بازار بزرگ استانبول

شهر استانبول سالانه پذیرای خیل عظیمی از گردشگران از سراسر دنیا است. بازار بزرگ استانبول به‌عنوان یکی از بزرگ ترین بازارهای سرپوشیده جهان، از مهم‌ترین جاذبه‌های گردشگری ترکیه به شمار می‌رود. با کجارو همراه باشید.

بازار بزرگ استانبول یکی از بزرگ‌ترین و قدیمی‌ترین بازارهای سرپوشیده در جهان است و جمعا شامل ۶۱ گذر و ۳۰۰۰ حجره می‌شود. با وجود افزایش بی‌رویه‌ مراکز خرید مدرن در ترکیه، بازار بزرگ همچنان از پربازدیدترین مکان های دیدنی استانبول است. در سال ۲۰۱۴ این بازار با بیش از ۹۱ میلیون بازدیدکننده در سال، به‌عنوان پربازدیدترین جاذبه‌ گردشگری در جهان شناخته شد.

عکس از سایت بازار بزرگ استانبول (عکاس: نامشخص)

بازار بزرگ همچنان یکی از عظیم‌ترین مراکز خرید استانبول است که در آن ۲۶۰۰۰ نفر مشغول به کار هستند و روزانه بین ۲۵۰۰۰ تا ۴۰۰۰۰۰ بازدیدکننده دارد. سقف خیابان‌ها نقاشی شده‌اند و در هر دو طرف حجره‌هایی وجود دارد که در آن‌ها انواع کالا از قبیل پارچه، جواهرات، لوازم‌خانگی، فرش، سرامیک، کتاب، ادویه‌جات و بسیاری موارد دیگر به فروش می‌رسد. مغازه‌هایی که اجناس مشابه می‌فروشند، اغلب در یک قسمت بازار قرار دارند. قیمت‌ها به‌ندرت ثابت هستند، پس چانه زدن، بخشی از فرایند خرید در این بازار است.

بازار بزرگ استانبول حدودا بین مسجد بایزید و مسجد نورعثمانیه قرار دارد. با طی مسافت کمی‌ می‌توان از ایاصوفیه و مسجد آبی به بازار رسید. بهترین راه برای دسترسی به بازار استفاده از تراموای شهری است. برای این منظور در ایستگاه بایزید-بازار بزرگ پیاده شوید. اگر از فرودگاه استانبول راهی این مکان می‌شوید، می‌توانید ترموا/متروی امینونو را سوار و در ایستگاه بایزید پیاده شوید. (مشاهده روی نقشه)

سلطان محمد دوم در سال‌های ۵۶ـ۱۴۵۵ مدتی بعد از تسخیر استانبول در سال ۱۴۳۵، این بازار را ساخت. اوایل در این بازار فقط پارچه داد و ستد می‌شد که به آن بازار پارچه‌فروشان جواهر می‌گفتند. بازار بزرگ از آجر و چوب با طاق‌های بزرگ قوس‌دار ساخته شده و روی دیوارهای آجری یا سنگی آن را گچ‌کاری کرده‌اند.

عکس از ویکی‌مدیا (اثر Robert Walsh و Thomas Allom)

چند سال بعد، سلطان محمد دوم بازار دیگری را ساخت و نام آن را بازار صندل گذاشت. این اسم از نوعی نخ بافته شده به رنگ چوب صندل در بورسا گرفته شده است. بازار صندل در ضلع شمالی بازار جواهر قرار دارد و امروزه دومین بنای قدیمی در بازار بزرگ است.

پس از راه ‌اندازی بازار صندل، بازار جواهرْ مرکز خریدوفروش کالاهای لوکس شد و تجارت پارچه به این بازار انتقال یافت. ابتدا این دو بازار مجزا از یک‌دیگر بودند؛ اما بعدها تعداد زیادی از فروشندگان مابین این دو بازار و اطراف آن مغازه باز کردند. در نتیجه یک بازار واحد به وجود آمد و منحصرا به تجارت اختصاص یافت. اوایل قرن ۱۷ در نهایت بازار بزرگ به‌شکل نهایی خود رسید. با گسترش چشم‌گیر امپراتوری عثمانی در سه قاره و در دست‌گیری کنترل راه‌های ارتباطی میان آسیا و اروپا، بازار بزرگ و کاروان‌سراهای اطراف آن تبدیل به قطب تجارت مدیترانه شد. طبق گفته‌های چندین مسافر اروپایی در آن زمان و اوایل قرن ۱۹، هیچ بازاری در اروپا توانایی رقابت با این بازار را از نظر فراوانی، تنوع و کیفیت محصولات نداشت.

