آدرس: استان اصفهان، شهر خوانسار، ورودی شهر (مشاهده در نقشه)
مسجد جامع خوانسار یکی از مساجد معروف و دیدنی استان اصفهان است که به دوران حکومت صفویه تعلق دارد. این مسجد که در جنوب‌شرقی شهر واقع شده، به‌واسطه گچبری‌ها، منبت‌کاری‌ها و تزیینات بی‌نظیر دارای شهرت بسیار است.
روستای دره بید
- آدرس: استان اصفهان، شهرستان فریدن، بخش مرکزی داران (مشاهده در نقشه)
روستای دره بید یکی از روستاهای خوش‌آب‌وهوای استان اصفهان و شهرستان فریدن است. دشت لاله‌های واژگون در این روستا از جاذبه‌های مهم گردشگری محسوب می‌شود و در اردیبهشت ماه بازدیدکنندگان بسیاری دارد. وجود درختان قدیمی بید در گذشته، وجه تسمیه روستای دره بید است.
سوالات متداول
مقبره باباپیر کجاست؟
مقبره باباپیر در استان اصفهان، شهر خوانسار، خیابان سرچشمه واقع شده است.
باباپیر کیست؟
شیخ ابا عدنان قریشی معروف به باباپیر یکی از عرفای بزرگ قرن هفتم هجری اهل شهر خوانسار بود.
قدمت مقبره باباپیر چقدر است؟
سده ۶ و ۷ هجری قمری.
هزینه بازدید از مقبره باباپیر چقدر است؟
بازدید از مقبره باباپیر رایگان است.
نویسنده: فاطمه محمدی/ پوریا محمدی پیوند
عکس کاور از گوگل‌مپ؛ عکاس: محمد بابایی