گردنه گدوک

گردنه گدوک بخشی زیبا و دیدنی از جاده فیروزکوه است که در بیشتر ایام سال هوای خنک و مناظر باشکوهی دارد.

گردنه گدوک نامی است که برای مرتفع‌ترین بخش جاده فیروزکوه و مرز میان دو استان تهران و مازندران انتخاب کرده‌اند. این گردنه از جاهای دیدنی استان تهران است. دسترسی مناسب، زیبایی‌های طبیعی، آب‌وهوای خنک و مطبوع و جاذبه‌های تاریخی متعدد، منطقه گردنه گدوک را در میان گردشگران محبوب کرده‌اند. آش رشته و آش دوغ سنتی و هیزمی در آشکده‌های متعدد گردنه گدوک طبخ و سرو می‌شود.

• آدرس: استان تهران، شهرستان فیروزکوه، بخش مرکزی، دهستان پشتکوه، محدوده روستای گدوک تا روستای دوگل (مشاهده گردنه گدوک روی نقشه)

«گدیگ» یا «گدوک» نام روستایی ییلاقی، خوش‌آب‌وهوا، زیبا و گردشگرپذیر در مرز میان دو استان تهران و مازندران است و از جاهای دیدنی فیروزکوه محسوب می‌شود. این روستا در جنوب استان مازندران و شمال شرق استان تهران قرار دارد.

جاده فیروزکوه (۷۹) از میان روستای گدوک می‌گذرد. گردنه گدوک نامی است که برای بخشی از جاده فیروزکوه به سوادکوه (در محدوده روستای گدوک تا روستای دوگل) انتخاب کرده‌اند.

منبع عکس: گوگل مپ؛ عکاس: .Hamid R. B

فاصله تهران تا گردنه گدوک حدود ۱۶۵ کیلومتر (دو ساعت و ۳۰ دقیقه رانندگی) و فاصله گردنه گدوک تا شهر فیروزکوه حدود ۱۵ کیلومتر (۱۵ دقیقه رانندگی) و تا قائمشهر حدود ۹۰ کیلومتر (۹۰ دقیقه رانندگی) است. این گردنه حدود ۱۵ کیلومتر طول دارد و روستاهای گدوک، شورآب و دوگل در حاشیه شرقی آن واقع شده‌اند.

بخش ابتدایی گردنه گدوک در حوزه استحفاظی شهرستان فیروزکوه استان تهران است و بخش انتهایی آن در حوزه استحفاظی شهرستان سوادکوه استان مازندران قرار دارد.

گردنه گدوک بخشی از جاده فیروزکوه (فیروزکوه به سوادکوه) است و این جاده بهترین مسیر برای دسترسی به آن محسوب می‌شود. برای بازدید از این گردنه زیبا از شرق تهران (از بزرگراه یاسینی یا شهید زین‌الدین) وارد جاده دماوند (جاده ۷۷) شوید. بعد از بومهن، جاده ۷۹ را در پیش بگیرید تا بعد از فیروزکوه به روستای گدوک (در کیلومتر ۱۰۶ جاده فیروزکوه به سوادکوه) برسید.

منبع عکس: گوگل مپ؛ عکاس: Eh San

راه آهن سراسری ایران (تهران - شمال) در سال ۱۳۱۵ هجری شمسی برای جابه‌جایی بار و مسافر بازگشایی و افتتاح شده است. این راه‌آهن در ۲۲ تیرماه سال ۱۳۸۴ با شماره ۱۲۰۹۴ در فهرست آثار تاریخی ایران و در مرداد ماه سال ۱۴۰۰ شمسی در فهرست یونسکو به ثبت رسید.

راه‌آهن تهران شمال از محدوده شرقی گردنه گدوک می‌گذرد و جلوه‌ای متفاوت به آن بخشیده است. ایستگاه‌های گدوک، دوگل و ورسک در این مسیر قرار دارند. طبیعت زیبای منطقه، جاذبه‌های طبیعی متعدد و شکوه پل‌ها و تونل‌ها سبب شده است که این مسیر یکی از محبوب‌ترین مقاصد قطارهای گردشگری ایران باشد. همه ساله بسیاری از گردشگران با قطار گردشگری سوادکوه همراه می‌شوند و از این منطقه دیدن می‌کنند.

