باغ مشهد

مشهد از دیرباز از مهم‌ترین مقاصد گردشگری در ایران بوده و همواره گردشگران زیادی برای سفر به مشهد برنامه‌ریزی می‌کنند. این شهر در کنار حرم مقدس امام هشتم (ع)، گستره متنوعی از جاذبه‌ها را برای گردشگران در نظر گرفته است، از مجموعه‌های تفریحی گرفته تا مراکز خرید. مجموعه تفریحی گردشگری و گیاه شناسی باغ مشهد از جاذبه‌های تفریحی آموزشی مشهد به شمار می‌رود و دارای مساحت تقریبی ۲۹ هکتار است. این مجموعه در قالب چندین کلکسیون از ترکیب هنر معماری، معماری منظر و علم گیاه‌شناسی شکل گرفته است. با کجارو همراه باشید.

عکس از خبرگزاری بین‌المللی قرآن (عکاس: محمد زائرنیا)

• آدرس: استان خراسان رضوی، مشهد، بلوار جمهوری، حد فاصل چهارراه مقدم و پل غدیر (نمایش روی نقشه)
• صفحه اینستاگرام: baghemashhad@

باغ مشهد با ۲۹ هکتار مساحت، از مقاصد گردشگری و جاهای دیدنی استان خراسان رضوی محسوب می‌شود که در بلوار جمهوری، حد فاصل چهارراه مقدم و پل غدیر قرار گرفته است و فاصله کمی از حرم امام رضا (ع) دارد.

مترو خط ۱ (وکیل آباد به فرودگاه) را سوار و در یکی از ایستگاه‌های غدیر یا پروین اعتصامی پیاده شوید. برای رسیدن از ایستگاه غدیر به باغ لازم است کمی در امتداد بزرگراه بسیج پیاده‌ بروید. از ایستگاه پروین اعتصامی نیز می‌توانید به‌سمت جنوب بروید و وارد بلوار جمهوری اسلامی شوید تا به مجموعه برسید. با کمک راهنمای مترو مشهد می‌توانید سفر درون‌شهری راحت‌تری داشته باشید.

اگر از سمت شمال مشهد با استفاده از خودروی شخصی قصد رفتن به باغ را دارید، می‌توانید از طریق اتوبان همت وارد بزرگراه بسیج (غدیر) و کمی پیش از پایان بزرگراه، وارد بلوار جمهوری اسلامی شوید. همچنین اگر از غرب مشهد می‌آیید، از طریق اتوبان آزادی به بزرگراه شهید کلانتری بروید. پس از ورود به بزرگراه شهید کلانتری، در خروجی خیابان کوشش پیش برانید و با رسیدن به تقاطع بلوار جمهوری، به‌سمت راست بپیچید تا به باغ برسید.

مسیر اول: به ایستگاه اتوبوس حرم مطهر در ابتدای خیابان طبرسی بروید و اتوبوس تندرو خط ۸۰۰ (پایانه امام رضا - پایانه طبرسی) را سوار شوید. پس از عبور از چهار ایستگاه، در ایستگاه پانزده خرداد پیاده شوید و به‌سمت خیابان جمهوری اسلامی بروید. در این مسیر ادامه دهید تا به اولین ایستگاه اتوبوس برسید و از آنجا سوار اتوبوس خط ۶۱ (شهرک شیرین - پایانه انقلاب) شوید. سپس در ایستگاه چهارراه پروین اعتصامی پیاده شوید. باغ مشهد در ۵۰۰ متری این ایستگاه واقع شده است.

مسیر دوم: در خیابان امام رضا، به ایستگاه پس از میدان بیت‌المقدس بروید و اتوبوس تندرو خط ۸۰۰.۱ (پایانه امام رضا - حرم مطهر) را سوار شوید. در ایستگاه میدان پانزده خرداد از اتوبوس پیاده و در ابتدای خیابان جمهوری اسلامی، اتوبوس خط ۶۱ را سوار شوید. مسیر را تا ایستگاه چهارراه پروین اعتصامی ادامه دهید و در آن پیاده شوید. باغ مشهد در ۵۰۰ متری این ایستگاه قرار دارد.

