سراب گیان

مهم‌ترین تفرجگاه‌های طبیعی در محدوده منابع آبی پدید آمده‌اند و طبیعت‌گردان حرفه‌ای یا حتی خانواده‌ها، این مکان‌ها را برای گشت‌و‌گذار ارجح می‌دانند. یکی از این چشمه‌های پرآب و زیبا، سراب گیان همدان است که هم سرچشمه محسوب می‌شود و هم چشم‌اندازی خیال‌انگیز دارد. این سراب از جاهای دیدنی نهاوند است.

• آدرس: استان همدان، ۱۸ کیلومتری جنوب غربی نهاوند، ۲ کیلومتری تپه باستانی گیان (مشاهده در نقشه)

عکس‌ از وب‌سایت Wikipedia | عکاس: فهیمه کیانی

سراب گیان همدان یکی از زیباترین و پرآب‌ترین سراب‌های استان همدان است. این چشمه شگفت‌انگیز در ۱۸ کیلومتری جنوب غربی شهر نهاوند و دو کیلومتری تپه باستانی گیان و در شمال شهر گیان قرار گرفته است.

از دو مسیر می‌توان به سراب گیان رسید؛ یکی از مسیر جاده کرمانشاه، سه‌راهی دهفول و سپس روستای برزول و دیگری از طریق میدان عارف نهاوند، مسیر روستای دهنو. ادامه مسیر دوم برای دسترسی به سراب گیان، از روستای گیان می‌گذرد که به دامنه کوه‌ها می‌رسد.

فاصله تهران تا شهر نهاوند حدود ۴۱۱ کیلومتر (حدود پنج ساعت) است و سراب گیان در فاصله کمی از سراب گاماسیاب قرار دارد.

عکس‌ از وب‌سایت Wikipedia | عکاس: فهیمه کیانی

سراب در لغت به‌معنای خیال و تصویر آب یا آبادی یا واحه‌ای است که در بیابان به چشم می‌خورد. معمولا در بیابان‌ها، منظره آب یا برکه دیده می‌شود که وقتی به سوی آن حرکت می‌کنیم، آن هم با همان سرعت پیش می‌رود و وقتی نزدیک می‌شویم، از نظر محو می‌شود. این منظره را سراب می‌گویند. در واقع سراب فریب طبیعت است که در شرایط معین چشم را دچار خطای دید می‌کند؛ با این همه، برخی نیز سراب یا سرآب را به‌معنای سرچشمه یا منبع آب می‌دانند. گاهی اوقات نیز برخی چشمه‌های پرآب در ایران هستند که وجودشان واقعی است و شاید به‌علت زیبا بودن، نام سراب را به خود گرفته‌اند یا در فرهنگ‌های محلی چون سرچشمه آب‌های دیگر هستند، به آن‌ها سرآب هم می‌گویند. نامیدن سراب به این چشمه‌های زیبا به‌معنای سرچشمه بودن آن‌ها است؛ اما می‌تواند ایهام هم داشته باشد و خیال‌انگیز، زیبا و رویایی بودن آن‌ها را نیز در نظر آورد.

عکس‌ از گوگل‌مپ | عکاس: ghian Tamadon

سراب گیان چشمه‌ای بسیار پرآب است که آب آن مصارف آشامیدنی و کشاورزی دارد و مازادش به رودخانه گاماسیاب می‌ریزد. نام چشمه یک نام لکی است. واژه گیان در گویش لکی نهاوند، «جان» معنا می‌شود و به‌دلیل زیبایی‌هایی که این منطقه دارد، سراب جان یا گیان نام گرفته است. این گوشه از طبیعت مطرود و مغفول که برای بسیاری از گردشگران شناخته شده نیست، تکه‌ای از بهشت است که به‌وسیله جاده باریکی به نهاوند وصل می‌شود. در دو سوی جاده بقایای ۲۰۰ هکتاری جنگل‌های قدیم زاگرس، چشم‌انداز و تابلویی فوق‌العاده از کوه، جنگل و دشت‌های وسیع و خرم ضلع غربی جاده را به نمایش می‌گذارد.

این چشمه زیبا و سراب چشم‌نواز دارای آب بسیار غنی و مرغوب و درختان چنار کهن و جنگلی رویایی است. در اطراف سراب گیان درختان بلند و تنومندی وجود دارد. سرآب گیان سی‌ویکمین اثر طبیعی ملی است که توسط سازمان میراث فرهنگی در ۲۶ اسفند ۱۳۷۸ در فهرست میراث ملی ایران قرار گرفت و ثبت ملی شد.

عکس‌ از گوگل‌مپ | عکاس: مهدی جعفری

دو طرف جاده سراب گیان مانند شمال ایران، پوشیده از درختان بلوط و پوشش گیاهی سبز است. در مسیر این سراب، جنگل طبیعی به وسعت بیش از ۱۰۰ کیلومتر وجود دارد که شامل بلوط، چنار، گردو، زالزالک، بید، گلابی و... است. بعضی از گردشگران به‌اندازه‌ای این جاده تماشایی را دوست دارند که آن را برای اقامت انتخاب می‌کنند تا از زیبایی‌ها و تصویر دل‌انگیز جاده نهایت بهره‌برداری را بکنند. در انتهای سراب گیان یک مسیر کوهنوردی در قله گاچال وجود دارد و یک جان پناه نیز در میانه مسیر است.