اگرچه نگهبانان دروازه و ماموران گشت‌زنی تامین امنیت بازار را به عهده دارند، در پایان روز همه‌ مغازه‌داران با پارچه‌ای جلوی مغازه‌ی خود را می‌پوشانند. به‌رغم دارایی زیاد بازار، به‌ندرت سرقت اتفاق می‌افتد. یکی از مهم‌ترین حوادثی که در این بازار رخ داده است، به صدها سال قبل در سال ۱۵۹۱ برمی‌گردد؛ زمانی که ۳۰۰۰۰ سکه طلا از بازار قدیمی پارچه فروشان دزدیده شد. این دزدی، مردم شهر استانبول را شوکه کرد. بازار به‌مدت دو هفته بسته ماند و مردم تحت شکنجه قرار گرفتند. تا اینکه سکه‌ها را از یک جوان مشک‌فروش پیدا کردند و مجرم را به دار آویختند.

عکس از ویکی‌پدیا (اثر Jean Pascal Sèbah)

گذشته از چند بلای طبیعی مانند زمین‌لرزه و آتش‌سوزی، بازار بزرگ اساسا آسیب زیادی ندیده و شکل قدیمی خود را حفظ کرده بود تا در اواخر قرن ۲۱ میلادی، مسئولان شهر شروع به نوسازی این بنا کردند. آن‌ها می‌خواستند به‌منظور گسترش صنعت گردشگری در این منطقه، بخش عظیمی از این بازار را به هتل تبدیل کنند. وقتی تعدادی از مغازه‌داران را از بازار بیرون کردند، از زیبایی بازار کاسته شد و این امر منجر به تظاهرات در خیابان‌ها شد.

موسی کاپیچی ، یکی از معماران استانبول در مصاحبه با روزنامه‌ی گاردین گفت:

این پروژه بسیار کوته‌بینانه و کاملا منفعت‌طلبانه است و باعث نابودی تاریخ و فرهنگ استانبول می‌شود. این کار باعث فرار ساکنان اصلی و از بین رفتن کسب و کارهای کوچک و سنتی می‌شود. در آخر نیز کل صنعت گردشگری این شهر را نابود می‌کند. چون گردشگران برای دیدن هتل‌‌ها و مراکز خرید لوکس و اقامت‌گاه‌های پرزرق‌وبرق به این‌ جا نمی‌آیند. اما دیگر چیزی باقی نخواهد ماند.

عکس‌های گالری از سایت بازار بزرگ استانبول (عکاس: نامشخص)

اوگور تان یلی، مورخ معماری می‌گوید:

در حال حاضر بسیاری از شبه‌جزیره‌های تاریخی به خاطر گردشگری در حال توسعه هستند. این مسئله خسارت بسیار زیادی برای استانبول به‌همراه خواهد داشت. پروژه‌های توسعه‌ گردشگری، تمام شهر را در کام خود فرو برده و استانبول را به مکانی بی‌روح و بدون فرهنگ خاص خود تبدیل کرده است. این شهر کم‌کم مانند لاس وگاس می‌شود.

اما شهردار دمیر به مردم اطمینان داده که بازسازی‌ها بازار را به حالت اصیل خود برمی‌گرداند. او گفت:

هیچ کس مجبور به ساخت هتل نخواهد شد.

بازار بزرگ استانبول بسیار وسیع است و ساعت‌ها طول می‌کشد از تمامی بخش‌های آن بازدید کنید. اما در بازار بزرگ استانبول از کجا باید خرید کرد؟

برای خرید فرش می‌توانید به مغازه‌ای مراجعه کنید که چهار نسل از خانواده آن‌ها در این صنعت کار کرده‌اند و در انواع فرش‌های گوناگون از سراسر ترکیه تخصص دارند؛ محبوب‌ترین فروشنده فرش بازار بزرگ استانبول، شیشکو عثمان (که به معنی عثمان چاق است) است. صاحب این مغازه که عثمان شنل (Osman Senel) نام دارد، در مورد کالاهایی که به فروش می‌رساند، تحصیلات آکادمیک دارد و در مغازه او می‌توانید کلکسیونی باارزش از فرش‌های سنتی تا مدرن را پیدا کنید.

یکی دیگر از مغازه‌های پرطرفدار فرش‌فروش، ایتنکون (Ethnicon) و مغازه خواهر آن، دوکو (Dhoku) است. ایتنکون فرش‌های سنتی و منحصربه‌فرد آناتولی دست‌بافت را عرضه می‌کند که در آن‌ها به جزییات و رنگ توجه ویژه شده است. اما در دوکو باید بیشتر به‌دنبال طرح‌های معاصر با الگوهای هندسی باشید. این دو مغازه دقیقا در کنار یکدیگر قرار دارند و به همین دلیل برای بازدید از هر دوی آن‌ها نیاز نیست فاصله زیادی را طی کنید.