مترو: در ایستگاه فرودگاه سوار مترو و در ایستگاه غدیر پیاده شوید. پس از ۹۰۰ متر پیاده‌روی به باغ مشهد خواهید رسید.

مترو + اتوبوس: در ایستگاه فرودگاه سوار مترو و در ایستگاه بوستان ریحانه پیاده شوید. سپس به ایستگاه اتوبوس میدان پرواز بروید و سوار اتوبوس خط ۷۸ (پایانه انقلاب اسلامی - شهرک عسکریه) شوید. پس از عبور از دو ایستگاه به جمهوری اسلامی ۳۴ خواهید رسید. از این محل تا باغ مشهد ۳۰۰ متر فاصله است.

باغ مشهد به‌عنوان یکی از جاذبه‌ های گردشگری مشهد در تاریخ ۲۲ خردادماه سال ۱۳۹۲ افتتاح شد. این مجموعه دارای ۴۴/۷۷۶ متر مربع چمن، ۱۴۹۵۰ اصله درخت و درختچه، ۱۲۳۰۰ متر مربع پرچین، ۲۵۲۵۲ متر مربع گل دائمی، ۹۵۰۰ متر مربع گل فصلی و ۶۸۲۰۰ متر مربع معبر است. مدت زمان احداث مجموعه ۱/۵ سال با هزینه‌ای معادل ۱۵ میلیارد تومان بود. در این پروژه ۴۲ پیمانکار و ۴۵۰ نیروی کارگر مشارکت داشتند.

باغ مشهد ۱۱ کلکسیون را در خود جای داده است. این مجموعه متشکل از کلکسیون باغ صخره‌ای، کلکسیون گیاهان دارویی و معطر، کلکسیون نهالستان و گلخانه‌های تولیدی، جشنواره دائمی گل‌های داوودی، باغ رز، باغ میو‌ه‌های بومی ایران، سیستماتیک و آربراتوم، بانک بذر و ژنوم گیاهی، بخش آموزشی و نمایشی، بخش ایران و توران، بخش آسیای میانه و بخش سوزنی برگان است.

کلکسیون گیاهان دارویی غنی‌ترین و قدیمی‌ترین کلکسیون گیاهان دارویی کل کشور است. این قطعه در زمینی به وسعت تقریبی یک و نیم هکتار در باغ مشهد راه‌اندازی شده است و با جمع‌آوری حدود ۴۰۰ نمونه ژنتیکی، در حال حاضر شامل حدود ۱۸۰ گونه گیاهی دارویی و معطر از ۶۰ راسته گیاهی می‌شود. از اهداف ویژه این بخش می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد:

• داشتن جنبه‌های آموزشی، تحقیقی برای رشته‌های علوم پزشکی، کشاورزی، تعلیم و ارتقای فرهنگ گیاه درمانی
• جنبه‌های کاربردی در فضای سبز شهری
• جمع‌آوری ژرم پلاسم گونه‌های دارویی و بررسی زمینه‌های کشت و تولید انبوه آن‌ها

عکس از قاصد نیوز (عکاس: محمد زائرنیا)

باغ رز یکی دیگر از کلکسیون‌های این باغ در مساحت یک هکتار است که ۳۰ گونه در ۱۲۰ رقم گل رز را در معرض دید عموم قرار داده است.

باغ میوه شبیه‌سازی از کوچه‌باغ‌های قدیمی ایران است که در آن ۱۴۰ رقم درخت میوه و ۳۰ گونه درخت غیرمثمر مانند نارون را کاشته‌اند.

