موزه قاجار (خانه امیرنظام گروسی)

موزه قاجار که در واقع خانه امیر نظامی گروسی است، از جاهای دیدنی تبریز به‌ شمار می‌رود. قدمت این بنای تاریخی به دوره قاجار بازمی‌گردد و امروزه به یکی از مقاصد گردشگری کلان‌شهر تبریز تبدیل شده است. با کجارو همراه باشید.

خانه‌ امیر نظام گروسی یکی از عمارت‌های زیبای به جا مانده از دوران قاجار است. امیر نظام گروسی که یکی از رجال سیاسی و نویسنده‌های دوره‌های قاجار بود، این خانه را در دوران ناصرالدین شاه برای خود بنا کرد. بعد از سقوط سلسله‌ قاجار، دولت پهلوی از این ساختمان به‌عنوان اداره‌ دارایی و اداره‌ فرهنگ استفاده می‌کرد. ساختمان امروزی این بنا تنها بخشی از عمارت است و متاسفانه قسمت‌های دیگر آن تخریب شده است. در سال ۱۳۷۰ سازمان میراث فرهنگی این بنا را خریداری و با پایان یافتن مرمت آن در سال ۱۳۸۵، آن را تبدیل به موزه‌ قاجار کرد.

عکس از مشرق نیوز (عکاس: محسن فرجی)

عمارت امیر نظام گروسی در سال ۱۳۷۰ و با شماره‌ ۱۷۴۹ در فهرست آثار ملی کشور ثبت شده است.

موزه‌ قاجار که از جاهای دیدنی استان آذربایجان شرقی محسوب می‌شود، در یکی از محله‌های قدیمی شهر به نام ششگلان قرار دارد. خیابان ششگلان یکی از خیابان‌هایی است که می‌توانید خانه‌های قدیمی زیادی در آن پیدا کنید.

• آدرس: استان آذربایجان شرقی، تبریز، محله ششگلان، جنب بیمارستان کودکان، پشت مدرسه شیخ عطار (نمایش روی نقشه)

برای دسترسی به موزه قاجار می‌توانید از خیابان چایکنار و پل قاری به خیابان ثقه الاسلام در سمت راست بپیچید. موزه‌ قاجار در سمت راست خیابان ثقه الاسلام، در خیابان فرعی شهریار و در کنار بیمارستان کودکان قرار گرفته است. اگر قصد دارید از خطوط اتوبوس‌رانی استفاده کنید، می‌توانید در ایستگاه سید حمزه پیاده شوید. همچنین نزدیک‌ترین ایستگاه مترو به موزه قاجار، ایستگاه میدان ساعت است.

حسن‌علی گروسی مقلب به امیر نظام گروسی، از کردهای شهر بیجار و یکی از سیاستمداران و نویسندگان دوره‌ قاجار است. وی مدتی وزیر فوائد عامه‌ ناصرالدین شاه بود. بعدها به‌سمت‌های وزیر مختار در انگلیس و سفیر ایران در فرانسه و عثمانی منتسب شد. او اولین کسی بود که ماشین آلات ضرب سکه، تمبر و چاپ آن را به ایران آورد. وی در تاسیس مدرسه‌ مظفریه و رشدیه نیز مشارکت کرده بود. امیر نظام زمانی که پیشکار آذربایجان بود، این عمارت را در تبریز، شهر ولیعهد نشین قاجار، بنا کرد که هنوز هم شکوه و عظمت آن پا بر جا است. بعد از امیر نظام، والیان آذربایجان در این مکان سکونت داشتند.

عکس از مشرق نیوز (عکاس: محسن فرجی)

مساحت کل این عمارت ۳۰۰۰ مترمربع است و ساختمان آن در دو طبقه ساخته شده که زیر بنای آن ۱۵۰۰ مترمربع است. ایوان آن ۱۶ ستون دارد که سرستون‌های آن بسیار زیبا هستند.

عمارت دو حیاط اندرونی و بیرونی دارد و حوض‌ها و باغچه‌هایی که دور آن را فرا گرفته‌اند، زیبایی دو چندانی به این معماری قجری می‌بخشد. در فصل بهار و تابستان زمانی که درختان و گل‌ها شکوفه می‌دهند و حوض‌ها پر از آب است، گویی به بهشتی زمینی پا گذاشته‌اید.

پنجره‌های مشبک و شیشه‌های رنگی عمارت، پنجره‌ای رو به روزهای گذشته‌ پررونق و باشکوه آن است.

عکس از مشرق نیوز (عکاس: محسن فرجی)

گچ‌بری‌ها و آینه‌کاری‌های داخلی عمارت جلوه‌گر هنر ایرانی است. گچ‌بری‌های نمای بیرونی نیز بسیار چشم‌گیر است.

وقتی وارد زیر زمین می‌شویم، حوض‌خانه‌ بزرگی قرار دارد و ستون‌های آن و آجرکاری‌های سقف بر شکوه و اصالت آن می‌افزاید.

عکس از مشرق نیوز (عکاس: محسن فرجی)

موزه‌ قاجار تالارهای متعددی دارد که هرکدام قسمتی از تاریخ قاجار را منعکس می‌کنند.

طبقه‌ اول شامل ۷ تالار به نام‌های تالار سکه، بافته، چینی، آبگینه، فلزات، موسیقی و تالار خاتم است.

عکس از مشرق نیوز (عکاس: محسن فرجی)

در زیر زمین عمارت نیز ۶ تالار با نام‌های تالار سنگ، اسلحه، رجال و فرامین، معماری و شهرسازی، قفل و تالار فانوس است.

موزه قاجار تنها به موزه ختم نمی‌شود و امکانات رفاهی بیشتری برای بازدیدکنندگان در نظر گرفته است. از جمله این امکانات می‌توان به سرویس بهداشتی، فروشگاه صنایع دستی، نمازخانه کوچک، بوفه و راهنما اشاره کرد.

عکس از مشرق نیوز (عکاس: محسن فرجی)

همه روزه می‌توانید از موزه قاجار دیدن کنید. ساعات بازدید موزه از ۹ تا ۱۸ است. بهای بلیط موزه قاجار نیز در سال ۱۳۹۹، سه هزار تومان بوده است.

نویسنده: مینا رهبری