منبع عکس‌ها: گوگل مپ؛ عکاس‌ها (از راست به چپ): مازیار قمری، دل آرام، .Hamid R. B (عکس سه و چهار)

در کتاب سفرنامه بارنز (نوشته ستوان آلکس بارنز؛ عضو انجمن سلطنتی بریتانیا و مامور عالی رتبه كمپانی هند شرقی)، «بارنز» از گدوک به‌عنوان دروازه خزر یاد می‌کند و مدعی می‌شود که اسکندر در همین مکان به‌دنبال داریوش بوده است.

بر اساس متون تاریخی، نادر شاه افشار در لشگرکشی سال ۱۱۲۰ هجری شمسی، در گردنه گدوک و از فاصله ۲۰ متری مورد اصابت تیر قرار گرفت و از ناحیه دست به‌شدت مجروح شد. نادر شاه پسر ارشد خود (رضا قلی میرزا) را عامل این ترور پنداشت و دستور داد پسرش را در همین گردنه از دو چشم کور کنند.

منبع عکس: گوگل مپ؛ عکاس: فهیمه تردست

در خاطرات «عطاالله خان معین الشکر سوادکوهی» (از سرداران سپاه و اقوام رضاشاه) در مورد بازگشت محمدعلی شاه (پادشاه سلسه قاجار) مخلوع آمده است که:

محمد علی شاه پس از خلع از سلطنت با لشگری ۶ ۰۰۰ نفری در گردنه و کاروانسرای گدوک مستقر شد. جنگ سختی میان رشید السلطان (رئيس ايل اصانلو و ) و امیر موید (از سرداران محمد علی شاه و نیروهای مشروطه) در گرفت و در نهایت مشروطه‌خواهان پیروز شدند.

گردنه گدوک در مختصات جغرافیایی «″۰۶ ′۵۰ °۳۵ شمالی و ″۵۰ ′۵۵ °۵۲ شرقی» واقع شده است و شمال شرقی‌ترین نقطه استان تهران محسوب می‌شود.

گردنه گدوک با ۲,۲۲۵ متر ارتفاع از سطح آب‌های آزاد، مرتفع‌ترین بخش جاده فیروزکوه و مرز میان البرز شمالی و جنوبی است. در این گردنه مناظر باشکوهی پیش چشمان مسافران قرار می‌گیرد. تنها چند کیلومتر بعد از گردنه گدوک جنگل‌های انبوه شمال رخ نشان می‌دهند.

منبع عکس: گوگل مپ؛ عکاس: علیرضا صابر

در بیشتر روزهای سال هوا در محدوده گردنه گدوک برفی، سرد و مه‌آلود است. این گردنه پرخطر‌ترین نقطه محور فیروزکوه محسوب می‌شود. ارتفاع زیاد سبب شده است تا در بیشتر ایام سال مه غلیظ گردنه گدوک را در برگیرد.

روستای ییلاقی و زیبای گدوک با مردمانی مهمان‌نواز، هنرمند و سخت‌کوش در مرز میان رو شهرستان فیروزکوه و سوادکوه قرار دارد. این روستا مرتفع‌ترین و برف‌گیرترین بخش جاده فیروزکوه است.

روستای گدوک در گذشته به شهرستان سوادکوه تعلق داشت؛ اما در تقسیمات کشوری کنونی در محدوده استان تهران و شهرستان فیروزکوه قرار دارد.

منبع عکس: گوگل مپ؛ عکاس: صبا سلحشور

طبق سرشماری سراسری ایران در سال ۱۳۹۵ روستای گدوک تنها ۵۶ نفر (۲۵ خانوار) جمعیت دارد. لبنیات ارگانیک و گوشت باکیفیت دو محصول اصلی روستای گدوک هستند.

دسترسی مناسب، هوای سرد و برفی در زمستان، تابستان خنک و بهار و پاییز بارانی و مه‌آلود سبب شده است تا گردشگران برای فرار از آلودگی و گرمای هوا به منطقه گدوک سفر کنند. گردنه گدوک و تونل گدوک دو جاذبه اصلی این منطقه هستند.