چرم یکی از کالاهایی است که به‌راحتی در سراسر بازار بزرگ می‌توانید پیدا کنید؛ چون مغازه‌های زیادی چرم می‌فروشند و هرکدام می‌خواهند نظر شما را به کالاهای خود جلب کنند. همه آن‌ها را نادیده بگیرید و به‌سمت مغازه چرم و خز کوچ (Koc Leather & Fur) بروید؛ کسب‌و‌کاری خانوادگی که از سال ۱۹۶۸ در بازار بزرگ استانبول مشغول به کار هستند. در این مغازه می‌توانید مجموعه متنوعی از چرم، پوست گوسفند و پالتوهای خزدار را پیدا کنید که در زیبایی با محصولات دولچه اند گابانا و آرامانی مقایسه می‌شود.

برای اینکه بتوانید لذت حمام ترکی را در خانه‌تان نیز تجربه کنید، به مغازه محصولات طبیعی عبدولا (Abdulla Natural Products) بروید که صابون‌های زیبای معطر و طبیعی، حوله‌های حمام ۱۰۰٪ پنبه‌ای، شال‌های دست‌بافت و وسایل سنتی نورد نیاز برای حمام می‌فروشد. وقتی با لوگوی مدرن این مغازه مواجه می‌شوید که دارای کلاه قرمز روشن است، تعجب نکنید؛ آدرس را درست آمده‌اید.

چینی (سفال‌های سنتی و کاشی‌هایی با طرح‌های قرمز و فیروزه‌ای) با زیباشناسی ملی ترکیه مترادف شده است. به این ترتیب، بازدید از بازار بزرگ استانبول بدون سر زدن به ایزنیک آرت (İznik Art) کامل نمی‌شود؛ در این مغازه طرح‌های سنتی روی اشیای مختلفی، از کاسه گرفته تا گلدان و هر چیز دیگری، کار شده است.

عتیقه‌فروشی سوفا (Sofa Art & Antiques) با ورودی بازار قدیمی در خیابان نورعثمانیه فاصله کمی دارد و بیرون از بازار قرار دارد.

این مغازه را شاید بتوان یکی از بهترین مغازه‌های فروش عتیقه استانبول دانست. اینجا می‌توانید از نسخه‌های چاپی گرفته تا انواع نقشه، اشیای سرامیکی تا مینیاتوری، خطاطی‌ها تا قالی‌های عتیقه، اشیای نقره‌ای تا هنر معاصر ترکی را پیدا کنید. بهترین بخش خرید از این مغازه، معاشرت با صاحب خوش‌مشرب آن، کاشیف بی و همسرش است که گفت‌وگو با آن‌ها به‌تنهایی می‌تواند روزتان را بسازد.

گنجینه‌ای واقعی از اشیای عتیقه را می‌توانید در مغازه هنر زیبا عتیقه‌جات اسکی (Eski Fine Arts and Antiques) پیدا کنید. این مغازه کلکسیون زیبایی از امپراتوری عثمانی از جمله نقاشی‌ها، تخته نرد، زیورآلات، خطاطی، انواع قلیان و پیپ دارد. حتی قبل از ورود، ممکن است زمان زیادی را برای تماشای ویترین خیره‌کننده آن بپردازید که این، مژده‌ای است بر آنچه که داخل مغازه منتظر شما است.

منطقه‌ای که از بازار بزرگ استانبول شروع می‌شود و به انتهای بازار ادویه ختم می‌شود، به‌لحاظ تاریخی مرکز تجارت و خریدوفروش در این شهر بوده و هنوز هم مملو از تجار و بازاریانی است که انواع کالاها را به خریداران عرضه می‌کنند. در این مقاله گذشته از این دو بازار مهم، با رستوران‌ها، مراکز خرید و جاذبه‌های توریستی منطقه‌ی بازار آشنا خواهیم شد، با کجارو همراه باشید.

بازار بزرگ استانبول و بازار ادویه به‌قدری جذابیت دارد که اگر ساعت‌ها در آن‌ها بچرخید و سیاحت کنید، ذره‌ای احساس خستگی نخواهید کرد. سعی کنید خیابان‌ها و مناطق اطراف بازار را نیز ببینید؛ مخصوصا خیابان نور عثمانیه و مغازه‌های فرش و گلیم، جواهر فروشی و عتیقه فروشی‌های آن. خیابان‌های باریک و نسبتا فرسوده‌ این منطقه مملو از مغازه‌ها، دکه‌ها و بساط‌هایی است که هر نوع کالایی را با قیمت‌های مناسب می‌فروشد. خیابان‌های اطراف بازار پر از افراد محلی است که در حال خرید و چانه‌زنی هستند.