کلکسیون نهالستان و گلخانه‌های تولیدی یکی از بخش‌های مهم است و به‌ عنوان بستر اولیه کاشت و ذخیره‌گاه عناصر گیاهی وارد شده به باغ محسوب می‌شود. در این بخش بیش از ۴۰ گونه و رقم زینتی یا تحقیقی در حال تکثیر است.

عکس از خبرگزاری بین‌المللی قرآن (عکاس: محمد زائرنیا)

باغ صخره‌ای دارای انواع گل و گیاهان پیازی، فصلی و صخره‌ای است.

جشنواره دائمی گلهای داوودی در باغ مشهد در فضایی به مساحت یک هکتار با طراحی منظر مناسب ایجاد شده است. در این مکان تاکنون ۷۰۰ نمونه ژنتیکی از گل داوودی از سراسر ایران جمع‌آوری شده که بیانگر پتانسیل ژنتیکی بالای این گیاه در کشور است. این جشنواره هر ساله در پاییز برگزار می‌شود.

گیاه داوودی با نام علمی Chrysanthemum spp، به خانواده Asteraceae تعلق دارد و خاستگاه این گیاه شرق آسیا خصوصا چین است. امروزه تنوع فوق‌العاده در رنگ، شکل و ارتفاع گیاه باعث شده تا داوودی از مهم‌ترین گلهای زینتی محسوب شود. این گیاه دگرگشن بوده و یکی از مهم‌ترین گل‌های دنیاست که دارای بیش از ۲۰۰ گونه است و به‌صورت شاخه بریده و گلدانی عرضه می‌شود. گونه داوودی دارای ارقام یک ساله و چند ساله، کم‌پر و پرپر را شامل می‌شود و در طراحی فضای سبز به‌عنوان گیاهی دائمی استفاده می‌شود. اوج گلدهی این‌گونه در پاییز و زمستان بوده و در شرایط روز کوتاه گل می‌دهد.

عکس از خبرگزاری بین‌المللی قرآن (عکاس: محمد زائرنیا)

گل داوودی، گیاه دارویی محسوب می‌شود به‌طوری که از گل‌های خشک آن در درمان سرماخوردگی، تقویت قوه بینایی و افزایش تمرکز استفاده می‌شود. علاوه بر موارد ذکر شده سرگل‌های این گیاه به‌ عنوان چای سنتی در چین، همچنین به‌عنوان حشره‌کش مورد استفاده قرار می‌گیرد.

این مجموعه علاوه بر کلکسیون‌ها و بخش‌های متعدد مرتبط، دارای امکانات تفریحی و رفاهی دیگری نیز است.

سه آبشار و برکه در مجموعه جای گرفته‌اند که دارای ظرفیت مناسبی برای عکاسی هستند و فضای باغ‌ها را طبیعی‌تر و جذاب‌تر کرده‌اند. دو برکه از این تعداد ویژگی خاص خود را دارند:

• برکه ماهی‌های زینتی: در این برکه‌ گردشگران می‌توانند به ماهی‌های کپور و آمور و ماهی قرمز غذا دهند و از این تجربه دوست‌داشتنی لذت ببرند.
• برکه ماهی‌گیری: گردشگران می‌توانند در این برکه با لنسرهایی که مجموعه در اختیار قرار می‌دهد، به ماهی‌گیری بپردازند. همچنین امکان طبخ ماهی در همان محل و صرف آن وجود دارد.

این پارک از نظر وسعت یکی از بزرگ‌ترین ژوراسیک‌ پارک‌های خاورمیانه به شمار می‌آید و در کلکسیون ایران توران احداث شده است. دایناسورهای ماقبل تاریخ با ابعاد واقعی و به‌صورت متحرک در این مجموعه بازسازی شده‌اند. تعداد این دایناسورها به ۳۰ عدد می‌رسد. همچنین راهنماهایی در پارک قرار دارند تا دایناسورها را معرفی کنند و درباره زندگی آن‌ها به گردشگران توضیح دهند.