منبع عکس: گوگل مپ؛ عکاس: Ale

مسافرانی که قصد سفر به شمال کشور از محور فیروزکوه را داشته باشند، معمولا دقایقی در گردنه گدوک توقف می‌کنند. چندین آشکده، غذاخوری‌ و سوپرمارکت محلی در محدوده گردنه فعال هستند. طعم آش‌های این منطقه زبانزد است و با توجه به سرمای دائمی هوا از طرف گردشگران پیشنهاد می‌شود.

روستای گدوک و مراتع و مسیرهای خاکی اطراف روستا و گردنه گدوک مقاصدی عادی برای برپاکردن کمپ و شب‌مانی محسوب می‌شوند. گروه‌های مدیتیشن، دوندگی و دوچرخه سواری نیز برای اجرای برنامه‌های مبتدی تا سنگین راهی گدوک می‌شوند.

صعود به قلل متعدد اطراف گردنه گدوک همچون قله اروان بیگ (حدود ۲,۸۰۰ متر ارتفاع)، قله ورسه سر (حدود ۳,۰۰۰ متر ارتفاع)، قله اتابک (حدود ۳,۲۰۰ متر ارتفاع) و قله پلنگ کوه (حدود ۲,۳۰۰ متر ارتفاع) از برنامه‌های محبوب کوهنوردان نیمه‌حرفه‌ای و حرفه‌ای است.

منبع عکس‌ها: گوگل مپ؛ عکاس‌ها (از راست به چپ): بنیامین حق دوست، AmirHossein Kh، شاهین (عکس سه و هفت)، Mhdi Tt (عکس چهار و ۶)، MJ Jalilkhani ، دلارام

منطقه گدوک پوشش گیاهی متنوعی دارد. این منطقه رویشگاه بیش از ۵۰ نوع گیاه دارویی از جمله گل گاو زبان، اسطوخدوس، قارچ، آویشن، زرشک، ولیک و باریجه است. لاله، گون و درخت سرو نیز در مراتع ییلاقی منطقه گدوک به‌وفور دیده می‌شوند. بز، قوچ، خرس، گرگ، گراز، پلنگ، گوزن، شوکا و پرندگان متعدد نظیر کبک و قرقاول جانوران ساکن در گردنه گدوک هستند.

منبع عکس: گوگل مپ؛ عکاس: محمد یوسفی

• گدوک از دو بخش «گده» و «دوک» تشکیل شده است. در زبان مازنی «گده» (Gode) به‌معنی برآمدگی و «دوک» (Dook) به‌معنی برجسته و ناهموار است. به‌نظر می‌‌رسد دلیل این نام‌گذاری و استفاده از واژه دو بخشی گدوک، موقعیت جغرافیایی منطقه باشد.
• «گدیک» در زبان ترکی به معنی «گردنه کوه» است.
• در لغت‌نامه دهخدا و معین برای تعریف واژه «گدوک» از جمله «راه میان دو کوه که در زمستان برف زیاد در آن جمع شود یا جایی در کوه که برف زیادی می‌بارد و رفت‌وآمد مشکل است» استفاده کرده‌اند.
• واژه انگلیسی «go through» نیز تلفظی شبیه گدوک دارد و به معنی «رفتن و عبور از یک راه» است.

منبع عکس: گوگل مپ؛ عکاس: Babak S

تونل گدوک با حدود ۲,۸۰۰ متر طول، یکی از طولانی‌ترین تونل‌های ایران است. این تونل در مسیر راه‌آهن مازندران و نزدیک روستای گدوک قرار دارد. عرض تونل گدوک ۵٫۶ متر (یکی از عریض‌ترین تونل‌های راه‌آهن ایران) و ارتفاع آن ۶ متر است. پیمایش طول این تونل با قطارهای امروزی حدود سه دقیقه و ۲۰ ثانیه طول می‌کشد.

منبع عکس: گوگل مپ؛ عکاس: Omid M

• آدرس: جاده فیروزکوه به سوادکوه (محور جنوب به شمال)، یک کیلومتر قبل از میدان سپاه، خیابان عروجی، خیابان فردوسی (مشاهده روی نقشه)

کاروانسرای شاه عباسی گردنه کدوک در فاصله ۶۵ کیلومتری (یک ساعتی) سوادکوه قرار دارد؛ اثری که در ۱۶ مهر سال ۱۳۷۹ با شماره ۲,۷۹۵ در فهرست آثار ملی به ثبت رسید. در حال حاضر اداره راه و شهرسازی استان مازندران به‌عنوان مالک این اثر تاریخی شناخته می‌شود.