اگرچه اکثر ساختمان‌های دوران عثمانی مدت‌ها است که از بین رفته‌اند، ساختار این منطقه همچنان نشان می‌دهد که این شهر در گذشته‌های دور، به‌عنوان مرکز یک امپراتوری عظیم، چگونه و به چه شکل بوده است. مسجد سلیمانیه که یکی از شاهکارهای معمار سنان است، در بالای تپه‌ای در نزدیکی بازار بزرگ استانبول واقع شده است و ارزش بازدید را پیش از گردش در بازار دارد. مسجد رستم پاشا و مسجد جدید، هر دو در نزدیکی محله‌ امینونو و در کنار ساحل استانبول واقع شده‌اند و بازدید از آن‌ها خالی از لطف نیست. البته برای گشت‌و‌گذار در منطقه‌ بازار بهتر است که از سمت بازار بزرگ یا همان کاپالی چارشی گردش خود را شروع کنید و به‌سمت پایین و به طرف محله‌ امینونو پیش بروید. اگر این مسیر را به‌طور برعکس طی کنید، یعنی از سمت امینونو به‌سمت بالا و به طرف بازار بزرگ حرکت کنید، طی مسیر سربالایی ممکن است برای شما دشوار باشد.

مسجد بایزید از مساجد دوران عثمانی است که به دستور سلطان بایزید دوم ساخته شده است. در ساخت بنای این مسجد از ایاصوفیه الهام گرفته‌اند و کار آن در سال ۱۵۰۶ به اتمام رسید. این مسجد گنبد‌دار، قدیمی‌ترین مسجد دوران عثمانی است که همچنان در شهر استانبول پابرجا باقی مانده است. اگرچه درون مسجد تا حدی تاریک است؛ اما محراب آن را بسیار زیبا و با ابهت ساخته‌اند. صحن بزرگ این مسجد دارای ۲۰ ستون از سنگ خارا و سنگ سماق است.

• آدرس: استانبول، میدان بایزید (میدان بیازیت)

در اکثر خیابان‌های پر پیچ‌و‌خم بین بازار بزرگ استانبول و شاخ طلایی، بناهای قدیمی وجود دارد که در دوران عثمانی به‌عنوان کاروان‌سرا و انبار موقت کالا استفاده می‌شدند. مهم‌ترین این کاروان‌سراها، کاروانسرای والده خان نام دارد که به دستور ملکه‌ مادر، ماه پیکر سلطان، همسر سلطان احمد اول در قرن ۱۷ میلادی ساخته شده است. زمانی که کشتی‌های تجاری در شاخ طلایی لنگر می‌انداختند و کالاهایشان تخلیه می‌شد، این کالاها در کاروان‌سراها نگهداری می‌شد و تجار و بازرگانان نیز در آنجا اسکان می‌یافتند. در زمان بازدید از این کاروان‌سراها، به درهای بزرگ آن‌ها توجه کنید که برای استحکام بیشتر با فلز پوشیده شده‌اند و برای امنیت بیشتر، هنگام شب بسته نگه داشته می‌شدند. امروزه نیز این کاروان‌سراها به کار خود ادامه می‌دهند و اکثرا توسط عمده فروشان پارچه و خیاط خانه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند. توریست‌های این منطقه می‌توانند از این کاروان‌سراهای قدیمی دیدن کنند.

• آدرس: استانبول، منطقه چاکماک باجیلار

امینونو که یک قطب اقتصادی و مرکز ترابری و حمل ونقل کالا در استانبول قدیم بوده، اکنون به یک جاذبه‌ی توریستی در این منطقه تبدیل شده است. در این منطقه تورهای تفریحی کوتاه یا یک روزه برای گردش در تنگه‌ بسفر وجود دارد و برای لنج‌های مسافربر سنتی اسکله‌هایی تعبیه شده است. علاوه بر لنج‌های مسافربر، کشتی‌های تفریحی دیگری نیز وجود دارد که با سرعت بیشتری در این تنگه حرکت می‌کند و اصطلاحا کاتاماران یا قایق دو بدنه نامیده می‌شود. از طریق ایستگاه تراموای امینونو، ایستگاه قطار سیرکجی و پایانه‌ مسافربری این منطقه که به‌سمت قسمت‌های اروپایی استانبول حرکت می‌کند، می‌توانید شهر استانبول را سیاحت کنید. در این منطقه شلوغ و پر رفت‌و‌آمد دست‌فروشان بسیاری وجود دارند که با فروش اشیای خرده ریز و کالاها و پوشاکی که کپی مارک‌ها و برندهای معروف هستند برای خود، کسب و کاری به راه انداخته‌اند. می‌توانید پیاده یا با تراموا از پل گالاتا عبور کنید و از منطقه‌ امینونو به آن سوی پل و به محله‌ کاراکوی برسید.