در قسمت ورودی پارک ژوراسیک می‌توانید شاهد نمایشگاهی از فسیل‌ها و سنگواره‌هایی باشید که از قرون گذشته در منطقه خراسان یافت شده‌اند. همچنین با سازه‌ای در اندازه‌ واقعی از یک فسیل تیرانوسوروس یا تیرکس، درنده‌ترین دایناسور عصر ژوراسیک مواجه خواهید شد. درخت سخنگوی پارک ژوراسیک از دیگر جذابیت‌های آن است. این درخت که در ابتدای مسیر به بازدیدکنندگان خوشامد می‌گوید، توجه‌ افراد را به محیط ‌زیست جلب می‌کند. پل معلق نیز تجربه‌ای هیجان‌انگیز را برای بازدیدکنندگان به ارمغان می‌آورد.

این باغ در فضایی جنگلی، با حیوانات اهلی و المان‌های چوبی نظیر خانه درختی دکتر ارنست، محیطی پرهیجان و جالب برای کودکان و نوجوانان فراهم آورده است. از تفریحات بخش می‌توان به زیپ لاین، ترامپولین و مسیر ادونچر اشاره کرد. حضور مربیان ورزیده و آموزش‌دیده نیز علاوه بر ایجاد حس امنیت، در استعدادیابی کودکان و نوجوانان موثر است. از دیگر المان‌هایباغ ماجراجویی کلبه‌های لی‌لی‌ پوتی است که کودکان می‌توانند در آن‌ها مهارت‌های دست‌ورزی را کسب کنند.

خانه روستایی باغ گیاه‌شناسی مشهد، اولین نمونه در شهر محسوب می‌شود. از دیوارهای کاه‌گلی کوتاه گرفته تا درختان میوه، حوض آبی و مرغ‌ها و خروس‌ها، فضای نوستالژیک خانه به گردشگران فرصت می‌دهد تا درکی مناسب از زندگی روستایی در ۱۵۰ سال پیش داشته باشند. برای بسیاری نیز این خانه روستایی خاطرات گذشته را زنده می‌کند و لحظاتی فراموش‌نشدنی را رقم می‌زند.

همچنین در خانه روستای گل‌ آباد می‌توانید چای زغالی بنوشید یا سراغ خوردنی‌های سنتی مانند باقالی پخته و بلال و انواع غذاهای سنتی نظیر اشکنه‌ها و آش‌های خراسانی بروید.

دهکده صنایع دستی با هدف کارآفرینی و تولید محصولات اصیل ایرانی کار خود را آغاز کرده است. هنرمندان در این بخش به تولید آثار هنری خود در زمینه‌هایی نظیر ترمه، کار با چوب، سفال‌گری، کار با سنگ، شمع‌سازی، پتینه، سنگ‌های زینتی و... می‌پردازند. همچنین کارگاه‌ها و ورکشاپ‌های یک تا چندروزه در دهکده صنایع‌ دستی برگزار می‌شود.

علاوه بر این در فضای باز دهکده می‌توانید شاهد تقطیر سنتی عرقیات طبیعی و گلاب باشید.

پیست یا دریفت کلاب به کارتینگ شباهت دارد؛ با این تفاوت که ماشین‌ها دارای سه‌ چرخ هستند. این خودروها به‌دلیل برخورداری از استاندار‌دهای ایمنی بالا، واژگون نمی‌شوند.

پارک کروکودیل‌ها ۷۰۰ متر مربع وسعت دارد و کار خود را در تابستان ۱۴۰۲ آغاز کرده است. این مجموعه ۲۵ کروکودیل در ابعاد گوناگون را در خود جای می‌دهد که نژادهای آن‌ها پروسوس استرالیایی است. در پارک کروکودیل‌ها که با گیاهان و آبشار محصور شده است، مارهای پیتون و بوآ، آکواریوم ماهی‌های آب‌شور و شیرین، کوسه‌ماهی، ستاره‌های دریایی، شقایق دریایی و لاک‌پشت گوشتخوار نیز حضور دارند.