کاروانسرای گدوک معماری کوهستانی دارد و کاملا سرپوشیده است. قدمت این کاروانسرای به دوره صفویان و دوره پررونق شاه عباس صفوی بازمی‌گردد؛ اما تا اواخر دوره قاجار نیز پناهگاه درراه‌ماندگان بود.

منبع عکس: گوگل مپ؛ عکاس: Amir Hossein Kh

در ضلع شمالی و جنوبی کاروانسرای گدوک فضاهای متعددی برای استراحت مسافران و تیمار احشام ساخته شده است. سه اتاق رو‌به‌روی درب ورودی اصلی وجود دارد که به شاه‌نشین معروف هستند.

• آدرس: جاده فیروزکوه (محور جنوب به شمال)، ۱۷ کیلومتر بعد از شهر فیرزوکوه، جاده شوراب (مشاهده روی نقشه)

شاه چشمه گدوک بستری آبی و زیبا در غرب گردنه گدوک و کاروانسرای گدوک است. جاده پمپ بنزین (خروجی شرقی جاده فیروزکوه بعد از کاروانسرای گدوک) بهترین مسیر برای دسترسی به حوضچه شاه چشمه محسوب می‌شود. بخشی از این جاده آسفالت و قسمت انتهایی مسیر خاکی است. آب زلال و پاک از چشمه خارج و از طریق کانالی بشرساز به حوضچه پایین دست منتقل می‌شود. سطح این حوضچه در زمستان یخ می‌بندد.

منبع عکس: گوگل مپ؛ عکاس: Amir Mzf

• آدرس: استان مازندران، شهرستان سوادکوه، بخش مرکزی، دهستان راستوپی (مشاهده روی نقشه)

شورآب روستایی کوهستانی با بافت پلکانی، کوچک و زیبا در شهرستان سوادکوه است که بر اساس سرشماری سراسری سال ۱۳۹۵، ۱۸۳ نفر جمعیت دارد. مناظر کوهستانی و هوای پاک و خنک جذابیت این روستای مازندران را دو چندان می‌کنند. خط راه‌آهن سراسری شمال ایران از روستای شورآب می‌گذرد. مناظر و چشم‌اندازهای تونل‌ها و پل‌های راه‌آهن از جاذبه‌های گردشگری این روستا محسوب می‌شود.

منبع عکس: گوگل مپ؛ عکاس: محمد یوسفی

چشمه و آبشار طبیعی شور آب

• آدرس: استان مازندران، شهرستان سوادکوه، بخش مرکزی، دهستان راستوپی، روستای شورآب (مشاهده روی نقشه)

اگر در جاده فیروزکوه به سوی شمال حرکت کنید در محدوده روستای شورآب (غرب روستا) و درست در خروجی یکی از تونل‌های خط راه آهن آبشاری زیبا و منحصربه‌فرد نظر شما را جلب خواهد کرد.

منبع عکس: گوگل مپ؛ عکاس: Moji Y

تماشای آبشار شورآباد از جاده فیروزکوه نیز ممکن است؛ اما برای دسترسی به پای آبشار باید خودروی خود را در کنار راهدارخانه گدوک پارک و پیاده مسیر خاکی را طی کنید. امکان بالا رفتن از کنار آبشار وجود دارد. برخی خود را به تونل و ریل قطار می‌رسانند تا هم سرچشمه را از نزدیک تماشا کنند و هم از زاویه دیگری آبشار را ببینند.

منبع عکس‌ها: گوگل مپ؛ عکاس‌ها (از راست به چپ): مجید هادی پور، امین موجودی، فرشید، مجتبی ضابتی (عکس چهار و پنج)، علیرضا صابر، Eh San ،Moji Y

• آدرس: استان مازندران، شهرستان سوادکوه، بخش مرکزی، دهستان راستوپی (مشاهده روی نقشه)

دوگل روستایی کوچک و زیبا است و از جاهای دیدنی استان مازندران محسوب می‌شود. این روستا بافتی کوهستانی دارد و بر اساس سرشماری نفوس و مسکن سال ۱۳۹۵ تنها ۱۷ نفر در آن ساکن هستند.