این بنای مذهبی شامل مسجد و ساختمان‌هایی است که تماما کاربرد مذهبی دارند یا برای آموزش علوم دینی از آ نها استفاده می‌شود. مسجد فاتح بزرگ‌ترین مسجد دوران عثمانی و به‌لحاظ فرهنگی یکی از مهم‌ترین مساجد استانبول است. امروزه محله‌ی فاتح مذهبی‌ترین و سنتی‌ترین محله‌ی استانبول است و مسجد فاتح قلب و مرکز این محله است. این مسجد که در ساخت آن از معماری اصیل ترک استفاده شده است به دستور سلطان محمد و پس از فتح استانبول ساخته شد و از سال ۱۴۶۳ تا ۱۴۷۰ ساخت آن به طول انجامیده است. این بنا روی خرابه‌های کلیسای حواریون ساخته شده است. مسجد فاتح که در زلزله‌ی سال ۱۷۶۶ تخریب و دوباره تجدید بنا شده بود، در سال‌های اخیر به‌طور کامل مورد بازسازی و مرمت قرار گرفته است. این مسجد با شیشه‌های رنگی، بسیارزیبا و جالب به نظر می‌رسد و بنای آن با آنچه در گذشته‌های دور بوده است، بسیار تفاوت دارد. در پشت مسجد فاتح، مقبره‌ی سلطان محمد قرار دارد که به سبک معماری باروک بازسازی شده است. در کنار این بنا مقبره دیگری وجود دارد که به همسر سلطان محمد تعلق دارد. روزهای چهارشنبه درست در شمال مسجد فاتح، یکی از بزرگ‌ترین بازارهای خیابانی این منطقه برپا می‌شود و در آن پوشاک و ظروف آشپزخانه و سایر اقلام با قیمت‌های مناسب به فروش می‌رسد.

• آدرس: استانبول، خیابان فوزی پاشا

محوطه‌ اصلی قدیمی‌ترین موسسه‌ آموزش عالی ترکیه، در دوران حکومت عثمانی به‌عنوان وزارت جنگ کاربرد داشته است. طاق باشکوه سردر اصلی این دانشگاه، درست رو‌به‌روی میدان بایزید و همچنین رو‌به‌روی ساختمان‌های اصلی دانشگاه قرار دارد. این ساختمان‌ها دورتادور چمنزاری را که مملو از درختان چنار است، احاطه کرده‌اند. در وسط این محوطه‌ سرسبز، برج بایزید قرار گرفته است. این برج سنگی و ۸۵ متری در سال ۱۸۲۸ میلادی به دستور سلطان محمود دوم به‌عنوان برج دیدبانی ساخته شده است. این برج هنوز هم یکی از مشخصه‌های اصلی این شهر و نشان‌دهنده‌ حوادث تاثیرگذاری است که در تاریخ این شهر کهن رخ داده است. در بالای برج بایزید لامپ‌های LED کار گذاشته شده است که در طول شب روشن می‌شود و با رنگ‌های متفاوت خود شرایط آب‌و‌هوایی منطقه را نشان می‌دهد. رنگ قرمز نشان‌دهنده‌ بارش برف است، آبی نشان‌دهنده‌ آسمانی صاف و دلپذیر، سبز نشان‌دهنده‌ بارش باران و زرد نشان‌دهنده‌ مه و غبار. اگرچه امکان بالا رفتن از برج وجود ندارد؛ اما ارزش بازدید نزدیک را دارد. بازدید از محوطه‌ دانشگاه برای عموم آزاد نیست؛ اما گفته می‌شود که توریست‌ها می‌توانند در طی روزهای غیرتعطیل و در طول سال آموزشی از ساعت ۱۰ صبح تا ۳ بعد از ظهر از محوطه‌ دانشگاه دیدن کنند. در زمان بازدید از این مکان تاریخی‌، از راه ماشین‌روی اصلی وارد شوید و از مقابل ساختمان‌های اداری دانشگاه عبور کنید و به‌سمت باغی که در پشت این ساختمان‌ها قرار دارد بروید. در این باغ می‌توانید دورنمایی بسیار زیبا از مسجد سلیمانیه را ببینید.

• آدرس: استانبول، بایزید، خیابان فواد پاشا

مسجد قلندرخانه در محله‌ فاتح و در نزدیکی دانشگاه استانبول واقع شده است. این مسجد که سابقا یک کلیسای ارتدوکس بوده، توسط پادشاهان عثمانی به مسجد مبدل شده است. در فضای داخلی مسجد از سنگ‌های مرمر با رنگ‌های متنوع استفاده کرده‌اند. این مسجد به سبک معماری بیزانس ساخته شده است. نمای بیرونی آن را آجرکاری و درون گنبدِ طاق قوسی آن را طی حکومت عثمانی رنگ کرده‌اند. دو کلیسای کوچک نیز در کنار این مسجد وجود دارد که بسته نگه داشته می‌شوند. قدمت دیوارنگاره‌های درون گنبدِ قوسی این مسجد به دوران اشغال استانبول توسط صلیبیون، در اوایل قرن سیزدهم میلادی برمی‌گردد و به موزه‌ باستان‌شناسی استانبول انتقال داده شده‌اند.