اگر به‌دنبال هیجان بیشتری هستید، باغ مشهد برای بزرگسالان نیز زیپ‌لاین در نظر گرفته است. همچنین می‌توانید اسکای‌گلایدر را امتحان کنید و روزی فراموش‌نشدنی را رقم بزنید.

این بخش با هدف نمایش محیط‌های سنتی و بومی اقوام گوناگون ساخته شده است. کپر سنگی سیستانی، کپر کرمانی، سیاه‌چادر لری و عربی و همچنین سازه‌هایی از اقوام ترک و کرد در این بخش جای گرفته‌اند. گردشگران می‌توانند از صرف غذاهای سنتی در دهکده اقوام و رستوران لذت ببرند.

کافه باغ در مرکز کلکسیونی از گیاهان دارویی قرار دارد و با دمنوش‌ها و یخ‌نوش‌های متنوع از مهمانان در فضای باز یا سازه چوبی میزبانی می‌کند. دمنوش‌های این بخش کاملا ارگانیک هستند و به‌صورتی ویژه سرو می‌شوند. در این دمنوش‌سرا، گردشگران می‌توانند چرخه تولید به مصرف را مشاهده کنند.

این رستوران به سالن‌های نمایش با ظرفیت ۳۵۰ نفر تجهیز شده و دارای امکانات کامل سمعی و بصری است. انواع غذاهای ایرانی را با کیفیت عالی در رستوران بوتانیک می‌توان یافت.

فست‌فود دراگون با فضایی مدرن در پارکینگ باغ مشهد قرار دارد و منوی متنوع آن شامل انواع پیتزا، پاستا، ساندویچ و سوخاری می‌شود. این مجموعه با ظرفیت ۱۰۰ نفر تا ۱۲ شب آماده خدمت‌رسانی به مشتریان است.

آب‌میوه‌سرای باغ در یک باغ میوه با فضایی امروزی و مدرن واقع شده است. شما می‌توانید میوه‌ها را از درختان بچینید و پس از آب‌گیری نوش‌جان کنید.

ازآنجا که باغ مشهد وسعت زیادی دارد، برای عبور و مرور گردشگران راهکارهایی در نظر گرفته شده است. از این امکانات می‌توان اتوبوس‌های برقی، قطارها و کالسکه‌ها اشاره کرد.

باغ مشهد در تمام طول هفته فعالیت دارد. ساعات بازدید مجموعه از ۰۸:۳۰ تا ۲۳:۰۰ است. همه‌روز امکان بازدید از مجموعه وجود دارد و تنها در روزهای تاسوعا و عاشورا باغ مشهد تعطیل است. پیش از بازدید به صفحه اینستاگرام مراجعه کنید و از ساعت دقیق بازدید مطلع شوید. هزینه ورود به باغ مشهد (در سال ۱۴۰۲) برای بازدیدکنندگان بالای ۶ سال، ۱۰ هزار تومان است.

در نظر داشته باشید که امکان کمپ یا پیک‌نیک در مجموعه باغ مشهد وجود ندارد.

عکس از ایرنا (عکاس: محسن بخشنده)

باغ مشهد در هر فصل زیبایی‌های خود را دارد. با این حال، با توجه به فستیوال‌های بهاری و شکوفایی اکثر گل‌ها، بهار می‌تواند بهترین زمان برای بازدید از این مجموعه باشد. در فصل تابستان نیز بسیاری از درختان میوه، به ثمر می‌نشینند. همچنین فصول پاییز و زمستان به‌دلیل شکوفایی بیشتر نژادهای گل داوودی می‌تواند زمان فوق‌العاده‌ای برای بازدید از باغ مشهد باشد.

نویسنده: زهرا صالح نژاد