زمستان و پاییز سرد و برفی و بهار و تابستان خنک و معتدل ویژگی آب‌وهوایی دوگل است. ایستگاه راه آهن دوگل، سه خط طلا و دریاچه دوگل از دیدنی‌های این روستا محسوب می‌شوند.

منبع عکس: گوگل مپ؛ عکاس: علی محمدی

ایستگاه راه‌آهن دوگل

• آدرس: استان مازندران، شهرستان سوادکوه، بخش مرکزی، دهستان راستوپی، روستای دوگل (مشاهده روی نقشه)

روستای دوگل به‌دلیل برخورداری از جاذبه‌های تاریخی و طبیعی مورد توجه گردشگران قرار گرفته است. عبور راه‌آهن سراسری ایران از غرب روستا و دل کوهستان اطراف آن مناظری باشکوه و تامل برانگیز خلق می‌کند. ایستگاه راه‌آهن دوگل بنایی ساده، اما زیبا مربوط به دوره پهلوی است. این بنا در ۹ بهمن سال ۱۳۸۴ با شماره ۱۴,۱۳۷ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.

تونل‌های راه‌آهن محدوده دوگل از عجایب خط آهن سراسری ایران محسوب می‌شوند. در سه دوری که قطار وارد این تونل‌ها می‌شود، هر بار در جهتی مخالف بیرون می‌آید و دوباره تغییر جهت می‌دهد.

منبع عکس: ویکی مدیا؛ عکاس: Ninara from Helsinki, Finland

سه خط طلا

• آدرس: استان مازندران، شهرستان سوادکوه، بخش مرکزی، دهستان راستوپی، روستای دوگل (مشاهده روی نقشه)

سه خط طلا از جاذبه‌های دوگل است. در زمان حکومت رضا شاه (سال ۱۳۱۲ شمسی) یک شرکت دانمارکی قرارداد احداث را‌ه‌آهن شمال به جنوب ایران را امضا کرد.

منبع عکس: گوگل مپ؛ عکاس: Ninara from Helsinki, Finland

دریاچه دوگل

• آدرس: استان مازندران، شهرستان سوادکوه، بخش مرکزی، دهستان راستوپی، روستای دوگل (مشاهده روی نقشه)

دریاچه دوگل برکه‌ای طبیعی، زمردین و نسبتا عمیق است که در جنوب روستای دوگل قرار دارد. این برکه در مسیر جویبار شکل گرفته و مسیر دسترسی به آن خاکی است؛ البته دسترسی به دریاچه دوگل با خودروی سواری مشکل نیست. امکان شیرجه و شنا در دریاچه وجود دارد.

منبع عکس: گوگل مپ؛ عکاس: Amir Mzf

گردنه گدوک منطقه‌ای مرتفع و کوهستانی است. طبیعت این منطقه در تمام طول سال جلوه خاص و زیبایی‌های متعدد دارد؛ با این وجود بهار و تابستان بهترین زمان برای بازدید از گردنه گدوک محسوب می‌شود.

منبع عکس: گوگل مپ؛ عکاس: Eh San

تلفیق هوای بارانی و مه‌آلود در کنار طبیعت جان گرفته ویژگی جوی فصل بهار در گدوک است. اگر از گرمای هوای تابستان خسته شدید، کافی است دل به جاده فیروزکوه بزنید و خود را به گردنه خنک و سرزنده گدوک برسانید. چشیدن طعم آش‌های داغ منطقه گدوک حتی در فصل تابستان هم بسیار خوشایند است.

در پاییز طبیعت گردنه گدوک به رنگ‌های گرم همچون زرد، سرخ و نارنجی مزین می‌شود و در بیشتر روزهای سال هوای مه‌آلود دارد. این گردنه از نقاط حادثه‌خیز جاده فیروزکوه محسوب می‌شود و در فصل زمستان بسیار برف‌گیر است. سفر در این زمان از سال پیشنهاد نمی‌شود.