• آدرس: استانبول، خیابان شهدا (شهیدلری)

مسجد رستم پاشا در خیابان پشت بازار ادویه و درست در سمت غرب این بازار قرار دارد. این مسجد که یکی از شاهکارهای معمار سنان است، در اوایل دهه‌ ۱۵۶۰ میلادی به نام رستم پاشا، وزیر اعظم و داماد سلطان سلیمان ساخته شده است. نمای بیرونی مسجد بسیار ساده است؛ اما درون آن را بسیار آراسته‌اند و تزیین کرده‌اند. وقتی که وارد مسجد می‌شوید، به‌طور حتم از دیدن نمای درون مسجد حیرت زده خواهید شد. تقریبا همه‌ دیوارهای آن به‌جز داخل گنبد با کاشی ایزنیک پوشیده شده است. کاشی ایزنیک یک نوع سرامیک تزیینی است که مجموعه‌ای باشکوه از چندین رنگ و طرح در آن به کار برده می‌شود. مسجد رستم پاشا روی زمینی شیب‌دار و مرتفع ساخته شده است که توسط مغازه‌های کوچکی که در خیابان‌های اطراف آن وجود دارد، احاطه شده است. می‌توانید از رشته پلکان‌های مخفی در کوچه‌های اطراف مسجد بالا بروید و وارد محوطه و ایوان ورودی مسجد شوید.

• آدرس: استانبول، خیابان حصیرجیلار

بازار ادویه که با نام بازار مصری‌ها نیز شناخته می‌شود، بسیار جذاب و وسوسه‌انگیز است. این بازار بسیار کوچک‌تر از بازار بزرگ استانبول، اما بسیار رنگارنگ‌تر از آن است. قدمت بازار ادویه به قرن ۱۷ برمی‌گردد و به‌منظور ایجاد درآمد جهت حفظ و مرمت مسجد جدید ساخته شد. در زمان‌ گذشته، این بازار پر از کیسه‌های ادویه و داروهای گیاهی بوده است که با کشتی از مصر و جزایر ادویه به این منطقه آورده می‌شدند. اگرچه امروزه تعداد مغازه‌های سوغاتی‌فروشی، روزبه‌روز در این بازار افزایش پیدا می‌کند؛ اما همچنان دکه‌ها و مغازه‌های بی‌شماری وجود دارد که پر از کیسه‌های ادویه و گیاهان معطر با خواص دارویی است. البته زعفران ایرانی نیز در این بازار به فروش می‌رسد که در این منطقه بسیار خواهان و طرفدار دارد. آجیل، خشکبار و شیرینی‌های لذیذ از جمله لوکوم (نوعی راحت‌الحلقوم)، چای و قهوه‌ ترک نیز به‌وفور در این بازار عرضه می‌شود. خیابان‌های باریک و پیچ‌درپیچ هر دو طرف بازار مملو از دکه‌هایی است که خوراکی‌ها و مواد غذایی مشابه بازار را با قیمت‌هایی بسیار پایین‌تر به مشتریان می‌فروشد.

• آدرس: استانبول، محله امینونو، مجاور برج گالاتا و مسجد جدید

مسجد سلیمانیه که در ترکی استانبولی سلیمانیه جامی نامیده می‌شود، با‌شکوه‌ترین مسجد در استانبول به شمار می‌رود. این مسجد توسط معمار سنان ساخته شده است. بخشی از معماری جالب این مسجد، گنبد بزرگ آن است که بلندترین ارتفاع را در بین مسجدهای دوران عثمانی دارد. این گنبد بزرگ توسط چهار ستون و یک طاق روی زمین نگه داشته شده است. دیوارهای خارجی مسجد نیز در هر دو طرف، دارای گنبدهای کوچک‌تر هستند و مناره‌های بلند و زیبای آن رو به آسمان کشیده شده‌اند. معمار سنان برای ساخت این مسجد از طراحی ساده‌ای استفاده کرده است. اگرچه محراب مسجد را کاشی‌کاری کرده‌اند و پنجره‌های آن شیشه‌های رنگی با نقوش بسیار ظریف دارد و تغییراتی در داخل گنبد داده شده است؛ اما در کل این مسجد معماری ساده‌ای دارد. آرامگاه معمار سنان درست بیرون دیوارهای مسجد و در گوشه‌ شمالی قرار دارد و مقبره‌ سلطان سلیمان و همسرش در گورستان کنار مسجد واقع شده‌اند. این مسجد دارای مجموعه ساختمان‌هایی است که شامل یک بیمارستان، کتابخانه، حمام و چند موسسه‌ خیریه‌ دیگر می‌شود. در حالی که در این منطقه گشت می‌زنید، چشم‌انداز زیبای شاخ طلایی را که در مقابل‌تان قرار دارد، از دست ندهید.

