روستای تمین

تمین روستایی در شهرستان میرجاوه در استان سیستان و بلوچستان قرار دارد. این روستا که یکی از جاهای دیدنی میرجاوه به شمار می‌رود، تابستان‌های خنک و زمستان‌های سردی دارد. علاوه بر قلعه تمین با قدمتی حدود ۲۵۰ سال و قبرستان تمین که در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است، می‌توانید از جاذبه‌هایی همچون چشمه آب معدنی موسی، چله‌خانه و... بازدید کنید.

• آدرس: استان سیستان و بلوچستان، شهرستان میرجاوه، ۶۵ کیلومتری جنوب غرب میرجاوه (نمایش روی نقشه)

روستای تمین مرکز دهستان تمین در شهرستان میرجاوه به حساب می‌آید که در ۶۵ کیلومتری جنوب غربی میرجاوه واقع شده است. تمین در قسمت شمالی قله تفتان و بالاتر از روستای لادیز در استان سیستان و بلوچستان قرار دارد.

منبع عکس: گوگل مپ (عکاس: عارف خدابنده)

برای سفر به روستای تمین باید از زاهدان، جاده میرجاوه را در پیش بگیرید و حدود ۷۵ کیلومتر رانندگی کنید. از میرجاوه تا تمین حدود ۶۵ کیلومتر جاده آسفالت وجود دارد. بعد از عبور از روستای «سیاه جنگل» و حدود سه کیلومتر جلوتر، با رانندگی در جاده سمت راست به روستای تمین خواهید رسید.

منبع عکس: گوگل مپ (عکاس: پویا سبزواری)

روستای تمین یکی از خاص‌ترین و زیباترین مناطق تفتان و از جمله جاذبه های گردشگری استان سیستان و بلوچستان است که در ردیف روستاهای هدف گردشگری قرار دارد. این روستا از بخش‌های جش، روپس، تمین بالا، تمین مرکزی و تمین پایین تشکیل می‌شود که هرکدام از در فاصله ۳۰۰ متری از یکدیگر واقع‌ شده‌اند.

همجواری روستای تمین با کوه تفتان و وجود چشمه‌های جاری، سبب حاصل‌خیزی خاک و رشد انواع درخت‌ها و میوه‌ها شده است. محصولات اصلی تمین شامل انجیر، توت، شاه‌توت، گلابی، انگور، هلو، آلبالو، زردآلو و بسیاری از میوه‌های مناطق سردسیر و نیز بادام، پسته و گردو می‌شود. از درختان خودرو نیز می‌توان به انجیر کوهی، بنه، ارچن و بادام کوهی اشاره کرد. همچنین صیفی‌جاتی نظیر گندم و جو نیز در این منطقه کاشت می‌شود.

منبع عکس: گوگل مپ (عکاس: مهران میر)

شغل اصلی مردمان تمین در گذشته کشاورزی و دامداری بوده؛ اما در طی چند سال اخیر به‌دلیل کاهش بارندگی و تمایل بیشتر عشایر به یک‌جا‌نشینی و استفاده از امکانات مراکز روستایی، حرفه دامداری نسبت به گذشته کم‌رنگ شده است. کوه‌های تمین منابعی غنی و سرشاری از گیاهان دارویی درمنه، کلپوره، اسپنتان، مور، زامبول و درنگ هستند که در درمان بسیاری از بیماری‌ها کاربرد دارند.

احداث باغ خانواده، سنگ‌فرش معابر، نصب علائم راهنمایی و رانندگی، ترمیم حمام تاریخی روستا، ساخت سکو در نقاط مختلف روستا برای استراحت گردشگران، احداث چای‌خانه و تامین غذای محلی توسط اهالی روستا برای گردشگران، از اقدامات دهیاری برای جذب هرچه بیشتر گردشگر به این روستای هدف گردشگری بوده است.

منبع عکس: گوگل مپ (عکاس: عارف خدابنده)

تفتان در تاریخچه و تمدن مردم اطراف این آتشفشان نیمه‌فعال نقش مهمی دارد. این قله یکی از قلل مرتفع ایران به حساب می‌آید که باعث ایجاد تنوع آب و هوایی در بلوچستان و متعاقبا سکونت انسان‌ها و شکل‌گیری تمدن تفتان شده است. روستای تمین نیز تحت‌تاثیر همین موضوع دارای آثاری از قبیل تپه‌های باستانی، قبرستان باستانی، چله خانه، معماری صخره‌ایی آسیاب‌های آبی، قلعه‌ها و قبرستان هفتاد ملا، کوره‌های ذوب فلز در نواحی مختلف و غارهای باستانی است که تمام این آثار بیانگر تمدنی عظیم در این روستا و سایر روستاهای اطراف تفتان هستند. امروزه باستان‌شناسان آثار و تمدن اطراف تفتان را با توجه به شواهد و مدارک علمی و باستانی بین ۸۰,۰۰۰ تا ۱۰۰,۰۰۰ سال تخمین زده‌اند.