منبع عکس‌ها: گوگل مپ؛ عکاس‌ها (از راست به چپ): سعید سلطانی (عکس یک و سه)، فهیمه عزیزپور، محمد یوسفی

بیشتر گردشگرانی که جاده فیروزکوه را برای سفر به شمال (استان مازندران) یا جنوب (استان تهران) انتخاب می‌کنند، چند ساعتی را برای تماشای زیبایی‌های گردنه گدوک و چشیدن طعم آش‌های سنتی و هیزمی آن اختصاص می‌دهند. مسافران اغلب در گردنه اقامت نمی‌کنند؛ با این وجود چندین مجموعه بومگردی در فاصله اندک از گردنه گدوک فعال هستند. در میان این اقامتگاه‌ها می‌توان به مجموعه بومگردی آرش کمانگیر و اقامتگاه بومگردی سیمرغ اشاره کرد.

منبع عکس: گوگل مپ؛ عکاس: F Mazdarani؛ بومگردی آرش کمانگیر

مجموعه بومگردی آرش کمانگیر در حاشیه شرقی جاده فیروزکوه (جنوب به شمال) و نزدیک به ایستگاه راه‌آهن گدوک، میزبان مسافران منطقه است. در این مجموعه عشایری خدماتی چون سرو غذا و آش و اجاره کلبه‌های چوبی ارائه می‌شود.

اگر در جاده فیروزکوه از جنوب به سوی شمال حرکت کنید، حدود هشت کیلومتر قبل از روستای گدوک و در حاشیه روستای سرچمن به اقامتگاه بومگردی سیمرغ فیروزکوه می‌رسید. اجاره اتاق‌های سنتی، سرو غذا و انواع نوشیدنی در کافه رستوران مجموعه از جمله امکانات خدماتی بومگردی سیمرغ محسوب می‌شوند.

منبع عکس: وی سایت جاباما؛ عکاس: نامشخص

• آدرس: استان مازندران، شهرستان سوادکوه، بخش مرکزی، دهستان راستوپی، محدوده شرقی روستای ورسک (مشاهده روی نقشه)
• فاصله از گردنه گدوک: حدود ۱۵ کیلومتر (۱۵ دقیقه رانندگی)

پل ورسک بزرگ‌ترین پل راه آهن سراسری ایران است که در شرق جاده فیروزکوه و بعد از سه خط طلا (از جنوب به شمال) قرار دارد. این پل در ارتفاعات روستای ورسک ساخته شده است و دو سوی دره‌ای ناهموار را به‌هم وصل می‌کند. امکان دسترسی تا زیر پل ورسک برای بازدید گردشگران وجود دارد.

منبع عکس: گوگل مپ؛ عکاس: مرتضی هنرمند

پل ورسک شاهکار مهندسی است که در سال ۱۳۱۵ هجری شمسی به دستور رضا شاه به بهره‌برداری رسید. این پل در مهرماه سال ۱۳۵۶ با شماره ۱۵۳۴ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسید.

با گذشت حدود بیش از ۸۵ سال از ساخت پل ورسک کماکان قطارهای مسافربری تهران - ساری و تهران - گرگان و قطارهای باری و سوختی چندین مرتبه در روز از پل ورسک عبور می‌کنند. زیبایی بصری و شکوه پل ورسک آن را به جاذبه‌ای شناخته‌شده در مسیر جاده فیروزکوه تبدیل کرده است.

منبع عکس‌ها: گوگل مپ؛ عکاس‌ها (از راست به چپ): حسین وسائلی، احمد شهریاری، مهدی رضایی، پریسا بی آزار

• آدرس: استان مازندران، شهرستان سوادکوه، بخش مرکزی، دهستان راستوپی، جنوب شرقی روستای ورسک (مشاهده روی نقشه)
• فاصله از گردنه گدوک: حدود ۱۵ کیلومتر (۱۰ دقیقه رانندگی)

قلعه چهل در، قلعه مازیار یا قلعه ورسک از آثار تاریخی به‌جای مانده از قرن ۶ و هفت هجری قمری است. این بنای تاریخی در ارتفاعات جنوب شرقی روستای ورسک قرار دارد و به پل ورسک مشرف است. «قلعه چهل در» در ۱۰ بهمن سال ۱۳۸۳ با شماره ۱۱۳۴۵ در فهرست آثار ملی ایران ثبت شد.