• آدرس: استانبول، نزدیک در شمالی دانشگاه استانبول، خیابان سلیمانیه

این ستون در زمان روم باستان در مرکز بازاری بزرگ یا وسط محل اجتماعات آن دوران قرار داشت و امروزه در میدان چمبرلی تاش استانبول واقع شده است. این ستون را از قطعه سنگ‌های قرمز، ارغوانی و سنگ سماق ساخته‌اند. رومیان باستان برای این بنا ارزش بسیار زیادی قائل بودند. این ستون امروزه ۳۵ متر ارتفاع دارد؛ اما در گذشته ارتفاع بیشتری داشته است. البته در مورد تعداد بلوک‌ها و قطعه سنگ‌های به کار رفته در این ستون اختلاف نظر وجود دارد.

• آدرس: استانبول، خیابان وزیرخان

در زمان امپراتوری روم شرقی، شهر قسطنطنیه شدیدا دچار کمبود آب آشامیدنی بود و به یک مجرای آب برای تامین آب نیاز داشت. سرانجام در سال ۳۷۵ میلادی به دستور امپراتور والنس، شهر قسطنطنیه به چنین سیستم آب‌رسانی مجهز شد. این کانال آب شبیه پل ساخته شده است و از طریق آن‌ها آب آشامیدنی یک منطقه تامین می‌شد. کانال آب والنس تنها بخشی از سیستم آب‌رسانی و توزیع آب در آن روزگار بوده است. این سیستم که به‌خوبی طراحی شده و فرسنگ‌ها امتداد یافته بود، بعدها در قرن شانزدهم توسط معمار سنان مورد بازسازی قرار گرفت و در دوران امپراتوری عثمانی همچنان کاربرد داشت. جالب‌ترین بخشی که از کانال آب والنس باقی مانده، نزدیک مسجد شاهزاده واقع شده است که بلوار آتاتورک از میان طاق‌های آن می‌گذرد.

نمای مناره‌های مسجد جدید در افق شهر استانبول، یکی از ویژگی‌های اصلی این شهر است. این مسجد که در سواحل امینونو قرار دارد، به خاطر تاریخچه و سبک معماری خود بسیار معروف و شناخته شده است. طراحی و ساخت این مسجد برای معمار سنان که در آن زمان دوره‌ شاگردی و کارآموزی خود را به پایان رسانده بود، چالش‌ها و دشواری‌های بسیاری داشت. معمار سنان در سال ۱۵۹۷ بنای این مسجد را پایه‌گذاری کرد؛ اما به‌خاطر مرگ سلطان‌های آن زمان و سیاست‌های پیچیده‌ حرم‌سرا، ساخت این مسجد تا سال ۱۶۶۳ میلادی به طول انجامید. نهایتا ساخت این مسجد توسط ملکه‌ مادر، تورهان خدیجه، به اتمام رسید. در آرامگاه پشت مسجد، تورهان خدیجه و پسرش سلطان محمد چهارم و چند سلطان جانشین او به خاک سپرده شده‌اند. وقتی از میدان اصلی وارد صحن مسجد می‌شوید، چشم‌انداز حیرت‌نگیزی از گنبدهای کوچک و نیم‌گنبدهای این مسجد را خواهید دید که گویا در کنار گنبد اصلی مانند آبشاری به‌سمت پایین فرو می‌ریزند. به‌طور کلی تعداد گنبدها و نیم گنبدهای این مسجد به ۶۶ عدد می‌رسد و در کنار گنبد اصلی دو مناره قرار دارد که شکوه و عظمتی خاص به این مسجد بخشیده است. داخل مسجد تماما به‌وسیله‌ی سرامیک و کاشی‌های پر نقش و نگار ایزنیک کاشی‌کاری و درون گنبد با ظرافت خاصی طراحی شده است. به‌خاطر پنجره‌های بی‌شمار، از جمله پنجره‌ روی دیوار محراب، درون این مسجد بسیار روشن و پر نور است.

• آدرس: استانبول، امینونو

این مسجد به خاطر شاهزاده محمد، پسر ارشد سلطان سلیمان که به‌علت بیماری آبله در سن ۲۲ سالگی در گذشت، ساخته شده است. این مسجد، اولین مسجد معمار سنان است. معمار سنان ساخت این مسجد را مربوط به دوران شاگردی و نوآموزی خود می‌داند؛ اما نتیجه‌ کار او بسیار خوب از آب درآمده است. مسجد شاهزاده با اینکه به‌اندازه‌ مسجد سلیمانیه چشمگیر و قابل‌توجه نیست؛ اما از نظر معماری جذابیت و زیبایی خاص خود را دارد. باغ آرام و مصفایی که این مسجد در وسط آن قرار دارد، چندین آرامگاه و مقبره از پادشاهان عثمانی را در خود جای می‌دهد و آرامگاه شاهزاده محمد نیز در این باغ قرار دارد.

