دره آل

کلات نادری از جمله شهرهای شمال شرقی ایران است و در نزدیکی مشهد قرار دارد. آب‌وهوای خنک و کوهستانی کلات نادری، سبب شده است تا این منطقه طبیعتی جذاب و جاهای دیدنی خیره‌کننده‌‌ای داشته باشد. مسیر مشهد به کلات نیز پر از دیدنی‌های طبیعی است که یکی از ‌آن‌ها، دره آل نام دارد و از جمله جاهای دیدنی مشهد و کلات نادری شناخته می‌شود.

دره آل با طبیعت زیبای خود، هر بیننده‌ای را به حیرت وا می‌دارد و علاوه بر داشتن محیطی دلنشین و جاذبه‌هایی همچون آبشارهای فصلی، از آثار تاریخی متعددی نیز برخوردار است و مقصدی جذاب برای گردشگران محسوب می‌شود.

• آدرس: خراسان رضوی، مشهد، جاده مشهد به کلات (مشاهده روی نقشه)

منبع: yjc؛ عکاس: نامشخص

اگر اهل روستاگردی و گردش در روستاهای زیبای ایران هستید، در سفر به مشهد و بازدید از جاهای دیدنی کلات نادری حتما از روستای «آل» نیز بازدید کنید. جاهای دیدنی بی‌شماری در این روستا وجود دارند که مطمئنا سفری بسیار خوش را برای شما رقم خواهند زد. پس از بازدید از دیدنی‌های روستا، به‌سمت دره «آل» بروید و از طبیعت دلنشین و آواز پرندگان در میان درختان انبوه لذت ببرید. آبشارهای فصلی که از گوشه و کنار دره به پایین سرازیر می‌شوند نیز زیبایی آن را دو چندان کرده‌اند.

دره آل مشهد در فاصله ۴۵ کیلومتری از مشهد قرار دارد. برای رفتن به دره و روستای «آل»، ابتدا باید وارد جاده کلات شوید و در همان ابتدای جاده و با دیدن تابلوی «سد کارده»، وارد جاده «کارده» شوید. پس از عبور از سد و دیدن تابلوی روستای «آل»، باید حدود هفت کیلومتر مسیر آسفالت و سه کیلومتر مسیر خاکی را سپری کنید تا به روستا برسید؛ سپس از آنجا می‌توان به دره «آل» رفت. خود مسیر نیز زیبایی‌های بی‌شماری دارد که از جمله آن‌ها می‌توان به روستای «کارده» و روستای «اندرخ» اشاره کرد. پس از روستای «آل» نیز روستاهای «پتمنه» و «سیج» قرار گرفته‌اند که بازدید از آن‌‌ها می‌تواند سفر شما را کامل کند.

منبع: گوگل مپ؛ عکاس: Omid_milani_fard

درون «دره آل» روستایی به همین نام وجود دارد. در رابطه با علت نام‌گذاری روستا روایت‌های مختلفی وجود دارند که برخی از آن‌ها اسرارآمیز و خوفناک به نظر می‌رسند. عده‌ای بر این باور هستند که این دره محل زندگی موجوداتی به نام آل است. آل، موجودی خوفناک و نامرئی است که از گذشته قصه‌های عجیب و مرموزی در مورد آن روایت می‌شود.

منبع: گوگل مپ؛ عکاس: ebrahim_nowroozi

آب‌وهوای دره «آل» به‌دلیل جغرافیای کوهستانی، خنک است و طبیعت آن نیز در فصل بهار، سرسبزتر و دلنشین‌تر به نظر می‌رسد. به‌دلیل بارش‌های فراوان در این موقع از سال، سرچشمه‌ها و آبشارها پرآب‌تر هستند و زیبایی بیشتری به دره می‌دهند؛ پس برای سفر به دره آل بهتر است فصل بهار را انتخاب کنید.

در فصل تابستان نیز خنکای دره دلنشین است و می‌تواند اوقات خوشی را برای شما رقم بزند؛ هر چند ممکن است در این فصل، جریان آب کم باشد و آبشارهای فصلی مشاهده نشوند. پاییز فصل رنگ‌ها است و این موقع از سال دره «آل» جلوه‌ زیبایی دارد؛ اما سردی هوا ممکن است سفر شما را طاقت‌فرسا کند. در فصل زمستان نیز امکان بارش باران و برف وجود دارد و سفر در این فصل توصیه نمی‌شود.