آب چشمه در بالای سراب از دل کوه بیرون می‌آید و جنگل‌های بلوط و میوه کوهی را سیراب می‌کند که بقایای جنگل‌های زاگرس هستند.

عکس‌ از گوگل‌مپ | عکاس: Banje Reporter

آبشار سراب گیان به سکویی مصنوعی اطلاق می‌شود که در مسیر این سراب واقع شده است. این آبشار ارتفاع مناسبی دارد و گردشگران می‌توانند از پشت یا مقابل آن عبور کنند. در برخی از ایام، این آبشار با نورپردازی جذابیت دوچندان پیدا می‌کند.

تپه گیان در فاصله دو کیلومتری سراب گیان قرار دارد. تپه گیان یکی از قدیمی‌ترین آثار تاریخی قابل بازدید و تحقیق است. باستان‌شناسان قدمت تپه گیان را تا ۳,۷۰۰ سال قبل از میلاد تخمین می‌زنند.

بهترین فصل سفر به سراب گیان اردیبهشت تا اوایل آبان است. در اردیبهشت سراب گیان پرآب‌ترین روزهای خود را سپری می‌کند و طبیعت نیز زیباترین و سرسبزترین چهره خود را نشان می‌دهد. در پاییز برگ‌های درختان زرد و نارنجی می‌شوند و زمین اطراف سراب را می‌پوشانند و تصویری به‌یادماندنی را از طبیعت طلایی منطقه می‌آفرینند. گردشگرانی که طبیعت پاییزی را دوست دارند، می‌توانند در پاییز از این طبیعت روح‌نواز دیدن کنند و لذت ببرند. اطراف سرآب گیان و در زیر سایه درختان چنار منطقه، مکان‌هایی برای استراحت گردشگران تعبیه و در نظر گرفته شده است. بسیاری از اهالی نهاوند اوقات فراغت خود را در این مکان‌ها سپری می‌کنند.

عکس‌‌ها از گوگل‌مپ | عکاسان: مهدی جعفری، zabih hasanvand، ناصر کیانی

عکس‌ از گوگل‌مپ | عکاس: R V

• روزهای تعطیل و آخرهفته‌ها، سراب گیان با جمعیت انبوه گردشگران مواجه می‌شود.
• هنگام بازدید از سراب گیان، لباس گرم به‌همراه داشته باشید.
• در سال‌های اخیر امکانات رفاهی و فروشگاهی مطلوبی در منطقه گیان ایجاد کرده‌اند.
• پارکینگ اختصاصی سراب گیان یکی از مهم‌ترین امکانات این منطقه به‌ شمار می‌رود.
• به‌دلیل نبود نورپردازی و امنیت کافی، بازدید از سراب گیان را به روشنایی روز محدود کنید.
• فصل پاییز در سراب گیان باشکوه طبیعت همراه می‌شود و مناسب برای عکاسی است.
• هنگام بازدید از سراب گیان در حفظ طبیعت کوشا باشید.
• بازدید از سراب گیان رایگان است.

• آدرس: استان همدان، نهاوند، ۲۰ کیلومتری جنوب نهاوند (مشاهده در نقشه)

سراب گاماسیاب یکی از دیدنی‌ترین و بزرگ‌ترین سراب‌های منطقه غرب کشور است که در ۲۰ کیلومتری نهاوند، در استان همدان قرار دارد. این سراب سرچشمه بسیاری از رودخانه‌های منطقه، از جمله رود گاماسیاب است که با الحاق به رود کرخه، به خلیج فارس می‌ریزد. سراب گیان منطقه نمونه گردشگری محسوب می‌شود و امکانات رفاهی ویژه‌ای اعم از فروشگاه و استخر پرورش ماهی دارد.

• آدرس: استان همدان، نهاوند، میدان ابپذر، خیابان حاج خدارحم (مشاهده در نقشه)

خانه آیت‌الله قدوسی منزل دومین دادستان کل کشور است و قدمت آن به دوره قاجار بازمی‌گردد. این خانه از جاذبه‌های گردشگری نهاوند به‌ شمار می‌رود و در ساخت آن از معماری ایرانی و اسلامی بهره برده‌اند. از خصوصیات برجسته معماری این خانه می‌توان به نقش و نگارهای زیبا، پنجره‌هایی با شیشه‌های رنگی و کمانی، تزیینات حصیری، آجری و برجسته و کفپوش‌های قلوه سنگی اشاره کرد. این خانه در حال حاضر به‌دلیل مرمت تعطیل شده است.

عکس‌‌ها از گوگل‌مپ | عکاس‌ها: یلدا کورد و Mehdi

نویسنده: زهرا آذرنیوش/ پوریا محمدی پیوند