• آدرس: استانبول، محله‌ فاتح، خیابان شاهزاده

در بخش با مراکز خرید و مغازه‌هایی که در منطقه‌ بازار استانبول قرار دارد، آشنا خواهیم شد.

این مرکز خرید یکی از معروف‌ترین و شیک‌ترین فروشگاه‌های استانبول است که مجموعه‌هایی بی‌نظیر و کمیاب از ظروف لوکس، فرش و قالیچه، پوشاک، جواهرات، کیف و کفش را به مشتریان عرضه می‌کند. طراحی اقلام این فروشگاه به حدی خاص و منحصر‌به‌فرد است که در کمتر فروشگاهی می‌توانید نظیر آن را پیدا کنید. این فروشگاه بزرگ آن‌چنان جالب و خاص طراحی شده است که اگر قصد خرید نیز نداشته باشید، دیدن آن خالی از لطف نخواهد بود.

• آدرس: استانبول، خیابان نوروعثمانیه، پلاک ۶۵

در خیابان پشت بازار ادویه و درست بیرون در غربی آن، مغازه‌ کوچک «کورو قهوه چی» قرار دارد که قدیمی‌ترین تولیدکننده‌ قهوه در ترکیه است و از سال ۱۸۷۱ دایر بوده است. قهوه‌های عالی و درجه یک این مغازه به‌خوبی آسیاب شده‌اند و بسیارنرم و یکدست هستند. می‌توانید در همان محل، چگونگی آسیاب شدن آن‌ها را ببینید و هم دانه‌های آسیاب نشده‌ قهوه و هم قهوه‌ آسیاب شده را خریداری کنید که هر دو نوع سوغاتی بسیار خوبی از ترکیه است.

• آدرس: استانبول، خیابان تاحمیس، پلاک ۶۶

در این فروشگاه به‌طور اختصاصی ظروف و صنایع دستی مسی و برنجی به فروش می‌رسد‌. در این مغازه به غیر از این ظروف که همگی کار دست است، ظروف عتیقه و همچنین فانوس‌هایی با طراحی مدرن و به سبک سنتی خاورمیانه وجود دارد که به‌طور حتم توجه‌ شما را به‌سمت خود جلب خواهد کرد.

• آدرس: استانبول، بازار بزرگ، خیابان ترزیلر، پلاک ۳۰

خیابان نوروعثمانیه یکی از مهم‌ترین خیابان‌هایی است که به بازار بزرگ استانبول منتهی می‌شود. این خیابان دارای بلواری است که فقط عابرین پیاده می‌توانند از آنجا عبور کنند و هیچ اتومبیلی نمی‌تواند وارد این بلوار شود. در این خیابان مغازه‌ها و بوتیک‌هایی وجود دارد که از شیک‌ترین و مدرن‌ترین بوتیک‌های این شهر است و عمدتا فرش، جواهرات و عتیقه‌جات می‌فروشند.

این مغازه که در بازار ادویه و در قسمت پشت بازار قرار گرفته است، قیمت‌های بسیار مناسبی دارد. صاحب این ادویه فروشی به‌قدری رفتار گرم و دوستانه‌ای دارد که می‌توان گفت این مغازه در بازار ادویه، بی‌نظیر و خاص است. صاحب این مغازه، خانم بیلگه کادی اوغلو است که اجداد او، نسل در نسل در این حرفه فعالیت می‌کردند. او اولین و تنها زنی است که در بازار ادویه به‌عنوان یک مغازه‌دار فعالیت می‌کند. کادی اوغلو در مغازه‌ خود تازه‌ترین ادویه‌ها و همچنین مخلوطی خاص از ادویه‌ها را به مشتریان عرضه می‌کند.

• آدرس: استانبول، بازار مصری‌ها، پلاک ۵۱

تمام فروشگاه‌های بازار استانبول از دوشنبه تا شنبه، کار خود را از ساعت ۹ شروع می‌کنند و در ساعت ۱۹ بازار بسته می‌شود. بازار بزرگ استانبول در روزهای یکشنبه فعالیت ندارد. برای بازدید بین دو تا سه ساعت زمان بگذارید. البته با توجه به سلیقه افراد، ممکن است این زمان کمتر یا بیشتر شود. بهتر است نقشه بازار را با خود همراه داشته باشید.

عکس از سایت بازار بزرگ استانبول (kapalicarsi.com.tr)

نویسندگان: مینا رهبری و زهره ملکی