منبع: گوگل مپ؛ عکاس: sima_rt

دره آل با جاذبه‌های طبیعی بسیار زیبا و تماشایی، آثار تاریخی جالب‌توجهی نیز در خود جای داده است. همین سبب شده است تا دره آل مقصدی جذاب باشد.

یکی از بخش‌های دره آل به نام «دره انجیر» شناخته می‌شود و دلیل آن وجود درختان انجیر فراوانی است که در آنجا به چشم می‌خورند. این دره کم‌عرض و باریک است و انتهای آن به روستای «اندرخ» ختم می‌شود. چشمه‌ای آرام و زلال در کنار درختان انبوه انجیر جریان دارد که جلوه بسیار زیبایی به دره داده است.

منبع: گوگل مپ؛ عکاس: rezaei_alireza

اگر اهل غارنوردی هستید و دانش کافی از آن دارید، حتما تجهیزات خود را به‌همراه داشته باشید و از غار دره آل بازدید کنید. این غار از لحاظ تاریخی ارزشمند است و برخی از غارنوردان در آن آثاری از اسکلت‌های انسان‌های اولیه را پیدا کرده‌اند. دهانه غار بسیار بزرگ و عظیم است و در دل کوه‌های صعب‌العبور قرار دارد.

عرض غار بین یک تا سه متر است و عمق آن به حدود ۱۰۰ متر می‌رسد. غار در ارتفاع حدود ۱,۵۰۰ متری از سطح دریا قرار گرفته و همین سبب شده است تا تقریبا دست‌نخورده و بکر باقی بماند و به محل زندگی خفاش‌ها تبدیل شود.

قلعه آل و مات، دو دژ تاریخی هستند که در فاصله نزدیکی از دره آل مشهد قرار گرفته‌اند. باستان‌شناس‌ها،‌ بقایای به جامانده از این دو قلعه را به دوره تیموری نسبت می‌دهند. قلعه‌های آل و مات در ارتفاعی حدود ۲,۳۰۰ متر از سطح دریا، روی کوه‌های بلند قرار دارند و به‌منظور حفاظت از منطقه و همچنین ذخیره آب ساخته شده بودند. بخش‌هایی از تاسیسات آب، حوضچه‌ها و برج‌های نگهبانی این قلعه‌ها همچنان قابل‌مشاهده هستند.

منبع: گوگل مپ؛ عکاس: Hamidreza_Shariati

کتیبه خان تاشی یا «خان داشی» که در زبان محلی «سنگ‌نوشته خان» معنه می‌دهد، سنگ‌نوشته‌ای یک متری است که با خط ثلث در ۱۰ سطر حکاکی شده است. کتیبه درباره عزیمت شیبک خان به توس در سال ۹۱۶ هجری قمری است و قدمت آن به اواخر دوره تیموریان و اوایل دوره صفوی باز می‌گردد. کتیبه در ارتفاع سه متری از سطح زمین قرار گرفته است و در مسیر رسیدن به آن، تابلوی خاصی وجود ندارد. بهتر است برای پیدا کردن این کتیبه، از ساکنان محلی کمک بگیرید. نمونه‌ای شبیه سازی شده از کتیبه خان تاشی در موزه توس نگهداری می‌شود.

درون دره آل مشهد، پنج آبشار جریان دارند که همگی این آبشارها فصلی است. در فصل‌های پر بارش، آبشارها جنب‌و‌جوش بیشتری دارند و جان تازه‌ای به دره می‌دهند. آبشارها از درون سنگ‌ها و صخره‌های کوه هزارمسجد عبور می‌کنند و زلال، شفاف و تمیز به نظر می‌رسند؛ البته باید توجه داشت که در فصول گرم‌تر، جریان آب آبشارها کاهش پیدا می‌کند و خشک می‌شود؛ پس اگر به قصد تماشای آبشارها به دره آل سفر می‌کنید، بهتر است فصل بهار را برای سفر انتخاب کنید.

