سی و سه پل

سی و سه پل اصفهان یکی از مشهورترین و زیباترین پل‌های جهان است که روی رودخانه‌ی زاینده‌رود بنا شده است. این پل تاریخی که به عنوان یکی از شاهکارهای معماری ایران شناخته می‌شود، دارای ۳۳ دهانه است و به همین دلیل نام سی و سه پل به آن اطلاق شده است. سی و سه پل نه تنها به عنوان یک راه ارتباطی بلکه به عنوان یک اثر هنری و مکانی برای دیدار مردم و برگزاری مراسم‌های مختلف نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد.

تاریخچه‌ی سی و سه پل به دوره‌ی صفویه باز می‌گردد، زمانی که شاه عباس اول بر ایران حکومت می‌کرد. ساخت این پل در سال ۱۶۰۲ میلادی به دستور شاه عباس اول و توسط سردار الله‌وردی خان، فرمانده‌ی قزلباش‌ها، آغاز شد. این پل به سرعت به یکی از نمادهای شهر اصفهان تبدیل شد و نقش مهمی در اتصال بخش‌های مختلف شهر ایفا کرد.

از جمله جاذبه‌های سی و سه پل می‌توان به معماری منحصر به فرد و زیبا، چشم‌اندازهای دیدنی از رودخانه‌ی زاینده‌رود و محیط اطراف، و مراسم‌های مختلفی که در این مکان برگزار می‌شود، اشاره کرد. در شب‌ها، نورپردازی زیبای پل و انعکاس آن در آب رودخانه، تصویری زیبا و دلنشین را به وجود می‌آورد که هر ساله گردشگران بسیاری را به خود جذب می‌کند.

سی و سه پل اصفهان یکی از شاهکارهای تاریخی و فرهنگی ایران است که با ترکیبی از معماری بی‌نظیر، تاریخ غنی و جاذبه‌های متنوع، همچنان جایگاه ویژه‌ای در قلب مردم و گردشگران دارد. این پل نماد پیوند گذشته و حال، و شاهدی بر هنر و فرهنگ برجسته‌ی ایرانی است.

سی‌وسه‌ پل به‌عنوان یکی از مشهورترین جاهای دیدنی اصفهان شناخته می‌شود؛ به‌طوری که بسیاری از ما این شهر زیبا را با آن می‌شناسیم. اگرچه امروز با خشک شدن آب زاینده‌رود، سی‌ و سه‌ پل نیز دیگر حال و هوای گذشته را ندارد؛ ولی این پل همچنان به‌عنوان یکی از نمادهای شهر اصفهان شناخته می‌شود. این پل در طول تاریخ با نام‌های مختلفی خوانده‌ شده است که از جمله آن‌ها می‌توان به پل شاه‌عباسی، پل الله‌وردی خان، پل جلفا، پل چهل چشمه و پل سی‌وسه چشمه اشاره کرد.

عکس از گوگل‌مپ (عکاس: Trover)

سی و سه پل ۳۳ دهانه، ۲۹۵ متر طول و ۱۴ متر عرض دارد و منعکس شدن تصویر پل در آب زیبایی آن را دوچندان می‌کند. این پل تاریخی زیبا از بهترین دیدنی های اصفهان در شب به شمار می‌‌رود.

عکس از ویکی‌پدیا (عکاس: علیرضا رستم زاده)

سی و سه پل علاوه بر زیبایی مسحور کننده‌اش، به‌عنوان طولانی‌ترین پل روی زاینده‌رود شناخته می‌شود. این اثر در تاریخ ۱۵ دی سال ۱۳۱۰ با شماره ثبت ۱۱۰ در فهرست آثار ملی ایران قرار گرفت.

عکس از ویکی‌پدیا (عکاس: دیگو دلسو)

پیترو دلاواله سی‌ و سه‌ پل را چنین توصیف می‌کند:

روی این رودخانه پلی وجود دارد که تماما از آجر ساخته‌شده و عرض آن از تمام پل‌های رم بیشتر است و طول آن حداقل سه تا چهار برابر آن پل‌ها است. معماری این پل به‌طرز عجیبی انجام‌گرفته و دو طرف آن طاق‌نماهایی وجود دارد که مردم از زیر و بالای آن عبور می‌کنند. آنچه بیشتر نظر ایشان را جلب می‌کند، راهروهای پل است که تقریبا هم‌سطح قرار گرفته و زمزمه‌ی آب در طبقه‌ی زیرین پل به‌خصوص در تابستان‌های گرم بسیار خوش‌آیند است.