منبع عکس: گوگل مپ؛ عکاس: محمد مهدی مرزبان

امروزه از قلعه چهل در تنها دیواره‌ای سنگی و یک برج دیدبانی باقی مانده است. دیواره‌ها در دامنه کوه ساخته شده‌اند و وسعت قلعه و رونق آن در سال‌های دور را نشان می‌دهند.

قلعه ورسک پلانی مستطیل‌شکل (۴۵۰ متر طول و ۱۱۰ متر عرض) دارد و با مصالحی همچون لاشه سنگ، ملاط ساروج و آجر ساخته شده است. تیرهای چوبی روی دیوارهای قلعه نشانه‌ای برای اثبات چندطبقه بودن بخش‌هایی از قلعه محسوب می‌شوند. در سه سوی قلعه پرتگا‌ه‌های عمیق وجود دارد.

• آدرس: استان مازندران، شهرستان سوادکوه، بخش مرکزی، دهستان راستوپی، جنوب روستای ورسک (مشاهده روی نقشه)
• فاصله از گردنه گدوک: ۱۵کیلومتر (۱۰ دقیقه رانندگی) و حدود دو کیلومتر پیاده‌روی

آبشار ورسک یا آبشار چشمه علی در شرق جاده فیروزکوه و جنوب شرقی روستای ورسک و در دل دره‌ باشکوه و زیبای ورسک واقع شده است. این آبشار از ارتفاعات قدمگاه سرچشمه می‌گیرد و حدود ۲۰ متر ارتفاع دارد. آبشار ورسک فصلی است و در فصل تابستان به‌شدت کم‌آب می‌شود. بهترین زمان بازدید از این آبشار فصول بهار و پاییز است.

منبع عکس: گوگل مپ؛ عکاس: علی اصغر فشکی

جاده فرعی و خاکی ابتدای روستای ورسک در جاده فیروزکوه (شرق جاده) بهترین مسیر برای دسترسی به آبشار ورسک است. این مسیر از میان دره می‌گذرد؛ باید در خلاف جهت رودخانه حرکت کنید تا به آبشار برسید. برای دسترسی به آبشار حدود ۴۵ دقیقه پیاده‌روی در مسیری نسبتا سخت پیش روی شما است. پیمایش این مسیر برای سالمندان و کودکان دشوار خواهد بود.

• آدرس: استان مازندران، شهرستان سوادکوه، بخش مرکزی، غرب روستای سله بن و جاده فیروزکوه (جنوب به شمال) (مشاهده روی نقشه)
• فاصله از گردنه گدوک: حدود ۱۵ کیلومتر (۲۰ دقیقه رانندگی) یک کیلومتر پیاده‌روی

آبشار سله بن در غرب روستای سله بن، جنوب شهر پل سفید و شمال روستای ورسک قرار دارد. آبشار در دل منطقه‌ای بکر و کوهستانی و جنگلی واقع شده است. برای دسترسی به این جاذبه با گذر از روستای ورسک وارد خروجی روستای سله بن (غرب جاده فیروزکوه محور جنوب به شمال) شوید. همراهی افراد آشنا به منطقه یا به‌همراه داشتن فایل جی‌ پی اس آبشار سله بن در این طبیعت‌گردی لازم است.

مسیر دسترسی از روستا تا آبشار سله بن از میان دره و حاشیه رودخانه می‌گذرد و حدود ۳۰ تا ۴۰ دقیقه زمان می‌برد. پیمایش این مسیر برای افراد کم‌توان دشوار خواهد بود. این آبشار عرض کمی دارد و حوضچه‌ای کوچک در پایین‌دست آن تشکیل شده است.

منبع عکس: گوگل مپ؛ عکاس: محمد فرهمند

آیا تاکنون از جاده فیروزکوه راهی خطه سرسبز مازندران شده‌اید؟ اگر تجربه بازدید از گردنه گدوک و زیبایی‌ها و جاذبه‌های اطراف آن را دارید، لطفا تجربه‌های و نظرات خود را با مخاطبان کجارو به اشتراک بگذارید.

منبع عکس کاور: گوگل مپ؛ عکاس: Nicolas Hafner ؛ منظره گردنه گدوک از داخل قطار

نویسنده: زیبا وکیلی