منبع عکس: گوگل مپ (عکاس: علی زالی)

معماری صخره‌ای تمین با مساحتی بالغ بر ۴۰۰۰ متر مربع در نوع خود در سطح کشور کم‌نظیر است و طبق اسناد باستان‌شناسی، قدمت چنین سازه‌های معماری به اواخر دوره ساسانی و اوایل دوره اسلامی باز می‌گردد. این معماری صخره‌ای در چهار قسمت در دل کوه کنده شده و سقف اتاق‌های آن به‌شکل گنبدی است که هر یک ستون و فضاهای الحاقی دارند. معماری مزبور به معماری‌های صخره‌ای «میمند کرمان» و «کندوان» شباهت دارد. جالب است بدانید که دمای خانه‌های صخره‌ای در تمین به حدود ۲۰ تا نهایتا ۲۵ درجه سانتی‌گراد می‌رسد.

منبع عکس: گوگل مپ (عکاس: پویا سبزواری)

قلعه تمین مساحتی حدود ۳۰۰۰ متر مربع و ۲۵ متر ارتفاع از سطح دره تمین مرکزی دارد و بر فراز صخره‌ای بلند با مصالح بومی همانند سنگ و گل رس ساخته شده است. این قلعه با قدمتی حدود ۲۵۰ سال، مرکز فرماندهی حاکمان منطقه همچون سید خان، مدت خان و نورمحمد خان بود. در حال حاضر دیواره‌های قسمت شمالی و حدود ۵۰۰ متر مربع از خود بنا باقی مانده است که توجه مسئولان را برای جلوگیری از تخریب آثار باستانی در این استان محروم می‌طلبد.

منبع عکس: گوگل مپ (عکاس: مجیب کرد)

آسیاب آبی تمین با قدمت حدود ۱۵۰ سال از جاذبه‌های منحصربه‌فرد تمین به شمار می‌رود. این نوع آسیاب‌ها با توجه به وجود منابع آب خوب در مناطق مختلف اطراف تفتان همچون لادیز، تمین، تمندان و غیره متداول بوده‌اند. هم‌اکنون این آسیاب مانند سایر آسیاب‌های اطراف تفتان متروک و در حال نابودی است. این اثر در تاریخ ۲۷ مرداد ۱۳۸۲ با شماره ثبت ۹۵۵۶ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.

قبرستان تمین که در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است، یکی از آثار تاریخی روستا به شمار می‌رود. این قبرستان قبرهای چهار گوش ساده به ابعاد تقریبی ۵۰ در ۵۰ در ۷۰٫۱ دارد که با سنگ پوشانده شده‌اند. جالب اینکه در بیش از ۶۰ درصد قبور، جهت آن‌ها به‌سمت قبله رعایت نشده است و این احتمال را تقویت می‌کند که این گورها مربوط به بزرگان زرتشتی باشد. البته شواهد تاریخی همچون هجرت بزرگان اشکانیان که زرتشتی بودند، به اطراف تفتان در کتب تاریخی ثبت شده است.

منبع عکس: گوگل مپ (عکاس: علیرضا علیرضازاده)

وجود قله تفتان در جنوب روستای تمین باعث ایجاد تعداد زیادی چشمه و قنات در منطقه شده است. این چشمه‌ها و قنات‌ها و حرکت آب آن‌ها از میان دره‌های سر سبز و باغ‌های میوه، چشم‌انداز بسیار زیبایی خلق کرده‌اند. یکی از بهترین چشمه‌های منطقه را می‌توان «چشمه آب معدنی موسی» نامید که بر اساس اعتقاد مردم بومی علت نام‌گذاری آن فرودآمدن عصای حضرت موسی در این نقطه است. این چشمه که تنها منبع تامین آب روستا به حساب می‌آید، از دل صخره‌ایی عظیم می‌جوشد. از خصوصیات بارز آن وجود املاح معدنی زیاد و مفید و همچنین گرمای آب آن در زمستان و سردی آن در تابستان است.

آبی که از چشمه تمین جاری می‌شود، سرچشمه رودهای زیادی است که پس از عبور از آبادی‌های دهستان تمین و بخش‌هایی از دهستان لادیز، از مرز ایران خارج می‌شود و به ریگ‌زارهای کشور پاکستان می‌ریزد.

چله‌خانه یکی دیگر از آثار تاریخی روستای تمین محسوب می‌شود. در گذشته‌های دور مردم مسلمان و با ایمان این دیار در این مکان که در دل کوه کنده شده است، به‌مدت ۴۰ شبانه‌روز به دعا و عبادت می‌پرداختند و غذایشان فقط آب و در صورت نیاز یک دانه خرما بود. در حال حاضر استفاده‌ای از این مکان نمی‌شود و متروکه و در حال تخریب است.

در سفر به تمین می‌توانید از اهالی روستا پرس‌وجو کنید که آیا امکان اجاره اتاق یا کمپینگ در طبیعت اطراف روستا وجود دارد یا خیر. علاوه بر این، روستای تمین فاصله زیادی با میرجاوه ندارد و مهمانسرای جهانگردی میرجاوه گزینه مناسبی برای اقامت به شمار می‌رود.

منبع عکس: گوگل مپ (عکاس: مجازی آنلاین)

روستای تمین در تابستان‌ها هوای خنکی دارد و در زمستان‌ها سرد است؛ ولی درمجموع در اغلب فصول سال هوای آن معتدل و دلپذیر است. به این ترتیب، فصول بهار و تابستان و پاییز بهترین زمان سفر به روستای تمین هستند.

نویسنده: زهرا صالح‌نژاد/ بازنویسی: صدیقه شجاعی