سی و سه پل در ابتدای جنوبی خیابان چهارباغ بالا از یک سو و ابتدای شمالی خیابان چهارباغ عباسی (میدان انقلاب) در دیگر سو واقع شده است. برای دسترسی می‌توانید از خودروی شخصی یا وسایل نقلیه عمومی استفاده کنید. ایستگاه متروی سی و سه پل در فاصله چند قدمی پل واقع شده است. همچنین ایستگاه اتوبوس میدان انقلاب در دیگر جانب پل قرار دارد. برای استفاده از خودروی شخصی، ترافیک منطقه را در ساعات شلوغی در نظر داشته باشید. (مشاهده روی نقشه)

عکس از گوگل‌‌مپ (عکاس: علیرضا جواهری)

پل سی و سه پل یا پل الله‌وردی خان با قدمتی که به دوران حکومت شاه عباس اول صفوی بازمی‌گردد، با نظارت و هزینه‌ سردار معروف صفوی، الله‌وردی خان، روی زاینده‌رود ساخته شد. ساخت بنای سی و سه پل در سال ۱۰۰۸ هجری و در دوازدهمین سال سلطنت شاه عباس اول مطرح شد و در سال ۱۰۱۱، الله‌وردی خان اوندیلادزه گرجی مامور اتمام آن شد. معمار سی‌ و سه‌ پل نیز استاد حسین بنا اصفهانی بود که پسر او شاهکارهایی نظیر مسجد شیخ لطف‌الله را ساخته است.

شاعر زمان شاه عباس به نام شیخ علی‌نقی کمره‌ای هم در یکی از اشعار خود زمان ساخت پل را ۱۰۰۵ هجری عنوان کرده است.

عکس از ویکی‌پدیا (اثر ژان شاردن)

در دوران حکومت شاه‌عباس، پلان اصلی شهر اصفهان، چهارباغ بود که از دو محور عمود به هم‌شکل می‌گرفت. سی‌ و سه‌ پل در امتداد یکی از این محورهای اصلی قرار داشت تا چهارباغ عباسی را به چهارباغ بالا، باغ هزارجریب، عباس‌آباد و محله جلفا متصل کند. این پل در آن دوران ۴۰ دهانه داشت و به‌مرور زمان با کشت درختان و انحراف آب بعضی از دهانه‌ها متروک شد. در سال ۱۳۳۰ مصطفی خان مستوفی «شهردار اصفهان»، زمین‌های اطراف پل را آزاد کرد و بعد از باز کردن مجرای عبور آب، دیواری سنگی در سمت شمال پل ساخت که هنوز هم بقایای آن دیده می‌شود.

عکس‌های گالری از سایت صاحب‌خبران (عکاس: نامشخص)

در جلوی سی‌ و سه‌ پل مجسمه رضاشاه سوار بر اسب روى ستونى به ارتفاع پنج متر وجود داشت که امروزه اثری از آن مجسمه نیست.

سی و سه پل در طول تاریخ محلی برای اجتماع شاعران، بزرگان، رجال و سایر مردم و همچنین برگزاری جشن‌ها و مراسم‌های گوناگون بوده است که برخی از آن‌ها شامل موارد زیر می‌شود:

• جشن آب پاشان یا آب ریزان: ریختن آب و گلاب روی یک‌دیگر در ۱۳ تیرماه
• مراسم خاج شویان: مراسمی مخصوص ارامنه اصفهان در دوران صفویه
• جشن نوروزی: هفت روز جشن نوروزی در عصر صفوی همراه با چراغانی و گل‌ریزان

عکس از ویکی‌پدیا (اثر اوژن فلاندن)

سی و سه پل چیزی در حدود ۳۰۰ متر طول و ۱۴ متر عرض دارد. برای ساخت این پل از مصالحی مانند سنگ، آجر، ملاط ساروج و گچ استفاده‌ کرده‌اند. بر اساس نظر کارشناسان زمین‌شناسی و میراث فرهنگی، پایه و فونداسیون این پل به‌گونه‌ای ساخته‌ شده است که رطوبت، دوام و استحکام آن را افزایش می‌دهد و به همین دلیل در درازمدت آب به آن آسیبی نزده است.

عکس‌های گالری از گوگل‌مپ (عکاسان: Luiz Paulo، Faraz f، Mohsen Saeedifar)

در دو طرف پل طاق‌نماهای سرپوشیده‌ای به چشم می‌خورد که از یک طرف به رودخانه و از طرفی دیگر به میان پل مشرف هستند و باعث شده‌اند تا معبر باریک مسقفی در دو سوی پل ایجاد شود. پیاده‌رو پل دارای ۹۹ طاقچه است که در آن‌ها تابلوهای نقاشی وجود داشتند و امروزه اثری از آن‌ها دیده نمی‌شود.

نظریه‌های زیادی در رابطه با عدد ۳۳ وجود دارد که یکی از آن‌ها به ارتباط میان تبار گرجی الله‌وردی خان و الفبای ۳۳ حرفی گرجی اشاره دارد. عده‌ای این نظریه را کاملا رد کرده‌اند، چون سی‌ و سه‌ پل ابتدا ۴۰ دهانه داشت.

برخی دیگر از کارشناسان بر این باور هستند که عدد ۳۳ مربوط به آناهیتا، الهه آب است و این پل در واقع نمادی از آناهیتا، الهه آب بوده است.

عکس از گوگل‌مپ (عکاس: Hossein)

سی و سه پل بدون زاینده رود لطف سابق را ندارد؛ بنابراین بهترین زمان برای بازدید از سی و سه پل اوقاتی است که زاینده رود پرآب است و به شکوه همیشگی خود بازگشته است. در ساعات روشنایی روز امکان دیدن جزئیات بیشتری وجود دارد و شب‌های سی و سه پل با نورپردازی صفایی دیگر دارد. با این همه اگر قصد عکاسی دارید، در روز عکس‌هایی متنوع‌تر و کیفیت بهتر می‌توانید تهیه کنید.