دره آل مشهد، منطقه‌ای کوهستانی است و لازم است کفش مناسب پیاده‌روی و کوهنوردی به‌همراه داشته باشید تا با مشکلی روبه‌رو نشوید. در خودروی خود حتما تجهیزات لازم همچون زاپاس داشته باشید و باک ماشین شما نیز پر باشد. آب آشامیدنی از جمله ضروریات سفر است که باید همراه خود ببرید. برای بازدید از جاهای دیدنی دره آل همچون غار و قلعه آن نیز بهتر است که از افراد خبره و باتجربه کمک بگیرید. استفاده از تجهیزات مناسب غارنوردی همچون هدلایت مناسب، طناب، غذا و آب کافی ضروری است.

منبع: گوگل مپ؛ عکاس: Ali_Rasooli

در دره آل و روستای آن، اقامتگاهی وجود ندارد و هتلی نیز در نزدیکی آن نیست. اگر قصد اقامت دارید، بهتر است به سراغ یکی از اقامتگاه‌های بومگردی کلات نادری بروید یا در اماکن اقامتی شهر مشهد ساکن شوید. احتمال اینکه بتوانید یکی از خانه‌های روستا را اجاره کنید نیز وجود دارد. در مسیر دره، فروشگاه یا مغازه‌ای وجود ندارد و بهتر است قبل از آنکه وارد دره آل شوید تمام تجهیزات و خوراکی‌های لازم خود را خریداری کنید و به‌همراه داشته باشید.

برای آنکه بتوانید درک درستی از پوشش گیاهی دره آل داشته باشید، بهتر است به سراغ دره انجیر بروید. این دره زیبا همان طور که از نامش پیدا است، پوشیده از درختان انجیر وحشی است. در حاشیه رودخانه جاری در دره نیز گیاهان دیگری همچون تمشک، زرشک، گزنه و پونه رشد کرده‌اند. از آنجا که مردم روستای آل به باغ‌داری مشغول هستند، در روستا و دره آل احتمالا شاهد درختان میوه‌ای همچون گیلاس، زردآلو، گردو، گلابی، سیب و آلبالو خواهید بود.

منبع: گوگل مپ؛ عکاس: Ali_Rasooli

دره آل در مسیر جاده مشهد به کلات قرار گرفته و پیرامون آن پر از جاهای دیدنی مختلفی است که از جمله آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• آدرس: خراسان رضوی، ۴۲ کیلومتری شمال مشهد، روستای کارده (مشاهده روی نقشه)

کارده، از جاهای دیدنی اطراف مشهد در مسیر مشهد به کلات است که بیشتر برای سد بتنی دو قوسی خود شناخته می‌شود. این سد بتنی روی رودخانه کارده احداث شده است و از جمله دیدنی‌های این روستا محسوب می‌شود. همانند روستای آل و اندرخ، روستای کارده نیز طبیعتی زیبا دارد و دره آن بسیار تماشایی و خیره‌کننده است.

• آدرس: خراسان رضوی، ۴۲ کیلومتری شمال مشهد، روستای کارده (مشاهده روی نقشه)

منبع: گوگل مپ؛ عکاس: hesam adin mosavi

سد کارده در قسمتی از دره آل مشهد و در حقیقت، بین روستاهای اندرخ و کارده قرار دارد. این سد بتنی ۳۶ میلیون متر مکعب ظرفیت دارد. در پیرامون سد و رودخانه کارده، مجموعه تفریحی مناسبی ساخته شده است که در آن می‌توان از مناظر زیبای اطراف لذت برد و به تفریح پرداخت. سد کارده از جمله قدیمی‌ترین سدهای خراسان رضوی به شمار می‌رود.

• آدرس: خراسان رضوی، ۳۳ کیلومتری شمال شرقی مشهد، جاده مشهد به کلات (مشاهده روی نقشه)

روستای اندرخ یا «آندروخ» با چشمه‌های زیبا، زمین‌های سرسبز و مناظر چشم‌نواز خود، مقصدی جذاب برای گردشگران به شمار می‌رود. در نزدیکی روستا نیز دره باریکی به همین نام وجود دارد که صخره‌ها و دیوارهای مرتفع آن، مکانی ایدئال برای کوهنوردان و صخره‌نوردان است. در روستای اندرخ سه امامزاده به نام‌های سید فتح‌الله، سید عمادالدین و بی‌بی ربابه مدفون هستند و بهتر است در مسیر سفر خود به دره آل، از روستای اندرخ نیز بازدید کنید.

نویسنده: علی محمدپناه